Και ποιος δεν ξέρει τα νόστιμα και ζουμερά σταφύλια; Όλοι θέλουν να απολαύσουν ένα δροσερό τσαμπί με ρόγες σταφυλιών, αλλά λίγοι γνωρίζουν τα μεγάλα οφέλη που μας δίνει το φθινοπωρινό αυτό φρούτο. Ας γνωρίσουμε καλύτερα τα σταφύλια…
Τα σταφύλια είναι ο καρπός του αμπελιού ή της κληματαριάς (Vitis Vinifera), που είναι ένα αναρριχητικό φυτό και που καλλιεργείται στην χώρα μας από αρχαιοτάτων χρόνων. Από τα σταφύλια παράγονται το κρασί, ο μούστος, το ξύδι και οι σταφίδες. Από τα κουκούτσια των σταφυλιών παράγεται τα έλαιο σταφυλιού ή σταφυλοκουκουτσέλαιο που είναι εξαιρετικά πλούσιο σε λινολαϊκό οξύ (ω6) και σε βιταμίνη Ε. Χάρη στις ενυδατικές, στυπτικές, μαλακτικές κι ενισχυτικές της παραγωγής κολλαγόνου ιδιότητές του, χαρίζει στο δέρμα αίσθηση μεταξένιας απαλότητας. Από τα αμπελόφυλλα φτιάχνουμε τα νοστιμότατα ντολμαδάκια, ενώ παράλληλα χρησιμοποιούνται και αλλού στην μαγειρική κυρίως σε ότι έχει σχέση με το κρέας.
Ποικιλίες σταφυλιών
1 Επιτραπέζια σταφύλια (φαγώσιμα)
Α. Λευκές ποικιλίες χωρίς κουκούτσι: Σουλτανίνα, σεντένιαλ, πράϊμ, Τόμσον κ.α.
Β. Λευκές ποικιλίες με κουκούτσι: Ροζακί, ιτάλια και βικτώρια.
Γ. Έγχρωμες ποικιλίες χωρίς κουκούτσι: Αττική, Black Magic, Κρίμσον, όουτομν ρουαγιάλ, ραλύ κ.α.
Δ. Έγχρωμες ποικιλίες με κουκούτσι: Κάρντιναλ, Μοσχάτο Αμβούργου, ριμπιέρ, φράουλο και Red Globe
2 Οινοποιήσιμα σταφύλια (κρασοστάφυλα – για παραγωγή κρασιών)
Α. Ερυθρές ποικιλίες: Καμπερνέ, μερλότ, μοσχάτο Αμβούργου, σενζώ, σιράχ, αγιωργίτικο, λημνιό, ξυνόμαυρο, μοσχοφύλερο, μαυροδάφνη, φωκιανό, ροδίτης κόκκινος, παμίδι κ.α.
Β. Λευκές ποικιλίες: Αθήρι, αμάσι, ασύρτικο, μαλαγουζιά, μοσχάτο Αλεξανδρείας, σαββατιανό, ντεμπίνα, σαρντονέ, σοβιβιόν μπλάν κ.α.
Οφέλη των σταφυλιών στον οργανισμό μας
Τα σταφύλια αποτελούν μια πλούσια πηγή βιταμινών Α, C, Β6, φυλλικού οξέος, καθώς και καλίου, ασβεστίου, σιδήρου, φώσφορου, μαγνησίου και σεληνίου. Τα σταφύλια επιβραδύνουν ακόμα και αυτήν την διαδικασία της γήρανσης.
Σταφύλια κατά της δυσκοιλιότητας
Τα σταφύλια είναι πολύ αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση και την εξάλειψη της δυσκοιλιότητας. Ταξινομούνται στην λίστα των καθαρτικών τροφίμων επειδή περιέχουν οργανικά οξέα, σάκχαρα και κυτταρίνη. Ανακουφίζουν από την χρόνια δυσκοιλιότητα επειδή τονώνουν τους μύες του εντέρου και του στομάχου. Τα σταφύλια περιέχουν υψηλή ποσότητα αδιάλυτων ινών, πράγμα που σημαίνει ότι οι ίνες παραμένουν άθικτες καθώς κινούνται μέσω της πεπτικής οδού. Προσοχή όμως τα σταφύλια δεν συνιστώνται εάν έχετε χρόνια προβλήματα διάρροιας.
Βοηθούν στην δυσπεψία
Τα σταφύλια διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο κατά της δυσπεψίας. Μπορούν να ανακουφίσουν από τον καύσο και τον ερεθισμό του στομάχου. Πολλοί προτιμούν τα σταφύλια από άλλα βοηθητικά προϊόντα πέψης γιατί είναι ελαφριά ως φαγητό.
Καρδιακές παθήσεις
Σε έρευνες που έχουν γίνει αποδείχθηκε ότι η ρεσβερατρόλη έχει την ικανότητα να βελτιώνει την διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, η οποία μπορεί η οποία διευκολύνει το αίμα να κυκλοφορεί πιο εύκολα μέσω των αιμοφόρων αγγείων. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι χαλαρώνει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, καθιστώντας την διάμετρό τους μεγαλύτερη, μειώνοντας έτσι την πίεση του αίματος, και επιτρέποντας ένα μεγαλύτερο όγκο αίματος να ρέει μέσα από τις αρτηρίες του σώματος, παρέχοντας έτσι αυξημένο οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα του σώματος. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι μόνο 10 mg συμπληρώματος ρεσβερατρόλης κατάφερε μια πολύ σημαντική μείωση των παραγόντων κινδύνου καρδιακής προσβολή.
Συντελούν στην πρόληψη του καρκίνου
Τα σταφύλια έχουν ισχυρές αντικαρκινικές ιδιότητες, λόγω της αντιφλεγμονώδους επίδρασης της ρεσβερατρόλης. Αυτή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην μείωση των πιθανοτήτων καρκίνου του παχέος εντέρου και του καρκίνου του μαστού. Ο χυμός του σταφυλιού όχι μόνο αποτρέπει τον κίνδυνο του καρκίνου, αλλά επίσης καταστέλλει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Οι χρωστικές ουσίες που περιέχονται στα σταφύλια βελτιώνουν τη συνολική ανοσία του σώματος σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών.
Καρκίνος του μαστού
Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο χυμός σταφυλιού Concord βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Τα αντιοξειδωτικά που βρίσκονται στα σταφύλια είναι χρήσιμα για τη μείωση
όλων των καρκίνων, αλλά τα κόκκινα σταφύλια φαίνεται να είναι ιδιαίτερα καλά για την πρόληψη των καρκίνων του μαστού.
Βοηθούν στην Νόσο του Alzheimer (αλτζχάϊμερ)
Η ρεσβερατρόλη είναι μια ευεργετική πολυφαινόλη που βρίσκεται στα σταφύλια και μειώνει τα επίπεδα της βήτα αμυλοειδούς (τοξική πρωτεΐνη) σε ασθενείς με νόσο του Alzheimer. Σύμφωνα με μελέτες τα σταφύλια μπορούν να βελτιώσουν την υγεία του εγκεφάλου και να καθυστερήσουν την εμφάνιση των εκφυλιστικών νόσων του νευρικού συστήματος. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό British Journal of Nutrition υποστηρίζει ότι ο χυμός σταφυλιού μπορεί να βελτιώσει ακόμα και τη λειτουργία του εγκεφάλου των ηλικιωμένων ατόμων που έχουν ήδη εμφανίσει ήπια γνωστική εξασθένηση.
Οι έρευνες συνεχίζονται για να καθορίσουν την ακριβή αλληλεπίδραση μεταξύ των συστατικών των σταφυλιών και του νευρικού συστήματος.
Αποτρέπουν την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και του καταρράκτη
Τα σταφύλια έχουν την δυνατότητα να αποτρέψουν την ηλικιακή απώλεια της όρασης και την ωχρά κηλίδα. Σύμφωνα με μια έρευνα του πανεπιστημίου του Μαϊάμι αποδείχθηκε ότι μια διατροφή εμπλουτισμένη με σταφύλια, βοηθάει στην υγεία των ματιών, αποτρέποντας τις ασθένειες του αμφιβληστροειδούς που απειλούν την όραση. Τα φλαβονοειδή που υπάρχουν στα σταφύλια έχουν αντιοξειδωτικές δυνατότητες, οι οποίες καταπολεμούν τις βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες. Οι ελεύθερες ρίζες προκαλούν ασθένειες όπως την ανάπτυξη του καταρράκτη, καθώς και καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνους και διάφορα άλλα προβλήματα που σχετίζονται με την ηλικία. Παράλληλα τα αντιοξειδωτικά έχουν επίσης ορισμένες αντιγηραντικές ιδιότητες, οι οποίες βοηθούν όχι μόνο να δείχνετε νεότεροι, αλλά και να αισθάνεστε νεότεροι, αποτρέποντας δύσκολες καταστάσεις που σχετίζονται με την ηλικία, όπως ο καταρράκτης.
Μειώνουν την χοληστερόλη
Τα σταφύλια αυξάνουν την περιεκτικότητα νιτρικού οξειδίου στο αίμα σας, η οποία βοηθά στην πρόληψη των επιβλαβών θρόμβων αίματος. Βοηθά επίσης να κρατήσετε χαμηλά τα επίπεδα της LDL (κακής) χοληστερόλη σας.
Κατά των νεφρικών διαταραχών
Τα σταφύλια μπορούν να μειώσουν σημαντικά την οξύτητα του ουρικού οξέος και να το αποβάλουν από τον οργανισμό μας βοηθώντας έτσι τα νεφρά. Τα σταφύλια επειδή έχουν μια υψηλή περιεκτικότητα σε νερό είναι και διουρητικά. Έτσι αποβάλουν όσο ουρικό οξύ έχει απομείνει στον οργανισμό.
Επιπλοκές λόγω διαβήτη
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι το εκχύλισμα της φλούδας του σταφυλιού (GSE) έχει ανασταλτική επίδραση στην υπεργλυκαιμία και μπορεί να σας βοηθήσει στην αντιμετώπιση του διαβήτη.
Κρύωμα και βήχας – αντι-ιική δράση
Τα κόκκινα σταφύλια είναι μεγάλοι αντιβακτηριδιακοί και αντι-ιικοί παράγοντες μέσα στο σώμα σας. Απολαμβάνοντας κόκκινα σταφύλια βοηθάτε να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό σας σύστημα και έτσι κρατάτε μακριά τα κρυολογήματα και τον βήχα μακριά, ενώ αναρρώνετε γρηγορότερα. Επίσης τα σταφύλια εμφανίζουν ισχυρές αντι-ιικές ιδιότητες κατά του ιού της πολιομυελίτιδας και του ιού του απλού έρπητα. Μελέτες επίσης έχουν δείξει ότι ο χυμός σταφυλιού μπορεί να αντιμετωπίσει βακτηριακές λοιμώξεις του εντέρου και άλλων συστημάτων του οργανισμού.
Βοηθούν στην απώλεια σωματικού βάρους
Μια έρευνα που έγινε στο πανεπιστήμιο της Γεωργίας από τον διδάκτορα Μαριάν Ντελαφέρα απέδειξε ότι η ρεσβερατρόλη που βρίσκεται στα σταφύλια (ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με ισοφλαβόνες σόγιας) λειτουργεί στον οργανισμό με δύο τρόπους: 1 – Αποτρέπουν σε μεγάλο βαθμό την δυνατότητα των κυττάρων να αποθηκεύουν λίπος σε ποσοστό 130%. 2 – Βοηθάνε να αποσυντεθούν τα λιπώδη κύτταρα σε ποσοστό 246% από το κανονικό.
Προστατεύουν από τις ακτινοβολίες
Η ρεσβερατρόλη έχει ακόμη αποδειχθεί ότι προστατεύει το σώμα από την ακτινοθεραπεία, όταν αυτή χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα στη θεραπεία του καρκίνου με ακτινοβολία.
Ημικρανία
Αν πίνετε χυμό ώριμων σταφυλιών νωρίς το πρωί χωρίς την προσθήκη νερού μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε και να ανακουφίσετε τις επιπτώσεις της ημικρανίας σας.
Κόπωση
Η κατανάλωση σταφυλιών και σταφίδας αυξάνει την περιεκτικότητα του σιδήρου στο σώμα σας, η οποία βοηθά στην καταπολέμηση κάθε συμπτώματος κούρασης που σχετίζεται με την αναιμία. Επίσης, η υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα των σταφυλιών και των χυμών σταφυλιών μπορεί να σας δώσει μια άμεση ώθηση ενέργειας.
Βελτίωση της δύναμης του εγκεφάλου
Σε μια βρετανική μελέτη, σε μαθητές που χορηγήθηκε ρεσβερατρόλη παρατηρήθηκε αυξημένη ροή του αίματος στον εγκέφαλό τους κατά 200 τοις εκατό. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η ρεσβερατρόλη μπορεί να συμβάλει στην επιτάχυνση των νοητικών λειτουργιών.
Η χρήση των σταφυλιών στη υπηρεσία της ομορφιάς
Περιποίηση δέρματος
Προστασία από τα ηλιακά εγκαύματα.
Τα εκχυλίσματα σταφυλιού και της ρεσβερατρόλης (που περιέχεται στα σταφύλια) βοηθούν στην παρεμπόδιση της υπεριώδους ακτινοβολίας. Λόγω αυτής της ικανότητας αποκλεισμού, αυτά τα συστατικά βρίσκονται στις περισσότερες αντηλιακές λοσιόν.
Κάνουν το δέρμα απαλό.
Το εκχύλισμα από κουκούτσια σταφυλιού έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Ε που ενυδατώνει και μαλακώνει το δέρμα σας. Χρησιμοποιείται επίσης ως ένα απαλό μέσο απολέπισης για να αφαιρέσετε το ανώτερο στρώμα των νεκρών κυττάρων του δέρματος για μια πιο ήπια δράση.
Φαίνεστε νεότεροι.
Οι ελεύθερες ρίζες και η βιταμίνη C που περιέχεται στα σταφύλια βοηθούν στη μείωση και αντιστροφή της εμφάνισης των ρυτίδων και των σκοτεινών σημείων (που οφείλονται στην γήρανση).
Σύσφιξη δέρματος.
Η βιταμίνη C που περιέχεται στα σταφύλια είναι απαραίτητη για το σχηματισμό κολλαγόνου που ενισχύει και συσφίγγει το δέρμα σας. Επίσης, τα σταφύλια βοηθούν στην απομάκρυνση
των τοξινών από το σώμα σας για να διατηρήσετε το δέρμα σας υγιές.
Ισορροπεί τον τόνο του δέρματος
Πάρτε τον χυμό πράσινων σταφυλιών, εφαρμόστε το χυμό στο δέρμα σας τοπικά, αφήστε τον να στεγνώσει και στη συνέχεια ξεπλύνετε, Αυτή η διαδικασία βοηθά να ισορροπήσετε το χρώμα του δέρματός σας και τονώνει το δέρμα σας την ίδια στιγμή.
Εξαφάνιση των ουλών
Ψήνουμε σε αλουμινόχαρτο λίγες ρόγες από πράσινα σταφύλια τα οποία έχουν πασπαλιστεί με 1 κουταλιά της σούπας στυπτηρίας και 1 αλατιού για 15 λεπτά. Εφαρμόστε το χυμό στο σημαδεμένο το δέρμα σας και αφήστε το για 15 λεπτά, ξεπλύνετε μετά. Αυτή η θεραπεία θα πρέπει να μειώσει σημαντικά την εμφάνιση των ουλών σας.
Περιποίηση μαλλιών
Επιτάχυνση της ανάπτυξης των μαλλιών
Τα αντιοξειδωτικά στα σταφύλια τονώνουν την κυκλοφορία στο τριχωτό της κεφαλής, γεγονός που ενθαρρύνει την ανάπτυξη, και το έλαιο από τα κουκούτσια σταφυλιού που εφαρμόζεται τοπικά δυναμώνει, ενυδατώνει και κάνει τα μαλλιά σας να λάμπουν.
Μείωση της πιτυρίδας
Το έλαιο από τα κουκούτσια σταφυλιού βοηθά στην ενυδάτωση των μαλλιών σας, ενώ αφαιρεί ταυτόχρονα τις ξηρές νιφάδες από το τριχωτό της κεφαλής σας..
Βελτίωση της ποιότητας των μαλλιών
Η βιταμίνη Ε και το λινελαϊκό οξύ που βρίσκεται στο έλαιο από τα κουκούτσια σταφυλιού καθαρίζουν και ενισχύουν τα ωοθυλάκια. Αυτό κάνει τα μαλλιά σας ισχυρά και υγιή, ώστε να είναι λιγότερο πιθανό να σπάσουν ή να πέσουν. Είναι επίσης εξαιρετικά για τη θεραπεία της ψαλίδας και της ευθραυστότητας των μαλλιών σας.
Προσθέστε γλυκά αρώματα
Τα έλαια κουκουτσιού σταφυλιού είναι μη λιπαρά και δεν αφήνουν κατάλοιπα στα μαλλιά σας. Αυτές οι ιδιότητες τα καθιστούν ιδανικά για χρήση στην αρωματοθεραπεία.
Τα αμπελόφυλλα στην μαγειρική
Τα μαλακά αμπελόφυλλα τα χρησιμοποιούμε στην μαγειρική για να κάνουμε νόστιμα σαρμαδάκια ή για άλλους ντολμαδάκια γιαλαντζί. Δείτε μια συνταγή που δημοσίευσε ο Έμβολος για σαρμαδάκια με αμπελόφυλα.
Η συνταγή ΕΔΩ: Σαρμαδάκια γιαλαντζί – Τέλεια νοστιμιά!
Και όπως πάντα η επιλογή είναι δικιά σας…
Σημειώσεις:
Τι είναι η ρεσβερατρόλη
Η ένωση ρεσβερατρόλη (resveratrol, RVT) είναι μια φυσική ουσία της κατηγορίας των φυτοαλεξινών (phytoalexins) με βασική δομή των στιλβενίων και που βρίσκεται στη φλούδα των σταφυλιών, στα μούρα (mulberries, blueberries, cranberries, bilberries), στα πεύκα, στον ευκάλυπτο, στα φιστίκια και στα φασόλια. H φλούδα των σταφυλιών περιέχει κατά πολύ τις μεγαλύτερες ποσότητες ρεσβερατρόλης. Αποτελεί ένα φυσικό συστατικό των φυτών με αντιβιοτική δράση για την προστασία από μύκητες και οξειδωτικές βλάβες.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1 Αμπελουργία – Μανώλης Σταυρακάκης – εκδόσεις «ΤΡΟΠΗ»
2 Η Τέχνη της Αμπελουργίας – Αμπέλι Οινοποιίας – ΤΣΕΤΟΥΡΑΣ Λ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗ
3 Κοσμητολογία – Αναγνώστης Σ. Βέγκος- 2004 – Εκδότης: ΝΙΚΗΤΟΠΟΥΛΟΣ Ε & ΣΙΑ ΟΕ ΕΚΔ.INTERBOOKS
4 Βαλαβανίδης Α: “Ελεύθερες Ρίζες και ο Ρόλος τους στα Βιολογικά Συστήματα”, Εκδ. ΒΗΤΑ, Αθήνα, 2006, σσ. 29-63.
5 Frankel ΕΝ., Kanner J., German JB., Parks E., Kinsella JE., Lancet 1993, 341:454-456
6 Law M, Wald N., Br. Med J., 1999, 318:1471-1480.
7 Cayman Chemicals: “Product information: Resveratrol”.
8 Wollin SD, Jones PJ., J. Nutrition 2001, 131:1401-1404.
