Παραμονή Χριστουγέννων στην Πέργαμο της Μικρασίας. Οι γιαγιάδες κι οι παππούδες ετοίμαζαν το σπιτικό τους για τις μεγάλες μέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. «Ασπρίζαν» τα ντουβάρια και το τζάκι, κατεβάζαν και γυαλίζαν τα μπακίρια τους (τα χάλκινα σκεύη) ενώ όσα από αυτά χρειαζόταν γάνωμα στέλνονταν «στο γανωτζή».
Καθαρά και γυαλισμένα ξαναέμπαιναν στα ράφια, τα «γκιουλβέ». Πολύ φασαρία είχαν το τρίψιμο και γυάλισμα του μπρούτζινου γουδιού και του θυμιατού και προπάντων του θυμιατού. Μα πιο πολύς μπελάς λένε πως ήταν το καθάρισμα και το γυάλισμα του ψηλού χάλκινου μαγκαλιού που στην κορφή του έστεκε ένα ορειχάλκινο πουλάκι!
Ακολουθούσε το «διάρμισμα», ο συστηματικός καθαρισμός και η τακτοποίηση όλων των δωματίων του σπιτιού. Ως τα Φώτα που τα νερά «θα αγιάζαν» ξανά δε θα ξαναέμπαινε μπουγάδα στο σπίτι.
Προπαραμονή και παραμονή Χριστουγέννων από την αγορά, «το τσαρσί», άρχιζε το κουβάλημα των αγαθών για τις γιορτές. Κάστανα και φουντούκια και αμύγδαλα, στραγάλια αφράτα και χουρμάδες, κουκουνάρια που τρώγονταν με μέλι και σύκα ξερά που τρώγονταν αυτά παραγεμισμένα με καρύδια και σουσάμι και κανέλα. Και φρούτα εποχής πολλά που τα έφερνε στο σπίτι ο χαμάλης.
Για τα γιορτινά τραπέζια κότα ή πετεινός που γίνονταν βραστά με αυγοκομένη σούπα και γαλοπούλα για το νέο έτος γεμιστή με σπασμένο στάρι, κάστανα, καρύδια, σταφίδες και χοιρινό κρέας. Αλλά και κάθε τι που χρειάζονταν για το σελινάτο, χοιρινό με σέλινο και λαχανοντολμάδες.
Ήταν η ώρα των γλυκών. Τσιμπίσια, δίπλες, κουραμπιέδες, πλατσέντα, μπακλαβού και φνίκια (μελομακάρονα).
«Για να φτιάξουμε τη μπακλαβού η μητέρα έφερνε μια ειδική, για το γλύκισμα αυτό γιατί έπρεπε να είναι πολύ πετυχημένο αφού ήταν από το πρώτο γλύκισμα του ταψιού που θα εσέρβιραν μετά το κουραμπιέ. Το φνίκι, ήταν σε δεύτερη γραμμή» λέει η Μαριάνθη Μακρυγιαννοπούλου στο βιβλίο της «Ιστορικά και λαογραφικά της Περγάμου Μικράς Ασίας».
‘Οσον αφορά τα «φνίκια» τα μελομακάρονα που πήραν στην πατρίδα τους τη Μικρασία το όνομα τους επειδή είχαν το σχήμα των χουρμάδων, προϊόντων των φοινικόδενδρων ο Σύλλογος Περγαμηνών «ο Άτταλος» παρουσίασε πριν από μέρες μια συνταγή της Περγάμου σωσμένη από την Περγαμηνή Ελένη Τσιβγούλη.
Σύμφωνα με αυτήν, θα χρειαστούμε:
5 ποτήρια λάδι
1,5 ποτήρι ζάχαρη
1,5 ποτήρι του κρασιού σταχτόνερο
1,5 ποτήρι του κρασιού κονιάκ
χυμό από 4 πορτοκάλια
2,5 περίπου κιλά αλεύρι μαλακό
3 κουταλάκια του γλυκού μπέικιν
5 κουταλιές σιμιγδάλι
1 κουταλάκι του γλυκού σόδα διαλυμένη στο χυμό 1 λεμονιού.
Για το σιρόπι θα χρειαστούμε:
4 ποτήρια ζάχαρη
2 ποτήρια μέλι
3 ποτήρια νερό, και φυσικά καρύδια για το γαρνίρισμα.
ΑΠΕ-ΜΠΕ/Στρατής Μπαλάσκας
