Η τριμερής συμφωνία Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας για τον Κάθετο Διάδρομο Αιγαίου – Μαύρης Θάλασσας, έναν στρατηγικό σιδηροδρομικό και οδικό άξονα που θα συνδέει τις τρεις χώρες μέσω Αλεξανδρούπολης, υπεγράφη σήμερα στις Βρυξέλλες. Τη συμφωνία υπέγραψαν ο Επίτροπος για τις Βιώσιμες Μεταφορές και τον Τουρισμό, Απόστολος Τζιτζικώστας, ο Έλληνας αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης, ο Βούλγαρος αναπληρωτής Πρωθυπουργός και Υπουργός Μεταφορών Γκρόζνταν Καρατζόφ και ο Ρουμάνος υφυπουργός Μεταφορών Ιονουτ Κριστιάν Σεβόιου σηματοδοτώντας την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας και τη δρομολόγηση ενός έργου υψηλής γεωπολιτικής και οικονομικής σημασίας για την περιοχή.

«Το Μνημόνιο έρχεται να μετατρέψει τη γεωγραφική θέση σε ουσιαστικό στρατηγικό πλεονέκτημα και να εναρμονίσει σχεδιασμό, χρονοδιαγράμματα και χρηματοδότηση», δήλωσε ο Επίτροπος για τις Βιώσιμες Μεταφορές και τον Τουρισμό, Απόστολος Τζιτζικώστας, υπογραμμίζοντας κατά την ομιλία του τον καθοριστικό ρόλο του Κάθετου Διαδρόμου Αιγαίου – Μαύρης Θάλασσας, στο ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών. Όπως είπε ο κ. Τζιτζικώστας, κεντρικό ρόλο στο νέο αυτό πλαίσιο διαδραματίζει ο άξονας Θεσσαλονίκη – Αλεξανδρούπολη – Βουκουρέστι, ο οποίος «θα αποτελέσει μία από τις σημαντικότερες στρατηγικές αρτηρίες της Ευρώπης», με κρίσιμη σημασία τόσο για τη συνδεσιμότητα όσο και για τη στρατιωτική κινητικότητα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.

Ο Επίτροπος υπογράμμισε ότι με την ενεργή συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της CINEA και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, προβλέπεται έως το τέλος του 2026 να έχει διαμορφωθεί πλήρες κοινό σχέδιο για έργα, άξονες και χρηματοδότηση. Παράλληλα, τόνισε πως η νέα αυτή συνεργασία θέτει τα θεμέλια για τον πιο στρατηγικό άξονα μεταφορών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, «μια πρώτη γραμμή άμυνας για την ασφάλεια, την οικονομία και την ανθεκτικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Κ. Κυρανάκης: Ενισχύει τον κρίσιμο άξονα Βορρά – Νότου

Ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, στην ομιλία του αναφέρθηκε στη σημασία του έργου που αποτελεί όπως είπε «στρατηγική δέσμευση και όχι τυπική διαδικασία, καθώς ενισχύει έναν κρίσιμο άξονα Βορρά-Νότου, σημαντικό για το εμπόριο, τη στρατηγική ασφάλεια, τις εμπορευματικές ροές και τη συνοχή της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ».

Όπως τόνισε από τις Βρυξέλλες ο κ. Κυρανάκης, «ο διάδρομος θα επανασυνδέσει ιστορικά κέντρα και λιμάνια σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Σόφια, Ρούσε, Κωνστάντζα, Βουκουρέστι, αναβιώνοντας μια διαδρομή που επί αιώνες καθόριζε το εμπόριο και τις στρατηγικές μετακινήσεις από το Αιγαίο προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη και αυτό θα γίνει με σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα».

Ο ίδιος αναφέρθηκε στη σημασία του έργου στη στρατιωτική κινητικότητα και τόνισε ότι η συμφωνία επιταχύνει έργα που «θα καταστήσουν τον διάδρομο αξιόπιστο, γρήγορο, ασφαλή και βιώσιμο. Παράλληλα, αποστέλλει πολιτικό μήνυμα υπέρ της επέκτασης του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών προς Μολδαβία και Ουκρανία, ενισχύοντας τη γεωπολιτική ανθεκτικότητα της ΕΕ».

Ο ίδιος αναφέρθηκε και στην ολοκλήρωση των ελληνικών τμημάτων, λέγοντας πως «με εθνικούς πόρους και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένων κονδυλίων Συνοχής και CEF (Connecting Europe Facility), προωθούμε έργα αξίας άνω του 1,3 δισεκατομμυρίου ευρώ έως το 2030 για την ολοκλήρωση των ελληνικών τμημάτων του διαδρόμου BBA (Baltic-Black Sea-Aegean Corridor), συνολικής αξίας 2,6 δισεκατομμυρίων ευρώ. Επιπλέον, απαιτείται χρηματοδότηση ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ για συμπληρωματικές υποδομές.

Από την πλευρά τους, ο Βούλγαρος υπουργός Μεταφορών Γκρόζνταν Καρατζόφ και ο Ρουμάνος ομόλογός του, αναφέρθηκαν στη συνεργασία τους με τον Επίτροπο Μεταφορών και τον Έλληνα ομόλογό τους, σε ένα έργο που όπως είπαν στηρίζεται στη συνεργασία των κρατών μελών για επενδύσεις σε υποδομές και στρατιωτική κινητικότητα, τονίζοντας τη σημασία του συντονισμού, της διαλειτουργικότητας, της ψηφιοποίησης και της αποτελεσματικής διέλευσης συνόρων για μια πιο συνδεδεμένη και ασφαλή Ευρώπη.

Στην υπογραφή της Συμφωνίας παραβρέθηκε και ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Μάρεκ Μόρα, ο οποίος μίλησε για τη χρηματοδότηση του έργου, τον άριστο συντονισμό όπως είπε των κρατών μελών, ενώ εστίασε στη σημασία της υλοποίησης του διαδρόμου για τη στρατιωτική κινητικότητα στην ανατολική πλευρά της ΕΕ.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Περί τα 8 δισ. ευρώ αναμένεται να αντλήσει την επόμενη χρονιά το Ελληνικό Δημόσιο από τις αγορές.

Ο σχεδιασμός του επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, Δ. Τσάκωνα, προβλέπει, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ότι από τις δανειακές ανάγκες που αντιμετωπίζει για το 2026 η Ελλάδα, ένα ποσό της τάξεως των 8 δισ.ευρώ θα καλυφθεί με εκδόσεις ομολόγων.

Υπενθυμίζεται ότι εφέτος το Ελληνικό Δημόσιο άντλησε απο τις αγορές περίπου 7,5 δισ.ευρώ.

Το 2026 όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Κρατικού Προϋπολογισμού ο καθαρός δανεισμός του Δημοσίου θα φθάσει τα 13 δισ. ευρώ από περίπου 8 δισ. ευρώ που ήταν εφέτος.

Η εξέλιξη αυτή αντανακλά αφενός τις υψηλότερες ταμειακές χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου, οι οποίες υπολογίζεται να φθάσουν τα 30,1 δισ. ευρώ το 2026, από 14,08 δισ. ευρώ εφέτος. Παράλληλα, το 2026 η χώρα μετά από την άδεια που έλαβε τις προηγούμενες ημέρες από τον ESM θα διαθέσει περίπου 5 δισ.ευρώ για την πρόωρη αποπληρωμή διακρατικών δανείων (GLF) καθώς στόχος της κυβέρνησης είναι τα δάνεια αυτά να εξοφληθούν έως το 2031. Ωστόσο τα χρήματα αυτά θα προέλθουν από το λεγόμενο “σκληρό μαξιλάρι” των διαθεσίμων του Δημοσίου (cash buffer) και όχι από νέο δανεισμό.

Το 2025 το Δημόσιο διέθεσε περίπου 8 δισ. ευρώ για την πρόωρη εξόφληση δανειων του Πρώτου Μνημονίου, εκ των οποίων τα περίπου 5 δισ.ευρώ προήλθαν και πάλι από το cash buffer.

Όσον αφορά στο πρόγραμμα δανεισμού του Δημοσίου για τη νέα χρόνια τα στοιχεία του Προϋπολογισμού δείχνουν ότι ο μακροπρόθεσμος δανεισμός θα φθάσει τα 12,7 δισ. ευρώ από 11 δισ. ευρώ το 2025.

Στόχος της δανειακής στρατηγικής για το 2025 είναι η διασφάλιση της συνεχούς εκδοτικής παρουσίας του Ελληνικού Δημοσίου στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων, η περαιτέρω παροχή εκδόσεων υψηλής ρευστότητας με διατήρηση κατά το δυνατόν της ήδη εκτεταμένης φυσικής ωρίμανσής τους, η μείωση των περιθωρίων δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου καθώς και η επιπρόσθετη διασφάλιση της συνέπειας του Ελληνικού Δημοσίου ως κρατικού εκδότη με χαρακτηριστικά χώρας της Ευρωζώνης.

Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο των ευκαιριών που παρέχονται στο βραχυχρόνιο τμήμα της ευρωπαϊκής καμπύλης, θα αξιοποιηθούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό οι υφιστάμενες θέσεις και τα χαρακτηριστικά του ελληνικού χαρτοφυλακίου δημόσιου χρέους. Τέλος, θα συνεχιστεί η πολιτική πρόωρων αποπληρωμών χρέους με χρήση και μέρους των ταμειακών διαθεσίμων – και συγκεκριμένα η αποπληρωμή των δανείων που προέρχονται από τον επίσημο τομέα, περιλαμβανομένων των διμερών δανείων με τις χώρες της Ευρωζώνης. Κύριος στόχος είναι η αποπληρωμή των εν λόγω διμερών δανείων μία δεκαετία νωρίτερα από την τελική ημερομηνία λήξης τους, ήτοι το αργότερο έως το 2031, ούτως ώστε το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης να μειωθεί τόσο ως απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Όπως έχει αναφέρει ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης, «η πρόωρη αποπληρωμή χρέους ενισχύει τη βιωσιμότητά του, μας δίνει μεγαλύτερη ευελιξία, μειώνει το κόστος δανεισμού και ίσως το πιο σημαντικό, μας επιτρέπει να ανακτούμε την οικονομική κυριαρχία την οποία είχαμε χάσει για πολλά χρόνια».

Πάντως σε απόλυτα μεγέθη το Δημόσιο Χρέος της Γενικής Κυβέρνησης πρόκειται να μειωθεί το 2026 κατά 3,5 δισ. ευρώ στα 359,3 δισ. ευρώ από 362,8 δισ. ευρώ το 2025.

Για το 2026, το ύψος των χρεολυσίων που προβλέπει ο Προϋπολογισμός για την εξυπηρέτηση του Δημοσίου Χρέους συμπεριλαμβανομένων των δανείων του Μνημονίου από τον EFSF (εξαιρουμένων των Εντόκων Γραμματίων), υπολογίζεται σε περίπου 8,5 δισ. ευρώ από 5,5 δισ. ευρώ που ήταν το 2025. Το Δημόσιο Χρέος (Γενικής Κυβέρνησης) θα επιβαρυνθεί με 6,7 δισ. ευρώ από 3,4 δισ. ευρώ το 2025, τα οποία αντιπροσωπεύουν τα δάνεια σε επιχειρήσεις από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

ΑΠΕ-ΜΠΕ