Τσικνοπέμπτη ονομάζεται η μέρα που πέφτει στην μέση της Αποκριάς, δηλαδή η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας των Αποκριών.
Αυτήν την μέρα συνηθίζεται οι νοικοκυρές να μην κάνουν μαγειρευτό φαγητό αλλά να ψήνουν κρέατα στην σχάρα όπως μπριζόλες, παϊδάκια κ.α.
Σύμφωνα με την παράδοση μια νοικοκυρά παρασυρμένη από το ξέφρενο αποκριάτικο γλέντι του δρόμου, ξέχασε το φαγητό στη φωτιά να ψήνεται μέσα στο τσουκάλι που τελικά τσίκνησε και δεν τρωγόταν. Η γυναίκα τότε έφαγε το ξύλο της χρονιάς από τον άνδρα της. Αναγκάστηκε τότε η γυναίκα να ψήσει κάτι στα γρήγορα . Πήρε λοιπόν κρέας και το έψησε στα κάρβουνα. Έτσι την μέρα αυτή αποφεύγουν να ψήνουν μαγειρευτό φαγητό όσοι τηρούν τις παραδόσεις και καταφεύγουν στο ψήσιμο κρεάτων στην σχάρα.
Παράλληλα η Τσικνοπέμπτη είναι η μέρα που μας μαρτυρά ότι σε λίγες μέρες μπαίνουμε στη Μεγάλη Σαρακοστή η οποία θα κορυφωθεί την Μεγάλη εβδομάδα και την κορύφωση του Θείου Δράματος.
Θα πρέπει να τονιστεί εδώ ότι η Τσικνοπέμπτη είναι μία γιορτή, που η αρχή της, χάνεται, στα βάθη των αιώνων. Γιορτάζεται πάντα 11 μέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα, την δεύτερη Πέμπτη δηλαδή των Αποκριών.
Είναι οι τρεις εβδομάδες πριν την αρχή της Σαρακοστής ονομάζονται Προφωνή, Κρεατινή και της Τυροφάγου. Τώρα βρισκόμαστε στην εβδομάδα της Κρεατινής. Στο μέσο της Κρεατινής εβδομάδας βρίσκεται η Τσικνοπέμπτη, κατά την οποία παραδοσιακά καταναλώνεται μεγάλη ποσότητα κρέατος, κατά την προετοιμασία για τη νηστεία της Σαρακοστής. Για την ορθόδοξη παράδοση, οι νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής είναι σημαντικές, οπότε η Πέμπτη θεωρούνταν η καταλληλότερη μέρα για κραιπάλες.
Παλιότερα στην ελληνική επαρχία οι άνθρωποι μοίραζαν πιατέλες με το τσικνισμένο κρέας σε όλη την γειτονιά για να στείλουν την μυρωδιά του ψητού σε κάθε άκρη του χωριού.
Μαζί με την Τσικνοπέμπτη έχει καθιερωθεί πλέον και η παράδοση του μασκαρέματος που υποτίθεται ότι διώχνει τα κακά πνεύματα του χειμώνα και βοηθάει έτσι στην εξασφάλιση μιας επιτυχημένης αγροτικής παραγωγής. Το μασκάρεμα, είναι κατάλοιπο από τις Διονυσιακές γιορτές, όπου οι λάτρεις του θεού Διονύσου, μεταμφιέζονταν σε σατύρους ή φορούσαν μάσκες και ξεχύνονταν στους δρόμους και στις γειτονιές συμπεριφερόμενοι «προκλητικά», ξεστομίζοντας τολμηρές φράσεις και κάνοντας πράξεις που δε θα έκαναν αμασκάρευτοι.
Τα έθιμα της Τσικνοπέμπτης σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας!
Βασικό χαρακτηριστικό της είναι το ψήσιμο «τσίκνισμα» κρέατος στα κάρβουνα. Από εκεί έχει πάρει και το όνομα της η ημέρα. Πέρα από το ψήσιμο του κρέατος, κάθε τόπος έχει και τις δικές του συνήθειες εορτασμού της Τσικνοπέμπτης.
Περιοχή Δήμου Αλεξάνδρειας
Στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Αλεξάνδρειας την Τσικνοπέμπτη ψήνουν κρέατα στην σχάρα και μαζεύονται συγγενείς και φίλοι διασκεδάζοντας όλοι μαζί. Τα τελευταία χρόνια ψήνουν στην σχάρα κρέατα και στα σχολεία κυρίως σε Γυμνάσια και Λύκεια. Επίσης οι διάφοροι Πολιτιστικοί Σύλλογοι της περιοχής της Αλεξάνδρειας προσκαλούν μέλη και φίλους γιορτάζοντας με χορό και γλέντι την Τσικνοπέμπτη.
Στις Σέρρες
Στις αλάνες ανάβονται μεγάλες φωτιές στις οποίες αφού ψήσουν κρέας, πηδούν από πάνω τους. Τέλος κάποιος από την παρέα με χιούμορ, αναλαμβάνει να κάνει «προξενιά» ανακατεύοντας ταυτόχρονα την θράκα της φωτιάς με μία βέργα.Κομοτηνή:Εδώ την Τσικνοπέμπτη καψαλίζουν την κότα που θα φαγωθεί την επόμενη Κυριακή (Κυριακή της Απόκρεω). Επίσης τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια ανταλλάσουν αυτήν την ημέρα βρώσιμα δώρα. Ο άντρας στέλνει στην αρραβωνιαστικιά του μια κότα, τον λεγόμενο κούρκο, ενώ εκείνη του στέλνει μπακλαβά και μια κότα γεμιστή. Ο έρωτας εξάλλου περνάει από το στομάχι.
Κομοτηνή
Την Τσικνοπέμπτη τα ζευγάρια που είναι έτοιμα για γάμο, ανταλλάσσουν μεταξύ τους φαγώσιμα δώρα. Ο άντρας πρέπει να στείλει στην σύντροφό του μια κότα και εκείνη ανταποδίδει με μπακλαβά .
Στην Κέρκυρα
Την ημέρα αυτή, στην παλιά πόλη της Κέρκυρας, τελούνται τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» ή «Κουτσομπολιά» ή «Πέτε Γόλια». Σύμφωνα με το έθιμο, οι γυναίκες βγαίνουν στα παράθυρα των καντουνιών και κουτσομπολεύουν στην ντοπιολαλιά τους. Ακολουθούν καντάδες όπου με αυτές «κλείνει» το έθιμο.
Στην Σκόπελο
Στο χωριό Κλήμα της Σκοπέλου, οι κάτοικοι, αφού φάνε και τραγουδήσουν στα σπίτια τους, ξεχύνονται στις γειτονιές και χορεύοντας συγκεντρώνονται όλοι στο Πεύκο όπου και συνεχίζουν το γλέντι μέχρι το πρωί.Όποια και αν είναι τα Έθιμα σε όλη την Ελλάδα, Σας ευχόμαστε καλή τσικνοπέμπτη και να φροντίσετε να διασκεδάσετε.
Πάτρα
Εδώ κάθε χρόνο αναβιώνει η “Κουλουρού” . Σύμφωνα με το έθιμο η “Γιαννούλα η Κουλουρού” νομίζει ότι ο Ναύαρχος Ουίλσoν είναι ερωτευμένος μαζί της και θα της κάνει πρόταση γάμου. Έτσι ντύνεται νύφη και πηγαίνει στο λιμάνι να προϋπαντήσει τον καλό της, σκορπώντας το γέλιο στους Πατρινούς.
