Εκθετική διασπορά του στελέχους Όμικρον του SARS-CoV-2 στην κοινότητα της Θεσσαλονίκης, αλλά και διατήρηση του φορτίου του στελέχους Δέλτα δείχνουν οι τελευταίες μετρήσεις της Ομάδας Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ στα αστικά απόβλητα της πόλης.
Από τις αναλύσεις καθημερινών δειγματοληψιών λυμάτων που αφορούν το διάστημα 19/12 έως τις 29/12 προκύπτει ότι το ιικό φορτίο του στελέχους Όμικρον διπλασιάζεται ανά 1,86 ημέρες.
Συνολικά, όπως φαίνεται και στα διαγράμματα που παρουσιάζει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, μέσα σε διάστημα 10 ημερών, η συχνότητα εμφάνισης του Όμικρον αυξήθηκε από το 3,5% στο 60,3% στο σύνολο των ανιχνεύσιμων στελεχών. Όμως, από τη σύγκριση του συνολικού ιικού φορτίου με εκείνο του Όμικρον προκύπτει ότι η διασπορά του Δέλτα δεn μειώνεται από τις 19/12 και μετά. Αυτό, όπως επισημαίνουν τα μέλη της Ομάδας του ΑΠΘ, συνιστά σημείο προβληματισμού, καθώς το στέλεχος Δέλτα είναι πιο λοιμογόνο και είναι υπεύθυνο για σημαντική επιβάρυνση του συστήματος υγείας κατά την περίοδο πριν από την ανάδυση του Όμικρον, και ιδίως τον μήνα Νοέμβρη.
Η μέση τιμή των δύο πιο πρόσφατων μετρήσεων, δηλαδή, της Τρίτης 28/12 και της Τετάρτης 29/12 είναι:
-Πολύ αυξημένη (+87%) σε σχέση με τη μέση τιμή των δύο αμέσως προηγούμενων μετρήσεων, της Κυριακής 26/12 και της Δευτέρας 27/12.
-Πολύ αυξημένη (+183%) σε σχέση με τη μέση τιμή της προηγούμενης Τρίτης 21/12 και Τετάρτης 22/12.
«Πρύτανης ΑΠΘ: Οπωσδήποτε τεστ πριν από τις συναθροίσεις»
«Το πανδημικό κύμα του Όμικρον έφτασε στην πόλη πριν ακόμη αποσυμπιεστεί το σύστημα υγείας, καθώς το στέλεχος Δέλτα εξακολουθεί να έχει σημαντική διασπορά και να οδηγεί ευπαθείς ομάδες και ανεμβολίαστους στα νοσοκομεία. Ακόμη κι αν επιβεβαιωθούν τα μέχρι στιγμής διεθνή δεδομένα και προβλέψεις που θέλουν την επικράτηση του στελέχους Όμικρον να χαρακτηρίζεται από πολλά κρούσματα αλλά λίγες νοσηλείες, υπάρχει ακόμη μεγάλος αριθμός ατόμων που δεν έχουν εμβολιαστεί. Αυτοί οι πολίτες, ιδίως αν ανήκουν και σε ευπαθείς ομάδες, όντας περίπου βέβαιο ότι θα μολυνθούν, δεν είναι προστατευμένοι έναντι της σοβαρής νόσησης.
Αν παράλληλα συνεχίζονται οι εισαγωγές ατόμων που μολύνθηκαν από το Δέλτα, τα νοσοκομεία της πόλης θα υφίστανται πίεση, η οποία ίσως ενταθεί καθώς η υψηλή μεταδοτικότητα του Όμικρον και στους εμβολιασμένους δεν θα αφήσει ανεπηρέαστο και το υγειονομικό προσωπικό, ποσοστό του οποίου υποχρεωτικά θα βγαίνει εκτός υπηρεσίας σε καραντίνα», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρύτανης του ΑΠΘ και επιστημονικά υπεύθυνος του ερευνητικού έργου, καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου.
«Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι να περιορίσουμε στο ελάχιστο τις μετακινήσεις και επαφές μας και να αποφύγουμε τελείως κάθε επαφή με άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Στις αποψινές και αυριανές οικογενειακές και φιλικές συναθροίσεις θα πρέπει ο καθένας να προστατεύσει τον διπλανό του, να υποβληθεί οπωσδήποτε σε αυτοδιαγνωστικό ή rapid test πριν έλθει σε επαφή με άλλα άτομα», επισήμανε.
«Τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται τεράστια αύξηση των κρουσμάτων στις νεαρές ηλικίες και στα παιδιά. Το κατά πόσο η νέα μετάλλαξη προκαλεί περισσότερες γαστρεντερικές εκδηλώσεις και μεγαλύτερο ιικό φορτίο στις κενώσεις των μολυνθέντων με μεγαλύτερη απέκκριση και συγκέντρωση στα λύματα της πόλης μένει να αποδειχθεί», δήλωσε ο καθηγητής Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας ΑΠΘ Εμμανουήλ Ροηλίδης.
«Η εξέλιξη της διασποράς του Όμικρον στη Θεσσαλονίκη»
«Την περίοδο 18 με 22/12, που κυριαρχούσε ακόμη το στέλεχος Δέλτα, το μοντέλο της ομάδας επιδημιολογίας λυμάτων του ΑΠΘ εκτίμησε ότι ο αριθμός των μη καταγεγραμμένων κρουσμάτων(ασυμπτωματικοί κλπ) ήταν παρόμοιος με τον αριθμό των κρουσμάτων που καταγράφηκαν από τον ΕΟΔΥ. Η εκτίμηση της περιόδου εκείνης έδειξε περίπου 57000 συνολικά μολυσμένα άτομα. Έκτοτε, όμως, η εικόνα άλλαξε δραματικά καθώς παρατηρείται προοδευτική επικράτηση του στελέχους Όμικρον, για το οποίο ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά όσον αφορά την κατανομή του ιικού φορτίου των κρουσμάτων κατά τις ημέρες της νόσησης.
Με βάση τις λίγες πληροφορίες στη διεθνή βιβλιογραφία, το ιικό φορτίο των κρουσμάτων με Όμικρον μπορεί να είναι μέχρι και 1000 φορές μεγαλύτερο από αυτό του Δέλτα και η ανάπτυξη της μόλυνσης σε αυτούς κατά περίπου 70 φορές ταχύτερη. Τα καινούργια αυτά στοιχεία του Όμικρον τρέχουν ήδη στο μοντέλο του ΑΠΘ αλλά χρειάζονται δεδομένα από λίγες περισσότερες ημέρες για να εξασφαλιστεί η στατιστική σημαντικότητα και αξιοπιστία των εκτιμήσεων», δήλωσε ο καθηγητής Χημείας του ΑΠΘ Θοδωρής Καραπάντσιος.
«Από την ανάδυση του Όμικρον και μετά, ο πραγματικός αριθμός των κρουσμάτων είναι μεγαλύτερος από αυτόν που καταγράφεται από το σύστημα επιτήρησης καθώς οι μολύνσεις αφορούν στην πλειονότητα νέους ή/και εμβολιασμένους, οι οποίοι δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Επίσης, οι μολύνσεις στα άτομα αυτά δεν μπορούν να καταγραφούν από τη γονιδιωματική επιτήρηση καθώς οι δειγματοληψίες εκεί αφορούν κατά βάση ανθρώπους με κλινική εικόνα.
Με βάση τα παραπάνω και το γεγονός ότι οι αναλύσεις των λυμάτων είναι αντιπροσωπευτικές της κοινότητας συνολικά και γίνονται πλέον ταχύτατα, θεωρούμε ότι μόνο τα λύματα μπορούν να δείξουν μια πιο αντιπροσωπευτική εικόνα εξέλιξης της διασποράς και του ρυθμού της σε πραγματικό χρόνο», εξήγησε ο αναπληρωτής καθηγητής Μοριακής Μικροβιολογίας του Τμήματος Κτηνιατρικής ΑΠΘ Χρυσόστομος Δόβας.
«Την τελευταία εβδομάδα σημειώθηκαν ορισμένες μεταβολές στα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά των λυμάτων κυρίως λόγω πληθυσμιακών διακυμάνσεων στην περιοχή εξυπηρέτησης της ΕΕΛΘ και σποραδικών βροχοπτώσεων στη Θεσσαλονίκη. Οι μεταβολές αυτές δεν επηρέασαν τον ποσοτικό προσδιορισμό του ιικού φορτίου, ωστόσο συνυπολογίστηκαν κατά τη φάση εξορθολογισμού των μετρήσεων», διευκρίνισε η επικεφαλής της ομάδας υποδοχής των λυμάτων στο ΑΠΘ, από το Εργαστήριο Τεχνικής και Σχεδιασμού Περιβάλλοντος του Tμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ Δρ. Μαρία Πεταλά.
*Τα συνημμένα διαγράμματα παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ
ΑΠΕ-ΜΠΕ / Σμαρώ Αβραμίδου
