Πραγματοποιήθηκε στις 21/7/2022, διαδικτυακή συζήτηση από το Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικής Οικονομίας-ΙΝΜΕΚΟ για τις δυνατότητες που προσφέρουν οι «Ενεργειακές Κοινότητες» στους Έλληνες συμπολίτες, για την ενεργειακή αυτάρκεια.
Στην διαδικτυακή συζήτηση στο zoom μετείχαν με συντονιστή τον κ Βασίλη Τακτικό, οι: Δημήτρης Μιχαηλίδης, Γρηγόρης Παπαπέτρου, Αλέξανδρος Οικονόμου, Νικήτας Δημητρόπουλος, Γιάννης Φραγκούλης, Κώστας Οικονομόπουλος, Φωτεινή Καλπακίδου & Γιάννης Θεοδώρου.
Ο κ Γρηγόρης Παπαπέτρου, ο οποίος έκανε την κεντρική εισήγηση, τόνισε: Μπροστά στην εφιαλτική ενεργειακή κρίση που πλήττει επιχειρήσεις και νοικοκυριά οι Ενεργειακές Κοινότητες είναι μία σωτήρια και αποτελεσματική λύση για να μειωθεί το κόστος ρεύματος στο ελάχιστο. Η ενέργεια είναι η βασική συνιστώσα για την ανάπτυξη. Ο κάθε καταναλωτής μπορεί να γίνει και παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας, και να επωφεληθεί από την μείωση των εξόδων του με τη διαδικασία του ενεργειακού συμψηφισμού.
Η απόσβεση μιας μικρής επένδυσης μπορεί να γίνει μέσα σε 3-4 χρόνια.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο όλες οι συλλογικότητες και ιδιαίτερα οι Ομοσπονδίες Συλλόγων και οι Συνεταιρισμοί μπορούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να καθοδηγήσουν τα μέλη τους για τη σύσταση Ενεργειακών Κοινοτήτων. Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι στην οργάνωση & λειτουργία μιας συνεργατικής κοινότητας και όχι στην τεχνολογία, η οποία είναι εύκολα προσιτή και διαθέσιμη.
Οι Ενεργειακές Κοινότητες είναι ο εκδημοκρατισμός της ανάπτυξης, και αν υλοποιείται από τοπικές Ενεργειακές Κοινότητες είναι η ανάληψη της Τοπικής Ανάπτυξης (ευημερία των κατοίκων μιας κοινότητας) από τους ίδιους τους συμπολίτες ενός τόπου.
Οι Ενεργειακές Κοινότητες είναι μια «επανάσταση» όπως ήταν η πορεία του Γκάντι στην παραγωγή του αλατιού από τους ίδιους, αμφισβητώντας τον αυταρχισμό της εξουσίας των Άγγλων. Μην ξεχνάμε ότι το αλάτι, ως βασικό συστατικό της ζωής, είναι στον χώρο των μονοπωλίων κάθε κράτους.
Οι Ενεργειακές Κοινότητες είναι η ενεργειακή δημοκρατία στην πράξη. Στην Γερμανία το 42% της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ ανήκει σε αστικά νοικοκυριά και αγρότες, ενώ μόνο το 5,4% ανήκει στις 4 μεγάλες ενεργειακές εταιρείες της χώρας.
Οι Ενεργειακές Κοινότητες ρυθμίζονται από τον Νόμο 4513/2018 που ορίζει ότι η Ενεργειακή Κοινότητα έχει τη νομική μορφή του αστικού συνεταιρισμού (δηλαδή εκούσιας ένωσης συνεργαζόμενων προσώπων με οικονομικό σκοπό) αποκλειστικού (οικονομικού) σκοπού.
Κάθε μέλος της Ενεργειακής Κοινότητας (Ε.Κ.) είναι παραγωγός και ταυτόχρονα και καταναλωτής, δηλαδή «παράγω-καταναλώνω» (έτσι πραγματοποιείται ο «ενεργειακός συμψηφισμός») που σημαίνει: Τα μέλη του ενεργειακού συνεταιρισμού επωφελούνται από την τιμή του Καταναλωτή που είναι σχεδόν διπλάσια της τιμής του παραγωγoύ (τιμή χονδρικής), που απλά πουλάει προς το δίκτυο της ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο σκοπός της Ενεργειακής Κοινότητας, είπε ο κ Γ. Παπαπέτρου, είναι:
- Η παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας
- Η ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας και ασφάλειας σε δήμους
- Η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας τελικής χρήσης σε τοπικό επίπεδο.
- Η αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας
- Η προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας
Είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι οι συμμετέχοντες πρέπει να βρίσκονται εντός της ίδιας Περιφέρειας, όπου θα γίνουν οι εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας.
Στις Ενεργειακές Κοινότητες μπορούν να συμμετέχουν: α) Φυσικά πρόσωπα, β) Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), γ) Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.), δ) ΟΤΑ α΄ βαθμού (Δήμοι) & ε) ΟΤΑ β΄ βαθμού (Περιφέρειες). Τουλάχιστον το 50% συν ένα των μελών πρέπει να βρίσκονται στην ίδια Περιφέρεια.
Όπως ακούστηκε στην συζήτηση του Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικής Οικονομίας-ΙΝΜΕΚΟ, ενδεικτικές υποδομές υποστήριξης Ενεργειακών Κοινοτήτων είναι: Φωτοβολταϊκά Πάρκα, Αιολικά πάρκα, Υδροηλεκτρικό Έργο, Μονάδες βιομάζας-βιοαερίου, Σταθμοί & υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, Ηλεκτρικά αυτοκίνητα προς ενοικίαση ή χρήση & Εταιρίες προμήθειας ρεύματος.
Μια Ενεργειακή Κοινότητα σύμφωνα με το Ν. 4152/2013 για να πάρει άδεια παραγωγής χρειάζεται εγγυητική επιστολή που ορίζεται, ανά μονάδα ονομαστικής ισχύος του αιτήματος σε μεγαβάτ (MW), σε 60.000€ για το τμήμα της ισχύος έως και 1MW, μειούμενου αναλογικά για ισχύ μικρότερη του 1MW, σε 30.000€ για το τμήμα της ισχύος από 1MW έως και 10MW, σε 20.000€ για το τμήμα της ισχύος 10MW-100MW και 10.000€ για το τμήμα της ισχύος πάνω από 100 MW. Εάν οι Ενεργειακές Κοινότητες είναι μη κερδοσκοπικές δεν διανέμουν τα κέρδη στα μέλη τους, αλλά τα αξιοποιούν στην χρηματοδότηση ανάπτυξης νέων έργων που θα εγκρίνει η γενική συνέλευση. Ο ελάχιστος αριθμός μελών μιας Ενεργ. Κοινότητας μη κερδοσκοπικής είναι:
α) 5, αν τα μέλη είναι ΝΠΔΔ (εκτός ΟΤΑ) ή ΝΠΙΔ ή φυσικά πρόσωπα,
β) 3, αν τα μέλη είναι ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ ή φυσικά πρόσωπα, που τουλάχιστον τα 2 είναι ΟΤΑ.
γ) 2, αν τα μέλη είναι μόνο ΟΤΑ α΄ βαθμού νησιών μέχρι 3100 κατοίκων.
Ο ελάχιστος αριθμός των μελών μιας Ενεργειακής Κοινότητας με Κερδοσκοπικό Χαρακτήρα, για να έχουν τη δυνατότητα διανομής πλεονασμάτων χρήσης θα πρέπει o ελάχιστος αριθμός των μελών να είναι:
α) 60, αν τα μέλη είναι ΝΠΔΔ (εκτός ΟΤΑ) ή ΝΠΙΔ ή φυσικά πρόσωπα ή
β) 10 αν είναι σε νησιωτικό Δήμο (<3.100 κατοίκους) & το 50% συν ένα εξ αυτών να είναι φυσικά πρόσωπα.
Οι Ενεργειακές Κοινότητες είναι προς την σωστή κατεύθυνση και αξίζει όλοι να ενεργοποιηθούν και να συστήσουν Ενεργειακές Κοινότητες στον τόπο τους.
Το ΙΝΜΕΚΟ (inmeko@otenet.gr, 210 8813760) πέραν της οργανωτικής τεχνογνωσίας μπορεί να συνεισφέρει αδαπάνως στην υποψήφια Ενεργειακή Κοινότητα σε μία διαδικτυακή συζήτηση για τις Ενεργειακές Κοινότητες και για τα βήματα και τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσει μια Ομάδα συμπολιτών για την σύσταση Ενεργειακής Κοινότητας.
Κάποιος καχύποπτος παρατηρητής θα μπορούσε να παρατηρήσει ότι είναι προκλητικά μη αποδεκτή η ρύθμιση που επιτρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά της Κοινωνικής Οικονομίας μια δομή που έχει μόνο δύο (2) ΟΤΑ Δήμων ή ακόμα και τρείς (3) όπου οι 2 είναι ΟΤΑ και το άλλο ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ ….
Οι Ενεργειακές Κοινότητες είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Όλοι μπορούν να συμμετέχουν σε κάποια τοπική Ενεργειακή Κοινότητα.
