Διάβασα χθες την ημερησία διαταγή του υπουργού Άμυνας που μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και ταυτόχρονα την απελευθέρωση του Έθνους από τον Οθωμανικό ζυγό».
Άλλος ένας Έλληνας βουτηγμένος στους μύθους του δήθεν εθνικοπατριωτισμού. Που προτιμά να ζει μ’ αυτούς παρά στις αλήθειες του 1821. Μύθους που καλλιεργήθηκαν ως εθνική και θρησκευτική αυτοεπιβεβαίωση. Άλλωστε στην συντριπτική πλειοψηφία τους έχει βάλει το χέρι της η εκκλησία! Επειδή ήταν απούσα από την επανάσταση, φρόντισε στη συνέχεια να γεμίσει κεριά και ράσα την ιστορία, εκμεταλλευόμενη την άγνοια αλλά και τη θρησκοληψία αρχόντων, βασιλιάδων και του απλού λαού.
Κορυφαίος μύθος που διακινείται εδώ και δεκάδες δεκαετίες – μέχρι που μας έγινε συνείδηση- είναι ότι η επανάσταση κηρύχτηκε στις 25 Μαρτίου και μάλιστα ότι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε και λάβαρο, αυτό που σήμερα φυλάσσεται στην Αγία Λαύρα! Η αλήθεια, η μοναδική αλήθεια, είναι ότι η επανάσταση ξεκίνησε τον Φεβρουάριο στη Μολδοβλαχία, με αρχηγό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη.
Προσέξτε: Η επανάσταση της 22ης Φερβουαρίου στη Μολοδοβλαχία, είχε σχεδιαστεί ως αντιοθωμανική εξέγερση σε παμβαλκανικό επίπεδο. Στη γραμμή του Ρήγα που έγραφε … «Βουλγάροι κι Αρβανίτες, και Σέρβοι και Ρωμιοί,
Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινήν ορμή, για την ελευθερία να ζώσουμε σπαθί».
Από εκεί μεταλαμπαδεύθηκε η φλόγα της ελευθερίας στην Πελοπόννησο που ουσιαστικά τότε ήταν όλη η Ελλάδα. Έτσι, στις 17 Μαρτίου ήταν η Μάνη (Αρεόπολη) , λίγο μετά ήταν η Καλαμάτα… Ο ίδιος ο Παλαιών Πατρών Γερμανός άλλωστε, γράφει στα απομνημονεύματά του ότι την 25η Μαρτίου δεν βρισκόταν καν στα Καλάβρυτα αλλά στη Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο). Ο δε εορτασμός της έναρξης της επανάστασης (κι όχι η ημερομηνία απελευθέρωσης της χώρας, 20 Οκτωβρίου, ναυμαχία στο Ναβαρίνο) καθιερώθηκε το 1838, επί Όθωνα, με κυρίαρχο αφήγημα τις πράξεις των πρωταγωνιστών του αγώνα. Συλλήβδην. Έτσι έφτασαν στις ημέρες μας ως ήρωες ο τοκογλύφος κι αρχαιοκάπηλος Μακρυγιάννης, ο πυρπολητής του Ελληνικού στόλου Ανδρέας Μιαούλης, ο δολοφόνος Γκούρας, ο δολοπλόκος Κωλέττης, ο Κουντουριώτης και πολλοί κοτζαμπάσηδες που ουσιαστικά «τορπίλιζαν» την επανάσταση.
Άλλος μύθος που μάλιστα έβαλε πάρα πολλά χρήματα στη διάρκεια των δυο αιώνων στα παγκάρια της εκκλησίας, ήταν ότι η εκκλησία προετοίμαζε την επανάσταση για πολλά χρόνια στα κρυφά σχολειά!!!
Η αλήθεια είναι ότι κρυφό σχολειό ΔΕΝ υπήρξε. Άλλωστε οι κατακτητές ουδόλως νοιάζονταν για την παιδεία των υποδούλων, παρά μόνο να λαμβάνουν τους φόρους υποτέλειας. Απόδειξη ότι οι κατακτητές δεν κυνήγησαν την παιδεία –άρα δεν χρειάζονταν κρυφά σχολειά- είναι ότι στην έδρα του Σουλτάνου λειτουργούσε η Μεγάλη του Γένους Σχολή! Σε πάμπολλες περιοχές μάλιστα, λειτουργούσαν κορυφαία κι όχι κρυφά σχολεία. Στη Χίο του Κοραή, στην Καστοριά, στην Ήπειρο του Αλή Πασά, στην Αρκαδία, στο Ναύπλιο, σχεδόν παντού. Κι όπου δεν υπήρχαν σχολειά, έκαναν χρέη δασκάλων πολλοί ταπεινοί ιερείς, χωρίς να χρειάζεται να το κάνουν κρυφά. Πάντως, αυτός ο μύθος, γέμισε χρήματα παγκάρια εκκλησιών και μοναστηριών αφού μόλις καλλιεργήθηκε, έσπευσαν οι ρασοφόροι αστραπιαία να … δημιουργήσουν κρυφά σχολειά, παρόμοια με αυτό του πίνακα του Γύζη! Τα παρουσίασαν (ακόμη το κάνουν) ως … αυθεντικά κρυφά σχολειά….
Επιπλέον, καμιά εκκλησία δεν προετοίμασε καμιά επανάσταση. Την επανάσταση την προετοίμασε η Φιλική Εταιρεία και κάποιοι κορυφαίοι Έλληνες λόγιοι του εξωτερικού, διαποτισμένοι από τον Διαφωτισμό! Κανένας άλλος.
Προσέξτε: Η εκκλησία κι οι συντηρητικοί κύκλοι της εποχής κατάφεραν να κάνουν συνείδηση το ψέμα ότι η ορθόδοξη εκκλησία είχε κυρίαρχο ρόλο στο μυαλό και τις προθέσεις των αγωνιστών. Στέκονται στην πρώτη επαναστατική προκήρυξη του Υψηλάντη που ήταν βασισμένη στο όραμα του Ρήγα κι ανέφερε «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος»! Μα αυτό αποτελεί μέγα μύθο αφού η προκήρυξη με σαφήνεια αναφέρει για «πίστη» και «θεία πρόνοια». Είναι η γραμμή των τεκτόνων και πουθενά δεν υπάρχει λέξη για εκκλησία.
Ένας άλλος μύθος αφορά τον σταυρό που ήταν στις επαναστατικές σημαίες! Δεν είναι έτσι. Ο σταυρός αλλού υπήρχε κι αλλού όχι. Υπάρχουν επαναστατικές σημαίες με άγκυρες, με πειρατικές νεκροκεφαλές, με αρχαία ρητά, με άγκυρες κι ότι άλλο ήθελαν οι επαναστάτες.
Είναι και κάτι άλλο. Μέγας μύθος ότι η εκκλησία, εκτός από την …προετοιμασία της επανάστασης, ισχυρίζεται ότι στάθηκε εξ αρχής στο πλευρό της επανάστασης και πολλές φορές την κατεύθυνε μέσω ιεραρχών. Εννοεί τους Παπαφλέσσα και Αθανάσιο Διάκο. Μέγας μύθος αφού ο Γρηγόριος ο Ε’ και σύσσωμη η σύνοδος αφορίσανε εξ αρχής τον Υψηλάντη, την επανάσταση, τους κλέφτες που ξεσηκώθηκαν και τον Ρήγα Βελεστινλή. Το ότι ο Σουλτάνος κρέμασε τον Πατριάρχη Γρηγόριο, δεν έγινε ως αντίποινα στους Χριστιανούς αλλά ως ανίκανο υπάλληλο που δεν κατάφερε να εξουδετερώσει την εξέγερση.
Παρόμοιους μύθους μπορούμε να αναφέρουμε εκατοντάδες. Για κάποιους είναι κατανοητός ο λόγος εφεύρεσής τους. Πολλές φορές οι μύθοι κι οι υπερβολές μεγαλώνουν τα κράτη και τα έθνη. Μα εμείς δεν είχαμε ανάγκη την αναγκαστική σύνδεση κράτους και θρησκείας σε μια ιδεολογία που ονομάσαμε ελληνοχριστιανικό πολιτισμό και τον συνδέσαμε με το θλιβερό πολιτισμικά Βυζάντιο! Πολύ περισσότερο όταν είναι γνωστό ότι η εκκλησία πολέμησε όσο κανένας άλλος τον κανονικό –αρχαίο- μας πολιτισμό, γκρέμισε μνημεία κι οτιδήποτε τον θύμιζαν. Μέχρι και τον Παρθενώνα έκαναν εκκλησία της Παναγίας της Αθηνιώτισσας!
Λέμε και ξαναλέμε ότι πέρυσι με τον εορτασμό των 200 χρόνων από την επανάσταση του ’21, χάθηκε η μεγάλη ευκαιρία αποκατάστασης της αλήθειας. Κρίμα! Ίσως γίνει στα 300 ή στα 400 χρόνια….
Η ουσία είναι ότι ο φιλελεύθερος άνθρωπος –είτε με την στενή έννοια του πολιτικού όρου είτε με την έννοια των ανοικτών πνευματικών οριζόντων προς την αλήθεια και την πνευματική ελευθερία, αναζητά πηγές και μαθαίνει…
Πηγές:
Ελληνική Νομαρχία
Λάϊος Γεώργιος: Ανέκδοτες επιστολές και έγγραφα του 1821
Τρύφων Ευαγγελίδης: Η Παιδεία επί τουρκοκρατίας, έκδοση 1936
Απομνημονεύματα Παλαιών Πατρών Γερμανού, εκδόσεις Κοσμαδάκη
Ι. Λαμπρίδης, Γενικά αρχεία του Κράτους.
Περικλής Ροδάκης, Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κι η Φιλική Εταιρεία, εκδόσεις Γόρδιος, 1990
Κωστής Παπαγιώργης, Τα καπάκια, εκδόσεΙς Καστανιλωτη, 2003
Ευάγγελος Κοροβίνης: Η νεοελληνική φαυλοκρατία, εκδόσεις Αρμός, 2008
Θεόδ. Παναγόπουλος, Τα ψιλά γράμματα της ιστορία, εκδόσεις Ενάλιος, 2010
Στέλιος Κανάκη, Ιερές βλακείες, Εμπειρία εκδοτική, 2011
Θεόδ. Παναγόπουλος, Όλα στο φως, εκδόσεις Ενάλιος, 2012
Νικ. Σακελλαρόπουλος, Οι μύθοι και το παραμύθι, εκδόσεις ΚΨΜ 2014
Κακούρη Αθηνά, Η αρχή που δεν ολοκληρώθηκε, εκδόσεις Πατάκη, 2014
