Η ζήτηση για υπερκαταψύκτες, που θα διατηρούν τα εμβόλια κατά του κορονοϊού σε βαθιά κατάψυξη έως μείον 80 βαθμών Κελσίου, έχει εκτιναχθεί διεθνώς, εμφανίζοντας υπερτριπλασιασμό, καθώς οι κυβερνήσεις προετοιμάζονται για τους εμβολιασμούς με τους οποίους ευελπιστούν να «φρενάρουν» την πανδημία Covid-19 και οι φαρμακοβιομηχανίες ετοιμάζουν τις πρώτες αποστολές φορτίων.
Η τεχνολογία υπερκατάψυξης είναι διαθέσιμη εδώ και δεκαετίες και πλέον ήλθε η ώρα να αξιοποιηθεί σε μεγάλη κλίμακα. Τα νέου τύπου εμβόλια mRNA των Pfizer/BioNTech και Moderna απαιτούν χαμηλές θερμοκρασίες μεταφοράς και αποθήκευσης για να μη χαλάσουν, το πρώτο τουλάχιστον στους μείον 70 βαθμούς (χρειάζεται υπερκαταψύκτης), ενώ το δεύτερο στους μείον 20 βαθμούς Κελσίου (αρκεί απλός καταψύκτης).
Οι χαμηλότερες των συνήθως εμβολίων θερμοκρασίες οφείλονται στα νανοσωματίδια λιπιδίων, τα οποία περιβάλλουν τις εύθραυστες γενετικές οδηγίες των εμβολίων mRNA. Αυτά τα σωματίδια, με διάμετρο περίπου 0,1 εκατομμυριοστό του μέτρου, αποσυντίθενται, αν η θερμοκρασία περιβάλλοντος δεν είναι πολύ κάτω του μηδενός.
«Πολλές κυβερνήσεις ακόμη και σήμερα δεν είναι προετοιμασμένες», δήλωσε στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος Τζέσαλ Ντόσι της εταιρείας B Medical Solutions, με έδρα το Λουξεμβούργο, η οποία παράγει μονάδες ψύξης. Η εταιρεία έχει υπερτριπλασιάσει την ετήσια παραγωγή της των 500 έως 1.000 μονάδων, καταγράφοντας τεράστια αύξηση ζήτησης ιδίως για τη μεγάλη μονάδα της, χωρητικότητας 700 λίτρων, που χρησιμοποιείται σε εργαστήρια και νοσοκομεία και η οποία μπορεί να συντηρήσει έως 280.000 δόσεις εμβολίων.
Αναφερόμενος στην πρακτική πρόκληση της διανομής ιδίως του εμβολίου των Pfizer/BioNTech, που έχει και τις μεγαλύτερες απαιτήσεις συντήρησης, ο Ντάστι Τένεϊ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας παραγωγής μονάδων βαθιάς ψύξης Stirling Ultracold με έδρα το Οχάιο των ΗΠΑ, ανέφερε ότι «ποτέ στο παρελθόν δεν έχει επιχειρηθεί κάτι τέτοιο, σε τέτοια κλίμακα». Δήλωσε και αυτός ότι οι παραγγελίες στην εταιρεία του για υπερκαταψύκτες που επιτυγχάνουν θερμοκρασίες μείον 20 έως μείον 86 βαθμούς, έχει υπερτριπλασιαστεί κατά τους τελευταίους τρεις μήνες, σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα, με τους χρόνους παράδοσης να φθάνουν πλέον τις έξι εβδομάδες μετά την παραγγελία.
Εκτός από παραγγελίες για μεγάλες μονάδες βαθιάς ψύξης κατάλληλες για νοσοκομεία, πολλές εταιρείες αντιμετωπίζουν αυξημένη ζήτηση για μικρότερες μονάδες των 100 λίτρων, κατάλληλες για φαρμακεία, οι οποίες μπορούν να συντηρήσουν περίπου 4.500 φιαλίδια, που το καθένα περιέχει πέντε δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech, σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Τζαφράτο, γενικό διευθυντή της εταιρείας βιοϊατρικού εξοπλισμού Haier Biomedical UΚ (θυγατρική της κινεζικής Haier).
Μεγάλη ζήτηση, σύμφωνα με την Stirling Ultracold, έχει καταγραφεί και για τους φορητούς καταψύκτες, όπως ο δικός της των 25 λίτρων, που τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια από τη μπαταρία ενός οχήματος, κάτι που επιτρέπει τη μεταφορά των εμβολίων των Pfizer/BioNTech σε απομακρυσμένες τοποθεσίες.
Ορισμένες μικρότερες εταιρείες έχουν ξεπουλήσει τελείως έως τον Μάρτιο όλες τις μονάδες υπερκατάψυξης τους. Όμως μεγάλοι παραγωγοί, όπως η κινεζική Haier και η ιαπωνική PHC Holdings, έχουν ήδη αυξήσει σημαντικά την παραγωγή τους, οπότε δεν προβλέπεται τα προγράμματα εμβολιασμού να αντιμετωπίσουν καθυστερήσεις λόγω έλλειψης υπερκαταψυκτών – αρκεί οι αρμόδιες αρχές να φροντίσουν για τις παραγγελίες τους έγκαιρα.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
