«Ψαρεύει στα θολά νερά της Ακροδεξιάς…»… Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει αυτή τη μομφή για ένα κόμμα; Έχει ειπωθεί τόσες φορές δημοσίως που κάπου έχει χάσει την αξία της. Τελευταία φορά την ακούσαμε από την αξιωματική αντιπολίτευση σε βάρος της κυβέρνησης για τους χειρισμούς της τελευταίας στο μεταναστευτικό-προσφυγικό.
Αυτό το «θολά» είναι που κάνει αυτή τη φράση τόσο εύχρηστη. Αφού είναι θολά τα νερά, δεν είμαστε σίγουροι τι ακριβώς έχουν από κάτω. Μπορεί να έχουν τον φασισμό χρυσαυγιτών, μπορεί να έχουν τον εθνικισμό κάποιων ψεκασμένων, μπορεί τον πατριωτισμό κάποιων ρομαντικών, ίσως και τον απλό συντηρητισμό των μεγαλύτερων ηλικιών ή ακόμα ακόμα και τη νομιμοφροσύνη κανονικών ανθρώπων. Όλα αυτά είναι ένας «αχταρμάς» για την Αριστερά, όλα Ακροδεξιά, οπότε πολύ συχνά παρουσιάζει τον εαυτό της ως υπερασπιστή της δημοκρατίας. Όποιος διαφωνεί μαζί της, στα θολά νερά της Ακροδεξιάς υποτίθεται ότι ψαρεύει… Η κυβέρνηση, η Νέα Δημοκρατία, το ΚΙΝΑΛ, ο ΣΚΑΪ, η Καθημερινή, ο Αρκάς, ο Παπανίκος… Διαλέγει και παίρνει.
Τι γίνεται όμως όταν αυτή ψαρεύει στα πεντακάθαρα νερά των καταλήψεων; Αυτό είναι πιο ηθικό; Δεκαπεντάχρονα παιδιά συμπεριφέρονται όπως θα περίμενε κανείς για την ηλικία τους – ανώριμα – και η αξιωματική αντιπολίτευση σπεύδει να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά την κατάσταση, εκπροσωπώντας τα στα κανάλια. «Βεβαίως και στηρίζουμε τις καταλήψεις», λένε… «Σωστά πολλά από τα αιτήματα», λένε… Λες κι έχει οποιαδήποτε σημασία το οποιοδήποτε αίτημα στην οποιαδήποτε κοινωνία, όταν έχει τα σχολεία της κλειστά.
Έχουμε ξαναπεί πως το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας είναι οι προτεραιότητές της, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί στα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Ένα από τα κακά που μας κληροδότησε η Χούντα, συγκεκριμένα, είναι η πεποίθηση πως η δημοκρατία κινδυνεύει μόνο από την ακροδεξιά. Εξ ου και τα κλισέ με τα «θολά νερά» της και, εδώ που τα λέμε, εξ ου και το Αριστερό «ηθικό πλεονέκτημα». Έχετε ακούσει ποτέ να λένε «ψαρεύει στα θολά νερά του σοσιαλισμού»; Τούτο το «πλεονέκτημα» είναι που κάνει αυτή την τελευταία φράση να ακούγεται περίεργη. Σε άλλες κοινωνίες θα ακουγόταν φυσιολογική και ο λόγος είναι πως σε πολλές χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου ο σοσιαλισμός θεωρείται εξίσου ύπουλος με τον εθνικισμό.
Η δημοκρατία μπορεί να κινδυνεύει από την Ακροδεξιά, ναι, αλλά σίγουρα κινδυνεύει και από κλειστά σχολεία, όπως κινδυνεύει και από μία νεολαία εκπαιδευμένη στο ριζοσπαστισμό. Για την ακρίβεια και να μην το κουράζουμε άλλο, η δημοκρατία κινδυνεύει από το να τη θεωρούμε δεδομένη. Το αν τελικά θα καταρριφθεί από τα Αριστερά ή από τα Δεξιά της είναι ένα διαφορετικό ζήτημα. Στην Ιστορία έχουν συμβεί και τα δύο και στην Ελλάδα, μόλις πριν 5 χρόνια, κοντέψαμε να βγούμε από την Ευρωζώνη (και την Ευρωπαϊκή Ένωση) επειδή η Αριστερά ήρθε στην εξουσία κι έκανε ένα δημοψήφισμα για να μην πληρώσουμε ως έθνος τις υποχρεώσεις μας. «Η δημοκρατία μίλησε», είπε στους ξένους. Λες και οι άλλες χώρες που ήθελαν να πληρώσουμε δεν έχουν λαούς και δημοκρατία. Θυμάστε τότε; Που μας έλεγαν οι κυβερνώντες μας ότι οι οίκοι αξιολόγησης, που αξιολογούσαν τα ελληνικά ομόλογα ως «σκουπίδια», είναι διεφθαρμένοι; Που η μισή Αριστερά ισχυρίζονταν ότι δεν έγινε και τίποτα αν μας βγάλουν από τη Σένγκεν και η άλλη μισή ότι «με την δραχμή αμέσως καλύτερα»; Φοβερές μέρες «δημοκρατίας» θα περνούσαμε αν γίνονταν πραγματικότητα όλα αυτά…
Πάρτε, τώρα, εκείνη την Ελλάδα, εκείνων των ημερών, και συγκρίνετέ την με τη σημερινή Τουρκία του δικτάτορα Ερντογάν. Ο υπουργός των Οικονομικών του λέει ότι δεν τον ενδιαφέρει η ισοτιμία της τουρκικής λίρας(!) και ο ίδιος ο Ερντογάν ότι οι οίκοι αξιολόγησης είναι αγύρτες και εκβιαστές. Θέλει να αναθεωρηθούν συνθήκες και λοιπές συμβατικές υποχρεώσεις της Τουρκίας απέναντι στο δυτικό κόσμο και, φυσικά, τι λέει για το Αιγαίο; Ότι στην καρδιά του τουρκικού λαού είναι η «γαλάζια πατρίδα». Φαντάζεστε να κάνει κι ένα δημοψήφισμα να τον ρωτήσει αν πρέπει να στείλει γεωτρύπανο κάτω από την Κρήτη; Τούρκοι θα χορεύουν στην πλατεία Ταξίμ μετά τα αποτελέσματα και ο Ερντογάν θα μας πει «η δημοκρατία μίλησε».
Τον καιρό των ανοικτών κοινωνιών, βλέπετε, όταν οι κοινοβουλευτικοί θεσμοί πηγαίνουν περίπατο, όλα τα πολιτεύματα μοιάζουν μεταξύ τους: Λαϊκισμός, «φωτισμένοι» ηγέτες, δημοψηφίσματα, «οι ξένοι φταίνε» και, στο εσωτερικό, «ή εμείς ή αυτοί»… Αριστερό ή Δεξιό το καθεστώς, δεν έχει σημασία. Ισχύει το άσπρο-μαύρο και από ιδεολογία, όλα ρευστά και θεωρίες κατά πως μας βολεύει. Έτσι, δημοκρατικές σταθερές όπως, λ.χ., η καταδίκη της βίας ή η ελευθερία του λόγου δεν υπάρχουν. Αμφισβητούνται…
Αυτά είναι τα νερά στα οποία ψάρευε και συνεχίζει να ψαρεύει η Αριστερά σήμερα. Άλλη η βία η δική μας, άλλη των άλλων, σου λέει. Άλλο να παρανομείς σήμερα και άλλο χθες που ήταν κυβέρνηση… Και αυτό το ψάρεμα το κάνει ανενόχλητη, γιατί έχουμε παρεξηγήσει κάποια πολύ βασικά πράγματα: Μάθαμε στο «δημοκρατία έχουμε, ό,τι θέλουμε κάνουμε» και αυτό ακριβώς σημαίνει να θεωρεί κάποιος τη δημοκρατία δεδομένη. Δεν μπορεί ή δεν θέλει να καταλάβει ότι, στο τέλος τέλος, η πρακτική της εφαρμογή είναι να λειτουργούν οι θεσμοί της. Αν δεν μας αρέσουν αυτοί που έχουμε, μπορούμε πάντα να τους αλλάξουμε… Τρόποι υπάρχουν, και αυτοί θεσμοί είναι, με κυριότερο από όλους τις εκλογές ανά τέσσερα χρόνια – αλίμονο αν οι θεσμοί μας άλλαζαν από τη μία μέρα στην άλλη.
Στο μεταξύ, μπορούμε να συζητάμε για αυτούς, να τους κατακρίνουμε, να πιέζουμε για την αναθεώρησή τους μέσω άλλων, αρμόδιων σχετικά θεσμών ή ενδεχομένως μέσω ειρηνικών διαμαρτυριών… Είναι θεμιτά όλα αυτά. Το να τους πολεμάμε και να τους καταργούμε στην πράξη, όμως, με κινήματα «Δεν πληρώνω», «Επιστροφή στη δραχμή», αγρότες να κλείνουν δρόμους, Ρουβίκωνες να σπάνε βιτρίνες και καταλήψεις να σταματούν την εκπαιδευτική διαδικασία, είναι σαν να προσπαθούμε να καταργήσουμε την ίδια τη δημοκρατία…
