Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα παραμένει στη θέση της. Πλην όμως αποδυναμωμένη. Η οικονομολόγος από τη Βουλγαρία, που βρίσκεται στο τιμόνι του οργανισμού από τον Οκτώβριο του 2019, έχοντας διαδεχτεί την Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία παραιτήθηκε για να τεθεί επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, βρέθηκε πολύ πρόσφατα στο μάτι του κυκλώνα μετά την αποκάλυψη ότι την εποχή που ήταν διευθύνουσα σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας ασκούσε πιέσεις για να τροποποιηθεί μια έκθεση αυτού του διεθνούς οικονομικού οργανισμού ώστε να εμφανιστεί βελτιωμένη η θέση της Κίνας.
Ο Νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Ρόμερ, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατηγόρησε την Γκεοργκίεβα ότι προσπάθησε να αποσιωπήσει τις διαφωνίες για τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε στην έκθεση για για το επιχειρείν “Doing Business”, εξαιτίας των οποίων ο ίδιος παραιτήθηκε από τον οργανισμό τον Ιανουάριο του 2018.
Η έρευνα, που διενεργήθηκε από ένα ανεξάρτητο νομικό γραφείο, έβαζε στο στόχαστρο τη νυν γενική διευθύντρια του ΔΝΤ επειδή το 2017 άσκησε πιέσεις υπέρ της Κίνας με φόντο εκφοβισμούς και μια “τοξική” κουλτούρα εντός της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Η Γκεοργκίεβα δέχτηκε πιέσεις να παραιτηθεί, αλλά εκείνη πέρασε στην αντεπίθεση. Καταφέρθηκε εναντίον της ανεξάρτητης έκθεσης λέγοντας πως αυτή περιείχε «θεμελιώδη λάθη», ενώ κατηγόρησε και το γραφείο του πρώην προέδρου της Τράπεζας Τζιμ Γιονγκ Κιμ για χειραγώγηση.
Το διοικητικό συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εξέφρασε την πλήρη στήριξή του στην Γκεοργκίεβα επισημαίνοντας ότι τα πορίσματα της έκθεσης της Τράπεζας δεν επιτρέπουν να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η Γκεοργκίεβα διαδραμάτισε «ανάρμοστο ρόλο».
Ωστόσο το περιστατικό δίχασε το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου.
Ενώ χώρες όπως η Γαλλία, η Βρετανία και γενικά οι ευρωπαϊκές δήλωσαν τη στήριξή τους στη Βουλγάρα επικεφαλής του Ταμείου–η οποία, σημειωτέον, χαίρει μεγάλης εκτίμησης στις Βρυξέλλες– οι ΗΠΑ ήταν περισσότερο διστακτικές. Πολλές εβδομάδες συνομιλιών χρειάστηκαν για την ενδελεχή εξέταση του όλου ζητήματος, όπως είχε υποσχεθεί το Ταμείο.
Δύο αξιωματούχοι είπαν στο Politico ότι διπλωμάτες της ΕΕ συναντήθηκαν όταν ξέσπασε το σκάνδαλο για να διασφαλίσουν ότι θα υπάρξει στήριξη στο πρόσωπό της.
Από την άλλη, αμερικανοί γερουσιαστές έστειλαν επιστολή στον πρόεδρο Μπάιντεν με την οποία ζητούσαν επισταμένη έρευνα για το σκάνδαλο και λογοδοσία.
“Ενώ η κ. Γκεοργκίεβα έχει δηλώσει ότι διαφωνεί απολύτως με τις διαπιστώσεις και τις ερμηνείες, δεν έχει προσκομίσει κάποιες αποδείξεις για να τις αντικρούσει. Είναι επιτακτική η ανάγκη να υπάρξει άμεση και απόλυτη διαφάνεια, καθώς και συνεργασία από την πλευρά της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΔΝΤ και πρωτίστως της κ. Γκεοργκίεβα”, ανέφεραν στην επιστολή τους ο Δημοκρατικός Μπομπ Μεντέντεζ και ο Ρεπουμπλικανός Τζέιμς Ρις.
Η πρώτη επικεφαλής του ΔΝΤ από αναδυόμενη οικονομία
Η οικονομολόγος από τη Βουλγαρία με τον διορισμό της έγινε η πρώτη επικεφαλής του οργανισμού από αναδυόμενη οικονομία, αν και εκπροσωπεί ουσιαστικά την ΕΕ.
Κεντροδεξιά πολιτικός, η 66χρονη Γκεοργκίεβα έχει περάσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή –κατείχε τη θέση της Επιτρόπου της ΕΕ για την ανθρωπιστική βοήθεια από το 2010 έως το 2014, αφού χρειάστηκε να αντικαταστήσει την τελευταία στιγμή τον αρχικό υποψήφιο της Βουλγαρίας– ενώ αναρριχήθηκε έως και τα υψηλότερα κλιμάκια της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Κατά τη θητεία της στην Τράπεζα έδωσε έμφαση στα θέματα της ισότητας των δύο φύλων και της μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής.
Η Γκεοργκίεβα έχει πολύχρονη εμπειρία σε θεσμούς και διοικητικές θέσεις, ενώ προτάθηκε πολλές φορές για κορυφαία αξιώματα.
Για έναν χρόνο, από το 2015 έως το 2016, διετέλεσε αντιπρόεδρος της Επιτροπής Γιούνκερ αρμόδια για τον προϋπολογισμό και τους ανθρώπινους πόρους.
Έχει φήμη αξιωματούχου με ενέργεια και πείσμα, «που γνωρίζει πώς να δείχνει ατσάλινο χαρακτήρα όταν υπερασπίζεται μια υπόθεση που ενστερνίζεται ολόκαρδα», όπως περιέγραφε διπλωμάτης κατά την πρώτη της θητεία στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Ήταν μεταξύ αυτών που προτάθηκαν για τη διαδοχή του Πολωνού Ντόναλντ Τουσκ στο τιμόνι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θέση που όμως εντέλει εξασφάλισε ο Βέλγος Σαρλ Μισέλ.
Το 2016, αυτή η διπλωμάτις, που αξιοποιεί την ικανότητά της να πείθει και να δημιουργεί συναίνεση, ήταν απρόσμενα φιναλίστ στη διαδικασία εκλογής του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, θώκου που τελικά κατέλαβε ο Πορτογάλος Αντόνιο Γκουτέρες.
Αν και αρχικά τόσο η Βρετανία όσο και αναδυόμενες οικονομίες είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι θα παρουσίαζαν δικούς τους υποψηφίους διαδόχους της Κριστίν Λαγκάρντ, η Γκεοργκίεβα, που έλαβε το χρίσμα των 27 της ΕΕ, ήταν τελικά η μόνη υποψήφια για τη θέση και επομένως η ψηφοφορία ήταν ουσιαστικά τυπική.
Η επιλογή της δεν ήταν εύκολη υπόθεση και φανέρωσε τα ρήγματα και τις αντιθέσεις στους κόλπους του μπλοκ.
Η Γκεοργκίεβα, υποστηριζόμενη από τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, κέρδισε τη στήριξη και των υπόλοιπων μελών της ΕΕ και τελικά και των ΗΠΑ.
Έτσι το αξίωμα έμεινε στην Ευρώπη, όπως συμβαίνει παραδοσιακά στη βάση ενός άτυπου διακανονισμού, που θέλει τους Αμερικανούς να ορίζουν με τη σειρά τους τον πρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Το κοριτσάκι που δεν σήκωνε ποτέ κεφάλι από τα βιβλία του
Ως παιδί, αυτή η προσηνής γυναίκα με τα κοντά μαλλιά χαρακτηριζόταν το κοριτσάκι «που ποτέ δεν σήκωνε κεφάλι από τα βιβλία του».
Ο πατέρας της, ο Ιβάν, ήταν τεχνικός της οδοποιίας στην κομμουνιστική Βουλγαρία, όπου γεννήθηκε η Γκεοργκίεβα στις 13 Αυγούστου 1953, τη χρονιά που πέθανε ο Στάλιν.
Στα φοιτητικά της χρόνια, η ήσυχη κοπέλα γινόταν η «καρδιά της παρέας» στις γιορτές πιάνοντας πρόθυμα την κιθάρα της, αφηγείται ο Μπόρισλαβ Μπορίσοφ, πρώην συμφοιτητής της.
Μιλά άπταιστα αγγλικά και ρωσικά κι ανέπτυξε καλές σχέσεις με τη Μόσχα κατά τη διάρκεια των ετών που ήταν επικεφαλής της διεύθυνσης της Παγκόσμιας Τράπεζας για τη Ρωσία, από το 2004 έως το 2007. Η καριέρα της στον θεσμό αυτό ξεκίνησε το 1993, έπειτα από μερικά χρόνια σπουδών, κυρίως στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) στις ΗΠΑ.
Σε πολιτικό επίπεδο, ποτέ δεν είχε αιρετό αξίωμα στη χώρα της, όπου οι συμπολίτες της την “ανακάλυψαν” με τον διορισμό της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ανήκει στη μετριοπαθή και φιλοευρωπαϊκή δεξιά του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ).
Παντρεμένη και μητέρα ενός παιδιού, η Γκεοργκίεβα έχει σπουδάσει Οικονομικά στη Σόφια και κατέχει μεταπτυχιακό και διδακτορικό τίτλο.
Ο διορισμός της στο ΔΝΤ προκάλεσε μεγάλη υπερηφάνεια στους συμπολίτες της, με κάποιες εφημερίδες να τον χαιρετίζουν ως απόδειξη των ικανοτήτων της, αλλά και ως διπλωματική επιτυχία.
“Μόλις πριν από 20 χρόνια, η Βουλγαρία ήταν ανάμεσα στις χώρες εκείνες που είχαν εξασφαλίσει πρόγραμμα διάσωσης του ΔΝΤ”, υπενθύμιζε η μεγάλης κυκλοφορίας οικονομική εφημερίδα Kapital στις αρχές του μήνα.
ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΙΣ: Reuters, AFP, Politico, Le Monde ΑΠΕ-ΜΠΕ
