Είχα τη μεγάλη χαρά να συναντήσω σήμερα τον νέο Πρωθυπουργό της Βουλγαρίας, τον νέο μου φίλο, Kiril Petkov. Και θέλησα μάλιστα να είμαι ο πρώτος ομόλογος που τον επισκέπτεται μετά την πρόσφατη εκλογή του, στηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο την πολιτική σταθερότητα στη χώρα, συνεργαζόμενος -όπως σας είπα- με έναν καινούργιο φίλο αλλά και δηλώνοντας την πρόθεσή μου οι ελληνοβουλγαρικές σχέσεις να γίνουν στενότερες.
Για αυτό άλλωστε θα έχω σε λίγο και συνομιλίες με τον Πρόεδρο Rumen Radev, με τον οποίο εξάλλου γνωρίζομαι από χρόνια. Είχαμε την ευκαιρία να συνεργαστούμε και στις πρόσφατες συνεδριάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Έδωσα τα συγχαρητήριά μου στον Kiril για την επικράτησή του στις κάλπες και για τον σχηματισμό κυβέρνησης, γιατί η ομαλότητα στο εσωτερικό ενισχύει πάντα την αποτελεσματικότητα στο εξωτερικό.
Σε ό,τι αφορά τις διεθνείς θέσεις των χωρών μας και τις διμερείς μας σχέσεις, διαπίστωσα ότι έχουμε κοινές αντιλήψεις σε πάρα πολλά θέματα. Μπορούμε συνεπώς να πούμε ότι στο εξής Αθήνα και Σόφια εγκαινιάζουμε ένα νέο ελπιδοφόρο στάδιο συνεργασίας.
Άλλωστε, Ελλάδα και Βουλγαρία δεν είμαστε μόνο γείτονες, είμαστε σύμμαχοι, είμαστε εταίροι, είμαστε οικονομικοί συνεργάτες, είμαστε δύο κράτη που σέβονται τις ευρωπαϊκές αξίες και το Διεθνές Δίκαιο. Γι’ αυτό και οι συζητήσεις μας για συμπράξεις στο εμπόριο, στις υποδομές, στις μεταφορές, στην ενέργεια υπήρξαν ιδιαίτερα παραγωγικές.
Ειδικότερα, μιλήσαμε και για την πορεία κατασκευής του ελληνοβουλγαρικού αγωγού, του IGB, που ξεπέρασε τις δυσκολίες. Περνά πια στο τελευταίο στάδιο. Και συμφωνήσαμε έτσι ώστε και οι δύο πλευρές να βοηθήσουν ώστε ο αγωγός αυτός, που είναι τόσο σημαντικός και για την Ελλάδα και για την Βουλγαρία, να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν. Είναι ένα κοινό στοίχημα.
Μας απασχόλησε φυσικά και η πανδημία, οι εξελίξεις με τη μετάλλαξη Όμικρον. Πρέπει να πω ότι είμαι χαρούμενος από το γεγονός ότι ο νέος Πρωθυπουργός αποδίδει πολύ μεγάλη σημασία στην επιτάχυνση των εμβολιασμών στη χώρα του και έθεσα τον εαυτό μου και την ελληνική κυβέρνηση στη διάθεσή του, εάν υπάρχουν τρόποι που μπορούμε να βοηθήσουμε στον τομέα αυτό, σε πειστικές στρατηγικές επικοινωνίας, διότι η πρόκληση αυτή είναι μία πρόκληση κοινή. Δεν θα είμαστε ποτέ ασφαλείς στα Βαλκάνια αν όλες οι χώρες δεν πετύχουν ποσοστά υψηλά εμβολιασμού, ώστε να φτάσουμε επιτέλους στο προσδοκώμενο τείχος ανοσίας.
Και σε σχέση, τέλος, με την κατάσταση στην χερσόνησό μας, είχα την ευκαιρία να επαναλάβω στον κ. Πρωθυπουργό την ελληνική θέση, ότι σε μία περίοδο αυξανόμενων προκλήσεων και διαιρέσεων μία αξιόπιστη και μία δίκαιη πορεία των Δυτικών Βαλκανίων προς την Ευρώπη είναι τελικά προς το συμφέρον όλων μας. Είναι συμφέρον πολιτικό, συμφέρον οικονομικό, συμφέρον ασφάλειας.
Άλλωστε αυτή η προοπτική γίνεται πάντα -το ξέρουμε και οι δύο χώρες μας- μοχλός προόδου στις υπό ένταξη χώρες και ταυτόχρονα είναι παράγοντας σταθερότητας στην ευρύτερη γειτονιά. Και για αυτό η Ελλάδα στηρίζει το ευρωπαϊκό μέλλον των υποψηφίων κρατών, χωρίς όμως να ξεχνάμε πάντα ότι αυτά οφείλουν να εκπληρώσουν τα κριτήρια τα οποία έχουν τεθεί για την ένταξή τους στην Ένωση, με πρώτιστο πάντα τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Στο πλαίσιο αυτό, προσβλέπουμε στην άμεση και ταυτόχρονη σύγκληση των πρώτων διακυβερνητικών διασκέψεων με τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας και με την Αλβανία, πάντα με βάση τα γνωστά κριτήρια. Υπολογίζουμε στη στήριξή σας για τον κοινό αυτό στόχο.
Τέλος, συζητήσαμε ζητήματα που έχουν να κάνουν με το προσφυγικό, τη μετανάστευση, όπου αντιμετωπίζουμε κοινές προκλήσεις.
Είχα την ευκαιρία να ενημερώσω και τον κ. Πρωθυπουργό για τις σχέσεις μας με την γείτονα Τουρκία και συζητήσαμε, τέλος, την προοπτική διοργάνωσης του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδος – Βουλγαρίας. Ένα πολύ σημαντικό forum που θα δώσει την ευκαιρία και στα στελέχη της νέας κυβέρνησης να γνωριστούν με τους Έλληνες ομολόγους τους, ώστε να προωθήσουμε γρήγορα όλα τα κοινά πεδία συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.
Με τις λίγες σκέψεις αυτές, λοιπόν, ευχαριστώ και πάλι τον φίλο Πρωθυπουργό για την ζεστή φιλοξενία στην Σόφια αυτές τις λίγες ώρες που βρίσκομαι εδώ. Του εύχομαι κάθε επιτυχία στην νέα του θέση. Τον περιμένω στην Αθήνα και θέλω να γνωρίζει ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να στηρίξει τη νέα κυβέρνηση της Βουλγαρίας με όλες της τις δυνάμεις σε αυτό το νέο ξεκίνημα που κάνει, που πιστεύω ότι θα είναι προς όφελος του βουλγαρικού, του ελληνικού λαού αλλά και προς όφελος τελικά, συνολικά της σταθερότητας στα Βαλκάνια, στο κοινό μας σπίτι.
Δημοσιογράφος (μετάφραση με βάση τη διερμηνεία): Κύριε Μητσοτάκη, αν μπορείτε να πείτε ποια κοινά, άλλα κοινά ενεργειακά σχέδια συζητήσατε και ποια είναι η ημερομηνία για την έναρξη της λειτουργίας του αγωγού IGB.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως είπε και ο κ. Πρωθυπουργός υπάρχουν πολλές δυνατότητες ανάπτυξης περαιτέρω συνεργειών μεταξύ των ενεργειακών συστημάτων της Ελλάδος και της Βουλγαρίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει συνολικά στις διασυνδεσιμότητες των συστημάτων.
Και βέβαια, ειδικά στα ζητήματα εξαγωγής και εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, είναι ευτυχές το γεγονός, όπως είπε ο κύριος Πρωθυπουργός, ότι πολλές φορές η μέγιστη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα είναι το καλοκαίρι, όταν έχουμε έντονους καύσωνες, εκεί που μπορεί να υπάρχει πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας στη Βουλγαρία. Και αντιστρόφως η μεγάλη ζήτηση ενέργειας στη Βουλγαρία είναι το χειμώνα, όταν οι θερμοκρασίες στην Ελλάδα μπορεί να μην είναι τόσο χαμηλές όσο είναι στη Βουλγαρία.
Για το ζήτημα του IGB, όπως σας είπα έχουν ξεπεραστεί οι κάποιες δυσκολίες που οφείλονται αποκλειστικά και μόνο σε καθυστερήσεις εισαγωγής υλικών, λόγω του Covid. Θέλουμε ο IGB να τεθεί σε λειτουργία το συντομότερο δυνατόν. Έχω δεσμευτεί στον κ. Πρωθυπουργό ότι θα καταλήξουμε σε ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα. Είναι θέμα λίγων μηνών, πάντως, να ολοκληρωθεί αυτή η ιστορία.
Να πω, επίσης, πόσο μεγάλη σημασία αποδίδω στον σταθμό επαναεριοποίησης φυσικού αερίου, το FSRU, το οποίο δρομολογείται στην Αλεξανδρούπολη. Ανοίγει τις δυνατότητες να μπορέσουμε να εισάγουμε υγροποιημένο φυσικό αέριο από διάφορους προμηθευτές, ένας από τους οποίους θα μπορούσε, παραδείγματος χάρη, να είναι η Αίγυπτος, με την οποία αναπτύσσουμε μία πολύ στενή ενεργειακή συνεργασία.
Αυτό θα βοηθήσει στο να διευρύνουμε την πρόσβασή μας σε διαφορετικές πηγές φυσικού αερίου, να ρίξουμε τη μέση τιμή του φυσικού αερίου και να περιορίσουμε την εξάρτησή μας από έναν και μόνο προμηθευτή φυσικού αερίου, κάτι το οποίο προφανώς ενδιαφέρει και την Ελλάδα, ενδιαφέρει και την Βουλγαρία.
Δημήτρης Γκάτσιος (ΕΡΤ): Καλή σας ημέρα. Η ερώτησή μου απευθύνεται και στους δύο Πρωθυπουργούς. Κατά την περίοδο των εκλογών η Βουλγαρία διαμαρτυρήθηκε στην Τουρκία για παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας. Πέρσι η γειτονική χώρα εξαπέλυσε υβριδική επίθεση τόσο εναντίον της Ελλάδας, κατά κύριο λόγο, όσο και εν μέρει εναντίον της Βουλγαρίας, εργαλειοποίωντας τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει λάβει πολλές αποφάσεις που προβλέπουν ακόμα και τη λήψη μέτρων εναντίον της γειτονικής χώρας. Και θα ήθελα να σας ρωτήσω ποια πιστεύετε ότι πρέπει να είναι η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στην Τουρκία. Σας ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως είπατε, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει προσδιορίσει το πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων με απόλυτη σαφήνεια, δίνοντας στην Τουρκία ουσιαστικά δύο επιλογές: την επιλογή της σταδιακής εξομάλυνσης των σχέσεων με τις γειτονικές προς την Τουρκία χώρες -στις οποίες προφανώς συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα- με μία αποκλιμάκωση της έντασης, με την παύση πια των προκλητικών ενεργειών, μέσα στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και το αδιανόητο casus belli με το οποίο η Τουρκία εξακολουθεί να απειλεί την Ελλάδα.
Σε αυτή την περίπτωση εμείς θα είμαστε οι πρώτοι οι οποίοι θα αγωνιστούμε για μία πλήρη εναρμόνιση των ευρωτουρκικών σχέσεων διότι θα είμαστε οι πρώτοι που θα ωφεληθούμε από την περιφερειακή σταθερότητα.
Και βέβαια, στα ζητήματα της μετανάστευσης, πιστεύω ότι και η Ελλάδα και η Βουλγαρία έχουμε κάθε κίνητρο, το κάνουμε εξάλλου καθημερινά, να προστατεύουμε τα σύνορά μας. Τα σύνορά μας είναι σύνορα της Ευρώπης. Δεν είναι μόνο σύνορα της Βουλγαρίας προς την Τουρκία, της Ελλάδος προς την Τουρκία. Και οι δύο χώρες -πιστεύω ότι είναι κάτι το οποίο κάνουμε αποτελεσματικά- με πλήρη σεβασμό στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Προφανώς υπάρχουν περιθώρια ακόμα για πολύ πιο στενή συνεργασία στο ζήτημα της φύλαξης των συνόρων. Διότι, όπως σας είπα, είμαστε χώρες που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχουμε πρώτο ρόλο και πρώτο λόγο σε ζητήματα που αφορούν την εξωτερική πτυχή της μετανάστευσης. Είναι ένα θέμα, εξάλλου, το οποίο συζητήθηκε και στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
