Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ενημερωθήκαμε σήμερα ότι ταξιδεύετε για Άγκυρα. Ποιος είναι ο λόγος της επίσκεψης σας στην Τουρκία, είναι κάτι προγραμματισμένο ή έκτακτο;
Ανταποκριθήκαμε στην πρόσκληση να παρευρεθούμε στο Συνέδριο του CHP, ένα κόμμα με το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ διατηρεί σχέσεις διαλόγου και συνεργασίας και που ανήκει στη Σοσιαλιστική Διεθνή.
Το Συνέδριο του CHP είναι μία ευκαιρία να εργαστούμε, ώστε να προωθήσουμε τον διάλογο μεταξύ των χωρών και των λαών μας.
Είναι σημαντικό πάντοτε για τα εθνικά συμφέροντα να διεξάγεται πολυδιάστατος διάλογος με τη γειτονική χώρα. Ειδικά σήμερα που στο διεθνές σκηνικό σκοτεινιάζει επικίνδυνα υποχωρεί το Διεθνές Δίκαιο και η πολυμερής διπλωματία. Παρά τις αντιξοότητες, έχουμε χρέος να δίνουμε τον αγώνα για ένα άλλο πρότυπο συνεννόησης με σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Από τη διαπίστωση αυτή πηγάζει και μία ακόμα υποχρέωσή μας.
Να σταθούμε αλληλέγγυοι προς τον Εκρέμ Ιμάμογλου, τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης, όπως και προς όλους όσοι έχουν συλληφθεί ή διωχθεί άδικα, καθώς και προς τον τουρκικό Λαό που αγωνίζεται για τη Δημοκρατία και την προστασία του Κράτους Δικαίου.
Σας θυμίζω ότι προσωπικά έστειλα από την πρώτη ημέρα επιστολή συμπαράστασης στον Εκρέμ Ιμάμογλου, καταδικάζοντας την απαράδεκτη σύλληψη του, όπως και δεκάδων άλλων δημοκρατών πολιτών και δημοσιογράφων.
Επίσης, στην Άγκυρα θα συναντηθούμε και με τη συμπρόεδρο του DEM, ένα κόμμα με το οποίο έχουμε στενή συνεργασία και μοιραζόμαστε κοινές αξίες και κοινούς αγώνες. Στη συνάντηση αυτή, θα έχουμε την ευκαιρία να εκφράσουμε ξεκάθαρα την αλληλεγγύη μας προς τον Σελαχατίν Ντεμιρτάς και τα στελέχη του, τους βουλευτές του, τους δημάρχους και τις χιλιάδες μέλη του που διώκονται και φυλακίζονται για πολιτικούς λόγους.
Αντιλαμβάνεστε ότι το κόκκινο νήμα αυτής της επίσκεψης που δεν είναι διόλου εθιμοτυπική, είναι η σημασία που δίνουμε για την Ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη Δημοκρατία, την ανεξαρτησία των Θεσμών και των δικαστικών Αρχών. Είναι στοιχεία που για εμάς πάντοτε βρίσκονται στον πυρήνα της πολιτικής μας δράσης.
Και φυσικά θα έχουμε και τη δυνατότητα να εκφράσουμε και τις πάγιες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, είτε ως αντιπολίτευση είτε ως κυβέρνηση, για τις σχέσεις των δύο χωρών που πρέπει να είναι σχέσεις βασισμένες στο Διεθνές Δίκαιο, στο Δίκαιο της Θάλασσας και φυσικά στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας και ενίσχυσης της Ειρήνης και της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και σεβασμού των ανθρώπινων δημοκρατικών δικαιωμάτων. Και -όπως επιδιώκουμε πάντα- θα έχουμε και τις αντίστοιχες συναντήσεις και ενημέρωση και από την Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα.
Ποιες θεωρείτε ότι πρέπει να είναι οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας και πως αξιολογείτε την τρέχουσα περίοδο; Τι προτείνει ο ΣΥΡΙΖα-ΠΣ και τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση;
Για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προτεραιότητα είναι η ειρήνη, η ευημερία, η ασφάλεια των πολιτών και η ενίσχυση της εξωτερικής πολιτικής, ώστε όλες οι διεθνείς σχέσεις να χαρακτηρίζονται από συνεργασία και κατανόηση. Προφανώς πρέπει να υπάρχει μία σταθερή, στέρεη βάση και αυτή για εμάς είναι μόνο το Διεθνές Δίκαιο, το Δίκαιο της Θάλασσας και οι Διεθνείς Συνθήκες.
Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κατά καιρούς εντάσεις στις σχέσεις των χωρών μας. Και διαφορετικές αναγνώσεις και εμπρηστικές δηλώσεις και παραβατικές ενέργειες. Ειδικά τον τελευταίο καιρό από τότε που η Τουρκία επανέφερε το αναθεωρητικό αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Με πάγιο επιχείρημα τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, προτάσσουμε πάντα την ανάγκη για ενεργό διάλογο για την επίλυση των όποιων ζητημάτων χωρίς να βασιζόμαστε στον νόμο του ισχυρού ή στις απειλές για τη χρήση βίας. Εννοείται ότι η σημασία που αποδίδουμε στον διάλογο στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, δεν σημαίνει ότι κάνουμε βήμα πίσω στην προάσπιση των εθνικών μας συμφερόντων, των ζητημάτων άμυνας, κυριαρχίας μας, κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας.
Η βάση του διαλόγου πρέπει να είναι οι Διεθνείς Συμφωνίες, οι κανόνες του Διεθνές Δικαίου, ο αλληλοσεβασμός και μια Ειρηνική προσέγγιση, όπου οι όποιες διαφορές θα επιλύονται μέσω της διπλωματίας. Αυτή είναι η θέση Αρχής μας και προς αυτή την κατεύθυνση, υποστηρίζουμε σταθερά τη διευθέτηση της μοναδικής ελληνοτουρκικής διαφοράς για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΌΖ, με προσφυγή στη Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και σύμφωνα με τους κανόνες του Δικαίου της Θάλασσας.
Οι αναθεωρητικές λογικές και πρακτικές, η εμμονή της Τουρκίας στο casus belli, η αμφισβήτηση κυριαρχικών μας δικαιωμάτων όπως στην περίπτωση του καλωδίου στην Κάσο και η συνεχιζόμενη παράνομη κατοχή εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι σοβαρά εμπόδια στην προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεων μας και απαιτούν επίλυση.
Απέναντι στη σημερινή τουρκική αδιαλλαξία, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προτείνει σταθερά την ενίσχυση του διαλόγου και της συνεργασίας, ώστε να ενδυναμώσουμε περισσότερο την πολιτική και οικονομική μας σχέση, συζητώντας για τις περιφερειακές προκλήσεις και στέλνοντας ένα σαφές και θετικό μήνυμα ότι η περιοχή μας έχει τη δυνατότητα να μεταμορφωθεί σε περιοχή Ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας.
Πέραν των όσων ανέφερα, υπάρχουν και πολλά άλλα θέματα που μας αφορούν, πέρα από την οικονομική συνεργασία, όπως τα θέματα της κλιματικής κρίσης, των πολιτιστικών σχέσεων, της πολιτικής προστασίας, της διαχείρισης του μεταναστευτικού/προσφυγικού που απαιτούν στενή διπλωματική συνεργασία, πάντα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και των ευρωπαϊκών αποφάσεων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, σε αντίθεση με τον κ. Μητσοτάκη και τη ΝΔ, δεν έχει εργαλειοποιήσει ποτέ την εξωτερική πολιτική και ειδικότερα τις σχέσεις με την Τουρκία, για μικροκομματικά οφέλη. Και έχουμε επισημάνει ότι η επίκληση των ήρεμων νερών και της Διακήρυξης των Αθηνών δεν πρέπει να λειτουργεί ως άλλοθι για την ανυπαρξία σήμερα εθνικής στρατηγικής.
Σήμερα, περισσότερο ίσως από ποτέ άλλοτε, υπάρχει η ανάγκη για μια ενεργητική πολυπαραμετρική εξωτερική πολιτική. Τη μόνη προϋπόθεση για μια Ελλάδα πόλο Ειρήνης, σταθερότητας, διαλόγου από τα Βαλκάνια ως την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Τη μόνη που μπορεί να διασφαλίσει αποτελεσματική προστασία της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας.
Το Κυπριακό αποτελεί το μεγαλύτερο αγκάθι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ποια η θέση του ΣΥΡΙΖΆ-ΠΣ; Πιστεύετε πως μπορεί να βρεθεί λύση;
Έχουν περάσει 50 χρόνια κατοχής! Είναι πάρα πολλά. Κανείς μας δεν μπορεί να το αποδεχτεί και αυτή η κατάσταση κινδυνεύει να κατοχυρωθεί.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ το κυπριακό παραμένει στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας. Σας θυμίζω ότι η πρώτη μου επίσκεψη ως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ήταν στην Κύπρο. Δεν ήταν απλώς μια συμβολική κίνηση, αλλά μια επίσκεψη ουσίας, τονίζοντας πως απαιτείται να βρεθεί άμεσα μια δίκαιη και βιώσιμη λύση με βάση τις αποφάσεις του ΌΗΕ.
Έχουμε επανειλημμένως εκφράσει τη θέση πως απαιτείται η άμεση επανεκκίνηση των συνομιλιών από εκεί που διακόπηκαν, στο Κραν Μοντανά το 2017, για μια λύση διζωνικής – δικοινοτικής ομοσπονδίας με μία ιθαγένεια, χωρίς εγγυήσεις και σαφώς χωρίς κατοχικά στρατεύματα, όπως προβλέπουν τα ψηφίσματα του ΌΗΕ.
Σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα δεν μπορεί να υπάρχουν ξένα στρατεύματα κατοχής και παρεμβατικά δικαιώματα. Πραγματική προοπτική για το Κυπριακό θα υπάρξει, αν υπάρξουν πολιτικές πρωτοβουλίες και ουσιαστικός διάλογος.
Υπενθυμίζω ότι κατά την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, το Κυπριακό αποτέλεσε σταθερά μία από τις πιο σημαντικές προτεραιότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Εργαστήκαμε για τη δημιουργία ενός θετικού διεθνούς πλαισίου και για την ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στήριξε ενεργά όλες τις διαδικασίες υπό την αιγίδα του ΌΗΕ, συμμετέχοντας στις διεθνείς διαπραγματεύσεις. Αναλάβαμε πρωτοβουλίες και ρόλο υπέρ μιας βιώσιμης και ειρηνευτικής λύσης, κάτι που εκτιμήθηκε από τον διεθνή παράγοντα.
Παράλληλα, προωθήσαμε συνεργασίες, ενισχύοντας τον γεωπολιτικό ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ανατολική Μεσόγειο και τη θωράκιση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Και προσωπικά είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με τους Κύπριους ομολόγους μας σε πολλές τριμερείς συνεργασίες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Συνολικά, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επιδίωξε να ενισχύσει τον διεθνή παράγοντα υπέρ μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, στηρίζοντας με συνέπεια τον διάλογο και το Διεθνές Δίκαιο, με στόχο μια Κύπρο ενωμένη, ασφαλή και πλήρως ανεξάρτητη.
Υπάρχει σαφέστατο θέμα Διεθνών Θεσμών και ΕΕ. Για ποιες αρχές της Ευρώπης μιλάμε όταν η ίδια εφαρμόζει δύο μέτρα και δύο σταθμά; Άλλη εξωτερική πολιτική όταν πρόκειται για την Ουκρανία, άλλη για τη Γάζα, άλλη για την Κύπρο; Αξιοπιστία μηδέν και πλήρης απαξίωσή της στα μάτια των πολιτών και ιδίως των νέων.
Αναφερθήκατε στην Ευρώπη. Ποια θεωρείτε ότι πρέπει να είναι η σχέση ΕΕ και Τουρκίας και ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος της Ελλάδας;
Σήμερα βιώνουμε τραγικά την έλλειψη στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ. Κανονικά, αν η ΕΕ λειτουργούσε αυτόνομα, προς όφελος των Λαών της, θα έπρεπε να είχε ενεργό ρόλο στην ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Με σαφή και αδιαπραγμάτευτη στήριξη σε κράτη-μέλη της, όπως είναι η Ελλάδα και Κύπρος, και με όρους που διασφαλίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα τους.
Έχουμε τονίσει εμφατικά πως η ΕΕ πρέπει να επενδύσει στην Ειρήνη και στην ενοποίηση της πολιτικής ασφάλειας και διπλωματίας. Και φυσικά ότι για την Ευρώπη προέχει η πρωτοβουλία Ειρήνης και όχι η οικονομία του πολέμου, που στερεί πόρους από τις κοινωνικές πολιτικές και δεν προλαμβάνει τις συρράξεις.
Προφανώς και η ευρωπαϊκή διάσταση στη σχέση μας με την Τουρκία είναι σημαντική. Και υποστηρίζουμε την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και τις σχέσεις με την Ευρώπη που πέρα από την κάλυψη των κριτηρίων ένταξης περιλαμβάνει και την ενσωμάτωση του κοινοτικού κεκτημένου και του Διεθνούς Δικαίου, κάτι που ωφελεί και τις δύο χώρες. Χωρίς να υποτιμώ τα θέματα των καλών γειτονικών σχέσεων, αλλά και του σεβασμού των βασικών ευρωπαϊκών αξιών, όπως η ανεξαρτησία των θεσμών και της δικαιοσύνης, αλλά και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό της. Έτσι έχουμε εκφράσει την έντονη αντίδραση μας για το πρόγραμμα SAFE και για τη συμμετοχή της Τουρκίας σε αυτό, καθώς ούτε το Διεθνές Δίκαιο είναι σεβαστό, διατηρείται το casus belli και συνεχίζεται η παράνομη κατοχή εδάφους ενός ευρωπαϊκού κράτους, της Κυπριακής Δημοκρατίας. Απαιτούμε από την κυβέρνηση να λάβει όλα τα μέτρα και να απαιτήσει να μην υπάρξει συμμετοχή της Τουρκίας σε προγράμματα, έργα και χρηματοδοτήσεις αμυντικού στρατιωτικού εξοπλισμού της ΕΕ.
Η ΕΕ σήμερα είτε θα υποστηρίξει με συνέπεια τις Αρχές του Κράτους Δικαίου και την ασφάλεια των κρατών-μελών, είτε θα αποδυναμώσει περαιτέρω την αξιοπιστία της και τη δυναμική της, οδηγούμενη στην απαξίωση, στην ανυπαρξία. Μια εξέλιξη που θα πληρώσουν ακριβά οι λαοί της.
