Καλό μεσημέρι σε όλες και όλους,
Α. Εξωγενείς Προκλήσεις
Πρώτο briefing μετά από μία σύντομη διακοπή μιας εβδομάδας κατά το φετινό Αύγουστο. Ένας «σύντομος Αύγουστος». Και διαφορετικός. Ένας Αύγουστος που η χώρα μας αντιμετωπίζει ταυτόχρονα πολλαπλές, σοβαρές, εξωγενείς προκλήσεις. Την τουρκική προκλητικότητα, την πανδημία του κορονοϊού, αλλά και τις συνέπειές της στην οικονομία και την κοινωνία.
Α1. Σε ό,τι αφορά την τουρκική προκλητικότητα
Χθες στην έκτακτη τηλεδιάσκεψη των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις εξελίξεις στη Λευκορωσία, ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να υιοθετεί «δύο μέτρα και δύο σταθμά». Δεν μπορεί η προσέγγιση της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το Κράτος Δικαίου να είναι διαφορετική για τη Λευκορωσία και διαφορετική για την Τουρκία. Αναφέρθηκε στη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ της Ελλάδας με την Αίγυπτο, μια «απόλυτα νόμιμη και υποδειγματική συμφωνία» και επανέλαβε ότι η Τουρκία «αυτή τη στιγμή παραβιάζει συστηματικά όλους τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου».
Παρουσίασε στους ομολόγους του, τα πραγματικά περιστατικά που εκτυλίχθηκαν στην περιοχή της παράνομης τουρκικής NAVTEX, ανέλυσε τους κινδύνους για την ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης και επανέλαβε ότι η Ελλάδα ποτέ δεν αρνήθηκε τον διάλογο με την Τουρκία. «Όχι, όμως», όπως τόνισε, «όσο υπάρχει ένταση στη θάλασσα, την ξηρά και τον αέρα και, πάντως, μόνο για τη μία διαφορά μας που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών».
Δεν παίζουμε το παιχνίδι της στρατιωτικοποίησης που επιδιώκει η Τουρκία, αλλά απαντάμε με ψυχραιμία, επιχειρησιακή ετοιμότητα και εθνική αυτοπεποίθηση στις προκλήσεις. Ενεργοποιούμε τη διπλωματία μας, ενημερώνουμε φίλες χώρες, κινητοποιούμε συμμάχους και εταίρους. Η Ελλάδα παραμένει αταλάντευτα προσηλωμένη στο Διεθνές Δίκαιο και τις αρχές καλής γειτονίας.
Με αυτή την πολιτική αρχών διαπραγματευτήκαμε και υπογράψαμε τις συμφωνίες οριοθέτησης των Θαλασσίων Ζωνών μας με την Ιταλία και την Αίγυπτο. Συμφωνίες απολύτως συμβατές με το Δίκαιο της Θάλασσας, οι οποίες κατατίθενται σήμερα και θα εισαχθούν προς συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής τη Δευτέρα 24 Αυγούστου με την προοπτική της κύρωσής τους από την Ολομέλεια την Τετάρτη 26 Αυγούστου 2020.
Α2. Σε ό,τι αφορά τον κορονοϊό
Η χώρα μας ήταν και παραμένει σε καλύτερο επιδημιολογικό επίπεδο, σε σύγκριση με άλλες χώρες, παρά την έξαρση που παρατηρείται ξανά τις τελευταίες εβδομάδες παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, σε παγκόσμιο επίπεδο, τα καταγεγραμμένα κρούσματα αγγίζουν πλέον τα 22,1 εκατομμύρια, στην Ευρώπη φτάνουν τα 1,9 εκατομμύρια και στην Ελλάδα τα 7.684. Οι θάνατοι που αποτελούν τον πιο σκληρό, τον πιο θλιβερό, αλλά και τον πιο αδιάψευστο δείκτη για το κόστος που πληρώνει κάθε χώρα από την πανδημία ανέρχονται σε 770.273 παγκοσμίως, σε 179.660 στην Ε.Ε. και σε 235 στην Ελλάδα.
Προκύπτει έτσι ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, ο μέσος όρος κρουσμάτων είναι 2.831 ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα ανέρχονται σε 693 ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους. Και ενώ ο μέσος όρος θανάτων παγκοσμίως είναι 100 ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους, στην Ελλάδα είναι 22, δηλαδή πέντε φορές περίπου μικρότερος. Έτσι, η χώρα μας κατατάσσεται στην 132η θέση ως προς τα κρούσματα του κορονοϊού και στην 108η θέση ως προς τους θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους.
Επαναλαμβάνω, η επιδημιολογική εικόνα της Ελλάδας ήταν καλύτερη στην πρώτη φάση της πανδημίας, έναντι των περισσοτέρων άλλων χωρών και εξακολουθεί να είναι καλύτερη και στη δεύτερη φάση της. Και επειδή μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις, είναι ενδεικτικά τα γραφήματα που δείχνουν ότι σε σχέση με άλλες χώρες που έχουν αντίστοιχο πληθυσμό, ο αριθμός των κρουσμάτων, όπως για παράδειγμα στο Βέλγιο, είναι δέκα φορές μεγαλύτερος, σε σχέση με την Ελλάδα. Ενώ ο αριθμός των θυμάτων είναι 42 φορές περισσότερος στο Βέλγιο απ’ ό,τι είναι στην Ελλάδα. Και αυτή η καλύτερη επιδημιολογική εικόνα στην Ελλάδα έναντι άλλων χωρών, απαντά σε όλους εκείνους που προσπαθούν να καλλιεργήσουν την εικόνα ότι «το πράγμα ξεφεύγει στη χώρα μας».
Και είναι κρίσιμο να το συνειδητοποιήσουμε όλοι μας. Από τους πολίτες μέχρι τους πολιτικούς. Όλων των κοινωνικών στρωμάτων και όλων των πολιτικών κομμάτων. Από τους επαγγελματίες στον τομέα της Υγείας και της κοινωνικής φροντίδας μέχρι τους επαγγελματίες στον χώρο του τουρισμού και της εστίασης. Όλης της Επικράτειας. Γιατί αν δεν ξέρουμε που βρισκόμαστε, δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε σωστά που θέλουμε να πάμε. Και αυτή τη στιγμή, καταγράφουμε την καλή επιδημιολογική εικόνα συγκριτικά με άλλες χώρες, αλλά και την αύξηση των κρουσμάτων τον τελευταίο μήνα. Αύξηση που οφείλεται στην χαλάρωση στο εσωτερικό. Στον εφησυχασμό. Και αυτόν προσπαθούμε να αποτινάξουμε, με τα συνεχή μηνύματά μας και τα πρόσθετα μέτρα που λάβαμε τις τελευταίες εβδομάδες. Γιατί τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η μεγαλύτερη διασπορά δεν οφείλεται σε εισαγόμενα κρούσματα, αλλά στην εσωτερική χαλάρωση. Από τα 332.934 τεστ που έχουν γίνει στις 31 πύλες εισόδου της χώρας από την 1η Ιουλίου έως και χθες 725 δείγματα ήταν θετικά που αντιστοιχούν σε μόλις 0,21% των επισκεπτών στη χώρα μας.
Σημειώνεται ότι, από τα 800 τεστ που γίνονταν ανά ημέρα στο τέλος Φεβρουαρίου, περάσαμε στα 11.300 τέστ κατά μέσο όρο το τελευταίο δεκαήμερο, με τον αριθμό να ξεπερνάει τις 13 χιλιάδες τεστ ημερησίως, όπως δήλωσε χθές και ο Πρόεδρος του ΕΟΔΥ κ. Αρκουμανέας. Οι 234 Κινητές Μονάδες Υγείας του ΕΟΔΥ έχουν εκτελέσει 6.600 αποστολές και έχουν πάρει 180.000 δείγματα.
Σημαντική, επίσης, είναι η διαπίστωση ότι υπάρχει άνοδος κρουσμάτων στις νεαρές ηλικίες. Τον Μάρτιο όσοι προσβλήθηκαν από τον κορονοϊό είχαν -κατά μέσο όρο- ηλικία τα 48,6 έτη και τον Αύγουστο τα 36,2 έτη. Αυτό ακριβώς το γεγονός επέβαλε να ληφθούν μέτρα, όπως αυτό που αφορά στην επιβολή ωραρίου στα μπαρ και τα καταστήματα εστίασης σε περιοχές αυξημένου κινδύνου. Και πολύτιμο εργαλείο για τον περιορισμό της διασποράς είναι η συνέχιση της καλής ιχνηλάτισης και τα περισσότερα τέστ. Και είναι τώρα που χρειάζονται περισσότερα τέστ, καθώς ανοίξαμε τις πύλες μας στον κόσμο και έχουμε μεγαλύτερη κινητικότητα των Ελλήνων στο εσωτερικό της χώρας. Όχι, στην αρχή της πανδημίας, καθώς από την πρώτη στιγμή είχαν ληφθεί μέτρα περιορισμού σε όλη τη χώρα που κατέληξαν στην επιβολή lockdown. Σήμερα, η χώρα μας είναι πέμπτη σε σειρά κατάταξης στην Ευρώπη, σε ημερήσια τεστ, όπως ανέδειξε σχετική ανάλυση του POLITICO. Και θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση και να αναπροσαρμόζουμε συνεχώς τις κινήσεις μας με γνώμονα την προστασία της δημόσιας υγείας και της ανθρώπινης ζωής.
Σε ότι αφορά τα σχολεία -μετά από ομόφωνη εισήγηση της Επιτροπής των λοιμωξιολόγων- προγραμματίζεται η επαναλειτουργία τους σε πλήρη σύνθεση. Δηλαδή, με όλους τους μαθητές σε κάθε τάξη και με αυξημένα μέτρα προστασίας, όπως, μεταξύ άλλων, η εκτεταμένη χρήση μάσκας και τα διαφορετικά διαλείμματα μαθητών. Λεπτομέρειες σχετικά με την επαναλειτουργία όλων των εκπαιδευτικών δομών όλων των βαθμίδων, θα οριστικοποιηθούν τις επόμενες ημέρες και θα ανακοινωθούν συνολικά από την Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων κυρία Κεραμέως, τη Δευτέρα 24 Αυγούστου.
Όπως το προηγούμενο διάστημα, έτσι και τώρα, οι εισηγήσεις των ειδικών μας καθοδηγούν για τις αυξημένες προφυλάξεις που απαιτούνται. Και βέβαια όπως έχει τονίσει ο Πρωθυπουργός «είμαστε έτοιμοι να επικαιροποιήσουμε και να ενισχύσουμε περισσότερο αυτά τα μέτρα, στηριζόμενοι πάντα σε πραγματικά δεδομένα». Στο πλαίσιο αυτό αποφασίστηκε η διενέργεια προληπτικών τεστ για κορονοϊό στους εργαζόμενους σε μετρό, ηλεκτρικό, τραμ, τρόλεϊ και αστικά λεωφορεία, που επιστρέφουν από διακοπές σε επιδημιολογικά επιβαρυμένες περιοχές, ή που εμφανίζουν συμπτώματα.
Ταυτόχρονα, επειδή η μετάδοση του ιού, όπως δείχνουν τα στοιχεία, οφείλεται πρωτίστως στην εγχώρια κυκλοφορία και στη μη τήρηση των απαιτούμενων προφυλάξεων, η Κυβέρνηση αφενός εντείνει τους ελέγχους και αφετέρου επαναλαμβάνει την υποχρέωση όλων να τηρήσουμε αυστηρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί:
– Την τήρηση των κανόνων υγιεινής.
– Την τήρηση των αποστάσεων.
– Τη χρήση μάσκας.
– Την αποφυγή των συναθροίσεων.
– Την τήρηση των ιδιαίτερων, πρόσθετων, μέτρων που έχουν ληφθεί σε τουριστικές περιοχές με αυξημένο επιδημιολογικό φορτίο, από τον Πόρο αρχικά, μέχρι τη Μύκονο και την Χαλκιδική χθες.
Όσον αφορά τους ελέγχους, χθές 19 Αυγούστου διενεργήθηκαν από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, τη ΔΙΜΕΑ, την Ελληνική Αστυνομία, τη Δημοτική Αστυνομία, το Λιμενικό Σώμα και τις Περιφέρειες, 6.867 έλεγχοι σε όλη την Ελλάδα, διαπιστώθηκαν παραβάσεις σε 320 περιπτώσεις, επιβλήθηκαν 334 πρόστιμα ύψους 96.200 ευρώ και διοικητικές κυρώσεις αναστολής λειτουργίας 15 ημερών συνολικά.
Α3. Σε ό,τι αφορά το Σύστημα Υγείας
Στην πρώτη φάση της πανδημίας, όλοι μαζί οι Έλληνες, με πρωταγωνιστές στο μέτωπο του ακήρυχτου πολέμου τους γιατρούς και τους νοσηλευτές μας, πετύχαμε σημαντικά αποτελέσματα. Κρατήσαμε όρθιο το Εθνικό Σύστημα Υγείας, την ώρα που κατέρρεαν πολύ ισχυρότερα συστήματα στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αποφεύχθηκαν θλιβερές εικόνες που βίωσαν γειτονικές χώρες και σώθηκαν ζωές. Πήραμε και θα πάρουμε πρόσθετα μέτρα για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Από τον Μάρτιο έως σήμερα ολοκληρώσαμε περισσότερες από 6.000 προσλήψεις υγειονομικών. Δρομολογήσαμε παράλληλα, όλες τις απαιτούμενες διαδικασίες, έτσι ώστε να υλοποιηθούν οι προκηρύξεις μόνιμων θέσεων 1.023 γιατρών και 1.209 νοσηλευτών και λοιπού προσωπικού. Στις αρχές Σεπτεμβρίου θα δημοσιευθεί νέα προκήρυξη 400 θέσεων ιατρικού προσωπικού, εκ των οποίων περίπου οι μισές θα αφορούν τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Από τις 14 Σεπτεμβρίου εντάσσονται στο Σύστημα Υγείας 1.650 θέσεις επαγγελματιών νοσηλευτών για την απόκτηση ειδικότητας στην επείγουσα-εντατική ιατρική και 600 ακόμα νοσηλευτών δημόσιας υγείας.
Σε ό,τι αφορά τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, παραλάβαμε τον Ιούλιο του 2019 557 κλίνες Μ.Ε.Θ., βρισκόμαστε τώρα στις 901 και μέχρι το τέλος του 2020 θα έχουμε πιάσει τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο των περίπου 1.200 κλινών. Να σημειωθεί ότι, κατά την κορύφωση της πανδημίας την Άνοιξη είχαμε αναπτύξει στο Σύστημα Υγείας 1.017 κλίνες Μ.Ε.Θ., στελεχωμένες με το αναγκαίο ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό.
Παράλληλα, αυξάνουμε τον αριθμό των Νοσοκομείων Αναφοράς για τη νοσηλεία των επιβεβαιωμένων περιστατικών Covid-19 και αξιοποιούμε τις δυνατότητες της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ως σημείο πρώτης επαφής για τον πολίτη με συμπτώματα από τον κορονοϊό. Τονίζεται ότι τα Νοσοκομεία συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά, ενώ ειδικά για τις ευπαθείς ομάδες ασθενών, όπως οι Ογκολογικοί ασθενείς, δρομολογούμε μέτρα για τη διασφάλιση των εξετάσεων και θεραπειών τους χωρίς εμπόδια και επιπλέον αναμονές.
Μια ακόμη απόδειξη της ετοιμότητας του Συστήματος είναι η μεταφορά σήμερα τα ξημερώματα, στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο του Ηρακλείου, ενός 17χρονου Γάλλου που βρισκόταν στην Κάλυμνο. Η διακομιδή έγινε με ελικόπτερο Σινούκ της Πολεμικής Αεροπορίας, μέσα σε ειδική κάψουλα αρνητικής πίεσης, καθώς ο νεαρός εμφάνισε συμπτώματα πυρετού και θωρακικού άλγους. Ο ανήλικος έχει ήδη υποβληθεί σε δύο τεστ κορονοϊού, τόσο στο Νοσοκομείο της Καλύμνου, όσο και στο Νοσοκομείο Ηρακλείου, τα αποτελέσματα των οποίων αναμένονται εντός της ημέρας.
Α4. Σε ό,τι αφορά το εμβόλιο κατά του κορονοϊού
Όπως τόνισε χθες ο Πρωθυπουργός -κατά την τακτική σύσκεψης για την εξέλιξη της επιδημίας -η Ελλάδα θα λάβει την ποσόστωση εμβολίων κατά του κορονοϊού που της αναλογεί, με βάση τη συμφωνία προαγοράς που έχει συνάψει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca, εφόσον αυτό περάσει επιτυχώς τις απαραίτητες δοκιμές. Εφόσον όλα πάνε καλά θα έχουμε διαθέσιμες τις πρώτες δόσεις του εμβολίου τον Δεκέμβριο του 2020 και οι υπόλοιπες δόσεις θα παραδοθούν στη χώρα μας μέχρι τον Ιούνιο του 2021.
Όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός πρόκειται για ένα από τα πλέον πολλά υποσχόμενα εμβόλια κατά του κορονοϊού που βρίσκονται σε φάση δοκιμών. Δεν πρέπει, όμως, όπως υπογράμμισε, να υπάρχει εφησυχασμός στους πολίτες, αλλά αντίθετα θα πρέπει όλα αυτά να συνοδευτούν από «αυξημένη εγρήγορση» τώρα και τους επόμενους μήνες.
Β. Σε ό,τι αφορά την οικονομία.
Η Κυβέρνηση έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή ένα ευρύ πλαίσιο μέτρων συνολικού ύψους 24 δισ. ευρώ για την στήριξη των επιχειρήσεων, των εργαζόμενων και των ανέργων που πλήττονται από την υγειονομική κρίση. Παράλληλα, η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει μια τεράστια οικονομική δύναμη πυρός ύψους 72 δισ. ευρώ από την Ε.Ε.. Η Κυβέρνηση, δεν θα σπαταλήσει, αλλά θα επενδύσει τους πόρους αυτούς για να μεταμορφώσει την Ελλάδα. Για αυτό προετοιμάζει το ολοκληρωμένο Σχέδιό της ώστε να το καταθέσει μέχρι 15 Οκτωβρίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Με δεδομένο ότι λόγω του κορονοϊού δεν θα πραγματοποιηθεί η φετινή Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο Πρωθυπουργός θα παρουσιάσει το οικονομικό πρόγραμμα της Κυβέρνησης και τα μέτρα που θα συνοδεύουν την υλοποίησή του, στο πλαίσιο του πολιτικο-οικονομικού «Thessaloniki HELEXPO Forum» το διήμερο 12 και 13 Σεπτεμβρίου 2020. Στον προγραμματισμό της Κυβέρνησης εντάσσονται διευρύνσεις και επεκτάσεις ήδη υφιστάμενων μέτρων, καθώς και πρόσθετα μέτρα για την στήριξη των δοκιμαζόμενων από τον κορονοϊό κλάδων.
