Τα αντιβιοτικά μπορεί να σώζουν ζωές, όμως η κακή χρήση τους έχει αυξήσει τον αριθμό των ανθεκτικών στα φάρμακα μικροβίων. Δείτε πώς αυτό σας επηρεάζει και τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε στην πρόληψη της αντοχής στα αντιβιοτικά.

Τα αντιβιοτικά είναι από τα σημαντικότερα φάρμακα. Τα τελευταία όμως χρόνια υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα με τα αντιβιοτικά φάρμακα. Φάρμακα που χρησιμοποιούνται ως συνήθη για την θεραπεία βακτηριακών λοιμώξεων είναι τώρα λιγότερο αποτελεσματικά ή δεν λειτουργούν καθόλου. Όταν ένα αντιβιοτικό φάρμακο δεν έχει πλέον επίδραση σε ένα ορισμένο στέλεχος των βακτηρίων, αυτά τα βακτήρια τότε γίνονται ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.

Η κατάχρηση και η κακή χρήση των αντιβιοτικών αποτελούν βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην αντίσταση στα αντιβιοτικά. Οι κυβερνήσεις, το ευρύ κοινό, οι γιατροί και τα νοσοκομεία όλα παίζουν ρόλο στη διασφάλιση της ορθής χρήσης των φαρμάκων και την ελαχιστοποίηση της ανάπτυξης της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά.

Τι προκαλεί ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά;

Ένα βακτήριο είναι ανθεκτικό σε ένα φάρμακο όταν έχει αλλάξει κατά κάποιο τρόπο, που είτε προστατεύει από την δράση του φαρμάκου ή εξουδετερώνει το φάρμακο. Κάθε βακτήριο που επιβιώνει από μια θεραπεία με αντιβιοτικά μπορεί στη συνέχεια να πολλαπλασιαστεί και να περάσει στις ιδιότητες αντοχής του. Επίσης, ορισμένα βακτήρια μπορούν να μεταφέρουν τις ιδιότητες αντοχής τους στα φάρμακα σε άλλα βακτήρια – σαν να περνάνε κατά μήκος ένα σκονάκι στις εξετάσεις του σχολείου για να βοηθήσει το ένα το άλλο να επιβιώσει

Το γεγονός ότι τα βακτηρίδια αναπτύσσουν αντοχή σε ένα φάρμακο είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο. Ωστόσο, ο τρόπος που χρησιμοποιούνται τα φάρμακα επηρεάζει το πόσο γρήγορα και σε ποιο βαθμό εμφανίζεται η αντοχή στα φάρμακα..

Η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών

Η υπερβολική χρήση των αντιβιοτικών – ιδιαίτερα η λήψη αντιβιοτικών, ακόμη και όταν δεν είναι η κατάλληλη θεραπεία – προωθεί την αντίσταση στα αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά καταπολεμούν τις βακτηριακές λοιμώξεις αλλά όχι τις ιογενείς λοιμώξεις. Για παράδειγμα, ένα αντιβιοτικό είναι μία κατάλληλη θεραπεία για την την φλεγμονή του φάρυγγα, η οποία προκαλείται από το βακτήριο του πυογόνου στρεπτόκοκκου. Δεν είναι, όμως, η σωστή θεραπεία για τους περισσότερους πονόλαιμους, οι οποίοι προκαλούνται από ιούς.

Εάν παίρνετε αντιβιοτικά όταν έχετε στην πραγματικότητα μια ιογενή λοίμωξη, το αντιβιοτικό εξακολουθεί να επιτίθεται στα βακτήρια στο σώμα σας – βακτήρια που είναι είτε ευεργετικά ή τουλάχιστον να μην προκαλούν τη νόσο. Αυτή η λανθασμένης κατεύθυνσης θεραπεία μπορεί να προωθήσει ιδιότητες ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά σε αβλαβή βακτήρια που μπορεί να μοιραστούν και με τα άλλα βακτήρια.

Συχνές ιογενείς λοιμώξεις που δεν ωφελούνται από θεραπεία με αντιβιοτικά περιλαμβάνουν τις εξής:

Κρύωμα Γρίπη (γρίπη) Βρογχίτιδα Οι περισσότερες περιπτώσεις βήχα Οι περισσότερες περιπτώσεις πονόλαιμου Ορισμένες λοιμώξεις του αυτιού Ορισμένες λοιμώξεις του ρινικού κόλπου Στομαχική διαταραχή (ιογενής γαστρεντερίτιδα)

Υπάρχουν πιθανώς διάφοροι παράγοντες που συμβάλλουν στην υπερβολική χρήση. Όταν εισήχθησαν για πρώτη φορά η πενικιλλίνη και άλλα αντιβιοτικά, θεωρήθηκαν ως θαυματουργά φάρμακα διότι εργάστηκαν γρήγορα και με σχετικά λίγες παρενέργειες. Φαίνονταν σαν μια απάντηση σε όλες τις κοινές ασθένειες.

Παρά την αυξανόμενη συνειδητοποίηση της μικροβιακής αντοχής κατά τα τελευταία χρόνια, η κατάχρηση ακόμη συμβαίνει για διάφορους λόγους:
Οι γιατροί μπορεί να συνταγογραφήσουν αντιβιοτικά πριν από την παραλαβή των αποτελεσμάτων των εργαστηριακών τεστ που προσδιορίζουν την πραγματική αιτία της μόλυνσης.

Οι άνθρωποι που θέλουν γρήγορη ανακούφιση από τα συμπτώματα, ανεξάρτητα από την αιτία της ασθένειας, μπορεί να πιέσουν τους γιατρούς για την συνταγογράφηση αντιβιοτικών.

Πολλοί παίρνουν αντιβιοτικά που αγοράζονται στο εξωτερικό ή μέσω του διαδικτύου για την θεραπεία ασθενειών που έχουν διαγνώσει οι ίδιοι.

Οι άνθρωποι μπορούν να λάβουν αντιβιοτικά που έχουν απομείνει από μια προηγούμενη συνταγή.

Προβλήματα με την μή συμόρφωση με τις οδηγίες Η παράλειψη να λάβετε ένα αντιβιοτικό, όπως έχει συνταγογραφηθεί μπορεί να συμβάλει στην αντοχή στα αντιβιοτικά. Οι οδηγίες για ένα αντιβιοτικό σας ενημερώνουν πόσα χάπια να πάρετε και πόσο συχνά θα πρέπει να τα λαμβάνετε. Η συνταγή συμπληρώνεται, ώστε να έχετε τον ακριβή αριθμό των φαρμάκων που χρειάζεστε για να ολοκληρώσετε την θεραπεία.

Είναι δελεαστικό να σταματήσετε να παίρνετε ένα αντιβιοτικό, μόλις αισθανθείτε καλύτερα. Αλλά η πλήρης θεραπεία είναι απαραίτητη για να σκοτώσει τα βακτήρια που προκαλούν ασθένειες. Σε αντίθετη περίπτωση, μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη να επαναληφθεί η θεραπεία αργότερα και μπορεί να προωθήσει την εξάπλωση των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά ιδιοτήτων μεταξύ των επιβλαβών βακτηρίων.

Συνέπειες της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά

Για πολλά χρόνια, η εισαγωγή νέων αντιβιοτικών ξεπέρασε την ανάπτυξη της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά. Κατά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, ο ρυθμός της αντίστασης στα φάρμακα συνέβαλε στην αύξηση του αριθμού των προβλημάτων υγειονομικής περίθαλψης.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με μια έκθεση του 2013 από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, τουλάχιστον 2 εκατομμύρια άτομα ετησίως “αποκτούν σοβαρές λοιμώξεις με βακτήρια που είναι ανθεκτικά σε ένα ή περισσότερα από τα αντιβιοτικά που προορίζονται για τη θεραπεία αυτών των λοιμώξεων.” Και τουλάχιστον 23.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά.

Ο αυξανόμενος αριθμός των ανθεκτικών στα φάρμακα λοιμώξεων έχει ως αποτέλεσμα: Πιο σοβαρές ασθένειες ή αναπηρίες Περισσότερους θανάτους από προηγούμενα ιάσιμες ασθένειες Παρατεταμένους χρόνους αποκατάστασης Πιο συχνή ή μεγαλύτερη νοσηλεία Περισσότερες επισκέψεις γιατρών Λιγότερο αποτελεσματικές ή περισσότερο επεμβατικές θεραπείες Πιο δαπανηρές θεραπείες

Διαχείριση Αντιβιοτικών

Η κατάλληλη χρήση των αντιβιοτικών – που συχνά αποκαλείται διαχείριση αντιβιοτικών – μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων αντιβιοτικών, να παρατείνει τη διάρκεια ζωής τους και να συμβάλλει στην προστασία του κοινού από λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά. Πολλά νοσοκομεία και ιατρικές ενώσεις έχουν εφαρμόσει νέες διαγνωστικές και θεραπευτικές κατευθυντήριες γραμμές για την εξασφάλιση αποτελεσματικών θεραπειών για βακτηριακές λοιμώξεις και για να μειώσουν την ακατάλληλη χρήση των αντιβιοτικών.

Το κοινό διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη διαχείριση αντιβιοτικών. Μπορείτε να βοηθήσετε να μειωθεί η ανάπτυξη της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά λαμβάνοντας τα ακόλουθα βήματα:

1 Χρησιμοποιήστε τα αντιβιοτικά μόνο όπως συνταγογραφούνται από το γιατρό σας.

2 Λάβετε την κατάλληλη ημερήσια δοσολογία και ολοκληρώστε όλο τον κύκλο της θεραπείας.

3 Εάν έχετε μια συνταγή αντιβιοτικών, ρωτήστε το γιατρό σας τι πρέπει να κάνετε αν ξεχάσετε να πάρετε μία δόση.

4 Αν για κάποιο λόγο έχετε αντιβιοτικά που έχουν απομείνει, τα πετάτε. Ποτέ μην παίρνετε αντιβιοτικά που έχουν απομείνει για μεταγενέστερη ασθένεια. Μπορεί να μην είναι το σωστό αντιβιοτικό και δεν θα αποτελέσουν ένα πλήρες κύκλο θεραπείας.

5 Ποτέ μην παίρνετε αντιβιοτικά που συνταγογραφούνται για ένα άλλο πρόσωπο.

6 Μην πιέσετε τον γιατρό σας να σας δώσει μια συνταγή αντιβιοτικού. Ρωτήστε το γιατρό σας για συμβουλές σχετικά με το πώς να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα.

7 Ασκείτε καλή υγιεινή. Πλένετε τα χέρια σας συχνά με σαπούνι και νερό, ειδικά μετά τη χρήση της τουαλέτας, πριν από το φαγητό, πριν την προετοιμασία φαγητών και μετά τον χειρισμό του νωπού κρέατος. Πλένετε τα φρούτα και τα λαχανικά πολύ καλά, και κρατήστε τις επιφάνειες εργασίας της κουζίνας καθαρές

8 Βεβαιωθείτε ότι εσείς ή τα παιδιά σας λαμβάνετε όλους τους συνιστώμενους εμβολιασμούς. Ορισμένα εμβόλια που συνιστώνται προστατεύουν έναντι βακτηριακών λοιμώξεων, όπως διφθερίτιδα και κοκκύτη (κοκκύτη).

9 Αν νομίζετε ότι μπορεί να έχετε αλλεργία στην πενικιλλίνη, μιλήστε με το γιατρό σας για να πραγματοποιήσετε ένα δερματικό τεστ αλλεργίας. Η έρευνα έχει δείξει ότι οι αλλεργίες στην πενικιλλίνη ή σε άλλα αντιβιοτικά μπορεί να αναφέρονται πέραν του δέοντος. Ο αποκλεισμός μιας αλλεργίας σε αντιβιοτικά μπορεί να βοηθήσει το γιατρό σας να συνταγογραφήσει το καταλληλότερο αντιβιοτικό όταν είναι απαραίτητο.