Με πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού που ανήλθε στα 12,6 δισ. ευρώ έκλεισε το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου, παρουσιάζοντας υπέρβαση της τάξεως των 5 δισ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων στις οποίες είχε στηριχθεί η Εισηγητική Έκθεση του Κρατικού Προϋπολογισμού που ψηφίστηκε εχθές βράδυ από την Ολομέλεια της Βουλής.
Ωστόσο, όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η υπέρβαση αποδίδεται σε συγκυριακούς λόγους. Επιπλέον τα στοιχεία υπολογίζονται σε ταμειακή βάση που δεν ταυτίζεται με τη δημοσιονομική, ενώ περιλαμβάνονται και εισπράξεις που αφορούν το 2024 και αφαιρούνται από τα έσοδα του τρέχοντος Προϋπολογισμού.
Με τα δεδομένα αυτά πάντως, στο ενδεκάμηνο του 2025 τα καθαρά έσοδα διαμορφώθηκαν σε 68,7 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας τον στόχο κατά 2,26 δισ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες ανήλθαν σε 63,6 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 2,65 δισ. ευρώ έναντι του στόχου.
Η υπέρβαση των εσόδων οφείλεται κυρίως στην είσπραξη 2,109 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης τον Νοέμβριο αντί τον Δεκέμβριο, ενώ οι δαπάνες μειώθηκαν, κυρίως, λόγω ετεροχρονισμού πληρωμών σε μεταβιβάσεις, εξοπλιστικά και επενδυτικές δαπάνες.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με ανακοίνωση την οποία εξέδωσε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2025, εμφανίζουν:
- πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 5,131 δισ. ευρώ έναντι του επικαιροποιημένου στόχου για πλεόνασμα 0,225 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2025 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026 και πλεονάσματος 4,375 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2024.
- πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 12,646 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 7,695 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 12,011 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2024.
Αναφορικά με την παρατηρούμενη υπέρβαση έναντι των στόχων στο σκέλος των εσόδων, από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών σημειώνεται ότι -κατά κύριο λόγο- οφείλεται στην είσπραξη στις 26 Νοεμβρίου, ποσού ύψους 2,109 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που είχε προβλεφθεί για είσπραξη τον μήνα Δεκέμβριο 2025 και συνεπώς στο δελτίο Εκτέλεσης Προϋπολογισμού του Δεκεμβρίου 2025, η διαφορά θα εξισορροπηθεί.
Εξαιρουμένου του ανωτέρω ποσού τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν υπέρβαση κατά 150 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026.
Επιπλέον, στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού, οι πληρωμές εμφανίζονται μειωμένες κατά 2,038 δισ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, που σχετίζεται κυρίως με τον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς Ασφαλιστικά Ταμεία και λοιπούς φορείς γενικής κυβέρνησης ύψους 922 εκατ. ευρώ και των ταμειακών πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων ύψους 554 εκατ. ευρώ, που δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομικούς όρους, ενώ παρατηρείται ετεροχρονισμός επενδυτικών δαπανών ύψους 0,609 δισ. ευρώ.
Εξαιρώντας τα ανωτέρω ποσά, η υπέρβαση στο πρωτογενές αποτέλεσμα έναντι των στόχων του προϋπολογισμού, εκτιμάται σε 195 εκατομμύρια ευρώ.
Επισημαίνεται ότι το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους.
Επιπρόσθετα, τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, ο οποίος περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων, των ΟΤΑ και των ΟΚΑ – Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης.
Αναλυτικότερα:
- Την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2025, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 68,742 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,259 δισ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται κυρίως στην είσπραξη, κατά τον μήνα Νοέμβριο, της έκτης δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ύψους 2,109 δισ. ευρώ, η οποία είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον Δεκέμβριο 2025. Εξαιρουμένου του ανωτέρω ποσού από το ΤΑΑ, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 0,150 δισ. ευρώ ή 0,2% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 64,970 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 0,334 δισ. ευρώ ή 0,5% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 7,817 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 50 εκατ. ευρώ από τον στόχο (7,767 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026.
Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3,042 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 26 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3,068 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση των οριστικών στοιχείων σε λίγες ημέρες.
- τον μήνα Νοέμβριο 2025 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 7,821 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 2,192 δισ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, εξαιτίας κυρίως της είσπραξης τον Νοέμβριο ποσού 2,109 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως προαναφέρθηκε. Μη συμπεριλαμβανομένου του ανωτέρω ποσού, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 0,083 δισ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5,764 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 271 εκατ. ευρώ ή 4,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 499 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 50 εκατ. ευρώ από τον στόχο (449 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 112 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 26 εκατ. ευρώ από τον στόχο (138 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2025 ανήλθαν στα 63,611 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2,647 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (66,258 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026. Επίσης, είναι αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024 κατά 1,266 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των μεταβιβάσεων σε Ασφαλιστικά Ταμεία – ΟΚΑ και των δαπανών του ΤΑΑ.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού, οι πληρωμές εμφανίζονται μειωμένες κατά 2,038 δισ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, που σχετίζεται κυρίως με τον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς τους ΟΚΑ και λοιπούς φορείς γενικής κυβέρνησης κατά 922 εκατ. ευρώ και των ταμειακών πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 554 εκατ. ευρώ.
Αξιοσημείωτες μεταβιβάσεις είναι οι ακόλουθες:
- οι μεταβιβάσεις προς τα νοσοκομεία και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας ύψους 1,164 δισ. ευρώ,
- η μεταβίβαση ύψους 400 εκατ. ευρώ για την κάλυψη κόστους παροχής υπηρεσιών κοινής ωφελείας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας (ΥΚΩ), σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 55 του Ν.4508/2017 (Α’ 200),
- η επιχορήγηση ύψους 557 εκατ. ευρώ προς την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (Ε.Κ.Α.Π.Υ.) για την προμήθεια φαρμακευτικών σκευασμάτων, προϊόντων και υπηρεσιών υγείας, για λογαριασμό των δημόσιων νοσοκομείων,
- οι επιχορηγήσεις προς τους συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ) ύψους 328 εκατ. ευρώ και
- η επιχορήγηση προς τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ύψους 154 εκατ. ευρώ.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 10,83 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 609 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026. Ταυτόχρονα, παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με τις αντίστοιχες πληρωμές του 2024 κατά 549 εκατ. ευρώ.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
