ΑΠΕ-ΜΠΕ-
Με αρκουδοπούρναρο και όχι με γκι που είναι …ημιπαράσιτο και φύεται πάνω στα έλατα, στολίζουμε τα Χριστούγεννα, όπως διευκρινίζουν επιστήμονες, ξεκαθαρίζοντας ότι έτσι λέγεται το συγκεκριμένο φυτό με το έντονο πράσινο χρώμα και τον κόκκινο καρπό που χρησιμοποιούμε για διακόσμηση στις γιορτές.
“Το αρκουδοπούρναρο (Ilex aquifolium) είναι από τα πιο σημαντικά φυτά του χειμώνα, μαζί με τα έλατα, έχει συνήθως θαμνώδη μορφή και φύεται σε μεγάλο υψόμετρο μέσα σε δάση. Χρησιμοποιείται συχνά, ως καλλωπιστικό, σε πάρκα και κήπους αλλά πολλοί το αποκαλούν γκι (ή ου που είναι η γαλλική του ονομασία), που όμως είναι λανθασμένο, καθώς το γκι (Viscum album) είναι ένα ημιπαράσιτο, που φύεται πάνω στα έλατα!”, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δρ Γεώργιος Φωτιάδης, δασολόγος – φυτοκοινωνιολόγος.
Όπως προσθέτει, επειδή το αρκουδοπούρναρο δεν ρίχνει τα φύλλα του κατά τη διάρκεια του χειμώνα και ο καρπός του είναι ώριμος την εποχή των Χριστουγέννων, αποτελούσε ένα από τα πιο “χρωματιστά” στολίδια κατά τη διάρκεια των εορτών τις εποχές που δεν υπήρχαν πολύχρωμα λαμπάκια και ηλεκτρικό ρεύμα.
“Οι καρποί του πάντως”, σημειώνει, “δεν είναι δηλητηριώδεις, αλλά τα σπέρματα που έχουν μέσα τους (οι σπόροι) είναι”.
Διώχνει τα μάγια και φέρνει τύχη!
Τους αρχαίους χρόνους, σύμφωνα με τον Πυθαγόρα, το αρκουδοπούρναρο έφερνε γούρι, έδιωχνε τα μάγια και έφερνε ευτυχία στα νεόνυμφα ζευγάρια. Το λιόπρινο (όπως το ονομάζουν σε μερικές περιοχές), είναι ένα από τα πιο γνωστά νεραϊδόδεντρα: για τις νεράιδες ο καρπός του είναι από τους αγαπημένους και σαν φυτό τις προσελκύει, “τις αρέσει να στολίζονται με τα κόκκινα “μηλαράκια” και με τους άσπρους ανθούς του στολίζουν τα μαλλιά τους”.
Ο Πλίνιος το περιγράφει με το όνομα Aquifolius και αναφέρει ότι αν το φυτό φυτευτεί κοντά σε ένα σπίτι ή αγρόκτημα, διώχνει μακριά το δηλητήριο, το προστατεύει από τους κεραυνούς και τη μαγεία, ότι τα λουλούδια του κάνουν το νερό να παγώνει και το ξύλο του, αν το πετάξεις σε οποιοδήποτε ζώο ακόμα και χωρίς να το αγγίξει, έχει την ιδιότητα να κάνει τα ζώα να γυρίσουν πίσω και να ξαπλώσουν δίπλα του. Στις παραδόσεις και τους μύθους των διάφορων λαών, το αρκουδοπούρναρο συμβολίζει την αειθαλή πτυχή ολόκληρης της ζωής. Για άλλους φέρνει καλή τύχη και προστατεύει από τις αρνητικές δυνάμεις και σε άλλες παραδόσεις, συμβολίζει τη μακροβιότητα της ζωής.
Οι διακοσμήσεις τον Δεκέμβριο με αρκουδοπούρναρο, πιθανότατα προέρχονται από ένα έθιμο των Ρωμαίων οι οποίοι συνήθιζαν να στέλνουν κλαδιά δέντρων μαζί με άλλα δώρα στους φίλους τους κατά τη διάρκεια του εορτασμού των Σατουρνάλια, της γιορτής αφιερωμένης στο θεό Σατούρνους , ο οποίος αντιστοιχεί στον ελληνικό θεό Κρόνο .
“Το αρκουδοπούρναρο το εντοπίζεις αμέσως στα βουνά, λόγω των έντονων χρωμάτων του και συνδέεται επίσης και με τον συμβολικό στολισμό που γινόταν παλαιότερα την μικρότερη μέρα του χρόνου που είναι η 21η Δεκεμβρίου”, καταλήγει ο κ. Φωτιάδης.
ΣΣ: Επισυνάπτονται φωτογραφίες του Κώστα Βιδάκη που παραχωρήθηκαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ
