Τα παλιά τα χρόνια, όταν ακόμη η επιστήμη της μετεωρολογίας δεν είχε αναπτυχθεί αλλά και δύσκολα έφτανε στα σπίτια των Ελλήνων μέσω –κυρίως των τηλεοράσεων και των ραδιοφώνων- ο λαός είχε αναγάγει τα μερομήνια σε σημαντικό εργαλείο πρόγνωσης του καιρού.

Μερομήνια ονόμαζε τις πρώτες ημέρες του όγδοου φεγγαριού του έτους. Δηλαδή τις πρώτες ημέρες μετά την πανσέληνο του Αυγούστου. Παρατηρώντας τα καιρικά φαινόμενα αυτών των ημερών, οι άνθρωποι έβγαζαν πορίσματα για τον καιρό των επόμενων δώδεκα μηνών.

Αργότερα, όταν η μετεωρολογία αναπτύχθηκε και οι προγνώσεις του καιρού άρχισαν να γίνονται με μαθηματικούς –και όχι μόνο- τύπους, τα μερομήνια αμφισβητήθηκαν έντονα, με δεδομένο ότι κατ’ αυτήν δεν μπορούν να γίνονται μακροχρόνιες προβλέψεις.

Όμως, οι άνθρωποι που ζουν κι εργάζονται στην ύπαιθρο, ειδικά οι μεγαλύτερης ηλικίας, επιμένουν να πιστεύουν σ’ αυτά και να προγραμματίζουν τις εργασίες τους από αυτά. Πολύ περισσότερο αφού τις περισσότερες φορές επιβεβαιώνονται, αναγκάζοντας ακόμη και τους επιστήμονες ν’ απορούν.

Μετά λοιπόν το πρόσφατο αυγουστιάτικο φεγγάρι, η γιαγιά έβγαλε το πόρισμά της. Εφέτος θα έχουμε δύσκολο χειμώνα…

Για να τα δούμε αναλυτικά:

Σεπτέμβριος

1-7:  Οι υψηλές θερμοκρασίες του Αυγούστου συνεχίζονται. Θερμοκρασία ( 28-36 οC). Παροδικές συννεφιές με τοπικά φαινόμενα.
8-14:  Μερική πτώση της θερμοκρασίας ( 26-32 οC), χωρίς ιδιαίτερα δροσερές μέρες. Παροδικές συννεφιές .
15- 21:  Ένα ελαφρύ νοτιαδάκι θα δροσίζει σχετικά . Θερμοκρασία ( 25-30 οC)
22- 26:  Πτώση της θερμοκρασίας ( 24-30) οC . Πιθανές βροχές και καταιγίδες. Νοτιοδυτικοί άνεμοι , θα ρίχνουν της θερμοκρασία
27 – 30:  Υψηλές για την εποχή θερμοκρασίας ( 26-31) οC . Θα δροσίζει τις βραδινές ώρες

Οκτώβριος
1- 10:  Οι ζεστές μέρες υπερισχύουν δροσίζοντας τις νυχτερινές ώρες θερμοκρασία (22- 29 οC) .
11- 15:  Δυτικοί άνεμοι θα ρίξουν τη θερμοκρασία και θα φέρουν φθινοπωρινό καιρό θερμοκρασία (18 – 26 οC) .
16-19:  Υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες (28- 30 οC) που θα πέφτουν με τη δύση του ήλιου (12 – 28 οC) .
20- 27:  Πτωτικά θα κινηθεί η θερμοκρασία (19-25 οC). Μπόρες βροχές , καταιγίδες που γρήγορα θα απομακρυνθούν.
28- 31:  Άνοδος της θερμοκρασίας (23-28 οC) .

Νοέμβριος
1 – 6:  Ζεστές για την εποχή ημέρες, θερμοκρασία (18-26 οC).
7 -16:  Αραιές συννεφιές και στη συνέχεια βροχές καταιγίδες .Επέκταση των φαινομένων γενικά θερμοκρασία (18 – 25 οC).

17 -21:  Ανοδικές σχετικά θερμοκρασίες (20 – 28 οC) .Υγρασία , παροδικές βροχές.
22 -30:  Πτώση της θερμοκρασίας (15 – 23 οC). Πρωινά με κρύο βροχές και μπόρες . Πιθανές τοπικές χαλαζοπτώσεις .

Δεκέμβριος
1 -16: Καθαρά χειμωνιάτικες μέρες .Θερμοκρασία (8 – 18 οC). Με παροδικές βροχές και καταιγίδες. Πιθανοί βοριάδες θα ρίξουν περεταίρω τη θερμοκρασία (6 – 15 οC) .
17 -31:  Σχετικά ανοδικά θα κινηθεί η Θερμοκρασία (12 – 22 οC) . Λιακάδες θα διατηρούν τις ζεστές σχετικά μέρες .Πολύ δροσερά, κρύα βράδια .
Χριστούγεννα Κυριακή 25η Δεκεμβρίου: Γλυκιά χειμωνιάτικη βραδιά .

Ιανουάριος
1 –16:  Αίθριος καιρός χωρίς ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες (10-20 οC) . Βοριάδες θα δροσίσουν αρκετά .Πιθανές βροχές . Κρύα πρωινά και βράδια .
17 -25:  Βελτίωση της θερμοκρασίας ( 10 – 20 οC). Κοπάζουν οι άνεμοι. Αλκυονίδες μέρες. Υγρασία και κουφόβραση.
26 -31:  Πτώση της θερμοκρασίας ( 5 – 12 οC). Βοριάδες θα φέρουν παγωνιά. Συννεφιασμένες μέρες , βροχερές με καταιγίδες.
Κυριακή πρωτοχρονιάς , Παρασκευή 6/1 των Θεοφανίων,
Αίθριος καιρός , χωρίς πολύ κρύο και χαμηλές θερμοκρασίες ( 10 – 20 οC).

Φεβρουάριος
1 – 16:  Πτώση της θερμοκρασίας ( 3 – 14 οC). Βοριάδες θα φέρουν, κρύες χειμωνιάτικες μέρες βροχές και καταιγίδες. Πιθανές χιονοπτώσεις στα ορεινά.
21 -29:  Αίθριος καιρός γλυκές χειμωνιάτικες μέρες χωρίς πολύ κρύες μέρες. Θερμοκρασίες (8 – 18 οC) .
Καθαρά Δευτέρα 27^η Φεβρουαρίου: θα εναλλάσσονται λιακάδες και ασθενείς άνεμοι.

Μάρτιος
1 -15:  Συννεφιασμένες μέρες χωρίς πολλά κρύα και βροχές. Δροσεροί άνεμοι .Θερμοκρασία (10 – 20 0C).
16 -31:  Πτώση της θερμοκρασίας ( 6- 15 0C). Βροχές καταιγίδες πιθανές χιονοπτώσεις. Κρύες μέρες, θα φέρουν οι παγωμένοι βοριάδες.

Απρίλιος
1η- 17^η:  Το κρύο θα συνεχίζεται, όσο οι βόρειοι άνεμοι , θα επικρατούν. Θερμοκρασίες (6 – 16 0C).Πιθανές βροχές μεγάλης διάρκειας για την εποχή.
18η-24^η:  Βελτίωση της θερμοκρασίας ( 8- 18 0C) , πτώση των ανέμων μερική ηλιοφάνεια .
25η- 30^η:  Πτώση της θερμοκρασίας ( 5- 16 0C). Συννεφόκαμα (ήλιος που καίει κρυμμένος πίσω από σύννεφα) και βοριάδες θα διατηρούν τη θερμοκρασία σε χαμηλά επίπεδα .
Μεγάλη Παρασκευή 14η Απρίλη , και Κυριακή Πάσχα 16η Απρίλη συννεφιασμένες μέρες με πιθανές μπόρες.

Μάιος
1 -17:  Υποχώρηση των βόρειων ανέμων , θα φέρουν σε υψηλότερα επίπεδα τη θερμοκρασία (10 – 20οC). Δροσερές ακόμη μέρες με ένα νοτιοδυτικό αεράκι να κρατά τον καιρό ανοιξιάτικο.
18 -31:  Ανοδικές θερμοκρασίες (18 -28 ο C) . Αραιές συννεφιές και παροδικές βροχές .Δροσεροί νοτιάδες και ζεστές μέρες στο τέλος του μήνα
Δευτέρα Πρωτομαγιά: δροσερή μέρα με πιθανές βροχές.

Ιούνιος
1 – 17:  Αλματώδης άνοδος της θερμοκρασίας (25 –32 οC) . Νοτιοδυτική άνεμοι θα συγκρατούν τη θερμοκρασία σε αυτά τα επίπεδα .
18 – 26:  Βορειοανατολικοί άνεμοι θα ρίξουν αρκετά τη θερμοκρασία (22 –28 οC ) και θα δροσίζουν αρκετά . Πιθανές βροχές και μπόρες.
27 -30:  Άνοδος της θερμοκρασίας (28 –36 οC). Άπνοια . Πιθανός καύσωνας .

Ιούλιος

1 -9:  Ζεστές μέρες, χωρίς αέρηδες ικανούς να δροσίσουν. Θερμοκρασία (29-34οC).
10 -18:  Βορειοδυτικό αεράκι ρίχνει τη θερμοκρασία (26-32 οC) και δίνει δροσερότερες μέρες .
18 -26:  Άνοδος της θερμοκρασίας (28 –34 οC) . Συννεφόκαμα. Άπνοια. Υγρασία , κουφόβραση, (Μαλάτσα). Πιθανός καύσωνας .
27 -31:  Πτώση της θερμοκρασίας (26-31 οC). Με ένα βοριαδάκι να δροσίζει περιοδικά. Αραιές συννεφιές .

Πώς, όμως «έβλεπαν» τα καιρικά φαινόμενα οι παλαιότεροι; Υπήρχαν τρεις περίοδοι πρόβλεψης, η μακροπρόθεσμη, η μεσοπρόθεσμη και η βραχυπρόθεσμη. Για τη μακροπρόθεσμη χρησιμοποιούσαν τα μερομήνια, για τη μεσοπρόθεσμη τα άστρα, τον ήλιο και το φεγγάρι και για τη βραχυπρόθεσμη τα ζώα, τα πουλιά και τα έντομα.

Ιδού μερικά χαρακτηριστικά της λαϊκής μετεωρολογίας.

Ήλιος

– Όταν ο ήλιος ανατέλλει λαμπρός, η μέρα θα είναι αίθρια.
– Όταν λάμπει όλη την μέρα χωρίς καμία κηλίδα, και την επομένη θα υπάρχει καλοκαιρία.
– Άσπρος ήλιος, μαύρη μέρα.
– Όταν ο ήλιος ανατέλλει άσπρος και θαμπός, έρχεται σκοτεινιά ή βροχή.
– Ήλιος που ανατέλλει θαμπός και οι ακτίνες του σκίζονται (σκορπίζονται) άλλες προς Βορρά και άλλες προς Νότο, προμηνύει βροχή ή άνεμο.
– Ήλιος που ανατέλλει με πυκνό κύκλο γύρω του, αλλά που όσο περνάει η ώρα ο κύκλος διαλύεται, προμηνύει καλοκαιρία.
– Του ήλιου κύκλος άνεμος, του φεγγαριού βρεχάμενος.
– Ήλιος που δύει σε κόκκινο ουρανό, προμηνύει άνεμο.
– Ήλιος που δύει σε πορτοκαλόχρωμο ουρανό χωρίς σύννεφα, προμηνύει καλοκαιρία.
– Ήλιος που δύει τον χειμώνα σε χρώμα ώχρας, προμηνύει καλοκαιρία.
– Ήλιος που δύει με σύννεφα παχιά και χαλκόχρωμα προς το μέρος της Ανατολής, προμηνύει βροχή.
– Του ήλιου ποδάρια ή σορόκο ή μαϊστραλιά.
– Ήλιος ποδαράτος, αγέρας φουρτουνάτος.
– Ήλιος με ποδάρια, όστριες και μαϊστράλια.
– Ήλιος που ακτινοβολεί ανάμεσα απ’ τα σύννεφα κατά τη Δύση του λέγεται πως «έχει πόδια» και προμηνύει άνεμο με κακοκαιρία. Το ίδιο προμηνύει, εάν «έχει πόδια» μετά την ανατολή του.
– Ήλιος που καίει πολύ προμηνύει βροχή.
– Κόκκινη ανατολή, κατουρημένη δύση.
– Μικρό στέμμα γύρω από τον ήλιο, προμηνύει πιθανή βροχή.
– Μεγάλο στέμμα γύρω του, διώχνει την βροχή.
– Ο χειμωνιάτικος ήλιος με πολύ κρύο, λέγεται «ήλιος με δόντια».
– Όταν υπάρχει συννεφόκαμα (ήλιος που καίει κρυμμένος πίσω από σύννεφα), θα βρέξει.
– Όταν ο ήλιος ανατέλλει (συνήθως τρέμοντας) μέσα σε κόκκινο σύννεφο, θα βρέξει την ίδια μέρα ή τις επόμενες.
– Ήλιος που ανατέλλει μέσα σε σύννεφα σαν σπαθιά προμηνύει σύντομα βροχή.
– Όταν γύρω απ΄ τον ήλιο υπάρχει μαύρος κύκλος αρκετά φαρδύς, έρχεται θύελλα. — Όταν υπάρχουν δύο κύκλοι τέτοιοι, η θύελλα θα είναι σφοδρότερη.
– Ήλιος με μαύρες κηλίδες προμηνύει βροχή. Με κηλίδες κόκκινες, αέρα. Με μαύρες και κόκκινες ταυτόχρονα, και βροχή και αέρα.
– Όταν οι ακτίνες του ήλιου στη δύση του ή στην ανατολή του είναι συγκεντρωμένες σε μία μόνο φωτεινή δέσμη, θα βρέξει.
– Όταν πριν απ΄ την ανατολή του ήλιου υπάρχει ένα μικρό σύννεφο πάνω από τον ορίζοντα και ο ήλιος ανατέλλει χωρίς ακτίνες, θα βρέξει πολύ.
– Ήλιος που ανατέλλει ή δύει ζεστός με κόκκινες ακτίνες προμηνύει πολυήμερους ανέμους.
– Όταν στην ανατολή ή στην δύση του ήλιου υπάρχουν κοκκινωπά σύννεφα προς τα βόρεια και προς τα νότια, έρχεται οπωσδήποτε κακοκαιρία. Όταν υπάρχουν μόνο προς τα βόρεια, έρχεται βόρειος άνεμος. Όταν υπάρχουν μόνο προς τα νότια, έρχεται νότιος άνεμος με πιθανή βροχή.
– Όταν μετά από μια βροχερή ημέρα μαυριδερά σύννεφα καλύπτουν τον ήλιο στην δύση του και οι ακτίνες του σκορπίζονται άτακτα γύρω απ’ τα σύννεφα, θα βρέξει και την επομένη.
– Όταν οι ακτίνες του ήλιου λάμπουν θαμπά, όπως τότε που γίνεται έκλειψη ηλίου, θα βρέξει.
– Όταν, πριν ανατείλει ο ήλιος, οι ακτίνες του είναι σκοτεινές, έρχεται άνεμος και βροχή. Όταν είναι πολύ σκοτεινές, θα βρέξει οπωσδήποτε. Όταν δεν είναι σκοτεινές, αλλά καλύπτονται απλώς από ελαφρό πέπλο από σύννεφα, θα έρθει άνεμος.
– Αντήλιο (σχηματισμός δεύτερου ήλιου, οφειλόμενος σε αντανάκλαση του ηλιακού δίσκου στα σύννεφα): όταν σχηματιστούν δύο αντήλια και ταυτόχρονα αλώνι γύρω από τον ήλιο, θα βρέξει σύντομα.

Κομήτης

– Η εμφάνιση ενός κομήτη γενικώς προμηνύει ξηρασία και χειμώνα ψυχρό με ανεμοταραχές.
– Εάν εμφανιστούν πολλοί, η χρονιά θα υπάρχει μεγάλη ανομβρία.
– Όταν ο κομήτης αργήσει να διαλυθεί, περιμένουμε παρετεταμένη ξηρασία.

Ουρανός

– Όταν πριν απ’ την ανατολή του ήλιου ο ουρανός είναι κόκκινος και χάσει το χρώμα αυτό, όταν ανατείλει ο ήλιος, θα βρέξει.
– Όταν το πρωί είναι κόκκινος ή κίτρινος, θα βρέξει με άνεμο.
– Όταν στη δύση του ήλιου είναι ροζ, προμηνύει καλοκαιρία.
– Όταν στην δύση του ήλιου είναι σκοτεινός και θολός, προμηνύει άνεμο.
– Όταν στη δύση του ηλίου είναι βαθυκόκκινος, προμηνύει ανεμόβροχο.
– Όταν στη δύση του ήλιου είναι λαμπρά κίτρινος, προμηνύει άνεμο.
– Όταν στη δύση του ήλιου είναι αμυδρά κίτρινος, προμηνύει βροχή.
– Όταν σε μια ζεστή μέρα μαυρίσει προς την ανατολή η τη δύση του ήλιου, έρχεται άνεμος.
– Υπερβολικά διαυγής ουρανός προμηνύει βροχή.
– Όταν μετά από θύελλα εμφανιστεί «φρύδι» (κυανόχρωμο τμήμα του ουρανού στο βάθος του ορίζοντα), έρχεται νηνεμία.
– Άστρα τον χειμώνα, σύννεφα το καλοκαίρι.

Πούλια

– Η ανατολή της (τέλος Μαΐου) δηλώνει αρχή καλοκαιριού.
– Η δύση της (πρώτο 15ήμερο Νοεμβρίου) αρχή χειμώνα.
– Πούλια πλακωμένη σπέρνει, όστρια καμωμένη.
– Τον καιρό που κάνει, όταν δύει, θα τον κάνει επί σαράντα μέρες.
– Όταν δύσει με καλοκαιρία, ο χειμώνας θα είναι ήπιος.
– Η Πούλια βασιλεύοντας και πίσω παραγγέλνοντας, «Μήτε τσοπάνος στο βουνό μήτε ζευγάς στον κάμπο».

Το Φεγγάρι

Το φεγγάρι κατά τη διάρκεια ενός μήνα περνά από τέσσερις φάσεις (1ο, 2ο, 3ο και 4ο τέταρτο). Ανάλογα λοιπόν με τι καιρό θα «μπει» σε καθένα από τις περιόδους, τον ίδιο καιρό θα έχει μέχρι να αλλάξει το τέταρτο.

– Ξάπλα το φεγγάρι, όρθιος ο καραβοκύρης.
– Όρθιο το φεγγάρι, ξάπλα ο καραβοκύρης.
– Όρθό φεγγάρι, δίπλα ο ναύτης. (Όταν το φεγγάρι εμφανίζεται πλαγιαστό, έρχεται κακοκαιρία. Και αντίστροφα).
– Φεγγάρι θαμπό και με άκρες όχι ευκρινείς αλλά στρογγυλεμένες προμηνύει βροχή.
– Όταν οι δύο άκρες του φεγγαριού κρατάνε κατακόρυφη στάση χωρίς καμία κλίση, ίσως βρέξει.
– Όταν το φεγγάρι παραμένει κατακόρυφο επί τέσσερις ημέρες, έρχεται θύελλα.
– Όταν την τρίτη ημέρα του νέου φεγγαριού το περιβάλει κύκλος κοκκινωπός, έρχεται μεγάλη θύελλα.
– Κύκλον έχει το φεγγάρι; Για βροχή για ανεμοζάλη.
– Όταν το φεγγάρι αποβραδίς περιβάλλεται από έντονα θαμπό κύκλο, την επομένη θα έχει πυκνή συννεφιά ή θα βρέξει.
– Όταν ο έντονα θαμπός αυτός κύκλος συνοδεύεται από άνεμο, έρχεται κακοκαιρία.
– Μικρό στέμμα (κύκλος) γύρω απ’ το φεγγάρι προμηνύει βροχή.
– Όταν ο κύκλος που περιβάλλει το φεγγάρι είναι ανοικτός σε ένα σημείο, από εκεί θα έρθει άνεμος.
– Μεγάλο στέμμα (κύκλος) γύρω απ’ το φεγγάρι απομακρύνει τη βροχή.
– Όταν το φεγγάρι την άνοιξη έχει χρώμα πυρόξανθο, οι παγετοί είναι πιθανοί τη νύχτα.
– Όταν οι άκρες του νέου φεγγαριού την τρίτη ημέρα είναι λεπτές και καθαρές, έρχεται καλοκαιρία.
– Όταν οι άκρες του νέου φεγγαριού την τρίτη ημέρα είναι λεπτές αλλά κοκκινωπές, έρχεται άνεμος.
– Όταν το γεμάτο φεγγάρι έχει καθαρό φως, θα υπάρχει πολύ καλός καιρός. Όταν είναι κατακόκκινο, έρχεται άνεμος. Όταν υπάρχουν μαύρες κηλίδες, θα βρέξει.
– Όταν γύρω απ’ το φεγγάρι υπάρχει μια άλως (αλώνι, κύκλος, στέμμα), έρχεται άνεμος ή καλοκαιρία. Άνεμος, εάν η άλως έχει ρήγματα. Καλοκαιρία, εάν η άλως σβήνει ομαλά προς την έξω περιφέρεια της.
– Όταν γύρω απ’ το φεγγάρι υπάρχουν δύο άλω (αλώνια), έρχεται θύελλα. Όταν υπάρχουν τρεις, η κακοκαιρία θα είναι ακόμα σφοδρότερη. Και όσο πιο μαύρες είναι η άλω και με πιο πολλά πήγματα, τόσο σφοδρότερη η κακοκαιρία.
– Όταν το φεγγάρι έχει αλώνι, προμηνύει αλλαγή του καιρού.
– Βρεμένο γύρισμα (χάση), αμπαριού γέμισμα.
– Φεγγάρι κόκκινο προμηνύει κακή σοδειά.
– Όταν το φεγγάρι πιαστεί ανάσκελα (ανατέλλει σαν νέο φεγγάρι, πλαγιαστό), θα υπάρχει δροσιά σε όλο τον σεληνιακό μήνα.
– Όταν το νέο φεγγάρι είναι σκοτεινό, θα βρέξει. Όταν είναι κόκκινο, θα έρθει άνεμος. Όταν είναι μαύρο ή πράσινο και παχύ, θα βρέξει και θα κάνει κρύο. Όταν είναι θαμπό και με πούσι, έρχεται κακοκαιρία.
– Όπως θα πιαστεί (ανατείλει) το νέο φεγγάρι, έτσι (με τέτοιο καιρό) θα πάει όλος ο σεληνιακός μήνας.
– Όταν το νέο φεγγάρι έχει τις άκρες του στραμμένες προς Βορρά, θα επικρατήσουν βοριάδες. Όταν προς Νότο, νοτιάδες.
– Όταν το νέο φεγγάρι γέρνει προς τα πίσω, θα επικρατήσουν νοτιάδες. Όταν προς τα εμπρός, βοριάδες.
– Όταν το νέο φεγγάρι σκεπάζεται με ομίχλη, θα έρθει άνεμος.
– Κόκκινο φεγγάρι, βάλε γέννημα στο πιθάρι. (κακοκαιρία).

Τα ζώα
Η συγκεκριμένη μέθοδος προέρχεται πιο πολύ μέσω της εμπειρίας και της επαφής με τη φύση. Παλιά οι άνθρωποι ζούσαν κυριολεκτικά στην φύση αφού εκεί ήταν τα χωράφια τους με αποτέλεσμα να μην πηγαίνουν για μέρες σπίτι τους και είχε σαν επακόλουθο να αναπτυσσόταν μια ιδιαίτερη σχέση με τα στοιχεία τις φύσης. Έτσι λοιπόν, ανάλογα με το άκουσμα του κελαηδίσματος συγκεκριμένων πουλιών κατάφερναν να διαπιστώσουν τι καιρό θα κάνει τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Δείτε την επιστημονική προβλεψη του καιρού στους σχετικούς συνδέσμους.
Οι τσοπάνηδες μάλιστα την πρωταυγουστιά έχουν και τη «σκυλομαντεία». Σηκώνονται πολύ πρωί, βαθιά σχεδόν χαράματα, και κοιτάζουν τα σκυλιά πως κοιμούνται. Κι αν αυτά κοιμούνται ξάπλα με τεντωμένα τα πόδια, λένε: «Καλοχειμωνιά θα ’χουμε και γλυκοκαιριά». Αν δούνε όμως πως αυτά κοιμούνται μαζεμένα, κουλουριασμένα με το κεφάλι χωμένο στα πόδια τους, τους ακούς να λένε: «κακοχειμωνιά θα ’χουμε φέτος, κακοχειμωνιά με χιόνια και παγοβροχιές».

– Κόκκορας που λαλεί παράκαιρα (πρόωρα) προλέγει αλλαγή καιρού.
– Όταν η γάτα στο παραγώνι νίβεται κατά την όστρια θα έρθει χειμώνας (βροχή), κατά τον βοριά- κρύα και κατά τον μαΐστρο χαλαζόκαιρος.
– Όταν το γουρούνι, οι γίδες, τα μαρτίνια ή και τα πρόβατα της στάνης χοροπηδάνε, σημαίνει αλλαξοκαιριά, (συνήθως βροχή).
– Σαν ουρλιάζουν τα τσακάλια όξω από το χωριό από βραδύς θα έρθει βαρυχειμωνιά.
– Όταν τα καρκαρέλια λαλάνε πάνω από τα δένδρα, προμηνάνε βροχή.
– Σκάρισμα μυρμηγκοφωλιάς σε λιακάδες το χεινόπωρο, προμηνάει πολύμερη βαρυχειμωνιά.
– Αράχνες (ιστοί) που ανεμίζονται στον αέρα, μηνάνε κακοκαιρία.
– Σφήκες που σκαρίζουν μες το σπίτι πέφτοντας από τις χαραμάδες της σκεπής προμηνάνε χειμώνα.
– Όταν τα χελιδόνια πετούν χαμηλά θα βρέξει.
– Όταν τα παπιά, οι χήνες και κότες φτερουγάνε δίχως λόγο τότε θα βρέξει.
– Όταν σκούζει ο Γούβης για νερό, θα βρέξει κι όταν σκούζει η Κουκουβάγια θα έχουμε ξέρα.
– Σαν βγαίνουν τα καβούρια από τα λαγκάδια, προμηνύουν βροχή.
– Τα χέλια σαν βγαίνουν στην στεριά φοβούνται βροχή.
– Όταν τσιμπάνε οι μύγες θα βρέξει.
– Όταν χορεύουν τα γουρούνια τότε θα βρέξει.
– Τα πολλά βελανίδια δηλώνουν κακοχειμωνιά
– Αν τα έλατα είναι πολύ φορτωμένα με κουκουνάρια, θα έχουμε βαρυχειμωνιά.
– Αν το σκυλί ψάχνει να βρει τόπο για να προφυλαχθεί, σημαίνει ότι θα έχουμε βαρυχειμωνιά.
– Αν εμφανισθούν πρόωρα αποδημητικά πουλιά, σημαίνει ότι θα έχουμε βαρυχειμωνιά.