Κοινή στάση αποφάσισαν να τηρήσουν οι παρατάξεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας (με δύο ‘παρών’) απέναντι στο σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σχετικά με το θέμα των βοσκοτόπων, υιοθετώντας τη σχετική εισήγηση του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολου Τζιτζικώστα.

Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας στην εισήγησή του αναφέρθηκε στις στρεβλότητες που δημιουργεί το σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης που είδε το φως της δημοσιότητας και επισήμανε ότι αύριο, στις 13.30’, θα συνεδριάσει εκτάκτως το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας για το ζήτημα των βοσκοτόπων.

             «Παρά τις διαρκείς διαβουλεύσεις και τις αλλεπάλληλες συζητήσεις για περισσότερους από δυο μήνες με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και με τους ίδιους τους κτηνοτρόφους, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων φαίνεται να καταλήγει σε μια ΚΥΑ, η οποία δείχνει να δημιουργεί αρκετές ανισότητες ανάμεσα στους κτηνοτρόφους για το θέμα των βοσκοτόπων. Χωρίς να είναι καταγεγραμμένο το ζωικό κεφάλαιο τόσο σε επίπεδο χώρας, όσο και σε κάθε Περιφέρεια, αφού η διαδικασία των δηλώσεων του ΟΣΔΕ βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, αλλά χωρίς να υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για τις επιλέξιμες εκτάσεις, καθώς απουσιάζουν τα προσωρινά διαχειριστικά σχέδια βοσκής, το Υπουργείο επέλεξε η κατανομή των βοσκοτόπων να γίνει μέσω μιας ΚΥΑ, η οποία δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που καλείται να λύσει», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Τζιτζικώστας.

Χαρακτηριστικά της ανισότητας που δημιουργεί η νέα ΚΥΑ ανάμεσα στις Περιφέρειες της χώρας και τους κτηνοτρόφους είναι τα στοιχεία που έχουν δοθεί από το Υπουργείο τον προηγούμενο Μάρτιο. Σύμφωνα με αυτά ένας κτηνοτρόφος με 100 αιγοπρόβατα, για παράδειγμα, στην Κεντρική Μακεδονία θα λάβει μόλις 48 εκτάρια επιλέξιμου βοσκοτόπου, ενώ στην Κρήτη θα λάβει 113, στη Θεσσαλία 69 και στην Ήπειρο 88. Με αυτόν τον τρόπο κτηνοτρόφοι διαφορετικών Περιφερειών θα λάβουν και διαφορετικά ποσά ενίσχυσης.

             Μια τέτοια εξέλιξη, όπως τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας, περισσότερο δείχνει πως το Υπουργείο επιθυμεί να βάλει τους κτηνοτρόφους να τσακώνονται μεταξύ τους, παρά να λύσει το χρόνιο και μείζον πρόβλημα των βοσκοτόπων.

             «Αυτή η διαδικασία θα δημιουργήσει περιφερειακές ανισότητες και κτηνοτρόφους ‘β’ και γ’ κατηγορίας’, καθώς για παράδειγμα Περιφέρειες με μεγάλη δυναμική στον κτηνοτροφικό κλάδο, όπως η Κεντρική Μακεδονία, η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και η Θεσσαλία, ‘τιμωρούνται’ λαμβάνοντας λιγότερα στρέμματα και κατά συνέπεια λιγότερες επιδοτήσεις. Υπό αυτές τις συνθήκες το Υπουργείο λειτουργεί με τιμωρητική διάθεση απέναντι σε κτηνοτρόφους, που για πολλά χρόνια και με κόπους ζωής, έστησαν και λειτουργούν τις κτηνοτροφικές μονάδες τους, προσφέροντας τα μέγιστα στην ελληνική οικονομία», επισήμανε ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας.

             Θέση της διοίκησης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι ότι η δυνατότητα που δίνει η ΚΥΑ ώστε ο βοσκότοπος να μπορεί να αλλάξει στο μέλλον με την κατάρτιση των διαχειριστικών σχεδίων βοσκής, δεν εξασφαλίζει τους κτηνοτρόφους. Κι αυτό επειδή τον ερχόμενο Αύγουστο αναμένεται να σταλούν στους κτηνοτρόφους τα προσωρινά δικαιώματα της νέας ΚΑΠ και μετά την έκδοση των οριστικών δικαιωμάτων όποιες αλλαγές και να επέλθουν στο βοσκότοπο δεν μπορούν να επηρεάσουν αυτά τα δικαιώματα.

             Αναφερόμενος στο σενάριο της ενιαίας τιμής σε όλη την Επικράτεια, ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε ότι «δημιουργεί πρόβλημα, αφού το Υπουργείο οδηγείται στην εφαρμογή ‘τεχνικής λύσης’. Εάν δεν υπάρξει επιλέξιμος βοσκότοπος εντός των ορίων του Δήμου όπου δραστηριοποιείται ο κτηνοτρόφος ή των όμορων Δήμων, θα του δοθεί βοσκότοπος εντός της χωρικής ενότητας».

             Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας εξέφρασε την αδήριτη ανάγκη για κατάρτιση προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων βοσκής ώστε να υπάρξει πραγματική εικόνα του επιλέξιμου βοσκότοπου, για να ακολουθήσει στη συνέχεια και η ΚΥΑ κατανομής του. «Κάθε προσδιορισμός των κριτηρίων κατανομής πριν την ολοκλήρωση των διαχειριστικών σχεδίων είναι επιστημονικά αυθαίρετος και εγκυμονεί ανεπιθύμητες στρεβλώσεις και εξόφθαλμες αδικίες. Τα κριτήρια κατανομής των βοσκοτόπων πρέπει να εξειδικευθούν μετά την ολοκλήρωση των προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων, ώστε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα το μέγεθος των επιλέξιμων προς βόσκηση εκτάσεων και να υποστηρίξουμε ενιαίο συντελεστή για όλη την Επικράτεια. Κριτήριο πρέπει να είναι και η ισότιμη και η αναλογική αντιμετώπιση των κτηνοτρόφων ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του κλάδου. Το Υπουργείο οφείλει να υιοθετήσει ένα σύστημα το οποίο θα εγγυάται την ισότητα στη μεταχείριση των κτηνοτρόφων ανά τη χώρα, χωρίς να δημιουργεί αποκλεισμούς, οι οποίοι θα πλήξουν περιοχές με ισχυρή κτηνοτροφία», επισήμανε ο κ. Τζιτζικώστας.

Η απόφαση, που υπερψήφισαν οι επτά από τις εννέα περιφερειακές παρατάξεις (εκτός της «Λαϊκής Συσπείρωσης» και της «ΑΝΤΑΡΣΙΑ για την Κεντρική Μακεδονία», που ψήφισαν ‘παρών’), προτείνει ως αλλαγές στο Ν. 4264/14:

-Την αποσαφήνιση της αρμοδιότητας εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης και την ανάθεσή της στις Περιφέρειες, με την εξασφάλιση και διάθεση των ανάλογων πόρων.

-Την παράταση της προθεσμίας ολοκλήρωσης των προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων ως τις 30 Σεπτεμβρίου 2015.

-Την εξασφάλιση του ανταποδοτικού χαρακτήρα των μισθωμάτων και την καταβολή τους στις υπηρεσίες των Περιφερειών τουλάχιστον μέχρι την ολοκλήρωση των οριστικών σχεδίων (τρία έτη).

Επίσης, προβλέπεται η υιοθέτηση των παρεμβάσεων που υποστηρίζει η ΕΝΠΕ και αφορούν στα ζώα ενσταυλισμένων εκτροφών, στην αύξηση των βοσκήσιμων γαιών, χωρίς αποχαρακτηρισμούς εκτάσεων, στη διασφάλιση των δικαιωμάτων της νέας ΚΑΠ, στη νομική θωράκιση των ορίων των βοσκήσιμων γαιών και στην επαναξιολόγηση αναδασωτέων εκτάσεων. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ζητεί επίσης την ολοκλήρωση των προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων, με εξασφάλιση της χρηματοδότησής τους. Επίσης ζητεί την εξειδίκευση των κριτηρίων κατανομής των βοσκοτόπων, μετά την ολοκλήρωση των προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων, αφενός για να είναι γνωστό το μέγεθος των επιλέξιμων εκτάσεων προς βόσκηση, αφετέρου για να είναι ισότιμη και αναλογική η αντιμετώπιση των κτηνοτρόφων για τη διασφάλιση και της βιωσιμότητας της ελληνικής κτηνοτροφίας.

Έπειτα από πρόταση του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολου Τζιτζικώστα αποφασίστηκε να συγκροτηθεί τετραμελής επιτροπή, υπό την προεδρία του Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Οικονομίας Ιωάννη Ταχματζίδη και με μέλη τους Περιφερειακούς Συμβούλους Α. Ζωγράφου, Κ. Γιαννόπουλο και Δ. Χαραλαμπίδου. Η επιτροπή θα αναλάβει να συζητήσει με τον αρμόδιο Υπουργό τα προβλήματα που δημιουργεί η νέα ΚΥΑ ειδικά στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), στο πλαίσιο των δράσεών του σε θέματα  διατροφικής πολιτικής και της διαρκούς προσπάθειας για τη διασφάλιση των καταναλωτών με ασφαλέστερα και ποιοτικότερα τρόφιμα, διεξήγαγε μελέτη με στόχο την αξιολόγηση των γνώσεων, τάσεων και αντιλήψεων του Έλληνα καταναλωτή ως προς τα τρανς λιπαρά.

Τα τρανς λιπαρά1 έχουν δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία του ανθρώπου και, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η απομάκρυνση των βιομηχανικώς παραγόμενων τρανς λιπαρών από την αλυσίδα των τροφίμων προτείνεται ως μία από τις πιο απλές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας, τόσο για τη μείωση του κινδύνου διαφόρων ασθενειών όσο και για τη βελτίωση της διατροφής.

Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε, με πρωτοβουλία του ΕΦΕΤ, σε αντιπροσωπευτικό πανελλαδικό δείγμα 2.003 ατόμων 25 ετών και άνω ανέδειξε, μεταξύ άλλων, το σοβαρό έλλειμμα γνώσης των Ελλήνων ως προς τα τρανς λιπαρά και τον αντίκτυπό τους στη δημόσια υγεία.

Τα σημαντικότερα ευρήματα της μελέτης αναδεικνύουν ότι τα τρανς λιπαρά είναι ο λιγότερο γνωστός όρος σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες λιπαρών (π.χ. κορεσμένα, πολυακόρεστα, μονοακόρεστα και ωμέγα-3), καθώς μόνο το 28,8% των ερωτηθέντων έχει ακούσει ή διαβάσει τον συγκεκριμένο όρο και μεταξύ αυτών μόνο ο 1 στους 2 τα αναφέρει στην κατηγορία των λιπαρών που προτρέπουν οι ειδικοί να μειωθούν στη διατροφή.

Στην συντριπτική πλειοψηφία, όσοι έχουν ακούσει τον όρο τρανς λιπαρά πιστεύουν ότι αυτά θα πρέπει να αναγράφονται υποχρεωτικά σε όλες τις ετικέτες τροφίμων. Μόνο, όμως, ο 1 στους 5 καταναλωτές δηλώνει ότι διαβάζει πάντα τις διατροφικές πληροφορίες στις ετικέτες των τροφίμων.

Όσον αφορά στους άλλους τύπους λιπαρών, οι ερωτηθέντες, σε ποσοστό από 76% έως 80%, δήλωσαν ότι έχουν ακούσει τους όρους κορεσμένα, πολυακόρεστα, μονοακόρεστα και ωμέγα-3 λιπαρά, αλλά σχεδόν οι μισοί δεν γνωρίζουν ποια λιπαρά πρέπει να μειωθούν στη διατροφή τους, πιθανόν διότι αγνοούν τη διαφορετική συμβολή τους στην υγεία.

Περίπου 1 στους 2 καταναλωτές θεωρεί ότι καταναλώνει την κανονική ποσότητα λιπαρών. Σε γενικές γραμμές, από τα στοιχεία της έρευνας διαπιστώνεται ότι το ελληνικό καταναλωτικό κοινό έχει σοβαρό έλλειμμα γνώσης ως προς τα τρανς λιπαρά και τον αντίκτυπό τους στη δημόσια υγεία, αλλά και μια γενικότερη σύγχυση ως προς τα λιπαρά. Από τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι η έρευνα αναδεικνύει αρκετές αντιφάσεις που βιώνουν οι πολίτες στην καθημερινή τους διατροφή, οι οποίες μαρτυρούν την ανάγκη  περαιτέρω ενημέρωσής τους. Για τον λόγο αυτό ο ΕΦΕΤ διαμορφώνει τρεις βασικούς άξονες προσέγγισης αναφορικά με την κατανάλωση των τρανς λιπαρών, που είναι :

1  Η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των καταναλωτών μέσω δράσεων όπως η έκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων για τα τρανς και κορεσμένα λιπαρά.

2  Η εκπόνηση διερευνητικών εργαστηριακών προγραμμάτων ελέγχου τρανς και κορεσμένων λιπαρών σε διάφορες κατηγορίες τροφίμων, δράση η οποία έχει ήδη ενταχθεί στο Πρόγραμμα Επίσημου Ελέγχου του ΕΦΕΤ για το 2015.

3  Η συνεργασία με φορείς του Δημοσίου και τις επιχειρήσεις τροφίμων ώστε να προσδιοριστούν στοχευμένες και αποτελεσματικές δράσεις για τη μείωση των τρανς λιπαρών στα τρόφιμα.

Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν στο 11ο Μακεδονικό Συνέδριο Διατροφής, με θέμα “Μεταφράζοντας τη Διατροφή: από τη Θεωρία στην Πράξη και από την Πράξη στη Θεωρία”, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από 15 έως 17 Μαΐου 2015.

1 Τα τρανς λιπαρά περιέχουν ακόρεστα λιπαρά οξέα με τουλάχιστον ένα διπλό δεσμό στη μορφή τρανς.