Στις αρχές Μαΐου 2024, οι ηγέτες της Αλγερίας, της Λιβύης και της Τυνησίας συναντήθηκαν για να υπογράψουν μια συμφωνία που ενεργοποιεί εκ νέου τον κοινό μηχανισμό διαχείρισης των υπόγειων υδάτων στη βόρεια Σαχάρα.
Η Αλγερία, η Τυνησία και η Λιβύη μοιράζονται έναν από τους μεγαλύτερους υδροφόρους ορίζοντες στον κόσμο: τον Άλβιο υδροφόρο ορίζοντα. Εκτείνεται σε μια περιοχή διπλάσια από την Ισπανία, που βρίσκεται μεταξύ της νοτιοανατολικής Αλγερίας, της δυτικής Λιβύης και της νότιας Τυνησίας. Το 70% αυτού του υδροφόρου ορίζοντα βρίσκεται στην Αλγερία, το 20% στη Λιβύη και το 10% στην Τυνησία. Αυτή η υπόγεια θάλασσα περιέχει από 40.000 έως 50.000 εκατομμύρια κυβικά μέτρα υπόγειων υδάτων.
Στα βόρεια της Σαχάρας υπάρχουν περίπου 4.000 χιλιόμετρα υπόγειων στοών, τις οποίες στην Αλγερία αποκαλούν «foggaras», για τη μεταφορά νερού. Μερικές φορές αυτά τα νερά έχουν βάθος 2.000 μέτρων, γεγονός που καθιστά την εκμετάλλευσή τους πιο ακριβή.
Ένας από τους υδροφόρους ορίζοντες διατηρεί το νερό σε θερμοκρασίες που μπορούν να φτάσουν τους 80 βαθμούς, οπότε εκτός από τις συνήθεις χρήσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως πηγή γεωθερμικής ενέργειας.
Ο όρος «Άλβιος» αναφέρεται σε μια υποδιαίρεση της γεωλογικής κλίμακας, που αντιστοιχεί στην τελευταία περίοδο του Κάτω Κρητιδικού, περίπου εκατό εκατομμύρια χρόνια πριν, γι’ αυτό και μέχρι το 2013 πίστευαν ότι ήταν «απολιθωμένο νερό», δηλαδή μη -ανανεώσιμο. Ωστόσο, πρόσφατα επιστημονικά άρθρα, δείχνουν ότι τα στρώματα της βόρειας Σαχάρας ανανεώνονται, καθιστώντας τα ακόμη πιο πολύτιμα.
Η δημιουργία συντονισμένης διαχείρισης των υπόγειων υδάτων μεταξύ των τριών χωρών χρονολογείται από το 2005, στο πλαίσιο του έργου του Παρατηρητηρίου Σαχάρας και Σαχέλ. Στη συνέχεια αποφάσισαν να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό για τη συντονισμένη διαχείριση των υδροφόρων στρωμάτων.
Το έγγραφο υπογράφεται από τον υπουργό Υδραυλικής της Αλγερίας, Taha Derbal, τον Τυνήσιο Υπουργό Γεωργίας, Υδάτινων Πόρων και Αλιείας, Abdelmonem Belati και τον υφυπουργό Υδάτινων Πόρων της Λιβύης, Mohammed Faraj Qunidi.
Ο Αλγερινός υπουργός έκρινε ότι η συμφωνία «ανοίγει μια πολλά υποσχόμενη νέα σελίδα όσον αφορά τον συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ των χωρών μας σε έναν ζωτικό τομέα που αποτελεί τη βάση κάθε αναπτυξιακής διαδικασίας, δηλαδή τους υδάτινους πόρους».
Η υπογραφή αυτής της συμφωνίας πραγματοποιείται δύο ημέρες μετά την πρώτη τριμερή σύνοδο κορυφής μεταξύ Αλγερίας, Τυνησίας και Λιβύης. Αντικατοπτρίζει «τη σταθερή βούληση να τονώσει τις οικονομίες των τριών χωρών και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που επιβάλλει η τρέχουσα κατάσταση στην περιοχή μας».
Ο Taha Derbal δήλωσε ότι «αυτή η συμφωνία θα επιτρέψει στις υπογράφουσες χώρες να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους για τους κοινούς τους υδάτινους πόρους στο βόρειο τμήμα της Σαχάρας και να εντείνουν την ανταλλαγή πληροφοριών σε αυτό το πλαίσιο».
Για τον Τυνήσιο Υπουργό Γεωργίας, Υδάτινων Πόρων και Αλιείας, η συμφωνία «ανοίγει μεγάλες προοπτικές για περιφερειακή συνεργασία και συμβάλλει στην ενίσχυση της ασφάλειας των τροφίμων και του νερού και, ως εκ τούτου, της εθνικής ασφάλειας των υπογραφουσών χωρών, έτσι ώστε η λεκάνη της Σαχάρας στον Βορρά να συνεχίσει να είναι πηγή ζωής και ευημερίας».
Ο Λίβυος Υφυπουργός Υδάτινων Πόρων τόνισε «τις πολυάριθμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή» που απαιτούν, είπε, ενίσχυση της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των τριών χωρών σε διάφορους τομείς, και αυτό επιτεύχθηκε στην τελευταία συνάντηση στην Τυνησία.
