Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα Χριστούγεννα και το Πάσχα αποτελούν τις δυο κορυφαίες γιορτές του, ανά την υφήλιο, χριστιανικού κόσμου.
Κι ειδικά τα Χριστούγεννα γιορτάζονται με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Σχεδόν παντού. Σε αντίθεση με το Πάσχα στο οποίο κυριαρχεί η κατάνυξη και η θλίψη για το θείο δράμα.
Και μιας κι είμαστε λίγες ώρες μετά τη γέννηση του Χριστού, τι θα λέγατε να κάνουμε μια βόλτα στην Ευρώπη και να δούμε τον τρόπο που γιορτάζεται;
Με μια υπόμνηση: Μπορεί από ήπειρο σε ήπειρο και από χώρα σε χώρα τα έθιμα να είναι διαφορετικά, αλλά σχεδόν σε όλες τις χώρες υπάρχει ένα κοινό σημείο αναφοράς: Ένας άγιος!
Για τον ορθόδοξο και καθολικό κόσμο είναι ο Άγιος Βασίλης.
Για τις χώρες του Βορρά είναι ο Άγιος Νικόλαος.
Στην Ολλανδία, ο Άγιος Νικόλαος φτάνει κάθε Χριστούγεννα στο μεγάλο λιμάνι της χώρας, το Άμστερνταμ, μαζί με τον πιστό του σύντροφο που έχει μαύρο χρώμα και ονομάζεται Πέτρος. Ο Πέτρος έχει αποστολή να τιμωρεί τα παιδιά που ήταν άτακτα την προηγούμενη χρονιά.
Στο λιμάνι μαζεύονται χιλιάδες παιδιά και σε πανηγυρικό κλίμα υποδέχονται τον Άγιο Νικόλαο που εμφανίζεται επάνω σε άσπρο άλογο.
Οι γιορτές κλείνουν το βράδυ των Χριστουγέννων όταν στα σπίτια ανταλλάσσονται δώρα και προσφέρονται τα παραδοσιακά borstplaat (καραμέλα με γεύση φρούτων ή καφέ) και speculous (γλυκά με φαρίνα, κανέλα και καστανή ζάχαρη).
Στην Αυστρία, σχεδόν όλο τον Δεκέμβριο είναι διάχυτος ο ρομαντισμός. Στη Βιέννη, μπροστά στην μεγάλη πλατεία του δημαρχείου, δημιουργείται μια τεράστια χριστουγεννιάτική αγορά. Όλη η Αυστρία είναι φωταγωγημένη και δημιουργούνται τεράστια «εργοτάξια» σε πόλεις και χωριά, στα οποία κατασκευάζονται και προσφέρονται μπισκότα.
Στην Πορτογαλία, οι ετοιμασίες των Χριστουγέννων αρχίζουν από τις 8 Δεκεμβρίου, όταν στη Λισαβόνα κατασκευάζεται η τεράστια φάτνη.
Την παραμονή το βράδυ, σύσσωμη η χώρα μεταβαίνει στις εκκλησίες. Εκατομμύρια πιστοί πηγαίνουν να προσευχηθούν και κρατούν στα χέρια τους δώρα ( (αβγά, ξηρούς καρπούς, κοτόπουλο κλπ.). Μετά τη λειτουργία επιστρέφουν στο σπίτι όπου ανταλλάσσουν τα δώρα τους και τρώνε bacalhau cozido com todos (βραστός μπακαλιάρος με διάφορα λαχανικά).
Στην Αγγλία, οι βιτρίνες των καταστημάτων στολίζονται γιορτινά από τις αρχές Δεκεμβρίου. Οι πόλεις στολίζονται με «γκι», όπως και οι πόρτες των σπιτιών, ενώ τα τζάκια στολίζονται με γιρλάντες, στεφάνια, κάρτες και πλεκτές κάλτσες. Τα παιδιά γράφουν γράμμα στον Άγιο Βασίλη στο οποίο του δίνουν ευχές και του ζητούν το δώρο τους. Ρίχνουν το γράμμα μέσα στο τζάκι, ώστε ο καπνός να το πάρει μαζί του και από την καμινάδα να το οδηγήσει στον Βόρειο Πόλο.
Όσο για φαγητό; Η χελωνόσουπα, ο ψητός γεμιστός διάνος, τα γεμιστά αυγά και η πουτίγκα, βρίσκονται σε κάθε τραπέζι αγγλικής οικογένειας.
Στη Γερμανία, στο Βερολίνο, στο Μόναχο, εκατοντάδες περίπτερα με πραμάτειες στήνονται στις μεγάλες πλατείες. Στη δε Νυρεμβέργη, στην πλατεία Hauptmarkt, στο κέντρο της παλιάς πόλης αναβιώνει η μεγάλη αγορά που χρονολογείται από το 1600. Με περίπτερα που είναι κατασκευασμένα από πούλιες αγγελάκια, τους σκαλισμένους στο χέρι ξύλινους στρατιώτες, τα πομπώδη και πολυτελή στολίδια, το δέντρο και τα σπιτάκια, φτιαγμένα από κέικ μελιού lebkuchen, όπως το λένε οι ντόπιοι.
Είναι το μοναδικό παζάρι στον κόσμο στο οποίο θα βρει κανείς τα zwetschegen maennlein, δηλαδή μικρά ανθρωπάκια φτιαγμένα από δαμάσκηνα. Η κορύφωση στην αγορά της Νυρεμβέργης φτάνει όταν ένα βράδυ στα μέσα Δεκεμβρίου τα φώτα της πόλης σβήνουν και περίπου 3.000 παιδιά με φαναράκια στο χέρι μαζεύονται και ξεκινούν μια λιτανεία ως το κάστρο της πόλης τραγουδώντας τα κάλαντα. Μέσα στους αιώνες, σχεδόν κάθε χωριό της Βαυαρίας ανέπτυξε το δικό του είδος τέχνης. Ωστόσο, τα ψάθινα αστεράκια για την κορυφή του δέντρου αποτελούν σήμα κατατεθέν αυτής της περιοχής.
Ένα από τα κύρια έθιμα στη Γερμανία, είναι το λεγόμενο «Adventskranz». Πρόκειται για ένα κηροπήγιο από κλαδιά ελάτου που είναι πλεγμένα έτσι ώστε να σχηματίζουν ένα στεφάνι. Στο στεφάνι απάνω είναι τέσσερις θέσεις με κεριά, που συμβολίζουν τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες πριν τα Χριστούγεννα. Κάθε Κυριακή ανάβουν ένα κερί παραπάνω, μετρώντας αντίστροφα το χρόνο που απομένει για τον ερχομό των Χριστουγέννων. Δηλαδή τέσσερις βδομάδες πριν τα Χριστούγεννα ανάβουν ένα κερί, την επόμενη βδομάδα δύο, την μεθεπόμενη τρία και τελικά την τελευταία Κυριακή πριν τα Χριστούγεννα ανάβουν τέσσερα κεριά.
Στη Ρωσία όπου τηρείται το παλιό ημερολόγιο, οι εορτασμοί περιλαμβάνουν νηστεία 39 ημερών μέχρι την παραμονή Χριστουγέννων, που γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου. Το γιορτινό γεύμα τους αποτελείται από… 12 πιάτα προς τιμήν των 12 Αποστόλων και την ημέρα των Χριστουγέννων πηγαίνουν στην εκκλησία τραγουδώντας χριστουγεννιάτικα κάλαντα και ύμνους. Κι όσον αφορά τα παιδιά… υπάρχει η παραδοσιακή φιγούρα του Ded Moroz, ο οποίος, ως κάτι ανάλογο του Άϊ Βασίλη, τους μοιράζει δώρα μαζί με την εγγονή του, την Snegurochka.
Και κάτι τελευταίο και δυσάρεστο.
Η ακινησία των διεθνών χρηματαγορών κτυπά και τον Άγιο Βασίλη. Που έπεσε έξω στον προϋπολογισμό του και το πρόβλημα είναι μεγάλο.
Εφέτος δεν θα γίνει το μεγάλο πάρτι στο Γιάκομπσάουν της Γροιλανδίας. Κρίμα!
Πέρυσι, εκεί, έγινε η παγκόσμια συγκέντρωση 17 Αϊ Βασίληδων από όλα τα μέρη του κόσμου. Όπου έγιναν διαγωνισμοί ταχυπεριποίησης γενειάδας, έντασης φωνής για τα παραγγέλματα στους ταράνδους, ταχύτητας διανομής δώρων από πόρτα σε πόρτα, κάθοδος σε καμινάδα και αναρρίχηση μετά από κατανάλωση δίσκου με κουραμπιέδες και τέτοια σχετικά…
Άντε και του χρόνου….
