Η συνέντευξη του προέδρου της ΔΗΜΑΡ και κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Θανάση Θεοχαρόπουλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και το δημοσιογράφο Μιχάλη Μιχαήλ.
Η πορεία για την ανάδειξη αρχηγού στον υπό σύσταση νέο πολιτικό φορέα της ευρύτερης Κεντροαριστεράς ξεκίνησε, κ. πρόεδρε, κι εσείς δεν είστε τελικά υποψήφιος. Για ποιους λόγους δεν θέσατε υποψηφιότητα;
Στόχος μου ήταν και είναι η δημιουργία ενός ενιαίου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, μίας ισχυρής προοδευτικής παράταξης. Αυτή την αναγκαιότητα προτάσσω σταθερά. Σήμερα ακόμη δεν έχουν απαντηθεί κρίσιμα ερωτήματα. Υποψήφιος επικεφαλής ποιου φορέα: ενός ενιαίου κόμματος ή ενός πολυκομματικού φορέα; Το ζητούμενο θα έπρεπε να είναι η εκλογή προέδρου ενιαίου κόμματος και όχι επικεφαλής – συντονιστή κομμάτων και κινήσεων. Για αυτό σταθερή μου θέση ήταν να προηγηθεί της εκλογής του επικεφαλής η δημιουργία του ενιαίου κόμματος. Εναλλακτικά και εφόσον ακολουθήθηκε η αντίστροφη διαδικασία πρότεινα την διπλή κάλπη, τόσο για την εκλογή επικεφαλής όσο και για τη μορφή του φορέα, ώστε να αποφασίσει η βάση όλης της κεντροαριστεράς. Αυτές οι κρίσιμες πολιτικές προϋποθέσεις και εγγυήσεις ενότητας για την “επόμενη ημέρα” δεν υπήρξαν και συνεπώς αποφάσισα να μην εμπλακώ στη διαδικασία των υποψηφιοτήτων. Είναι αυτονόητο βέβαια ότι συνεχίζω αταλάντευτα να εργάζομαι για την σύγχρονη, ενωμένη και ανανεωμένη προοδευτική παράταξη.
Οι υποψήφιοι είναι τελικά δέκα. Για άλλους είναι θετικό γιατί το εγχείρημα ανοίγεται στην κοινωνία. Άλλοι το επικρίνουν κάνοντας λόγο για ευτελισμό της διαδικασίας. Εσείς πως το σχολιάζετε;
Είναι υπερβολικός ο αριθμός. Η μη ύπαρξη ενιαίου κόμματος με κοινό προγραμματικό πλαίσιο οδηγεί σε πολύ μεγάλο αριθμό υποψηφιοτήτων για την θέση του επικεφαλής. Η ύπαρξη υποψηφιοτήτων κινητοποιεί μεν τον κόσμο της κεντροαριστεράς, ο πολύ μεγάλος όμως αριθμός είναι και ένδειξη ορισμένων χαρακτηριστικών του χώρου. Τα πολλά εγώ έχουν ταλαιπωρήσει τον χώρο της κεντροαριστεράς. Σήμερα πρέπει να προτάξουμε το εμείς και το συλλογικό έναντι του ατομικού. Το ζητούμενο είναι η δημιουργία ενός ισχυρού αυτόνομου φορέα και όχι η διεκδίκηση ρόλων για την “επόμενη ημέρα”. Η εκλογή επικεφαλής από την βάση μπορεί να αποτελέσει υπό προϋποθέσεις αναζωογονητική διαδικασία για την προοδευτική παράταξη. Οι ανοιχτές διαδικασίες όμως δεν πρέπει να μετατραπούν σε πεδίο προσωπικών στρατηγικών και επιδιώξεων. Οι προσωπικές φιλοδοξίες είναι θεμιτές όταν μπορούν και εντάσσονται κάτω από μια συλλογική προσπάθεια.
Τι περιμένετε να ακούσετε από τους υποψηφίους για το μέλλον της προοδευτικής παράταξης;
Αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως τους πολίτες είναι η προγραμματική πρόταση για το αύριο. Χρειάζεται σαφές ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα, με σαφή οριοθέτηση τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ, όσο και από τη ΝΔ. Η στροφή στην υιοθέτηση των δήθεν εύκολων συνταγών του παρελθόντος, με ένα λόγο που απευθύνεται σε εσωκομματικά ακροατήρια αλλά δεν ακουμπά δυναμικές κοινωνικές ομάδες, είναι και αδιέξοδη και αντιπαραγωγική. Το ίδιο και μια διολίσθηση προς ένα άμορφο μεσαίο χώρο που αδιαφορεί για μεγάλες κοινωνικές ομάδες. Σήμερα χρειάζεται να ειπωθούν αλήθειες χωρίς να μετράμε το πολιτικό κόστος. Οι πολίτες κουράστηκαν από τον λαϊκισμό και τις υποσχέσεις. Επιθυμούν λύσεις. Με εξυγίανση και ριζικές αλλαγές, του πολιτικού συστήματος, όπως η αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών, η αλλαγή στον τρόπο παροχής της βουλευτικής ασυλίας, το ασυμβίβαστο της ιδιότητας υπουργού – βουλευτή. Χωρίς μεσοβέζικες θέσεις για τη μορφή του φορέα. Χωρίς κομματικές ανασφάλειες και περιχαρακώσεις. Δεν είναι δυνατόν να υποστηρίζεται ότι θα φτιάξουμε ενιαίο κόμμα χωρίς υπέρβαση των υφιστάμενων κομμάτων. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχει κίνδυνος να οδηγηθούμε σε φυγόκεντρες τάσεις αντί για την απαραίτητη συσπείρωση.
Ποιες πρωτοβουλίες θα πρέπει να πάρει ο νέος αρχηγός που θα εκλεγεί;
Αρχικά θα πρέπει να τιμήσει την εμπιστοσύνη της βάσης και να αφοσιωθεί στο νέο φορέα. Η δημιουργία ενός ισχυρού πόλου της σοσιαλδημοκρατίας, της ανανεωτικής αριστεράς και του προοδευτικού κέντρου, προϋποθέτει την συμμετοχή με όλες τις προσωπικές δυνάμεις στο εγχείρημα και όχι λογικές διπλών ρόλων. Να προωθήσει άμεσα την συγκρότηση ενιαίου φορέα με θεσμοθετημένες τάσεις. Να προωθήσει την ανανέωση προσώπων, ιδεών, πολιτικών πρακτικών. Να προωθήσει εμπράκτως την ενότητα. Να κάνει κάθε δυνατή προσπάθεια συνθέσεων στον νέο φορέα με δημοκρατικές συλλογικές διαδικασίες μακριά από ξεπερασμένα μοντέλα αρχηγοκεντρικών κομμάτων προηγούμενων δεκαετιών. Να ενοποιηθούν άμεσα, εντός του 2017, οι κοινοβουλευτικές ομάδες σε μία ισχυρή κοινοβουλευτική ομάδα του νέου φορέα. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει εκτός Βουλής ο νέος φορέας με νέο όνομα και πρόγραμμα και εντός Βουλής άλλη εικόνα με τα υφιστάμενα κόμματα. Θα είναι παγκόσμια πρωτοτυπία. Ας θυσιαστούν και ορισμένες καρέκλες για να επιτευχθεί ο στόχος της μεγάλης προοδευτικής παράταξης και να ανατρέψουμε τους συσχετισμούς προς όφελος της κοινωνίας.
Η ΔΗΜΑΡ έχει ταχθεί υπέρ της συγκρότησης ενός νέου ενιαίου κομματικού φορέα απορρίπτοντας τη μορφή ενός συνασπισμού συνεργαζόμενων κομμάτων. Πόσο εφικτό είναι να πραγματοποιηθεί με δεδομένη τη σημερινή στάση των κομμάτων που εμπλέκονται και των υποψηφίων;
Συνασπισμός συνεργαζόμενων κομμάτων είναι ήδη, καθώς η ΔΗΜΑΡ πριν δύο χρόνια μαζί με το ΠΑΣΟΚ έκανε το πρώτο αποφασιστικό βήμα συγκροτώντας τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, ανοίγοντας το δρόμο για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς. Μάλιστα πριν 2,5 μήνες ολοκληρώθηκε επιτυχώς και το Συνέδριο του πολυκομματικού μας φορέα σηματοδοτώντας την ενότητα. Τώρα έφθασε η ώρα να προχωρήσουμε σε ένα ενιαίο προοδευτικό κόμμα με υπέρβαση των υφιστάμενων κομμάτων και κινήσεων και της μεταβατικής ομοσπονδιακής πολυκομματικής δομής. Tα κόμματα, το ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜΑΡ, το ΚΙΔΗΣΟ, το ΠΟΤΑΜΙ, είναι σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: ή θα μείνουν στις εξαρτήσεις από το παρελθόν ή θα αναζητήσουν νέους δρόμους για το μέλλον. Πράγματι έχετε δίκαιο στο ότι η στάση αρκετών κομμάτων και υποψηφίων δεν βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση καθώς είτε έχουν αντίθετη θέση είτε υιοθετούν μεσοβέζικες λύσεις που δεν τις καταλαβαίνει ο κόσμος της κεντροαριστεράς. Αλλά τα πράγματα στην πολιτική έχουν δυναμική, δεν είναι στατικά. Πόσοι θεωρούσαν εφικτή την συνεργασία ΔΗΜΑΡ και ΠΑΣΟΚ το 2015; Πόσο εφικτό ήταν το νέο σύμβολο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης; Πόσο εφικτή ήταν η διαδικασία εκλογής επικεφαλής από την βάση για έναν ευρύτερο φορέα και μάλιστα εντός του 2017; Πόσο εφικτή ήταν η συμπόρευση όλων των δυνάμεων του χώρου; Όλα αυτά πριν λίγο καιρό ήταν ανέφικτα και τελικά μετατράπηκαν σε εφικτά επειδή ορισμένοι παλέψαμε για να υλοποιηθούν. Συνεχίζω λοιπόν να εργάζομαι συστηματικά για τον στόχο ενός πραγματικά νέου και ενιαίου φορέα.
Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας επιθυμεί ριζικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις για να προκύψει η ανάπτυξη, να βγει από τη κρίση και να προχωρήσει η ανασυγκρότηση της χώρας. Είστε έτοιμοι να ανταποκριθείτε;
Αυτή ακριβώς είναι και η μεγάλη μας πρόκληση. Για να υπερβεί η χώρα την κρίση απαιτούνται τολμηρές αλλαγές και ανατροπές που είναι υπέρ της πλειοψηφίας, που αφαιρούν προνόμια από μικρές αλλά ισχυρές ομάδες που αξιοποίησαν την πρόσβασή τους στο πελατειακό σύστημα. Προοδευτικές μεταρρυθμίσεις που δεν είναι αυτοσκοπός ή «μόδα», αλλά έχουν πολιτικό και ιδεολογικό περιεχόμενο και την αποδοχή της κοινωνίας, γιατί τα οφέλη από αυτές βελτιώνουν τη θέση της πλειοψηφίας των πολιτών. Προοδευτικές ανατροπές που αναιρούν τις παθογένειες που γέννησαν την κρίση. Να αναλάβουμε τολμηρές πρωτοβουλίες για τομές που θα αποκαταστήσουν την πίστη των πολιτών στους θεσμούς και στο πολιτικό σύστημα, κατοχυρώνοντας την διαφάνεια και την αξιοκρατία παντού. Πρώτο ζήτημα είναι η παραγωγή νέου πλούτου, αλλά άρρηκτα συνδεδεμένη με την δίκαιη κατανομή του και τη στήριξη όσων χτυπήθηκαν από την κρίση. Σήμερα σε συνθήκες κρίσης πρέπει να πετύχουμε ένα αναπτυξιακό σοκ. Ανάπτυξη όμως αειφόρο που δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας. Με ένα νέο υγιές παραγωγικό μοντέλο και όχι το στρεβλό καταναλωτικό μοντέλο του παρελθόντος. Με τολμηρές αλλαγές στο κράτος, στη δικαιοσύνη, στη λειτουργία της αγοράς, που ευνοούν κάθε υγιή επενδυτική πρωτοβουλία. Με ουσιαστική στήριξη της μισθωτής εργασίας, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών. Χωρίς τις κρατικοδίαιτες λογικές και τις προνομιακές προσβάσεις του παρελθόντος. Χωρίς λογικές ασυδοσίας εις βάρος της κοινωνίας. Με προοδευτικές λύσεις για ένα δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα μεταξύ των γενεών και ένα δίκαιο και σταθερό φορολογικό σύστημα. Με μείωση και όχι αύξηση των έμμεσων άδικων φόρων. Αυτές δεν μπορεί παρά να είναι προτεραιότητες μίας προοδευτικής πολιτικής. Μόνο με μία τέτοια λογική μπορούμε να σπάσουμε τους φραγμούς για να εκφράσουμε ευρύτερα πλειοψηφικά ρεύματα.
Πως κρίνετε τη στάση της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ για το εγχείρημα;
Τουλάχιστον αμήχανη. Στην ΔΕΘ ο κ. Τσίπρας αναρωτήθηκε με ποιο μέρος θα ταχθεί η κεντροαριστερά, αφού πρώτα ξεκαθάρισε ότι ο ίδιος έχει ταχθεί με την “πατριωτική κεντροδεξιά” του Καμμένου! Η κεντροαριστερά όμως ανασυγκροτείται και τάσσεται με τις προοδευτικές πολιτικές χωρίς ετεροπροσδιορισμούς. Η αμηχανία βέβαια του κ. Τσίπρα εξηγείται από το γεγονός ότι μία ισχυρή προοδευτική παράταξη με αυτοδύναμη στρατηγική θα ανατρέψει τους σημερινούς πολιτικούς συσχετισμούς και θα οδηγήσει άμεσα σε ένα νέο πολιτικό σκηνικό. Ο κ. Τσίπρας θα προτιμούσε μία κεντροαριστερά διασπασμένη με χαμηλά ποσοστά και προσδεμένη στο παρελθόν ώστε να μην απειλείται η δική του θέση. Δεν θα του κάνουμε το χατίρι.
Υπάρχει έδαφος συνεργασίας με το κυβερνών κόμμα ή τη ΝΔ;
Ας το καταλάβουν όλοι, δημιουργούμε τον αυτόνομο φορέα της κεντροαριστεράς απέναντι τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στην ΝΔ. Η πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αναθεματίζει τη φτώχεια και πολλαπλασιάζει τους φτωχούς. Ο ΣΥΡΙΖΑ κρίνεται πλέον από τις ασκούμενες πολιτικές οι οποίες είναι αντιαναπτυξιακές, βαθιά οπισθοδρομικές και καθόλου προοδευτικές ακόμη και σε θέματα που δεν έχουν καμία σχέση με τα μνημόνια. Από την άλλη η ΝΔ παραμένει προσκολλημένη στις παραδοσιακές λογικές των πελατειακών σχέσεων, όπως και σε ακραία συντηρητικές αντιλήψεις. ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ επιλέγουν συνειδητά τον διχασμό, εμείς επιλέγουμε την εθνική συνεννόηση. Ο δικός μας χώρος ως δύναμη ευθύνης θα εγγυηθεί την εθνική συνεννόηση και την πολιτική σταθερότητα.
