Γράφει η Πηνελόπη Λαγουρού , Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Ο όρος «λειτουργικά τρόφιμα» μπορεί να θεωρηθεί ότι περιλαμβάνει ένα πολύ ευρύ φάσμα προϊόντων, που κυμαίνονται από τρόφιμα που παράγονται γύρω από ένα συγκεκριμένο λειτουργικό συστατικό (π.χ. εμπλουτισμένο με φολικό οξύ ψωμί ή δημητριακά για πρωινό · λιπαρά οξέα ωμέγα 3 από ψάρια που προστίθενται στο ψωμί).
Τι είναι λειτουργικό τρόφιμο;
Ο όρος «λειτουργικό» χρησιμοποιείται μερικές φορές για να περιγράψει τρόφιμα και ποτά που εμπλουτίζονται με συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά ή ουσίες που έχουν τη δυνατότητα να επηρεάζουν θετικά την υγεία πάνω από τη βασική διατροφική τους αξία. Τα λειτουργικά τρόφιμα είναι συνήθως παρόμοια με τα τρόφιμα που καταναλώνονται ως μέρος της συνηθισμένης διατροφής μας, π.χ. γιαούρτι, ποτά, ψωμί.
Με άλλα λόγια, τα τρόφιμα που περιέχουν αυτά τα συστατικά (λειτουργικά τρόφιμα) είναι τρόφιμα που έχουν ιδιότητες προαγωγής της υγείας πέρα από τη θρεπτική τους αξία.
Πότε εμφανίστηκε ο ορισμός «λειτουργικά τρόφιμα»;
Τα περισσότερα τρόφιμα είναι λειτουργικά. Η τροφή μπορεί να παρέχει πρωτεΐνες για την αποκατάσταση των μυών, υδατάνθρακες για ενέργεια ή βιταμίνες και μέταλλα για τη λειτουργία των κυττάρων. Αλλά στη δεκαετία του 1980, η ιαπωνική κυβέρνηση δημιούργησε μια κατηγορία «λειτουργικών τροφίμων» που περιελάμβανε πρόσθετα οφέλη για την υγεία πέρα από αυτά που καλύπτονται από τη βασική διατροφή.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων, ή η FDA, ρυθμίζει λειτουργικά τρόφιμα και ισχυρισμούς ετικετών που εμφανίζονται σε τρόφιμα και ποτά. Παραδείγματα ισχυρισμών περιλαμβάνουν ενέργειες που προωθούν το ρόλο των διαιτητικών ινών για την υγεία της καρδιάς ή διαφημίσεις ότι ένα προϊόν είναι «ελαφρύ» ή έχει μειωμένη περιεκτικότητα σε νάτριο ή λίπος.
Για παράδειγμα, ένα τρόφιμο μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι «χαμηλά λιπαρά» εάν περιέχει λιγότερο από 3g λίπους ανά 100 g (για στερεά προϊόντα διατροφής) ή λιγότερο από 1,5 g λίπους ανά 100 ml (για υγρά προϊόντα).
Συσχετισμός οφέλους στην υγεία και λειτουργικού τροφίμου
Οι ισχυρισμοί για την υγεία συχνά γίνονται σχετικά με τα λειτουργικά τρόφιμα. Ένας ισχυρισμός υγείας είναι ένας ισχυρισμός σχετικά με τρόφιμα που δηλώνει, υποδηλώνει ή υπονοεί ότι υπάρχει σχέση μεταξύ ενός οφέλους για την υγεία και μιας κατηγορίας τροφίμων, ενός τροφίμου ή ενός εκ των συστατικών του. Είναι σημαντικό να αξιολογείτε κάθε μεμονωμένο τρόφιμο με βάση τις δικές του αξίες.
Συγκεκριμένα, είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχει ισχυρή επιστημονική βάση για να υποστηριχθούν οι ισχυρισμοί που γίνονται. Το επίπεδο κατανάλωσης των τροφίμων που απαιτείται για την επίτευξη ευεργετικής επίδρασης στην υγεία αποτελεί σημαντικό στοιχείο. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να είναι δυνατή η επίτευξη του απαιτούμενου επιπέδου πρόσληψης της λειτουργικής τροφής ή συστατικού μέσα στα κανονικά διαιτητικά πρότυπα.
Τα λειτουργικά τρόφιμα διακρίνονται σε τέσσερεις μεγάλες κατηγορίες :
- Τα εμπλουτισμένα τρόφιμα, δηλαδή εκείνα τα οποία έχουν τροποποιηθεί έτσι ώστε να αυξηθεί η συγκέντρωση κάποιου ωφέλιμου συστατικού τους το οποίο ήδη περιέχουν από τη φύση τους.
- Τα ενισχυμένα τρόφιμα, δηλαδή εκείνα τα οποία περιέχουν ένα νέο προσθετό συστατικό με ευεργετική δράση για την υγεία, το οποίο δεν υπάρχει στα συμβατικά τρόφιμα.
- Εκείνα τα οποία έχουν υποστεί αντικατάσταση η πλήρη αφαίρεση ενός βλαβερού για την υγειά συστατικού.
- Εκείνα τα οποία έχουν εμπλουτιστεί με ένα συστατικό το οποίο βοηθάει στη διατήρηση των ωφέλιμων επιπτώσεων του λειτουργικού τροφίμου.
