Συνέντευξη του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτη Φάμελλου στο nonpapers.gr
Π. Χαρίτος: Φίλες και φίλοι γεια σας, «Press Point» για το nonpapers.gr, είμαστε σήμερα μαζί με τον κ. Σωκράτη Φάμελλο, Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Κ. Φάμελλε, κ. Πρόεδρε, ευχαριστώ για τη φιλοξενία εδώ.
Σ. Φάμελλος: Καλώς ήρθατε στην Κουμουνδούρου.
Π. Χαρίτος: Λοιπόν, θα ξεκινούσα υπό φυσιολογικές συνθήκες αυτήν την κουβέντα, την οποία θα κάνουμε, από το πολιτικό σκηνικό στο οποίο βρισκόμαστε, το πολιτικό τοπίο έτσι όπως διαμορφώνεται. Το οποίο, τουλάχιστον από πολύ κόσμο ακούω, ότι είναι άνευρο… δείχνει μία άνευρη κινητικότητα, σε ότι αφορά την αντιπολίτευση, υπάρχει μία πολυδιάσπαση, υπάρχει μία πολυφωνία δύσκολα αναγνώσιμη από την πλευρά των πολιτών, των ψηφοφόρων. Και από την άλλη βλέπουμε αυτό να έχει ως αποτέλεσμα την κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη και της Νέας Δημοκρατίας ως αναγκαστικής λύσης. Αλλά πριν πάμε εκεί…
Σ. Φάμελλος: Θα τα θυμηθείτε μετά όμως όλα αυτά, γιατί δε θα τα θυμηθώ όλα εγώ ένα – ένα που είπατε.
Π. Χαρίτος: Νομίζω ότι δύσκολα ξεχνιούνται. Αλλά πριν πάμε εκεί, θα σας ξεκινήσω από έξω. Θα σας ξεκινήσω από το Βέλγιο. Θα ξεκινήσουμε από την υπόθεση που λέγεται Νίκος Παππάς. Θα ξεκινήσουμε από μία επίθεση κατά ενός συναδέλφου, ενός δημοσιογράφου, η οποία τουλάχιστον σύμφωνα με τον ίδιο και σύμφωνα και με κάποιους άλλους που βρίσκονταν στον ίδιο χώρο, ήταν μία αναίτια και αδικαιολόγητη επίθεση. Σε κάθε περίπτωση είναι μία επίθεση χειροδικίας κατά δημοσιογράφου.
Το οποίο δυσκολεύομαι σε πρώτο άκουσμα, προσωπικά σας το λέω αυτό, δυσκολεύτηκα να το κάνω εικόνα, δηλαδή να φανταστώ έναν άνθρωπο ο οποίος είναι μέλος του Ευρωκοινοβουλίου, ο οποίος είναι στέλεχος ενός κόμματος του προοδευτικού χώρου, υποτίθεται, και από την άλλη ο άνθρωπος αυτός σηκώνει χέρι ενάντια σε ένα δημοσιογράφο. Δηλαδή ένας άνθρωπος ο οποίος νομοθετεί για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και για την προάσπιση της ελευθερίας του Τύπου στο Ευρωκοινοβούλιο, καταφέρεται με αυτό τον τρόπο, επιτίθεται κατά ενός δημοσιογράφου. Όλο αυτό εσείς πώς το αντιμετωπίσατε ως πρώτο άκουσμα;
Σ. Φάμελλος: Κ. Χαρίτο, είναι ένα απαράδεκτο γεγονός. Δεν είναι μόνο ότι είναι μέλος του Ευρωκοινοβουλίου, δεν είναι ότι ήταν μέλος της Ευρωομάδας της Αριστεράς. Θεωρώ ότι οι αιρετές θέσεις είναι θέσεις δημοκρατίας και αυτή η συμπεριφορά θεωρώ, ότι σε επίπεδο αξιών, σε επίπεδο αρχών, είναι αναντίστοιχη, οποιαδήποτε κι αν είναι η αιτία, οποιοδήποτε κι αν είναι το άλλο πρόσωπο, δεν υποτιμώ τη δημοσιογραφική ιδιότητα, αλλά είναι απολύτως μακριά από μένα και από την Αριστερά που θέλω να εκπροσωπεί ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Άρα η άσκηση βίας, και στα επίπεδα των αξιών και των αρχών, δεν έχει καμία σχέση με την Αριστερά και με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Δεν έχει καμία σχέση με την προοδευτική παράταξη και τη λειτουργία της δημοκρατίας που εγώ πιστεύω ότι πρέπει να έχει η πατρίδα μας, η Ευρώπη και όλος ο κόσμος.
Ως εκ τούτου ήταν υποχρεωτικό και ταυτοτικό για μένα, αφού ενημερώθηκα από τον επικεφαλής της Ευρωομάδας, τον Κώστα Αρβανίτη, να προχωρήσω άμεσα στην ανακοίνωση για τη διαγραφή του από την Ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και να ζητήσω από την Επιτροπή Δεοντολογίας τις απαραίτητες καταστατικές διαδικασίες για να γίνει διαγραφή και από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Δε μπορούμε στη σημερινή κοινωνία να ανεχτούμε τέτοιες συμπεριφορές, και είμαι απόλυτος σε αυτό.
Έχουμε μια μεγάλη υποχρέωση, όχι απλά να αντέχουμε, αλλά να δίνουμε και παράδειγμα. Και το θεωρώ πολύ χρήσιμο, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια και εγώ προσωπικά και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, να αποκατασταθεί και η σοβαρότητα και η αξιοπιστία στην πολιτική, όχι μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα αξιοπιστίας της πολιτικής λειτουργίας των θεσμών, κρίση εκπροσώπησης. Πρέπει λοιπόν να κάνουμε πολλά περισσότερα, όχι μόνο να τηρούμε μια συνέπεια σε θέματα αξιών.
Π. Χαρίτος: Απλώς, επειδή μου μιλήσατε τώρα για την αξιοπιστία, για την επαναφορά της αξιοπιστίας σε ότι αφορά την πολιτική, έχει ανοίξει μια κουβέντα στην κοινωνία και στον Τύπο, σε σχέση με το πώς γίνονται οι επιλογές των προσώπων τα οποία στελεχώνουν τις λίστες των κομμάτων των υποψηφίων. Και η κουβέντα αυτή φτάνει μέχρι το σημείο που γίνεται ένα άνοιγμα από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με μια άλλη φιλοσοφία, με μια άλλη προσέγγιση, ένα άνοιγμα σε ένα χώρο του lifestyle, των influencers, όπου ξεφεύγεις πλέον από τα στενά κομματικά και ιδεολογικά κριτήρια.
Και μέσα στο άνοιγμα αυτό επιλέγεις να πας σε.., δε ξέρω αν είναι αχαρτογράφητα τα νερά, αλλά σε χώρους οι οποίοι δεν είναι κοντινοί σε αυτό το οποίο υποτίθεται ότι κόμματα του προοδευτικού χώρου θα ήθελαν να εκφράσουν. Θα σας διαβάσω μια δήλωση του Γαβριήλ Σακελλαρίδη, νια ανάρτηση που έκανε εχθές, προχθές για την ακρίβεια, ότι «το γεγονός ότι αυτός που τραμπούκισε τον» συνάδελφό μου, «τον δημοσιογράφο, ήταν ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και παραλίγο υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας, με μεγάλες πιθανότητες να είχε εκλεγεί, αποδεικνύει πόσο βαθιά είναι η σήψη της πολιτικής και της Αριστεράς στα κόμματα που επικαλούνται σήμερα το όνομα της».
Σ. Φάμελλος: Να τα πάρουμε με τη σειρά. Οι διαδικασίες των εσωκομματικών δημοψηφισμάτων για την επιλογή υποψηφίων, και στην περίπτωση της Ευρωβουλής, δεν είναι κάτι καινούργιο. Προσωπικά και ως μέλος του Συνασπισμού, πάρα πολλά χρόνια πίσω, έχω εμπειρία από αντίστοιχα δημοψηφίσματα, ώστε τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ή τα μέλη του κόμματος, όποιο και αν είναι αυτό, του Συνασπισμού τότε, να επιλέγουν τους υποψηφίους.
Υπάρχει όμως ένα ερώτημα, το δεύτερο που ανοίξατε. Δεν ασπάζομαι την ανάγνωση του Γαβριήλ Σακελλαρίδη, σε κάποια ποιοτικά στοιχεία μπορώ να συζητήσω με πολύ μεγάλη άνεση, αλλά όχι στο να προσπαθεί να φωτογραφίσει πολιτικούς χώρους απευθείας. Αλλά επιτρέψτε μου να σας πω ποια είναι η πολιτική μου άποψη, έχουμε πολύ σοβαρή ευθύνη για την αναπαραγωγή και εμπέδωση στο κοινωνικό σύνολο και στην κομματική οικογένεια των αξιών της Αριστεράς και της προοδευτικής σκέψης.
Γι’ αυτό και σας είπα ότι η επιλογή μου ήταν άμεση -αφού ενημερώθηκα- για την πρόταση διαγραφής, γιατί είναι θέμα για εμένα αξιακό. Και θεωρώ ότι και αυτή η επιλογή που έκανα εγώ, και που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ συμβάλλει ως μήνυμα προς την κοινωνία. Υπάρχει ανάγκη λοιπόν να ξανασυζητήσουμε για το ποιες είναι οι αξίες του προοδευτικού χώρου και ποια είναι τα πρότυπα του προοδευτικού χώρου. Γιατί η υπόκλιση σε δημοσκοπικά ή άλλα κοινωνικά δημοφιλή εργαλεία, πολλές φορές μας οδηγεί σε απόκλιση από τις αξίες μας.
Π. Χαρίτος: Άρα υπάρχουν ευθύνες, έγιναν λάθη εκείνη την εποχή της επιλογής;
Σ. Φάμελλος: Δεν θα το αρνηθώ και μπορώ να σας πω για πάρα πολλές περιόδους που έχουνε γίνει τέτοια λάθη. Υπάρχει λοιπόν ένα θέμα, το οποίο με οδηγεί σε μια άλλη σκέψη: Χρειάζεται σήμερα να μιλήσουμε για μια νέα διάκριση, μεταξύ προοδευτικού και συντηρητικού, που έχει και πολιτισμικά στοιχεία και στοιχεία Παιδείας, που αφορούν όλη την κοινωνία και όχι μόνο την προοδευτική παράταξη, την Αριστερά; Η άποψη μου είναι «ναι». Έχουν αλλάξει πολλές αναγνώσεις, στην κλασική, παλιά διαχωριστική γραμμή Αριστεράς – Δεξιάς, και θεωρώ ότι είναι υποχρέωση και της Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να εμπλουτίσει και να επικαιροποιήσει αυτή τη συζήτηση.
Γι’ αυτό και όταν κάναμε τη μεγάλη αλλαγή στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και ανέλαβα την ευθύνη του Προέδρου, μίλησα για την ανάγκη να υπάρχει ένα σοβαρό οργανωμένο κόμμα, το οποίο να επανασυνδεθεί με τον πολιτισμό, να ξαναπροβάλει κατά κάποιον τρόπο μία από τις παρακαταθήκες του, που είναι οι αξίες και οι ιδέες του προοδευτικού κόσμου. Να εμπιστευτούμε ξανά την επιστήμη, να δώσουμε χώρο στη διανόηση και στους νέους ανθρώπους, για να ενισχύσουμε και αυτόν το μεγάλο πλούτο της κοινωνίας που θεωρώ ότι έχει υποχωρήσει, πού είναι οι αξίες.
Αυτό έχει να κάνει και με επιλογές, που πολλές φορές και εσωκομματικά, έγιναν χωρίς να έχουμε μπροστά, ως πρώτη προτεραιότητα, τις ιδέες μας και τις αξίες μας, αλλά ένα προσωρινό όφελος, ας το πω εκλογικό.
Π. Χαρίτος: Και ένα τελευταίο για να το κλείσω με αυτό, δεν ξέρω αν θέλετε να το σχολιάσετε, απλώς επειδή είχαμε χθες τη δήλωση του κ. Παππά, ο οποίος επιστρέφοντας στην Ελλάδα, βγήκε σε ένα τηλεοπτικό μέσο και μίλησε για όλο αυτό το οποίο συνέβη, δίνοντας τη δική του εκδοχή. Αναφέρθηκε και στη διαγραφή του και το περιέγραψε αυτό ως μια ευχάριστη, εντός εισαγωγικών, κατάληξη, γιατί έτσι κι αλλιώς υπήρχε μια απόσταση πλέον στο τι πραγματικά εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σήμερα και στο τι εξέφραζε την περίοδο που μπήκε στο κόμμα, εκείνη την περίοδο.
Σ. Φάμελλος: Ίσως αυτό είναι αποκαλυπτικό και για το τι εκφράζει ο ίδιος. Εγώ θεωρώ ότι επιβεβαιώνει την επιλογή μας της άμεσης διαγραφής του από την Ευρωομάδα.Κύριε Χαρίτο, οφείλω να σας πω ότι περίμενα και τις τυπικές διαδικασίες της ομάδας της «Left» στο Ευρωκοινοβούλιο, γιατί έχουμε ζητήσει σαν Ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να μην ανήκει γενικότερα στον χώρο της «Left». Πρέπει να συνεδριάσει το απαραίτητο όργανο στο Ευρωκοινοβούλιο, που θα γίνει στην αρχή Ιανουαρίου, αλλά μου δίνετε την ευκαιρία με αυτήν την ερώτηση, να σας πω, ότι μετά από αυτές τις δηλώσεις το πρώτο που οφείλει να κάνει είναι να παραδώσει την έδρα του στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και στους πολίτες που υποστήριξαν τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στις ευρωεκλογές, που διεκδικούν, όχι απλά υπηρετούν άλλες αξίες και πραγματικά την προοδευτική στάση στην ελληνική κοινωνία.
Π. Χαρίτος: Λοιπόν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, πολιτικό τοπίο, αυτό που είπα στην αρχή της κουβέντας μας. Είμαστε σε μια χρονική στιγμή όπου η κοινωνία προβληματίζεται σε μεγάλο βαθμό. Είμαστε σε μια χρονική στιγμή που η οικονομία αποτελεί μια δύσκολη εξίσωση, για πάρα πολλές οικογένειες και πάρα πολλούς συμπολίτες μας. Είμαστε λίγο πριν από τις γιορτές και φαίνεται, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή αυτό, σε επίπεδο προβληματισμού της κοινωνίας. Από την άλλη, βλέπουμε τους αγρότες στους δρόμους μπροστά σε ένα αδιέξοδο που έχουν οδηγηθεί, μετά από ένα σκάνδαλο, το οποίο όμως έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά σκανδάλων που κουβαλάει στους ώμους της αυτή η κυβέρνηση και παρόλα αυτά η Νέα Δημοκρατία παραμένει πρώτη δύναμη, στη λογική ότι, «που να μπλέξεις».
Δηλαδή είναι κάτι το οποίο συζητιέται, είναι κάτι το οποίο ακούγεται στην κοινωνία, στα καφενεία από τον κόσμο. Θα περίμενε κανείς ότι μετά από έξι χρόνια διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και μετά από έξι χρόνια αντιπολίτευσης των υπολοίπων, είναι ένα ικανό χρονικό διάστημα αυτό για να βρεις τα πατήματα σου, για να διαμορφώσεις μια πολιτική, για να ακουστείς από τον κόσμο και για να τραβήξεις τα βλέμματα, ενδεχομένως. Αυτό όμως όχι μόνο δε συμβαίνει, αλλά είναι περισσότερο θολό από ποτέ άλλοτε, σε αυτά τα έξι χρόνια, το τοπίο της αντιπολίτευσης σήμερα. Γιατί;
Σ. Φάμελλος: Μπορώ να σας μιλήσω για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, πρώτα απ’ όλα. Εμείς προσπαθήσαμε χωρίς να παραβιάσουμε αξίες, αρχές και την ανάγνωση που έχουμε για το προς τα πού πρέπει να πάει η χώρα μας. Διαπιστώσαμε ότι η πλειοψηφία των προτάσεων της Προοδευτικής Ελλάδας, που είναι η δική μας πρόταση, βρίσκεται στα αιτήματα της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών, είτε μιλάμε για το εισόδημα, είτε μιλάμε για την Υγεία και την Παιδεία, είτε μιλάμε για την ακρίβεια, είτε μιλάμε για το αγροτικό, είτε μιλάμε για τη δικαιοσύνη και τη διαφάνεια.
Γι’ αυτό και διεκδικήσαμε, η νέα σελίδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, να μπορέσει να συνομιλήσει με την κοινωνία, ώστε να υπάρχει ένα κίνημα πλέον, μια κοινωνική διαδικασία, που θα συμβάλλει στο να υπάρχει πρόταση να φύγει ο κ. Μητσοτάκης το συντομότερο. «Αλλά ποιος θα αναλάβει τη διακυβέρνηση;». Αυτό είναι το ερώτημα των πολιτών.
Οι πολίτες δηλαδή μας λένε, «δεν τους αντέχουμε άλλο, δεν μπορούμε άλλο δεν αντέχουμε», είτε γιατί δεν τα βγάζουν πέρα, είτε για τα σκάνδαλα, για πάρα πολλούς λόγους, είτε για τα θέματα της υγείας, είτε για τα παιδιά που δεν έχουν μέλλον και αν θα μείνουν εδώ θα είναι καθηλωμένα σε χαμηλούς μισθούς και χωρίς να αποκτήσουν νέο σπίτι για να κάνουν την οικογένειά τους. Μας λένε «κάντε κάτι να γλιτώσουμε», να το πω έτσι απλά.
Παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει κάνει αυτή τη μεγάλη αλλαγή, παρότι έχουμε κάνει σοβαρά βήματα και όσον αφορά τη στάση μας κοινοβουλευτικά και κοινωνικά, αλλά και το πρόγραμμα που προτείνουμε, τις επεξεργασίες μας, πρέπει να συμμετέχουμε και εμείς και αν μπορώ να το εκφράσω αυτό αποτελεσματικά, να είμαστε και ο καταλύτης όπου χρειάζεται, χωρίς εγωισμό κομματικό για να υπάρχει προοδευτική πρόταση.
Γιατί κ. Χαρίτο, ένας από τους προβληματισμούς μου, οφείλω να σας το πω, είναι ότι αυτή η αγωνία της κοινωνίας για να μπορέσει να ζήσει, να ανασάνει, πρέπει να εκφραστεί με προοδευτικό τρόπο. Διότι καιροφυλακτούν οι ακροδεξιές φωνές ή απλά ο φόβος και η αγωνία, που δεν είναι πολιτική λύση και μπορεί να αναπαράγει ένα καθεστώς είτε του κ. Μητσοτάκη είτε άλλο δεξιό ή συντηρητικό καθεστώς. Γι’ αυτό λοιπόν λέμε, ναι, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σοβάρεψε και δυναμώνει την πολιτική του παρέμβαση, μέσα και έξω από τη Βουλή, αλλά αναλαμβάνει ταυτόχρονα με την παρουσίαση προγραμματικών προτάσεων, και μια πρωτοβουλία για να υπάρχει μία ενωτική, ενιαία και ταυτόχρονα, θα μου επιτρέψετε τον όρο, κυβερνητική πρόταση.
Δηλαδή, όχι απλά να υπάρχει μία ενωτική προοδευτική πρόταση, αλλά να μπορεί να κερδίσει τις επόμενες εκλογές για να έχουμε προοδευτική κυβέρνηση. Γιατί ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται ποιος είναι δεύτερος. Θέλει η κυβέρνηση να λύσει τα προβλήματα.
Π. Χαρίτος: Όταν όμως σοβαρεύεις, προτείνεις, και μειώνονται τα ποσοστά σου, αυτό τι σημαίνει;
Σ. Φάμελλος: Όταν ανέλαβα την ευθύνη της προεδρίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έπρεπε να ξεκινήσουμε από το μηδέν, κ. Χαρίτο. Και παρ’ όλες τις δυσκολίες και όλα τα ζητήματα που έχουν ανοίξει, έχουμε μία, ας την πω έτσι εγώ, σταθερότητα σε χαμηλά ποσοστά, είναι γεγονός. Γι’ αυτό και λέμε ότι πρέπει ταυτόχρονα να προσπαθήσουμε για να υπάρχει απάντηση στις επόμενες εκλογές. Και θα σας έλεγα ότι δεν πρέπει, εμείς δεν θέλουμε, το λέω εκ των προτέρων καθαρά, να είναι προεκλογική αυτή η προσπάθεια. Δεν πρέπει να κάνουμε μια προσπάθεια για να υπάρχει ένα εκλογικό αποτέλεσμα, ας την πω έτσι, για τα μέρη μιας συνεργασίας ή για τους ανθρώπους μια συνεργασίας ή για τα πρόσωπα, δηλαδή για τους πολιτικούς χώρους.
Εγώ πιστεύω ότι η ανάγκη αυτή της ανασύνθεσης της προοδευτικής παράταξης, ένα «restart» που πρέπει να κάνει όλος ο προοδευτικός χώρος, είναι αναγκαία για να έχουμε και μια προοδευτική πρόταση πολιτικής παραγωγής. Γιατί θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικός και ο ρόλος των κομμάτων, των πολιτικών οργανισμών και για τα θέματα που ξεκινήσαμε να συζητάμε, για τις αξίες και τις ιδέες του προοδευτικού χώρου.
Π. Χαρίτος: Αυτό το «restart» και τους συσχετισμούς και τις συνεργασίες, το έχετε σχηματοποιημένο;
Σ. Φάμελλος: Ναι, έχουμε ήδη απευθύνει πρόταση και εντός και εκτός Βουλής και οφείλω να σας πω ότι το κάνουμε με απόλυτη συνέπεια και το κάνω και εγώ προσωπικά για ένα χρόνο, λίγο μετά τις γιορτές πέρυσι είχα μιλήσει για την ανάγκη να υπάρχει ένα ενιαίο σχήμα. Έχουμε απευθυνθεί εντός Βουλής, ξεκάθαρα να το πω, στο ΠΑΣΟΚ και στη Νέα Αριστερά, είχα ζητήσει να υπάρχει κοινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε αυτούς τους χώρους, σε αυτά τα κόμματα, κοινή υποψηφιότητα εννοώ.
Το πετύχαμε σε ένα βαθμό με τη Νέα Αριστερά, με την υποψηφιότητα της κας Κατσέλη, δε συμφώνησε τότε το ΠΑΣΟΚ και ο κ. Ανδρουλάκης. Όμως πρέπει να σας πω ότι αν δε βρούμε έναν τρόπο συνεννόησης και έκφρασης κοινής, δεν μπορούμε να εμπνεύσουμε την κοινωνία, η οποία πιστεύω ότι περιμένει μία τέτοια είδηση, γιατί θα της δώσει τη δυνατότητα προοπτικής, ότι ναι, τελικά μπορούμε, και να φύγει η δεξιά πολιτική – γιατί μπορεί να μην είναι μόνο το όνομα του κ. Μητσοτάκη, ξέρω ότι σηματοδοτεί ο κ. Μητσοτάκης τη λειτουργία αυτού του καθεστώτος, αλλά εγώ είμαι κατά της εφαρμογής δεξιών συντηρητικών πολιτικών – έτσι ώστε να έχουμε προοδευτική κυβέρνηση. Αυτή είναι η πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ξεκάθαρη, διατυπωμένη με τα όργανα του, με αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής, η τελευταία μάλιστα ομόφωνη, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στηρίζει, συμμετέχει, διοργανώνει, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την ενότητα των προοδευτικών δυνάμεων, παντού και τοπικά και κεντρικά.
Π. Χαρίτος: Τώρα, ένας χρόνος πάνω κάτω, που αυτού του είδους οι σκέψεις, οι προτάσεις, οι πρωτοβουλίες και οι επαφές έχουν ξεκινήσει, δεν έχουν αποδώσει κάτι ουσιαστικό. Την ίδια χρονική στιγμή, μάλλον στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, βρισκόμαστε πλέον μπροστά σε μια επανεμφάνιση στο πολιτικό σκηνικό του Αλέξη Τσίπρα, μέσα από την παρουσίαση του βιβλίου όπου έχει ανοίξει και ο δημόσιος διάλογος πλέον, για την πιθανότητα ίδρυσης ενός κόμματος και πως αυτό το κόμμα θα επηρέαζε.
Και ήδη υπάρχουν, εδώ και καιρό δημοσκοπικές προσεγγίσεις, για το τι δυνατότητες θα είχε, ποια θα ήταν η απήχηση του. Εκφράζεται αυτό, αποτυπώνεται σε ότι αφορά την απήχηση της επαναφοράς στο πολιτικό σκηνικό, μέσα από έναν σχηματισμό του Αλέξη Τσίπρα. Αυτό που δεν εκφράζεται είναι εάν είχαμε εκλογές, με ένα σχηματοποιμένο πλέον μοντέλο πολιτικό, με συγκεκριμένα πρόσωπα δίπλα στο όνομα του Αλέξη Τσίπρα, τι ποσοστά θα συγκέντρωνε αυτό. Αυτό που είναι καταγεγραμμένο, από όλους όμως, και έχω μιλήσει με τρεις διαφορετικούς δημοσκόπους την εβδομάδα που μας πέρασε, είναι ότι θα ήταν καταστροφικό για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, θα ήταν καταστροφικό για τη Νέα Αριστερά αυτό.
Σ. Φάμελλος: Να τα πάρουμε με τη σειρά. Πρώτον, γιατί ήταν πολύ ενδιαφέρουσα η εισαγωγή σας, αλλά είπατε πολλά. Καθυστερούν οι συνεργασίες ή η συνεργασία…
Π. Χαρίτος: Καθυστερούν ή δεν προκύπτουν;
Σ. Φάμελλος: Λέω καθυστερούν, υπάρχουν αρνήσεις, υπάρχει αναβλητικότητα, δικαιολογίες, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν έχει επιτευχθεί η συνεργασία, ας το πω έτσι. Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να ασχολείται μόνο με το θέμα της συνεργασίας; Όχι, σας το λέω ξεκάθαρα. Αν το είχαμε κάνει αυτό, δεν θα συνομιλούσαμε σε όλα τα μπλόκα με τους αγρότες, για να καταθέσουμε ολοκληρωμένη πρόταση. Πρέπει να σας πω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για το αγροτικό, κατέθεσε πρόταση ολοκληρωμένη έναν χρόνο πριν.
Δεύτερον, δεν θα πιέζαμε τη Νέα Δημοκρατία για το σκάνδαλο των ΕΛΤΑ να έρθει στη Βουλή, όπου τελικά χθες, προχθές, ανακοίνωσαν ότι παίρνουν πίσω το κλείσιμο κάποιων, έστω, καταστημάτων. Άρα υπάρχει η πολιτική διαδικασία εντός και εκτός Βουλής που πρέπει να παραμένει ανοιχτή και οι διεκδικήσεις να γίνονται προς όφελος της κοινωνίας.
Επόμενο ζήτημα, δεν έχει επιτευχθεί ακόμα η συνεργασία. Περιμένουμε δημοσκοπικά ποσοστά ή κάποιο μαγικό ραβδί να τα αλλάξει όλα; Όχι, διαμορφώνουμε τις συνθήκες. Παραμένουμε και διεκδικούμε και μιλάμε με την κοινωνία και στον Προϋπολογισμό το έκανα αυτό, και εντός της Βουλής, και απευθυνόμενος στα υπόλοιπα προοδευτικά κόμματα, ότι έχουμε καθυστερήσει και πρέπει να πάρουμε πρωτοβουλίες συγκεκριμένες, όχι μόνο διάλογος πλέον, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Εγώ πιστεύω ότι υπάρχει η δυνατότητα των συνεργασιών.
Έχω μελετήσει και έχουμε μελετήσει τα προγράμματα, τις εξαγγελίες, την αξιολόγηση της κυβερνητικής πολιτικής. Εφόσον συμφωνούμε ότι πρέπει, γιατί έχουμε μια επικίνδυνη και διεφθαρμένη κυβέρνηση, το συντομότερο δυνατόν η Ελλάδα να γλιτώσει από αυτήν την κυβέρνηση, να το πω έτσι, πρέπει λοιπόν να κάνουμε όλες τις κινήσεις ώστε να έχουμε ταυτόχρονα ενωτική πρόταση, προοδευτική και γρήγορα εκλογές. Να το ξεκαθαρίσω αυτό, γιατί είναι το κοινωνικό συμφέρον και τα συμφέροντα της πατρίδας μας.
Προκύπτει τώρα, στο τέλος του ερωτήματος σας, η πιθανότητα, ας την πω έτσι, με πολλές συζητήσεις πράγματι, με την ευκαιρία της παρουσίασης του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα, για την πιθανή πρωτοβουλία που θα αναλάβει, το ξέρω ότι συζητιέται, δεν κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας. Νομίζω ότι αυτό που περιμένουν οι πολίτες ν’ ακούσουν είναι σοβαρές τοποθετήσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει ήδη τοποθετηθεί για το ζήτημα αυτό. Έχω πει εγώ στην Έκθεση, σε πάρα πολλές ερωτήσεις που έγιναν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, τον Σεπτέμβριο, ότι για εμένα, ανεξαρτήτως των προσώπων των πολιτικών χώρων, είναι αδιανόητος ο κατακερματισμός του προοδευτικού χώρου. Γιατί δεν ικανοποιεί αυτό που καταλαβαίνω εγώ ότι είναι το κοινωνικό συμφέρον και ταυτόχρονα δεν επιτρέπει στη χώρα να έχει ένα προοδευτικό μέλλον.
Άρα θα πρέπει να κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να συγκλίνουμε, το οποίο το είπαμε και μετά την παραίτηση από τη Βουλή του Αλέξη Τσίπρα, και να υπάρχει μία ενωτική, ενιαία, πραγματικά προοδευτική πρόταση που να έχει και ένα πρόγραμμα το οποίο θα λύνει προβλήματα και θα βοηθήσει αν θέλετε και στην κοινωνική συσπείρωση.
Γιατί πρέπει να πεις στον κόσμο, όχι απλά να φύγει ο κ. Μητσοτάκης, η Νέα Δημοκρατία, αλλά τι θα κάνεις με το ρεύμα, τι θα κάνεις με τον μισθό, τι θα κάνεις στα νοσοκομεία, τι θα κάνεις στην εξωτερική πολιτική ή στο αγροτικό που συζητιέται. Λοιπόν, εμείς δεν περιμένουμε. Θεωρώ ότι ο κ. Μητσοτάκης, μέσα από πολλαπλές κυβερνητικές κρίσεις, δεν έχει τη σταθερότητα που είχε τα προηγούμενα χρόνια. Η κοινωνία δεν τους πιστεύει, είναι ξεκάθαρο.
Η κοινωνία σε ποσοστά 70% θεωρεί ότι έχουμε μια κυβέρνηση διαφθοράς, συμφωνώ. Αλλά η κοινωνία πιέζει ταυτόχρονα και η Νέα Δημοκρατία δεν μπορεί να μαζέψει τους βουλευτές της, τους απέσυρε από την ψηφοφορία για την Προκαταρκτική Επιτροπή για τους κυρίους Αυγενάκη και Βορίδη, για να μη ψηφίσουν υπέρ του ελέγχου. Βάζει ονομαστική ψηφοφορία για το θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ και τη μεταφορά στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και κομματική πειθαρχία.
Οι βουλευτές δεν μπορούν να βγουν να υπερασπιστούν το αγροτικό, να υπερασπιστούν τα ΕΛΤΑ, τα ταχυδρομεία. Άρα έχουμε πολλαπλές κυβερνητικές κρίσεις και επείγει η δική μας απάντηση. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, συμπεριλαμβανομένης της συζήτησης που έχει ανοίξει για την πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα, εγώ λέω πρέπει να συγκλίνουμε όλοι μαζί, χρειάζεται ενωτική απάντηση.
Π. Χαρίτος: Το γεγονός ότι ένα ικανό ποσοστό ψηφοφόρων από τον χώρο της Κεντροαριστεράς δείχνει ενδιαφέρον για τις ενέργειες του Αλέξη Τσίπρα αυτή τη στιγμή, για τις σκέψεις και τις πιθανότητες, από την άλλη, δεν δείχνουν το ανάλογο ενδιαφέρον για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Αυτό μεταφράζεται ως απόδοση ευθυνών σε αυτούς που έχουν μείνει πίσω σήμερα, στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, για το τι έφταιξε την περίοδο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ;
Σ. Φάμελλος: Οφείλω να σας πω πρώτα από όλα ότι δεν έχουμε καμία ανταγωνιστική σχέση για να συγκρίνουμε ποσοστά, ή σχετικά με ένα σενάριο ή με τη δημοσκοπική αποτύπωση.
Π. Χαρίτος: Δε μιλάω για τον Αλέξη Τσίπρα αυτή τη στιγμή, μιλάω για τους ψηφοφόρους.
Σ. Φάμελλος: Θεωρώ ότι το πολιτικό κεφάλαιο που έχει ο Αλέξης Τσίπρας είναι πολύ σημαντικό για να συμμετέχει και να προσδώσει περαιτέρω δυναμική στο ενωτικό εγχείρημα. Τα έχω πει ήδη δημόσια, δε νομίζω ότι υπάρχει καμία τέτοια συζήτηση. Τώρα αν το ερώτημα λοιπόν είναι για μια δημοσκοπική αποτύπωση προθέσεων ή υποτιθέμενου σεναρίου, ας το αφήσουμε λίγο να εκφραστεί, μην το προκαταλάβουμε.
Και εμείς εδώ είμαστε για να διαμορφώσουμε μια μεγάλη, κοινή, ενωτική πρόταση, και αυτή απευθύνεται και στα κόμματα, εντός Βουλής και σε όλες τις προσωπικότητες που μπορούν να βοηθήσουν. Και το λέω ξεκάθαρα, χωρίς καμία προϋπόθεση. Πρέπει να συμφωνήσουμε για το συμφέρον της πατρίδας και του ελληνικού λαού.
Υπάρχει πάντα ένα ερώτημα, και μου το θέτουν πολλές φορές, «γιατί δεν ανεβαίνουν τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ»; Εγώ και όλοι μας έχουμε συζητήσει πάρα πολλές φορές για τα σοβαρά προβλήματα που έχει δημιουργήσει στην αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ το παρελθόν, που έχει συνδυαστεί και με τα χαρακτηριστικά της συλλογικότητας, όχι των προσώπων. Δεν είναι αποτυπωμένο στο πρόσωπο το δικό μου ή σε κάποιο άλλο πρόσωπο, γι’ αυτό τον λόγο έχουμε κάνει την αλλαγή σελίδας, για να αλλάξει και να γίνει πραγματικά ένας σοβαρός πολιτικός προοδευτικός φορέας, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Εγώ δεν θέλω και δεν πιστεύω, δεν θέλει και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ας μη μιλάω προσωπικά, δεν θέλουμε να φτάσουμε σε εκλογές για την αποτύπωση δημοσκοπικών ποσοστών, εμείς θέλουμε να φτάσουμε στις εκλογές για να αλλάξει η κυβέρνηση της χώρας και να έχουμε προοδευτική κυβέρνηση. Δεν ξέρω πόσες φορές πρέπει να το πω για να γίνει κατανοητό, αλλά είμαι απόλυτα πιστός σε αυτό.
Π. Χαρίτος: Στις συνεργασίες θα γυρίσω και σε μία δήλωση σας χθεσινή: «Δεν μας ενδιαφέρει η καρέκλα. Το θέμα είναι να πάμε όλοι μαζί να ρίξουμε τον Μητσοτάκη, όλες οι προοδευτικές ομάδες. Δε μας ενδιαφέρει η καρέκλα.»
Σ. Φάμελλος: Κ. Χαρίτο, προσπαθώ να σκεφτώ, έτσι πολύ γρήγορα, πόσα χρόνια συμμετέχω στην πολιτική δράση ως μέλος κόμματος ή κομματικής νεολαίας. Δυστυχώς για την ηλικία μου, πρέπει να έχει περάσει τα 40 χρόνια. Δεν μπήκα στην πολιτική για την καρέκλα. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος, ποτέ δε διεκδίκησα τη συμμετοχή μου στην πολιτική ως αντάλλαγμα ή ως διακριτό ρόλο και θέση. Συμμετείχα πάντα με συνέπεια και αυτό ζητώ και από όλους τους συντρόφους και συντρόφισσες μου και αυτό προτείνω και στη νεολαία της πατρίδας μας και όχι μόνο της πατρίδας μας, αλλά και σε όλο τον προοδευτικό κόσμο. Να συμμετέχουμε στην πολιτική γιατί από την πολιτική εξαρτάται το εισόδημα, ο γιατρός, ο δάσκαλος, το νοίκι, η γεωπολιτική ισχύς της πατρίδας μας. Άρα αυτή είναι η πολιτική.
Π. Χαρίτος: Άρα τα δεδομένα και οι συνθήκες θα κρίνουν την παραμονή σας στην καρέκλα που βρίσκεστε αυτή τη στιγμή. Καλά το καταλαβαίνω;
Σ. Φάμελλος: Όχι, όχι κ. Χαρίτο. Εγώ είμαι πολύ περήφανος για τη δουλειά που έχουμε κάνει στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τον τελευταίο χρόνο. Πάρα πολύ δύσκολη, με πάρα πολλά προβλήματα, σε όλα τα επίπεδα και έχουμε καταφέρει και κάναμε και μια μεγάλη ανανέωση στα όργανα μας και ένα πολύ πλούσιο Συνέδριο με πλούσιες επεξεργασίες και αυτό αναγνωρίζεται έξω. Επί των προτάσεων μας θα δείτε πολύ λίγες αρνητικές κριτικές, έως ελάχιστες.
Όμως από εκεί και μετά, στην πολιτική, εγώ συμμετέχω για ένα σκοπό, για να είναι καλύτερη η ζωή της κοινωνίας, να έχουμε λιγότερες, έως και μηδενικές ανισότητες. Να υπάρχουν δημόσια αγαθά που θα έχουν πρόσβαση όλα τα παιδιά του κόσμου. Λοιπόν, αυτό όλοι μας, και όχι μόνο εγώ, όλοι μας, και εσείς και όλοι και αυτοί που μας βλέπουν, οι φίλοι και οι φίλες, μπορούν να το διεκδικήσουν από όλες τις θέσεις. Γιατί σημασία έχει ο στόχος, η πολιτική αλλαγή.
Δεν υπάρχει προϋπόθεση λοιπόν, αλλά όχι μόνο για μένα, για κανέναν δεν υπάρχει προϋπόθεση. Συμμετέχουμε όλοι. Όλοι πρέπει να συμμετέχουμε. Εξάλλου αυτό το ρεύμα πρέπει να είναι πλειοψηφικό στην κοινωνία. Δεν υπονοούσα τίποτα για προσωπική μου επιδίωξη ή προσωπική επιδίωξη κάποιου άλλου. Έλεγα στους φίλους, τους συναδέλφους σας, γιατί ήταν μια συζήτηση off the record που κάναμε, αλλά με τους δημοσιογράφους της Βουλής, μάλλον σε αυτό αναφέρεστε, ότι το μείζον και το πιο σημαντικό είναι η πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα, είναι να υπάρχει μία προοδευτική κυβέρνηση. Και εδώ ποιος μιλάει για καρέκλες ή για προσωπικές επιδιώξεις;
Είναι έξω από τη λογική μου, γι’ αυτό και λέω και σε ερωτήσεις που γίνονται να το πω εκ των προτέρων, «ποιος ή ποια θα είναι επικεφαλής». Το σημαντικό, κ. Χαρίτο, είναι να αναγνωρίσουμε ποια είναι η πολιτική προτεραιότητα στην Ελλάδα, που είναι η πολιτική αλλαγή, για όλα αυτά που σας έχω πει μέχρι τώρα. Να συμφωνήσουμε και σε κάποιες μεγάλες αλλαγές που θα εμπνεύσουν την κοινωνία. Γιατί εδώ υπάρχουν δύο πηγές έμπνευσης: Η μία είναι ότι συμφωνήσαμε να συνεργαστούμε και η δεύτερη είναι ποια είναι τα βασικά πεδία που θα δώσουν καλύτερη ζωή στους Έλληνες και τις Ελληνίδες.
Και για τα υπόλοιπα, που έχουν να κάνουν με το ποιοι θα είναι υποψήφιοι και ποιος θα είναι επικεφαλής, υπάρχει τρόπος. Αν συμφωνήσουμε ότι το μείζον είναι να υπάρχει πολιτική αλλαγή και προοδευτικό ψηφοδέλτιο, τότε για ποιο λόγο να συμμετέχουμε στην πολιτική για τις καρέκλες; Αυτό εννοούσα κ. Χαρίτο.
Π. Χαρίτος: Στο παρελθόν υπήρχε το ΚΚΕ Εσωτερικού, μετά ήταν το ΚΚΕ Εσωτερικού – Ανανεωτική Αριστερά, ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου, ΣΥΡΙΖΑ, ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, σήμερα. Θεωρείται ότι έχει κάνει τον κύκλο του ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ότι έχει κλείσει ένας κύκλος και υπάρχει ανάγκη επανασύστασης;
Σ. Φάμελλος: Για την ανασύνθεση του προοδευτικού χώρου έχω ξαναμιλήσει κ. Χαρίτο, δεν είναι πρώτη φορά, αν με ρωτάτε γι’ αυτό. Γιατί πιστεύω ότι υπάρχουν πάρα πολλά που μας ενώνουν, πολλά περισσότερα από αυτά που πιθανά χωρίζουν κάποιους ανθρώπους που είναι ενταγμένοι σε προοδευτικά κόμματα και κινήσεις. Αλλά δεν μπορώ να καταλάβω τον λόγο για τον οποίο μπορεί να παραμείνει μια διάσπαση του προοδευτικού χώρου, εννοώ ένας κατακερματισμός, αυτό εννοώ διάσπαση.
Από την άλλη μεριά, θεωρώ ότι αυτό δίνει και μια λύση στο επίπεδο το εκλογικό και το κοινοβουλευτικό, γιατί στην κοινοβουλευτική δημοκρατία πρέπει να έχεις και πρόταση κυβέρνησης, πρόταση διεκδίκησης ενός στόχου στις εκλογές. Άρα και όσον αφορά το συγκεκριμένο, σήμερα χρειάζεται ανασύνθεση του προοδευτικού χώρου.
Δεν υποτιμώ, σέβομαι απολύτως και υπηρετώ την ανάγκη ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με αυτά που σας είπα προηγουμένως, τις παρακαταθήκες, τις αξίες, το πρόγραμμα που καταθέτει καθημερινά, να είναι καταλύτης και να συμβάλει σ’ αυτήν την ανασύνθεση και ενότητα. Τα έχουμε πει όμως αυτά, απολύτως, αν θέλετε, με αυτόν τον τρόπο, γιατί μπορεί να είναι σημαντικός σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και που μπορεί να βοηθήσει. Γιατί χρειαζόμαστε το επίπεδο των αξιών, των ιδεών, την ενότητα του προοδευτικού χώρου και γιατί πρέπει να έχουμε πρόταση ψηφοδελτίου για προοδευτική κυβέρνηση.
Π. Χαρίτος: Στην Ιθάκη θα πάω, όχι την «Ιθάκη», το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα, αλλά την Ιθάκη τη δική σας, την Ιθάκη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Ποια είναι η Ιθάκη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ;
Σ. Φάμελλος: Η Προοδευτική Ελλάδα. Μονοσήμαντα. Το έχουμε πει σε όλους τους τόνους, προκύπτει από κάθε στιγμή της πραγματικότητας που είναι έξω.
Π. Χαρίτος: Και του Σωκράτη Φάμελλου;
Σ. Φάμελλος: Η Προοδευτική Ελλάδα. Είναι σκοπός ξέρετε, πάνω από τις καρέκλες. Ο κοινωνικός σκοπός είναι πάνω από αυτούς που τον υπηρετούν και τις θέσεις που υπηρετούν. Και πιστεύω ότι αυτή είναι η πιο σημαντική προτεραιότητα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σήμερα, να βοηθήσει σε αυτό. Γι’ αυτό και έχουμε πει και έχω πει ότι θα πάρουμε πρωτοβουλίες, θα κάνουμε υποχωρήσεις, θα συγκλίνουμε, θα βρούμε τρόπους διαλόγου, γιατί χρειάζεται μία κουλτούρα διαλόγου, κ. Χαρίτο, και σαν πρότυπο στάσης ζωής, αλλά και για να υπάρχει προοδευτική πρόταση. Για να δώσουμε από τη δική μας μεριά, όσο μπορούμε, με όσες δυνάμεις έχουμε, τη δική μας συμβολή σε αυτό που θέλουμε και πιστεύουμε ότι αξίζει η Ελλάδα, στην Προοδευτική Ελλάδα.
Π. Χαρίτος: Λοιπόν, προτού ολοκληρώσουμε την κουβέντα αυτή, θα ήθελα να…
Σ. Φάμελλος: Θα μου επιτρέψετε να πω και κάτι, γιατί πολλές φορές οι πολιτικές συζητήσεις ξεχνάνε και το προσωπικό. Είναι πάρα πολύ σημαντική η πολιτική στη ζωή μου. Υπάρχει όμως και η «Ιθάκη» της οικογένειας, των φίλων, μην τ’ αφήσω απ’ έξω, γιατί πολλές φορές, κάνουμε μόνο πολιτικές συζητήσεις και ξεχνάμε και το ανθρώπινο, που για εμένα είναι κι αυτό κομμάτι της πολιτικής.
Π. Χαρίτος: Το κρατώ πάντως αυτό.
Σ. Φάμελλος: Σκέφτηκα ότι το ξέχασα και είναι και οι άνθρωποι μας οι οποίοι ζουν μαζί μας. Γιατί αυτό δεν είναι πολιτική;
Π. Χαρίτος: Η επιλογή πότε γίνεται; Δηλαδή το καμπανάκι των επιλογών πότε χτυπάει;
Σ. Φάμελλος: Σε όλη μου τη ζωή προσπαθώ να τα υπηρετήσω μαζί. Πολλές φορές έχω αφαιρέσει δυστυχώς από την οικογένεια μου, ή από τη δουλειά στιγμές. Ελπίζω όχι τόσο ουσίας, αλλά ξέρω ότι μερικές φορές ήταν, για αυτό που έχω επιλέξει ως μεγάλη αξία στη ζωή μου, την προοδευτική πολιτική και την προοδευτική παράταξη και την Αριστερά. Αυτό θα συνεχίσω να κάνω, απλά θέλω να ξεκαθαρίσω ότι όταν μιλάμε για πολιτική, ότι εδώ μιλάμε για δύο πράγματα μαζί, που θα συνεχίσουν να είναι. Δεν υπονοώ τίποτα. Αν πήγε το μυαλό σας οπουδήποτε αλλού.
Π. Χαρίτος: Όχι, ήμουν έτοιμος να το ρωτήσω, αλλά το απαντήσατε ήδη. Απλώς έκανα τη σκέψη αν κάποια στιγμή φτάνεις στο σημείο όπου πρέπει να διαλέξεις, αν αυτό είναι ουσιαστικό, αν αυτό είναι αποδοτικό, αν αυτό είναι ψυχοφθόρο…
Σ. Φάμελλος: Ένα πράγμα το οποίο έχω ζητήσει από τον εαυτό μου και το έχω πει και σε πολλούς φίλους, συντρόφους και συντρόφισσες, αλλά και στους δικούς μου ανθρώπους, είναι ότι εγώ δεν θέλω να αλλάξω απ’ την πολιτική, θέλω να κάνω την πολιτική καλύτερη. Και επειδή οι μέρες είναι γιορτινές και ρωτάτε ποια είναι η «Ιθάκη» του κάθε ανθρώπου, η «Ιθάκη» του κάθε ανθρώπου, ακόμα και αν μιλάμε σε μια σκληρή πραγματικότητα, με πολιτικούς όρους, έχει να κάνει και με το ανθρώπινο στοιχείο.
Δεν μπορεί να αφήσεις απ’ έξω τους ανθρώπους σου, από το «είναι» σου, θέλω να είμαι απόλυτα ειλικρινής. Είτε είμαι εργαζόμενος, είτε είμαι συνταξιούχος, σε οποιαδήποτε θέση, από οποιαδήποτε πλευρά, θα είμαι ενεργός πολίτης, ταγμένος και προσηλωμένος στις αξίες και την πολιτική πρόταση της Αριστεράς και της προοδευτικής παράταξης. Δεν υπονοώ τίποτα άλλο. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος.
Π. Χαρίτος: Να ζητήσω κλείνοντας ένα σχόλιο δικό σας, μια εκτίμηση, μια πρόβλεψη για αυτό που έρχεται, για το 2026; Θα είναι μια χρονιά η οποία ενδεχομένως θα δώσει λύσεις σε πολιτικές αναζητήσεις, το 2026; Θα είναι μια χρονιά η οποία θα διαμορφώσει περισσότερο την περιπλοκότητα των συσχετισμών αυτών στο πολιτικό πεδίο και θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος; Και τέλος, αν θέλετε και ένα σχόλιο για το ευρωπαϊκό περιβάλλον και το πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει τις ελληνικές εξελίξεις.
Σ. Φάμελλος: Εκεί θα πήγαινα, κ. Χαρίτο. Είμαστε σε γιορτινές μέρες, μπροστά στην αλλαγή της χρονιάς. Ξέρω ότι πάντα και τα πολιτικά πρόσωπα, αλλά όλοι οι άνθρωποι κάνουμε και ευχάριστες σκέψεις και ευχόμαστε να είναι καλύτερη η χρονιά που έρχεται.
Πρέπει όμως να είμαι συνεπής. Κλείνοντας τον απολογισμό του 2025, οφείλω να σας πω αυτό που λέω πολλές φορές δημόσια, ότι έχουμε μπει σε μια περίοδο πολύ μεγάλων αβεβαιοτήτων, και παγκόσμια και στη χώρα μας, και τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα.
Βλέπουμε να αποδομούνται και να απαξιώνονται διεθνείς θεσμοί, να παραβιάζεται το Διεθνές Δίκαιο, να ξεχνάμε την κλιματική κρίση, δεν είπαμε τίποτα, όσο συζητάμε για τα μεγάλα ζητήματα, αυτά που έχουμε μπροστά μας. Υπάρχει μια πολύ μεγάλη ανισορροπία, τεράστιες ανισότητες αδικίας, οικονομικής πρώτα απ’ όλα, αλλά και κοινωνικής. Και βλέπουμε και έχουμε μια Ευρώπη η οποία δε ξέρω αν θα σας φανεί σκληρό, αλλά θεωρώ ότι έχουμε μια Ευρώπη η οποία έχει χρεοκοπήσει πολιτικά και φοβάμαι και παραγωγικά.
Δε λέω ακόμα οικονομικά, γιατί τα οικονομικά, τα οικονομετρικά στοιχεία δε θα το επιβεβαιώσουν, αλλά υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ερώτημα για την ενοποίηση της Ευρώπης, και στο επίπεδο των θεσμών και στο επίπεδο της πολιτικής και στο επίπεδο των αξιών. Πρέπει λοιπόν να διεκδικήσουμε και μια καλύτερη Ευρώπη, για να ξεκινήσουμε από τα πάνω και να έρθω λιγάκι στη χώρα μας κλείνοντας αυτή την ερώτηση.
Εδώ λοιπόν χρειάζεται να συζητήσουμε για μια νέα συμφωνία ειρήνης στην Ευρώπη. Η Ευρώπη πρέπει να ξαναμιλήσει για ειρήνη, να θυμηθεί τους λόγους για τους οποίους έγινε η μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια, κάποιες αξίες που χαρακτήρισαν ακόμα και τις αστικοδημοκρατικές επαναστάσεις τις Ευρώπης και έχει ξεχάσει το Ευρωπαϊκό Επιτελείο. Ακούγονται φωνές, δεν λέω ότι δεν ακούγονται φωνές, αλλά δεν έκανε ότι έπρεπε η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια για την ειρήνη και για να έχει μια ενοποιημένη πολιτική ασφαλείας και εξωτερική πολιτική.
Έστω τώρα υπάρχουν συσχετισμοί; Δεν είναι πολύ καλοί. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα δεν την υπηρετεί, με συνέπεια τουλάχιστον, δεν το βλέπω, δε ξέρω αν το δηλώνει, αλλά μπορεί να το δηλώνει, δεν το υποτιμώ, αλλά το αποτέλεσμα δεν το δείχνει. Άρα μια σκέψη είναι, στην Ευρώπη, αυτό που λέμε για την Ελλάδα το έχουμε πει εδώ και πάρα πολύ καιρό για την Ευρώπη, και όταν ήμασταν κυβέρνηση το λέγαμε, είναι η συνεργασία και στο κοινωνικό επίπεδο των προοδευτικών δυνάμεων, σοσιαλιστών, αριστερών, πρασίνων, και θα έλεγα, μιας και μπαίνουν και πολλά ζητήματα για το κράτος δικαίου και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα και όλων των δημοκρατών, όσον αφορά την ένταξή τους σε κόμματα που στηρίζουν δημοκρατικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις.
Πρέπει λοιπόν να ενισχύσουμε την παρέμβασή μας και στην Ευρώπη, γιατί θέλουμε μια άλλη Ευρώπη. Δεν μου αρέσει αυτή η Ευρώπη, το λέω ξεκάθαρα. Διεκδικούμε μια καλύτερη Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι η οικογένεια μας, αλλά δεν ξέρω πως υπηρετεί τους λαούς της η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια.
Πάμε τώρα στη χώρα μας, μέσα σε αυτό το περιβάλλον με τις πολλές αβεβαιότητες και τους κινδύνους, η άποψη μου είναι ότι το 2026 είναι η τελευταία χρονική στιγμή που μπορούμε να πετύχουμε, αυτό που σας έχω πει με πάρα πολλούς τρόπους κατά τη διάρκεια της συζήτησης μας, μια ενιαία προοδευτική απάντηση.
Θα ήθελα να είναι το 2025, ο χρόνος σταθμός που το πετύχαμε αυτό, βγαίνοντας δηλαδή από την κρίση του και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να συμβάλει στο να γίνουν πολύ γρήγορα αυτές οι αλλαγές. Έγιναν κάποιες προσπάθειες, πολλά ρήγματα και πολλά ερωτήματα τώρα είναι ανοιχτά, το καταλαβαίνω. Οφείλω να πω ότι υπάρχει μια ρευστότητα στο πολιτικό σκηνικό όπου θα γίνουν πάρα πολλές αλλαγές. Εμείς λοιπόν δε θα κάτσουμε με σταυρωμένα τα χέρια, αυτή είναι η δική μου τοποθέτηση.
Υπάρχει κοινωνική αγωνία, γίνονται πάρα πολλές αλλαγές, έντονες κυβερνητικές κρίσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κι εγώ προσωπικά, συμβάλλουμε με κάθε τρόπο ώστε ο συσχετισμός δυνάμεων, ο συσχετισμός ιδεών, η κοινωνική διάθεση, οι πολιτικές συζητήσεις να κατευθυνθούν στο να υπάρχει ανασύνθεση του προοδευτικού χώρου για να υπάρχει Προοδευτική Ελλάδα.
Π. Χαρίτος: Κ. Φάμελλε, ευχαριστώ θερμά για την κουβέντα αυτή, για τη συνέντευξη αυτή.
Σ. Φάμελλος: Κι εγώ σας ευχαριστώ. Ανοιχτήκαμε σε πολλά, αλλά είναι και οι μέρες τέτοιες.
Π. Χαρίτος: Να είστε καλά, καλές γιορτές.
ΔΕΙΤΕ το βίντεο της συνέντευξης.
