Για την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ – Γράφει ο Δρ. Σίμος Ανδρονίδης

Την Δευτέρα 23 Οκτωβρίου, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, επισκέφθηκε το Ισραήλ και πιο συγκεκριμένα, την Ιερουσαλήμ,  όπου και συναντήθηκε με τον Ισραηλινό ομόλογο του, Μπενιαμίν Νετανιάχου, περίπου 20 ημέρες μετά την ιταμή και βάρβαρη τρομοκρατική επίθεση της ‘Χαμάς’ επί Ισραηλινού εδάφους.

Σε αυτό το πλαίσιο, δύναται να αναφέρουμε πως η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ ήσαν πολύ σημαντική λόγω του ότι κόμισε μηνύματα αλληλεγγύης και συμπαράστασης προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και τους Ισραηλινούς πολίτες, που εν προκειμένω, έχουν μεγάλη ‘ανάγκη’ να βλέπουν ηγέτες Δυτικών χωρών να σπεύδουν στο Ισραήλ και να εκφράζουν την συμπαράσταση τους.[1]

Υπό αυτό το πρίσμα, θα επισημάνουμε πως προκύπτει μία ουσιώδης διαφορά μεταξύ του τρόπου με τον οποίο κινήθηκε διπλωματικά ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, την πρώτη περίοδο μετά την Ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία, και του τρόπου με τον οποίο δραστηριοποιείται ο Μπενιαμίν Νετανιάχου.[2] Ας το δούμε αναλυτικότερα.

Ενώ ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε σπεύσει να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την τεχνολογία και τις διάφορες πλατφόρμες επικοινωνίας (διαδικτυακές συναντήσεις και ομιλίες) για λόγους που άπτονταν της ‘ανάγκης’ να παραμείνει στη χώρα (παρά τον μεγάλο κίνδυνο) και να καταδείξει πως αυτή έχει ‘κεφαλή,’ έχει ηγεσία την στιγμή όπου οι Ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις δεν βρίσκονταν και πολύ μακριά από το Κίεβο, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει υιοθετήσει την στρατηγική των δια ζώσης προσωπικών επαφών. Και γιατί επένδυσε και επενδύει σε αυτή την στρατηγική;

Γιατί έχει την δυνατότητα για κάτι τέτοιο, εάν λάβουμε υπόψιν το ότι η τρομοκρατική οργάνωση της ‘Χαμάς’ δεν διαθέτει την δυνατότητα να εισβάλλει στη χώρα οργανωμένα και να φθάσει έως το Τελ Αβίβ, απειλώντας προσωπικά την ζωή του Ισραηλινού πρωθυπουργού και των μελών του υπουργικού συμβουλίου.

Την πρώτη περίοδο της Ρωσικής στρατιωτικής εισβολής οι ηγέτες των Δυτικών χωρών και οργανισμών, απέφευγαν να επισκεφθούν την εμπόλεμη Ουκρανία και λόγω των καθημερινών αεροπορικών βομβαρδισμών στο Κίεβο, και λόγω των συγκρούσεων που λάμβαναν χώρα σε διάφορες περιοχές, ακόμη και έξω από το Κίεβο.

Στην τωρινή σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της τρομοκρατικής-ισλαμιστικής οργάνωσης της ‘Χαμάς’[3] δεν διεξάγονται συγκρούσεις επί του πεδίου μεταξύ Ισραηλινών στρατιωτών και τρομοκρατών μέσα στη Λωρίδα της Γάζας. Τουλάχιστον έως ότου ξεκινήσει η χερσαία στρατιωτική επιχείρηση των Ισραηλινών ‘αμυντικών δυνάμεων’.[4]

Έτσι λοιπόν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετέβη στο Ισραήλ,[5] όντας εκ των πρώτων πολιτικών ηγετών της Δύσης, εάν όχι ο πρώτος, που διαμόρφωσε τις προϋποθέσεις ώστε η δημόσια συζήτηση να μετατοπιστεί από τις συχνές ή τις πολύ συχνές αναφορές στο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, στο δικαίωμα του να διεξαγάγει έναν «δίκαιο πόλεμο», σύμφωνα με τη διατύπωση του Walzer.

Ως προς αυτό, θα υπογραμμίσουμε πως τις βάσεις για μία τέτοια ουσιώδη μεταβολή, τις έθεσε με την ρητορική του κατά την διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του Καϊρου, η οποία διεξήχθη το Σάββατο 21 Οκτωβρίου.

Και τι σημαίνει «δίκαιος πόλεμος»; Σημαίνει πόλεμος έως ότου το Ισραήλ επιτύχει τους τιθέμενους στόχους του. Σημαίνει πως το Ισραήλ, λαμβάνοντας μέτρα προστασίας των αμάχων της Λωρίδας της Γάζας,[6] θα κάνει χρήση των ‘εργαλείων’ που θεωρεί απαραίτητα για την επίτευξη των στόχων του. Σημαίνει τον μη διαχωρισμό μεταξύ ηγεσίας της ‘Χαμάς’ και μελών της οργάνωσης.

[1] Μπορούμε να θίξουμε αυτό το σημείο και θεωρητικά. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, στις δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους τόνισε ουσιαστικά πως ‘χαίρεται που ο Έλληνας πρωθυπουργός που είναι και προσωπικός του φίλος’ βρίσκεται εδώ, στην πιο ‘σκοτεινή ώρα’ για τον ίδιο και για την χώρα του. Την έκφραση ‘πιο σκοτεινή ώρα’ η οποία παραπέμπει ευθέως στον άλλοτε πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας Ουίνστον Τσόρτσιλ και στις συνθήκες που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η χώρα ενόσω είχε ξεκινήσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η προέλαση των Γερμανικών στρατευμάτων στην ηπειρωτική Ευρώπη (ας θυμηθούμε την ομώνυμη κινηματογραφική ταινία με τον ηθοποιό Γκάρι Όλντμαν στον ρόλο του Ουίνστον Τσόρτσιλ), την πρωτοδιατύπωσε στις κοινές δηλώσεις του με τον Βρετανό πρωθυπουργό Ρίσι Σούνακ. Σε αυτή την περίπτωση, χρησιμοποίησε μία οικεία και διόλου άγνωστη στον Ρίσι Σούνακ γλωσσική έκφραση προκειμένου να τον  βοηθήσει στο να καταλάβει και τι διακυβεύεται για το Ισραήλ μετά την τρομοκρατική επίθεση της 7^ης Οκτωβρίου, και ποιους κινδύνους αντιμετωπίζει η χώρα. Μέσω αυτής της πρωτοβουλίας (επίσκεψη στο Τελ Αβίβ), ο Κυριάκος Μητσοτάκης διείσδυσε για τα καλά στον «ατομικό ψυχισμό» του συνομιλητή του, για να παραπέμψουμε στην ανάλυση του Volosinov, δίνοντας του να καταλάβει πως η Ελλάδα δεν ‘προτίθεται να εγκαταλείψει τον ίδιο και το Ισραήλ την πιο σκοτεινή ώρα’, απαντώντας σε τυχόν ερωτήματα που μπορεί να είχε λόγω της αναβολής της επίσκεψης του πρωθυπουργού την προηγούμενη εβδομάδα, για λόγους ασφαλείας (‘γιατί ο πρωθυπουργός μίας συμμαχικής χώρας δεν μας επισκέπτεται;’ ), και, πρωτίστως, ‘φωτίζοντας’ έστω και πρόσκαιρα, την καθημερινότητα του. Την δύσκολη καθημερινότητα του. Βλέπε σχετικά, Volosinov, V., ‘Marxism and the Philosophy of Language,’ στο: Morris, P., (επιμ.), ‘The Bakhtin reader,’ London, Arnold, 2003.

[2] Ας μην ξεχνάμε πως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός καλείται να λάβει κρίσιμες αποφάσεις μέσα σε συνθήκες ατομικού και εθνικού πένθους. Το γεγονός πως πενθεί προσωπικά για τις απώλειες εκατοντάδων Ισραηλινών διαφαίνεται και από το ότι έχει επιλέξει να φορά πουκάμισο μαύρου χρώματος με το οποίο εμφανίζεται και σε επίσημες περιστάσεις: Από την συνάντηση του με τον ηγέτη μίας Δυτικής χώρας, έως την εκφώνηση μίας ομιλίας ενώπιον των μελών της Κνεσέτ.

[3] Είναι πάλι η θεωρία αυτή που μπορεί να μας προσφέρει μία όσο το δυνατόν πληρέστερη εικόνα της Ισραηλινής στρατηγικής έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται μετά τις επιθέσεις της 7^ης Οκτωβρίου. Εμβαθύνοντας περαιτέρω, στρεφόμαστε σε έναν γνωστό εκπρόσωπο της θεωρίας του κοινοτισμού στις Διεθνείς Σχέσεις όπως είναι ο Michael Walzer, για τον οποίο, σε κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις, η «εξωτερική στρατιωτική επέμβαση ήταν αναπόφευκτη και μάλλον επιβεβλημένη», όπως σπεύδει να υπερθεματίσει ο διεθνολόγος Αλέξης Ηρακλείδης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, για την Ισραηλινή πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, η χερσαία στρατιωτική επιχείρηση στη Λωρίδα της Γάζας, εναντίον της ‘Χαμάς’, καθίσταται «αναπόφευκτη» και επιβεβλημένη λόγω και του πόνου που προκάλεσε η τζιχαντιστική οργάνωση, αλλά, και του κινδύνου που εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει για το Ισραήλ και για τους πολίτες του. Η χερσαία στρατιωτική επιχείρηση καθίσταται «αναπόφευκτη» και επιβεβλημένη, διότι μόνο μετά από την εξουδετέρωση της ‘Χαμάς’ και του ένοπλους σκέλους της, θα μπορούσε να ανοίξει, υπό προϋποθέσεις, ένα νέο ‘παράθυρο ειρήνης’ μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων. Με άξονα την δημιουργία Παλαιστινιακού κράτους που είναι και το βασικό ζητούμενο.  Τρίτο σημείο: Η χερσαία στρατιωτική εισβολή των Ισραηλινών στρατιωτικών δυνάμεων είναι «αναπόφευκτη» και επιβεβλημένη, γιατί μόνο έτσι θα αποθαρρυνθεί η φυσική της ηγεσία που βρίσκεται εκτός χώρας (Ισμαήλ Χανίγια), από το να επιστρέψει στη Γάζα και να σχεδιάσει νέες επιθέσεις. Εάν πάψει να υφίσταται η οργάνωση επί του εδάφους, τότε παύει να υφίσταται και ηγεσία. Βλέπε σχετικά, Walzer, Michael., ‘Just and unjust wars,’ New York, Basic Books, 1977. Βλέπε επίσης, Ηρακλείδης, Αλέξης., ‘Η Διεθνής Κοινωνία και οι Θεωρίες των Διεθνών Σχέσεων. Μια κριτική περιδιάβαση,’ Εκδόσεις Σιδέρης Ι., Αθήνα, 2005, σελ. 239.

[4] Θα ήσαν λάθος όμως να μην αναφερθούμε στο ότι συγκρούσεις μεταξύ Ισραηλινών στρατιωτών και τρομοκρατών έλαβαν χώρα και στα σύνορα με την Λωρίδα της Γάζας, λίγο μετά την τρομοκρατική επίθεση και την φόνευση εκατοντάδων Ισραηλινών. Πολιτών και στρατιωτών. Ηλικιωμένων και ενηλίκων. Νέων και παιδιών. Ανδρών και γυναικών.

[5] Πολύ ορθά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έδωσε σημασία στις αντιδράσεις ακραία φιλο-Παλαιστινιακών και Αντισημιτικών και Εβραιόφοβων (χρησιμοποιούμε τον όρο του Γάλλου φιλοσόφου Pierre Andre-Taguieff), κομμάτων όπως είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, αποδεικνύοντας πως είναι αταλάντευτα ταγμένος στον φιλο-Δυτικό προσανατολισμό της χώρας. Γιατί, εάν κάτι διεφάνη εναργώς όλη αυτή την περίοδο, αυτό είναι το ότι το Ισραήλ δεν ξεχωρίζει από την Δύση αξιακά, πολιτισμικά, θεσμικά και γεω-πολιτικά. ‘Είναι Δύση’. Ας προσέξουμε, θεωρητικώ τω τρόπω, το πως η ηγεσία του ΚΚΕ και διάφορα στελέχη του, ανεξαρτήτως του αν είναι βουλευτές ή όχι, προβαίνουν στη σχετικοποίηση της ύπαρξης του Ισραήλ, κάτι που συνιστά δείγμα αντι-Εβραϊκής ρητορικής ή αφήγησης. Και πως επιχειρούν κάτι τέτοιο; Δια της συστηματικής ‘ουδετεροποίησης’ του, εκεί όπου το Ισραήλ μετονομάζεται στο ‘κράτος του Ισραήλ’ (λέμε ποτέ το ‘κράτος της Ελλάδας;’ ‘Το κράτος της Γαλλίας;’ ), το οποίο ‘διαπράττει εγκλήματα επί καθημερινής βάσεως’. Εδώ την διαφορά που δεν είναι μόνο γλωσσική, την κάνει το οριστικό άρθρο ‘Το’ που μπαίνει μπροστά από την έκφραση ‘κράτος του Ισραήλ’, και δείχνει την εντύπωση που έχουν σχηματίσει μέλη του ΚΚΕ για το Ισραήλ, που κατ’ αυτούς δεν είναι παρά μία ‘απρόσωπη οντότητα,’ ένα ‘ρομπότ δίχως ψυχή’ που δεν έχει ‘ούτε θεσμούς, ούτε αξίες αλλά ούτε και πολίτες’. Άρα, ‘δικαίως κάποιοι επιθυμούν την καταστροφή αυτού του ρομπότ’. Θα ήσαν περιττό ίσως να υπενθυμίσουμε την επικινδυνότητα τέτοιων αντι-Εβραϊκών αφηγήσεων. Όμως, είμαστε υποχρεωμένοι και ως πολίτες και ως επιστήμονες,  και να τις εντοπίζουμε και να τις ‘καταρρίπτουμε’ και να υπενθυμίζουμε την επικινδυνότητα τους. Παραπέμπουμε τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη στο πολύ σημαντικό δοκίμιο του Pierre Andre-Taguieff με τίτλο ‘Η Εβραιοφοβία στη σημερινή Γαλλία,’ στο οποίο με πλήρη διαύγεια ο συγγραφέας του θέτει στο επίκεντρο, πέραν της Εβραιοφοβίας και των επιμέρους χαρακτηριστικών της, τις τάσεις σύγκλισης (τι τους συνδέει; Η συστηματική εναντίωση στο Ισραήλ) Ισλαμιστικών οργανώσεων και διαφόρων εκδοχών της κομμουνιστικής και μη, Αριστεράς. Βλέπε και, Taguieff, Andre-Pierre., ‘Η Εβραιοφοβία στη σημερινή Γαλλία,’ στο: Του ιδίου, ‘Ο εξτρεμισμός και τα είδωλα του. Επίκαιρες σκέψεις για τον τζιχαντισμό, την άκρα δεξιά, τον αντισημιτισμό, τον λαϊκισμό και τη συνωμοσιολογία,’ Πρόλογος-Μετάφραση-Επιμέλεια: Ανδρέας Πανταζόπουλος, Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2017.

[6] Η διάνοιξη ανθρωπιστικών διαδρόμων κατά τα Ουκρανικά πρότυπα για να εισρεύσει η βοήθεια προς τους κατοίκους της Γάζας, είναι μία καλή ιδέα.