ΑΠΕ-ΜΠΕ-
Μέχρι το τέλος της τρέχουσας εβδομάδας όλοι οι πρόσφυγες και μετανάστες στις δομές φιλοξενίας της ενδοχώρας θα έχουν λάβει προπληρωμένες κάρτες για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες τους, σύμφωνα με όσα αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Τον Φεβρουάριο το πρόγραμμα θα επεκταθεί και σε όσους διαμένουν σε ξενοδοχεία και διαμερίσματα, οι οποίοι ωστόσο λαμβάνουν ήδη κουπόνια για την αγορά ειδών από συνεργαζόμενα καταστήματα, στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος που φέρει τον τίτλο «Οικονομική υποστήριξη στους πρόσφυγες και μετανάστες».
Σε φάση συζητήσεων με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής βρίσκεται και η επέκταση του προγράμματος στους πρόσφυγες και μετανάστες στα νησιά, όπου ωστόσο οι κάρτες σχεδιάζεται να δοθούν σε όσους έχουν τις προϋποθέσεις για να μείνουν στην Ελλάδα ή να ενταχθούν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Ήδη πάντως, σε πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος από τα τέλη του 2015 και έπειτα, η ΜΚΟ «Mercy Corps» διένειμε κάρτες σε τρία νησιά (Κω, Λέρο και Λέσβο).
Στόχος του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ είναι ως το τέλος Μαρτίου να έχουν δοθεί προπληρωμένες κάρτες σε όλες τις δομές (κέντρα, ξενοδοχεία, διαμερίσματα), όπου διαμένουν οι πρόσφυγες των πρόσφατων ροών.
Κάλυψη βασικών αναγκών
Οι κάρτες αφορούν στην κάλυψη των βασικών αναγκών των προσφύγων, όπως τρόφιμα, ρουχισμό, μετακινήσεις, φαρμακευτικά και ιατρικά έξοδα, επικοινωνία και είδη προσωπικής υγιεινής. Σύμφωνα με πληροφορίες από την οργάνωση «Mercy Corps», που συμμετείχε στην πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος και διένειμε κάρτες στα Οινόφυτα, το Λαύριο, τη Μαλακάσα, τη Ραφήνα, τα Ιωάννινα, τη Λέσβο, την Κω και τη Λέρο, οι πρόσφυγες διαθέτουν περίπου το ήμισυ του ποσού της κάρτας τους στο φαγητό. Ενώ μέχρι το φθινόπωρο κατανάλωναν αρκετά χρήματα και στην επικοινωνία και σε τσιγάρα, κατά τους χειμερινούς μήνες αύξησαν τις δαπάνες σε ρουχισμό, μεταφορές, ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη.
Σημειώνεται ότι κάθε κάρτα δίνει τη δυνατότητα ανάληψης μετρητών από ΑΤΜ, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στις τερματικές συσκευές αποδοχής καρτών πληρωμής (POS).
Καθώς τα κέντρα φιλοξενίας εμφανίζουν ιδιομορφίες, οι προπληρωμένες κάρτες σε ορισμένες περιπτώσεις συνυπάρχουν με την καθημερινή διανομή φαγητού από εταιρείες κέτερινγκ, ενώ σε άλλα κέντρα έχουν κατασκευαστεί κουζίνες, όπου μπορούν οι πρόσφυγες να μαγειρεύουν. Στόχος πάντως του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, όπως είχε δηλώσει ο υπουργός, Γιάννης Μουζάλας, στην πιο πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, τον περασμένο Δεκέμβριο, είναι η διανομή των καρτών να αντικαταστήσει τη σίτιση μέσω κέτερινγκ.
Πάντως, σε αυτή τη φάση, οι κάρτες περιλαμβάνουν δύο κατηγορίες χρηματικών ποσών, ανάλογα με το αν οι πρόσφυγες λαμβάνουν σίτιση στο χώρο φιλοξενίας τους ή όχι. Στις δομές φιλοξενίας, όπου διανέμεται και φαγητό, τα ποσά που λαμβάνουν οι οικογένειες κυμαίνονται από 90 έως 330 ευρώ το μήνα, ανάλογα με τα μέλη της οικογένειας, ενώ στις δομές όπου δεν υπάρχει σίτιση με κέτερινγκ οι οικογένειες λαμβάνουν από 150 έως 550 ευρώ το μήνα.
Ενδεικτικά αναφέρεται, ότι σε δομή φιλοξενίας όπου παρέχεται φαγητό, μια οικογένεια με ένα μέλος λαμβάνει 90 ευρώ, οικογένεια τριών ατόμων, 190 ευρώ, οικογένεια πέντε ατόμων, 290 ευρώ και οικογένεια με επτά ή περισσότερα μέλη, 330 ευρώ.
Στις δομές χωρίς σίτιση, η οικογένεια με ένα μέλος θα λάβει 150 ευρώ, η οικογένεια τριών ατόμων 340 ευρώ, η οικογένεια πέντε ατόμων 450 ευρώ και η οικογένεια από επτά μέλη και άνω 550 ευρώ. Σημειώνεται ότι το ποσό που προϋπολογίζεται δεν δίνεται κατ’ άτομο, αλλά ανά οικογένεια.
Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Κάρλα Λασέρντα, εκπρόσωπος του προγράμματος «Οικονομική υποστήριξη στους πρόσφυγες και μετανάστες» της Ύπατης Αρμοστείας, τα ποσά αποφασίστηκαν με βάση την ανάλυση του κόστους ζωής στην Ελλάδα, τις ανάγκες των προσφύγων, αλλά και το ύψος των επιδομάτων που δίνονται για την οικονομική υποστήριξη των οικονομικά ασθενέστερων Ελλήνων πολιτών. Όπως είχε πει χαρακτηριστικά και ο κ. Μουζάλας, «τα μετρητά δεν μπορούν να υπερβαίνουν ανά οικογένεια το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα που ισχύει για τους Έλληνες.
Διευκρινίζεται ότι για τη διανομή των καρτών δεν ανοίγεται τραπεζικός λογαριασμός στο όνομα των προσφύγων, αλλά οι κάρτες συνδέονται με τους λογαριασμούς των συνεργαζόμενων μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Πιλοτική εφαρμογή από τα τέλη 2015
Η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος άρχισε στα τέλη του 2015, με τη διανομή καρτών σε κέντρα φιλοξενίας σε ενδοχώρα και νησιά, με τη συνεργασία των οργανώσεων «Mercy Corps» και «Catholic Relief Services». Πιο πρόσφατα κάρτες διένειμε και ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας, από τον Μάρτιο ως τον Σεπτέμβριο του 2016, κάρτες διανεμήθηκαν σε περίπου 15.000 πρόσφυγες, ενώ ήδη τον Οκτώβριο του 2016 κάρτες είχαν διανεμηθεί στο 60-70% των προσφύγων σε ενδοχώρα και νησιά.
Η Ύπατη Αρμοστεία έχει χρηματοδοτηθεί με το ποσό των 12,5 εκατομμυρίων ευρώ από το Τμήμα Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ECHO) για να τρέξει ένα μέρος του προγράμματος, κατά το χρονικό διάστημα από τον Οκτώβριο του 2016 μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2017, οπότε και θα πρέπει να καταθέσει νέα πρόταση για χρηματοδότηση, ώστε το πρόγραμμα να συνεχιστεί.
Όπως αναφέρει η Κάρλα Λασέρντα, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ έχει υπολογίσει ότι για όλο το 2017 ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 87-90 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που δεν συμπεριλαμβάνει τα διοικητικά έξοδα.
Η Ύπατη Αρμοστεία, που έχει αναλάβει το συντονισμό όλου του προγράμματος, συνεργάζεται με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις «Catholic Relief Services» (συνεργάτη της Caritas), «Samaritan’s Purse», Διεθνή Ομοσπονδία Συλλόγων Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (IFRC), Διεθνή Επιτροπή Διάσωσης (IRC), Oxfam, «Mercy Corps», καθώς και με τους εταίρους της στο πρόγραμμα φιλοξενίας σε ξενοδοχεία και διαμερίσματα (δήμοι Αθηναίων, Θεσσαλονίκης και Λιβαδειάς, οργανώσεις Praksis, Arsis, «Αλληλεγγύη- Solidarity Now», Νόστος, Ηλιακτίδα, ΜΕΤΑδραση, Φάρος και «Save the Children»).
Σε ορισμένες περιπτώσεις οι οργανώσεις λαμβάνουν τα χρήματα για το πρόγραμμα από την ECHO, διαμέσου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι οργανώσεις έχουν εξασφαλίσει απευθείας χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η διανομή των καρτών συνδυάζεται με ενημέρωση των προσφύγων προφορικά από τις οργανώσεις ή μέσω φυλλαδίων που έχουν τυπωθεί σε πέντε γλώσσες ή με βίντεο που αναρτώνται σε ιστοσελίδες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
