Ο Ταγίπ Ερντογάν κέρδισε, όπως ήταν αναμενόμενο με βάση τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου, και τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Τουρκία. Αν και οι πολιτικές του δεν είναι πάντα προβλέψιμες, εντούτοις αναμένεται να ακολουθήσει τη γενική κατεύθυνση ανάδειξης της Τουρκίας σε περιφερειακή δύναμη, μέχρι το 2028 που ολοκληρώνεται η θητεία του.

Αρκετοί γεωπολιτικοί αναλυτές έχουν συζητήσει εάν η Τουρκία θα ταχθεί στο πλευρό των δυτικών θαλάσσιων δυνάμεων ή των ευρασιατικών χερσαίων δυνάμεων στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου 2.0. Αλλά ως κράτος που επιδιώκει να αναδειχθεί εκ νέου, η Τουρκία θα ευθυγραμμιστεί μόνο με τα δικά της εθνικά συμφέροντα. Για την Άγκυρα, δεν υπάρχει ανάγκη να συνταχθεί με συγκρουσιακούς συνασπισμούς ως μικρότερος εταίρος. Έχει επιδείξει ισχυρή πολιτική βούληση να αντιμετωπίσει ρεαλιστικά τους ισχυρούς ενδιαφερόμενους, χωρίς να παίρνει θέση, σε μια πορεία δράσης που θα μπορούσε να επιταχύνει την εμφάνιση της ως σημαντική περιφερειακή δύναμη, ανεξάρτητα από το ποιο μπλοκ θα επικρατήσει τελικά στη συνεχιζόμενη αναδιάρθρωση της παγκόσμιας τάξης. Στην πραγματικότητα, η εν λόγω διαδρομή αντικατοπτρίζει σε κάποιο βαθμό την προσέγγιση που ακολουθούν άλλα κράτη με υψηλές γεωπολιτικές φιλοδοξίες όπως η Ινδία, ή περιφερειακές δυνάμεις που πρέπει να αντισταθμίσουν τις παραδοσιακές τους σχέσεις τους σε μια αβέβαιη περίοδο αυξανόμενης αναταραχής, όπως το Ισραήλ.

Η εξωτερική πολιτική που ακολούθησε ο Ερντογάν από τότε που ανέλαβε την εξουσία συνέχισε να ακολουθεί τον στόχο να επαναφέρει την Τουρκία στο επίκεντρο της διεθνούς πολιτικής Μια γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας και ένα πραγματικό σταυροδρόμι της ανατολικής Μεσογείου, η Άγκυρα έχει πολλά πλεονεκτήματα που την καθιστούν απαραίτητη στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική. Εκτός από τη στρατηγική γεωγραφική θέση, η Τουρκία έχει υιοθετήσει μια στρατηγική επιρροής, βασισμένη τόσο σε μια εκδοχή του πανισλαμισμού όσο και στις εξαγωγές όπλων, η οποία φαίνεται να αποδεικνύει σταδιακά την αποτελεσματικότητά της στο στρατηγικό περιβάλλον μέσα στο οποίο εντάσσεται.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ ΤΗΣ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Υπάρχουν τρεις βασικές συνιστώσες που καθορίζουν τη γεωπολιτική της Τουρκίας: οι σχέσεις με τη Δύση, η διαμόρφωση του Μεγάλου Τουρκικού Κόσμου και η άνοδος της επιρροής της διά της πολιτικής και στρατιωτικής ισχύος.

Οι σχέσεις με τη Δύση

Η Άγκυρα από το 1959 προσπαθεί να διαχειριστεί τις σχέσεις της, πρώτα με την ΕΟΚ και αργότερα με την ΕΕ, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Από το 2010, αυτές οι διαπραγματεύσεις επιβραδύνθηκαν σημαντικά. Οι σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Βρυξελλών καθορίζονται από αλλεπάλληλες εντάσεις, όπως το Κυπριακό, η μεταναστευτική κρίση 2015-2016, η απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 και πιο πρόσφατα, η στάση της Άγκυρας απέναντι στη Μόσχα. Και όλα αυτά, στο πλαίσιο της στρατηγικής που ακολουθεί η ΕΕ για την ένταξη της Τουρκίας, όχι ως πλήρους μέλους, αλλά με βάση μια ειδική εταιρική σχέση.

Η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από τον Ταγίπ Ερντογάν, σε συνδυασμό με τις αλλαγές στη χώρα από την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, ώθησαν επίσης την ΕΕ να παγώσει τις διαπραγματεύσεις της με την Τουρκία.

Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, παρά την επίσημη υποστήριξή της προς το Κίεβο, την παράδοση όπλων και το κλείσιμο των στενών της στα ρωσικά στρατιωτικά πλοία από τον Μάρτιο του 2022, η Άγκυρα διατηρεί πολύ στενές σχέσεις με τη Μόσχα και δεν σκοπεύει να συμμετάσχει στη συλλογική Δύση για την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία. Έχει κάθε συμφέρον να χρησιμεύσει ως ενδιάμεσος για την παράκαμψη των κυρώσεων αλλά μπορεί επίσης να επωφεληθεί από αυτές για να τοποθετηθεί ως «ενεργειακός κόμβος» της ΕΕ και των υποψηφίων χωρών της, διαχειριζόμενη ρωσικούς υδρογονάνθρακες.

Όπως είναι γνωστό, η Τουρκία κατείχε μια κομβική γεωγραφική θέση την περίοδο του Ψυχρού πολέμου. Ευρισκόμενη στη νότια πλευρά της ΕΣΣΔ, το μόνο σημείο εισόδου και εξόδου του σοβιετικού στόλου από τη Μαύρη Θάλασσα στη Μεσόγειο ‒ και συγκεκριμένα στη βάση στην Ταρτούς της Συρίας.

Η διάλυση του ανατολικού μπλοκ και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου δεν αφαίρεσαν από την Τουρκία τον ρόλο της ως προωθημένου φυλακίου του ΝΑΤΟ. Χάρη στη θέση της στο σταυροδρόμι της Μεσογείου και την άμεση γειτνίασή της με την Αραβική Χερσόνησο, το ΝΑΤΟ χρησιμοποίησε κυρίως το τουρκικό έδαφος για να αναπτύξει οπλικά συστήματα και να ξεκινήσει επιχειρήσεις. Αυτό ισχύει και για τις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, αλλά και για την υποστήριξή στον Διεθνή Συνασπισμό κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Επιπλέον, το 2014 με το πάγωμα των σχέσεων μεταξύ Δύσης-Μόσχας μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, ανέδειξε για άλλη μια φορά την Τουρκία ως πολύτιμο γεωστρατηγικό χώρο για τη Συμμαχία.

Ωστόσο, λίγο πριν τη κρίση στην Ουκρανία, η Τουρκία ώθησε σε ρήξη τις σχέσεις της με την Ελλάδα (οπλοποίηση του μεταναστευτικού στον Έβρο, στρατιωτικές εντάσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο κ.λπ.) και τη Γαλλία (απειλή κατά γαλλικής φρεγάτας στη Μεσόγειο).

Εκτός από αυτά τα επεισόδια μεταξύ των κρατών μελών της Συμμαχίας, θα πρέπει να υπογραμμιστεί η τουρκική στάση απέναντι στις υποψηφιότητες της Φινλανδίας και της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, που υπέβαλαν την αίτησή τους στον Οργανισμό ως αντίδραση στην επανέναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022. Η Άγκυρα άσκησε το βέτο της για να επιβάλει τους δικούς της όρους στη Φινλανδία και τη Σουηδία. Τον Μάιο του 2023, ενώ η Φινλανδία είναι πλέον μέλος της Συμμαχίας, η Σουηδία εξακολουθεί να βρίσκεται σε αναμονή από το τουρκικό (και το ουγγρικό) βέτο για την ένταξή της.

Ταυτόχρονα, η σημασία της Τουρκίας για τη Μόσχα αυξάνει. Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η Θάλασσα της Βαλτικής έχει «κλείσει» για τη Ρωσία, στο βαθμό που είναι πλήρως ελεγχόμενη από τις χώρες του ΝΑΤΟ. Επομένως, η διέξοδος από τη Μαύρη Θάλασσα προς το Αιγαίο και τη Μεσόγειο, που ελέγχεται από την Τουρκία, αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία για τη Μόσχα.

Ο τουρκικός Κόσμος

Εκτός από την επιθυμία της να τοποθετηθεί ως σημαντικός παράγοντας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία σκοπεύει επίσης να γίνει μια δύναμη περιφερειακής εμβέλειας εγκαθιστώντας μια μακροπρόθεσμη παρουσία σε τρεις βασικές περιοχές: τα Βαλκάνια, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία.

Σε αυτό το πλαίσιο ειδικότερα διαμόρφωσε ένα τουρκικό σχέδιο, με επίκεντρο ένα παντουρκικό αίσθημα: τον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών (ΟTS). Αυτός ο οργανισμός, που δημιουργήθηκε το 2009, συγκεντρώνει την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Ουζμπεκιστάν και πρόσφατα το Τουρκμενιστάν.

Εκτός από αυτήν την ανοιχτά παντουρκική οργάνωση, η Άγκυρα εφαρμόζει μια στρατηγική επιρροής στο στρατηγικό της περιβάλλον, που βασίζεται σε δύο σημαντικούς κυβερνητικούς φορείς: τον οργανισμό αναπτυξιακής βοήθειας TIKA και την προεδρία των θρησκευτικών υποθέσεων (Diyanet).

Η Τουρκία φαίνεται να εφαρμόζει μια πραγματική «διπλωματία τζαμιών» όπως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία, παρούσες επίσης στα Βαλκάνια και στην Κεντρική Ασία, προκειμένου να τοποθετηθεί ως δύναμη του ισλαμικού κόσμου.

Όμως, η Άγκυρα δεν διαθέτει τις δυνατότητες να διαχειριστεί τις χώρες που συμμετέχουν στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών. Αυτό είναι ένα παιχνίδι για τις Μεγάλες Δυνάμεις.

Να υπενθυμίσουμε ότι στις 9 Μαΐου έφτασαν στη Μόσχα οι ηγέτες της Λευκορωσίας, της Αρμενίας και όλης της Κεντρικής Ασίας. Γεγονός είναι ότι μια τέτοια εκπροσώπηση τονίζει ότι η Μόσχα, παρά όλα τα προβλήματα, παραμένει σε ισχυρή θέση και οι ηγέτες αυτών των χωρών, αψήφησαν την εκφρασμένη δυσαρέσκεια της Δύσης.

Στις 18-19 Μαΐου οι ίδιες χώρες συμμετείχαν στη Σύνοδο Κίνας-Κεντρικής Ασίας. Το Πεκίνο στοχεύει στη σταθεροποίηση της Κεντρικής Ασίας, ώστε να μην αντιμετωπίζει απειλές στα σύνορά του, ενώ παράλληλα θα αναπαράγει τις συνθήκες που καθιστούν την Κεντρική Ασία, μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες περιοχές του πλανήτη.

Μέσα στα πλαίσια αυτά, η Τουρκία δεν έχει μεγάλα περιθώρια ελιγμών και ανάληψης πρωτοβουλιών.

Η άνοδος της στρατιωτικής ισχύος

Ο στόχος της Τουρκίας να καταστεί ισχυρή στρατιωτική δύναμη, βασιζόμενη όλο και περισσότερο στις δικές της δυνάμεις, υλοποιείται συστηματικά μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου. Η Τουρκία εμπλέκεται στρατιωτικά στη Κύπρο από το 1974, στη Συρία από το 2016, στο Ιρακινό Κουρδιστάν από το 2020 και στη Λιβύη από το 2019-2020.

Η άνοδος της στρατιωτικής ισχύος της Τουρκίας συνεπάγεται επίσης τη δημιουργία στρατιωτικών βάσεων στο εξωτερικό. Ενώ η Άγκυρα είχε ήδη δύο βάσεις στο εξωτερικό, την πρώτη στην Βόρεια Κύπρο από το 1974 και τη δεύτερη στην Αλβανία από το 1992, τώρα διαθέτει νέα προσωρινά σημεία υποστήριξης στο πλαίσιο των εξωτερικών της επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένου τουλάχιστον ενός στη Λιβύη και δύο στο Ιράκ. Η Τουρκία έχτισε τη μεγαλύτερη υπερπόντια στρατιωτική της βάση στο Κατάρ το 2016, επιτρέποντάς της να σταθμεύσει 5.000 στρατιώτες. Ένα χρόνο αργότερα, εγκαινίασε μια βάση στο Μογκαντίσου στη Σομαλία και στη συνέχεια απέκτησε την ίδια χρονιά μια παραχώρηση στο σουδανικό νησί Σουακίν στην Ερυθρά Θάλασσα.

Παράλληλα, η Τουρκία απέκτησε πρόσβαση στα εδάφη του Ναγκόρνο Καραμπάχ, μέσα από ένα Κέντρο Παρατήρησης Εκεχειρίας μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.

Οι κινήσεις στο εξωτερικό συνοδεύονται και από κινήσεις στο εσωτερικό, κυρίως στο χώρο της αμυντικής βιομηχανίας. Το εμπάργκο που έθεσαν σε εφαρμογή η Γαλλία και η Γερμανία στην πώληση όπλων στην Τουρκία το 2019 ώθησε την Άγκυρα να βελτιώσει τη στρατηγική της αυτονομία. Τώρα στοχεύει να παράγει το 100% των όπλων της, αφού το 2021, παρήγαγε το 70% του οπλισμού της και αρχίζει να διεκδικεί μια θέση μεταξύ των μεγάλων εξαγωγέων όπλων.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί, ότι η Άγκυρα σκοπεύει επίσης να βελτιώσει τις διαστημικές της ικανότητες, καθώς και να αποκτήσει τον δικό της διαστημικό σταθμό, που θα κατασκευαστεί στη Σομαλία.

Τα drones που κατασκευάζει η τουρκική πολεμική βιομηχανία, αποτελούν σημείο επαφής με διάφορες χώρες και έχουν πιστοποιήσει την αξία τους στο δίκτυο των τουρκικών διεθνών σχέσεων. Τα drones θεωρούνται ως «εργαλεία επιρροής». Η ευελιξία, η οικονομική προσιτότητα και η αποτελεσματικότητα του τουρκικού TB-2 έχουν καταστήσει το drone με τις περισσότερες πωλήσεις στην ιστορία. Το ενδιαφέρον για αυτό το είδος της τεχνολογίας μάχης προκαλεί πολλαπλασιασμό νέων όπλων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, με πολλές χώρες που, επίσης με γνώμονα τη θετική εμπειρία του Bayraktar, έχουν θέσει ως στόχο να εισέλθουν στον επικερδή αμυντικό τομέα με τις αυτόχθονες βιομηχανίες, τόσο για να μειώσουν την πίεση στους προϋπολογισμούς τους, έχοντας τη δυνατότητα να αγοράζουν σε εθνικό επίπεδο, όσο και για να μπορούν να υποστηρίξουν τους συμμάχους σε όλη την περιοχή με μοχλό το στρατιωτικό υλικό.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η Τουρκία δεν είναι μέλος του γεωπολιτικού στρατοπέδου κανενός άλλου. Αντίθετα, βρίσκεται στο κέντρο ενός δικού της στρατοπέδου. Τουλάχιστον από τη δεκαετία του 2000, η Τουρκία έχει ακολουθήσει μια ενεργή γεωστρατηγική με στόχο να αυξήσει, όσο το δυνατόν περισσότερο, τη δύναμη και την επιρροή της στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, την Ανατολική Ευρώπη, στη Κεντρική Ασία και τα Βαλκάνια μεταξύ άλλων μερών του κόσμου.

Η κατανόηση της Τουρκίας για τον εαυτό της είναι ξεκάθαρα, πλέον, αυτή μιας γεωπολιτικά ανεξάρτητης περιφερειακής δύναμης. Σε αυτό, μοιάζει με κάποιες άλλες χώρες των οποίων η ισχύς έχει αυξηθεί πολύ τις τελευταίες δεκαετίες, όπως η Ινδία και το Ιράν. Υπάρχουν όμως κρίσιμες πτυχές στις οποίες διαφέρει από αυτές.

Η Ινδία αγωνίζεται για επιρροή στη λεκάνη του Ινδικού Ωκεανού και στη Νότια Ασία. Αλλά οι φιλοδοξίες της είναι ασυμβίβαστες με εκείνες της Κίνας, της οποίας η αναζήτηση για παγκόσμια κυριαρχία απαιτεί να κυριαρχήσει στον Ινδο-Ειρηνικό. Επομένως, ενώ αναμφίβολα είναι μια ανεξάρτητη δύναμη στις επιλογές της, η Ινδία πρέπει να συνεργαστεί στενά με άλλους αντιπάλους της Κίνας, ή να έρθει σε συμβιβασμό μαζί της.

Το Ιράν, αντίθετα, βρίσκεται σε έναν ασυμβίβαστο αγώνα με τις ΗΠΑ. Στόχος της εξωτερικής πολιτικής του κυβερνώντος καθεστώτος του είναι η ηγεμονία στη Μέση Ανατολή. Αυτό δεν είναι και δεν μπορεί ποτέ να γίνει αποδεκτό από τους Αμερικανούς. Ωστόσο, αυτός ο στόχος είναι ένα βασικό μέρος της ιδεολογίας του καθεστώτος της Τεχεράνης. Ως εκ τούτου, θα παραμείνει σε ισχύ όσο διαρκεί αυτό το καθεστώς. Η προσέγγιση με τη Σαουδική Αραβία, αναμένεται να διαμορφώσει νέες ισορροπίες στη περιοχή.

Η Τουρκία δεν είναι υποχρεωμένη να παραμείνει κοντά στις ΗΠΑ, όπως η Ινδία, και δεν βρίσκεται σε έναν αναπόδραστο αγώνα ενάντια στις ΗΠΑ, όπως το Ιράν. Οι φιλοδοξίες της στη Μέση Ανατολή δεν είναι τόσο αδιάλλακτα ηγεμονικές όσο οι ιρανικές, γεγονός που επιτρέπει στην Άγκυρα πολύ μεγαλύτερη ευελιξία. Η μέθοδος της Τουρκίας ήταν να πραγματοποιεί ελιγμούς μεταξύ των αντίπαλων στρατοπέδων, αναζητώντας κάθε ευκαιρία να αυξήσει τη δική της επιρροή.

Η Τουρκία συμμετείχε σε πολέμους αντιπροσώπων κατά της Ρωσίας, με κάποια επιτυχία, στην περιοχή Ιντλίμπ της Συρίας και στη Λιβύη, όπου απέτρεψε την κατάληψη της Τρίπολης από δυνάμεις ευθυγραμμισμένες με τη Ρωσία που υποστηρίζονται από την Ομάδα Βάγκνερ. Οι δύο δυνάμεις έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα στον Νότιο Καύκασο και στα Δυτικά Βαλκάνια. Κι όμως, η Τουρκία διατηρεί στενή σχέση συνεργασίας με τη Ρωσία. Η θέση της Άγκυρας και η κριτική του Ερντογάν σχετικά με τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας δύσκολα μπορούν να γίνουν αποδεκτές από την Ουκρανία και όλους τους υποστηρικτές της. Ωστόσο, όλοι είναι συγκρατημένοι στις αντιδράσεις τους σε αυτό, γιατί την ίδια στιγμή η Τουρκία παρέχει βοήθεια στην Ουκρανία σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι ελιγμοί της Τουρκίας υποχρεώνουν όλες τις άλλες πλευρές που βρίσκονται σε σύγκρουση μεταξύ τους να σέβονται τα τουρκικά συμφέροντα, είτε τους αρέσει η συμπεριφορά της Άγκυρας είτε όχι.

Είναι σημαντικό να αποδεχτούμε ότι τα θεμέλια της σύγχρονης εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, ασχέτως αν τοποθετήθηκαν από τον Ταγίπ Ερντογάν, δεν συνδέονται απαραίτητα με κανένα πολιτικό κόμμα. Εάν το κυβερνών ΑΚΡ και ο Ερντογάν αντικατασταθούν από άλλους πολιτικούς, αυτό θα αφαιρούσε από τη διεθνή σκηνή τον προσωπικό τρόπο του Ερντογάν να κάνει λεπτούς ελιγμούς, αλλά όχι τη θεμελιώδη πραγματικότητα της γεωστρατηγικής και της ανεξάρτητης διεθνούς στάσης της Τουρκίας. Αυτά είναι, κατά πάσα πιθανότητα, εδώ για να μείνουν.

Σε αντίθεση με τη Βρετανία ή την Ιαπωνία, η Τουρκία δεν είναι στενός φίλος των ΗΠΑ. Σε αντίθεση με τα καθεστώτα στο Πεκίνο, τη Μόσχα και την Τεχεράνη, δεν είναι ένας απλός αντίπαλος.

Με την Τουρκία, επομένως, μια σελίδα από την πραγματιστική διπλωματία του 18ου και του 19ου αιώνα μπορεί να είναι πιο χρήσιμη από την ιδεολογικοποιημένη διπλωματία του Ψυχρού Πολέμου και του Ψυχρού Πολέμου 2.0.

Προέλευση:https://www.geoeurope.org/2023/06/05/geostratigikes-epiloges-tis-toyrkia/

O Βαγγέλης Χωραφάς, διευθυντής της ιστοσελίδας γεωπολιτικής https://www.geoeurope.org/, δημοσιεύει καθημερινά πρωτότυπα άρθρα και αναλύσεις και στην προσωπική του σελίδα στο facebook (https://www.facebook.com/vangelis.chorafas).

Αρκετές ημέρες μετά από τις βουλευτικές εκλογές της 21^ης Μαϊου και την μη είσοδο του κόμματος του ‘ΜΕΡΑ 25’ στο Κοινοβούλιο, ο Γιάνης  Βαρουφάκης επανεμφανίστηκε στο πολιτικό προσκήνιο, ζητώντας ουσιαστικά από τους πολίτες αυτό που δεν έλαβε χώρα στην εκλογική αναμέτρηση.

Την ψήφο τους ώστε αυτή την φορά να καταφέρει να υπερβεί το εκλογικό όριο του 3% και να εισέλθει στο Κοινοβούλιο. Πόσο εφικτό όμως μπορεί να είναι κάτι τέτοιο μετά το εκλογικό αποτέλεσμα της 21^ης Μαϊου, εκεί όπου το ‘ΜΕΡΑ 25’ υπερκεράστηκε και από πολιτικά κόμματα όπως η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου;[1]

Σε αυτό το πλαίσιο, δύναται να αναφέρουμε πως ένας ακόμη (δεύτερος) ανασταλτικός παράγοντας που εν προκειμένω δημιουργεί πλείστα όσα εμπόδια στην προσπάθεια του ‘ΜΕΡΑ 25’ να πετύχει την έκπληξη στις επερχόμενες εκλογές της 25^ης Ιουνίου, είναι η επιδίωξη της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία να συσπειρώσει την υπάρχουσα εκλογική βάση του κόμματος, με διακύβευμα τον περιορισμό έως την ελαχιστοποίηση των εκροών ψηφοφόρων προς κόμματα όπως το ‘ΜΕΡΑ 25.’

Και σε αυτό το σημείο, η Πλεύση Ελευθερίας έχει το προβάδισμα, λόγω του κομματικού παρελθόντος της Ζωής Κωνσταντοπούλου αλλά και του πατέρα της εντός του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ.

Ως απόρροια αυτού, ένας ψηφοφόρος του ΣΥΡΙΖΑ, που διακατέχεται από τάσεις φυγής και δύσκολα πείθεται από τις αφηγήσεις του Αλέξη Τσίπρα και άλλων σημαντικών πολιτικών στελεχών του κόμματος, είναι πιθανότερο να στραφεί προς την Πλεύση Ελευθερίας και την Ζωή Κωνσταντοπούλου,[2] ενθυμούμενος το κομματικό της παρελθόν και το τι έχει ‘πράξει για αυτό το κόμμα,’ από ό,τι στον Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος μπορεί να εκλαμβάνεται ως ο πολιτικός εκείνος που δεν ‘σταματά να επιτίθεται στον ΣΥΡΙΖΑ,’ ως ‘άλλος Μητσοτάκης.’

Βέβαια, επιθετικούς τόνους απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ υιοθετεί και η Ζωή Κωνσταντοπούλου. Όμως, είναι πάλι η ενθύμηση του κομματικού της παρελθόντος[3], το στοιχείο εκείνο που θέτει εμπόδια στην ανοιχτή καταδίκη της και στην επίσης ανοιχτή πρόσληψη της με όρους προσωπικής αντιπάθειας που μπορεί δυνητικά να φθάσει έως του σημείου ένας ψηφοφόρους ‘να μην θέλει να δει και να ακούσει τίποτα για έναν πολιτικό.’

Ένας τρίτος παράγοντας που εντοπίζουμε, έχει σχέση με το ό,τι ενώ το ‘ΜΕΡΑ 25’ διέθετε κοινοβουλευτική εκπροσώπηση και έντονη παρουσία, αρκετοί εκ των ψηφοφόρων του δεν απέκτησαν ισχυρούς δεσμούς πολιτικοϊδεολογικής και ψυχο-συναισθηματικής ταύτισης μαζί του, κάτι που είναι δυνητικά πολύ επικίνδυνο, ακριβώς διότι, όχι μόνο μπορεί να του στερήσει από την επίτευξης της αναγκαίας συσπείρωσης[4] (τώρα βέβαια, δεν υπάρχει και κάποιο ελκυστικό αφήγημα, με το αντι-συστημικό και λαϊκιστικό ‘ΜΕΡΑ 25’ να αντιμετωπίζει ετεροχρονισμένα, τα προβλήματα που αντιμετώπιζε και εν πολλοίς αντιμετωπίζει και τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ), αλλά, να συμβάλλει στη δημιουργία συναισθημάτων κυνισμού (‘βρε δεν πάνε να κόψουν το κεφάλι τους∙ Αφού δεν τα κατάφεραν να μπουν στη Βουλή, ας κάνουν πλέον ό,τι θέλουν’) και επίσης, αδιαφορίας.

Πολιτικής αδιαφορίας, στον πυρήνα της οποίας εμπεριέχεται το ‘με αφήνει παγερά αδιάφορο/η το αν θα καταφέρει να εισέλθει στη Βουλή το ‘ΜΕΡΑ 25.’

Πλέον, το κόμμα που επέδειξε αδιαφορία όταν την περίοδο της πανδημίας και των lockdown, η φιλελεύθερη, Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία δέχονταν επιθέσεις ένθεν και ένθεν (αδιαφορία βέβαια, επέδειξε και η Ζωή Κωνσταντοπούλου),[5] αδυνατεί όχι απλά να πει κάτι ουσιαστικά, αλλά κάτι δραστικά διαφορετικά από αυτά που μας είχε συνηθίσει. Απλά, διότι δεν μπορεί, όντας μη εξοικειωμένο με την χάραξη πολιτικής.

[1] Εν αντιθέσει με τον Γιάνη Βαρουφάκη, η πρώην πρόεδρος της Βουλής και βουλευτής του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, προτίμησε να ‘θυσιάσει’ πολιτικά την περίοδο προ των βουλευτικών εκλογών της 7^ης Ιουλίου του 2019, μη διεκδικώντας ουσιαστικά την είσοδο της στη Βουλή, έχοντας επίγνωση πως δεν μπορεί να ανταγωνιστεί επαρκώς τον Γιάνη Βαρουφάκη και το κόμμα του ως προς την διεκδίκηση της Αριστερής, Συριζαϊκής, αντιμνημονιακής ψήφου. Αντ’ αυτού, επέλεξε να αφήσει τον χρόνο να κυλήσει υπέρ της (δεν θα λέγαμε, θεωρητικώ τω τρόπω, πως η Πλεύση Ελευθερίας άσκησε την κοινοβουλευτική-πολιτική περίοδο 2019-2-23, δυναμική αντιπολίτευση, ξεχωρίζοντας για κάποια πρωτοβουλία που έλαβε), αντιλαμβανόμενη πως, με την πάροδο του χρόνου, η τομή μνημόνιο-αντιμνημόνιο (την Ζωή Κωνσταντοπούλου την συνέφερε πολιτικά η πραγματοποίηση των βουλευτικών εκλογών στο τέλος της θητείας της κυβέρνησης, όπως και έγινε), θα εξασθενήσει σημαντικά και θα αρθεί, εξέλιξη που εν τοις πράγμασι θα διευκολύνει τους σχεδιασμούς εκείνου του κόμματος που ΄έχει κάτι περισσότερο να πει από την διαρκή επίκληση του 2015 και της απωλεσθείσας αντι-μνημονιακής άνοιξης εκείνης της χρονιάς,’ όπως έπραττε το ‘ΜΕΡΑ 25’. Και αυτό το πολιτικό κόμμα ήσαν η Πλεύση Ελευθερίας, η οποία ακόμη και αν συγκροτήθηκε ως κόμμα διαμαρτυρίας με αντιμνημονιακό περιεχόμενο, δεν παρέμεινε αυστηρά τέτοιο, φροντίζοντας να εστιάσει και σε διάφορες άλλες θεματικές και πλέον, έχοντας αξιοποιήσει την σχετικά καλή προεκλογική εκστρατεία που διεξήγαγε, εκστρατεία που δεν επένδυσε συμβολικούς-πολιτικούς πόρους σε μνημονιακού τύπου, αναφορές (η Πλεύση Ελευθερίας δραστηριοποιήθηκε αντιπολιτευτικά τον τελευταίο χρόνο) να διεκδικεί με αξιώσεις την είσοδο της στη Βουλή, εις βάρος του κόμματος του Γιάνη Βαρουφάκη.

[2] Παραπέμποντας στην ανάλυση του Θεόδωρου Τσέκου, θα κάνουμε λόγο για το γεγονός πως η Πλεύση Ελευθερίας, εν καιρώ πανδημικής κρίσης, άσκησε μία αντιπολίτευση της «ήσσονος επαφής» (low touch world). Και τι σημαίνει κάτι τέτοιο; Σημαίνει πως οι κομματικές δραστηριότητες περιορίστηκαν στις απολύτως απαραίτητες, εάν δεν αναβάλλονταν και αυτές (ακόμη και οι πιο σημαντικές) δίχως μάλιστα να υποκατασταθούν από την στροφή της ηγετικής ομάδας του κόμματος και των μελών του προς την χρήση ψηφιακών μέσων, όπως έπραξαν άλλα πολιτικά κόμματα, ώστε η Πλεύση να συνεχίσει να λειτουργεί, έστω και με αυτόν τον τρόπο. Βλέπε σχετικά, Τσέκος, Θεόδωρος., ‘Εισαγωγικά: Από τη μια κρίση στην άλλη. Μετάβαση και υπέρβαση (; ),’ στο: Βαρουξή, Χριστίνα., Κακεπάκη, Μανίνα., Σαρρής, Νίκος., Τραμουντάνης, Άγγελος., Τσέκερης, Χαράλαμπος., (επιμ.,), ‘Το Πολιτικό Πορτραίτο της Ελλάδας. Κρίση και η αποδόμηση του πολιτικού ΙΙ. Διακυβεύματα και προκλήσεις,’ Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Αθήνα, 2021, σελ. 16, Διαθέσιμο στο: to-politiko-portraito-tis-elladas-tis-elladas-ii-diakiveumata-kai-proklisis (ekke.gr) Και χρήζει επισήμανσης πως το παρά τον δυναμικό της χαρακτήρα και την εγγενή δυσκολία της να παραμένει σιωπηλή, ακόμη και όταν απαιτείται, η Ζωή Κωνσταντοπούλου ευθυγραμμίστηκε με τον κανόνα της «ήσσονος επαφής».

[3] Η Συριζαϊκή νοσταλγία, μπορεί να αποτελέσει ‘πρώτη ύλη’ για την διαμόρφωση ενός αφηγήματος τύπου ‘που είσαι ρε Ζωή να αλλάξεις πολλά.’ Τύπου ‘που είσαι ρε Ζωή να μας βοηθήσεις να βρούμε τον εαυτό μας.’ Ακόμη και αν αυτή η νοσταλγία δεν μετουσιώνεται σε έκφραση εκλογικής υποστήριξης υπέρ της ίδιας και του κόμματος Πλεύση Ελευθερίας, μπορεί και ασκεί τέτοια επιρροή εντός του κόμματος που εμποδίζει την ηγεσία του από το να στοχοποιήσει ανοιχτά την Ζωή Κωνσταντοπούλου και τις πολιτικές της προτάσεις.

[4] Θα ήταν εσφαλμένο να μην επισημάνουμε πως αυτή την φορά έχουμε να κάνουμε με μία διαφορετική και πιο ήρεμη Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία, πρώτον: Θέτει ως πρωταρχικό της στόχο να αποφύγει τα λάθη που διέπραξε ο Γιάνης Βαρουφάκης κατά την διάρκεια της προηγούμενης προεκλογικής περιόδου, προσέχοντας να μην υιοθετεί αντι-ευρωπαϊκές ‘κορώνες’. Δεύτερον, είναι περισσότερο σίγουρη για τις δυνατότητες του κόμματος και των μελών της (για τις δικές της, δεν έχει καμία αμφιβολία), μη διστάζοντας να αναδείξει κάποια εξ αυτών στο προσκήνιο, παρά το γεγονός πως η Πλεύση Ελευθερίας ήσαν και παραμένει ένα από τα πλέον αρχηγοκεντρικά ελληνικά πολιτικά κόμματα σε σημείο όπου εάν ερωτηθεί ένας πολίτης ‘πείτε μου δύο στελέχη της Πλεύσης’, να δυσκολευθεί πάρα πολύ να απαντήσει. Τρίτον, καθίσταται λιγότερο βλοσυρή και χαμογελά περισσότερο, φροντίζοντας  εν γένει να κρατά χαμηλούς τόνους σε γλωσσικό-πολιτικό επίπεδο, κάτι που σημαίνει πως έχει προχωρήσει αρκετά η αναδιαμόρφωση της πολιτικής της ταυτότητας ή αλλιώς, του πολιτικού της προφίλ, στο εγκάρσιο σημείο όπου σπεύδει να ενστερνιστεί new age επικοινωνιακές πρακτικές και χειρονομίες όπως είναι οι ‘καρδούλες’, πράγμα πολύ δύσκολο να συμβεί τα προηγούμενα χρόνια (μήπως άλλαξε image maker; ), και ιδίως την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-Ανεξαρτήτων Ελλήνων. Πρώτα και πριν απ’ όλα, σχηματίζοντας με τα ακροδάχτυλα της το σχήμα της καρδιάς, η Ζωή Κωνσταντοπούλου (η ‘δική σου Ζωή’), επιθυμεί να καταδείξει πως είναι ‘ερωτεύσιμη’ ως ‘νεαρή γυναίκα’, ως ‘πολιτικός που αξίζει την ευκαιρία που πριν από αυτή την απέκτησαν άλλοι που δεν ήσαν καλύτεροι της με τίποτα.’  Tις πολωτικές αφηγήσεις τις έχει αντικαταστήσει η ‘καρδιά,’ ως έκφραση ‘αγάπης προς όλους, ακόμη και προς αυτούς που δεν μας ψήφισαν.’ Τέταρτον, δεν εκλαμβάνει τους εφήβους ως «απλά μη ενήλικες», σύμφωνα με την διατύπωση της Weiss, επαναπροσδιορίζοντας ριζικά τους τρόπους με τους οποίους η Πλεύση ζητά την υποστήριξη τους. Βλέπε και, Weiss, J., ‘What is youth political participation? Literature review on youth political participation and political attitudes,’  Frontiers in Political Science, 2 1, 2020.

[5] Το αν η Ζωή Κωνσταντοπούλου μπορεί να υπερβεί τον πολιτικό λαϊκισμό, θα φανεί σε περίπτωση εισόδου της στη Βουλή. Το ό,τι επιδιώκει με επιτακτικό τρόπο να καταστήσει ελκυστικό και με σύγχρονο πολιτικό προφίλ το κόμμα της, δεν σημαίνει πως εκλείπουν λαϊκιστικές εγκλήσεις. Με τον λαϊκισμό σε αυτή την περίπτωση, να φέρει την μορφή του ευρωσκεπτικιστικού  «λαϊκισμού-προπαγάνδας» κατά τον Γάλλο Pierre-Andre Taguieff,  εναντίον καθεμίας ‘κρατίας’ ξεχωριστά και την κρίσιμη στιγμή, όλων μαζί: ‘Είμαστε ενάντια στην ‘ευρωγραφειοκρατία, στην ‘χρεοκρατία,’ στην ‘τραπεζοκρατία.’ Σε αυτό ακριβώς το λεξιλόγιο, στον λαϊκισμό που ‘αντλεί από τους πολλούς για να κυνηγήσει τους λίγους,’ εντοπίζεται η ‘παλαιά, καλή Ζωή του 2015’ που μένει να φωνάξει δημαγωγικά ‘αυτή είμαι.’ Βλέπε και, Taguieff, Andre-Pierre., ‘O λαϊκισμός και η πολιτική επιστήμη. Από την εννοιολογική πλάνη στα πραγματικά προβλήματα,’ Μετάφραση: Μπαλαμπανίδης Γιάννης, Περιοδικό ‘Νέα Εστία,’ Τεύχος 1816, Τόμος 164^ος, Νοέμβριος 2008, σελ. 813. Βλέπε επίσης, ‘Ιδρυτική Διακήρυξη,’ Πλεύση Ελευθερίας, Ιδρυτική Διακήρυξη – Πλεύση Ελευθερίας (plefsieleftherias.gr)

Όποιος επιχειρήσει με νηφαλιότητα να προσεγγίσει τις κατά καιρούς θέσεις, απόψεις ή δηλώσεις του Νίκου Ανδρουλάκη και της στενής του ομάδας από τότε που ανέλαβε την ηγεσία του ΠαΣοΚ, θα μπερδευτεί από την πανσπερμία τους ή τον παραλογισμό τους. Σε σημείο που ν’ αναρωτιέται κάποιος αν επιχειρεί να καταστήσει το ΠαΣοΚ ένα πιο …σοβαρό ΣΥΡΙΖΑ.

Ταυτοχρόνως, μετά τις εκλογές της 21^ης Μαΐου, διακρίνει κάποιος έναν ανείπωτο μεγαλοϊδεατισμό, ως να τον υπερψήφισαν μαζί  η Ελλάδα, η Ανατολική Ευρώπη, ίσως όλη η υφήλιος κι ο γαλαξίας μαζί. Κι όμως, το ΠαΣοΚ δεν έφτασε καν το ισχυρό διψήφιο ποσοστό που είχε ως στόχο.

Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Ανδρουλάκης, όπως κι ο Τσίπρας, είναι σαν να βλέπουν τα πράγματα με παραμορφωτικό φακό. Με τον οποίο αλλάζει η πραγματικότητα και το φυσιολογικό ή λογικό καθίσταται παράλογο.

Προσέξτε: Ποια λογική είχε η άρνηση Ανδρουλάκη να πάει να ενημερωθεί ο ίδιος για τους λόγους της παρακολούθησής του και δη με νόμιμες διαδικασίες;

Ε λοιπόν δεν είχε καμιά λογική. Αν πήγαινε ο ίδιος και υπερέβαινε τις νομικές διαδικασίες κι εμπόδια, θα μάθαιναν όλοι οι Έλληνες τι είχε συμβεί, αφού ο ίδιος δεν θα είχε κώλυμα να τους ενημερώσει. Δεν το έπραξε επειδή θεώρησε ότι έτσι θα πλήξει τον Μητσοτάκη, ίσως σε συνεργασία με τον Τσίπρα. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχει μια ακατάσχετη φημολογία που τελικά έπληξε και πλήττει τον ίδιο.

Προσέξτε: Λίγο μετά, επιχειρώντας να βάλει τον εαυτό του στο πολιτικό κάδρο της χώρας, επένδυσε στο γνωστό  «ούτε Τσίπρας ούτε Μητσοτάκης». Ίσως επειδή σε μια κρίση μεγαλείου θεώρησε ότι έχει κάτι από λάμψη Ανδρέα Παπανδρέου και θα επαναφέρει συναισθηματικά την κομματική μνήμη.

Λένε, ότι θέλησε να χαράξει τη δική του περπατησιά ή ότι δεν ήθελε να φαίνεται ένας «επαρχιώτης στην Ομόνοια μες το ψιλόβροχο αρχές του Μάη», που έλεγε ο Σαββόπουλος. Μα το  «ούτε, ούτε» απαιτεί την ικανότητα ευφυών κινήσεων αλλά και την κατοχή ισχυρών όπλων. Ο Ανδρουλάκης όμως ήταν γυμνός και πέραν του πατριωτικού του κομματισμού, ουδέν. Κι έτσι έβαλε δεύτερο συνεχές αυτογκόλ, αφού φάνηκε συγχρόνως και αμετροεπής απέναντι στην ελληνική κοινωνία, αμφισβητώντας την κρίση της αναφορικά με το ποιος θα είναι πρωθυπουργός.Φάνηκε ότι ο τρίτος θέλει να επιβάλλει σε όλους τους άλλους τη δική του θέληση. Κι εκτέθηκε ανεπανόρθωτα…

Προσέξτε κι αυτό: Γίνονται οι εκλογές κι ουσιαστικά αποτυγχάνει στο στόχο του για ισχυρό διψήφιο ποσοστό μέσω του οποίου θα … ήλεγχε την πολιτική ζωή.  Ο Μητσοτάκης έχει λάβει 30 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερες κι ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ βγαίνει και λέει το αμίμητο: Αν στις νέες εκλογές η ΝΔ έχει 149 βουλευτές, ΔΕΝ θα συναινέσω σε κυβέρνηση συνεργασίας. Τρίτο σοβαρό, σοβαρότατο αυτογκόλ!

Κι αμέσως μετά τη θέση ότι θ’ αφήσει τη χώρα ακυβέρνητη, βγαίνει σε πλατείες και ΜΜΕ και… κατηγορεί τον Μητσοτάκης ότι… εκβιάζει με απειλή για τρίτες κάλπες τον Αύγουστο! Μιλάμε, για τον απόλυτο παραλογισμό! Λογική και τακτική που δεν θα ήταν ανεκτές ούτε στην περίοδο της φοιτητικής του ζωής στην Ξάνθη… Μιλάμε για την πλήρη πολιτική ασυναρτησία, για πολιτικό σουρεαλισμό.

Έχει κι άλλο. Προσέξτε: Τα έβαλε με τη ΝΔ και τον Μητσοτάκη, επειδή ο Φαήλος Κρανιδιώτης ανέφερε ότι θα στηρίξει τη ΝΔ. Τι είναι ο Κρανιδιώτης; Αποτυχών εταίρος του Τζήμερου, του 0.8%.

Επειδή λοιπόν ο Κρανιδιώτης (που ούτως ή άλλως είχε πολιτική καταγωγή από τη ΝΔ) δήλωσε τη στήριξή του, ο Ανδρουλάκης με έναν συνειρμό τύπου αντιπροέδρου του Εδεσσαϊκού, διερωτήθηκε  δημοσίως  και φωναχτά για την επόμενη κυβέρνηση:  «Άρα γιατί να μην συγκυβερνήσει και με τον κ. Βελόπουλο; Στη ΝΔ ήταν και ο κ. Βελόπουλος. Έχει επιλογές. Αν ρωτούσατε τον κ. Μητσοτάκη πριν τις πρώτες εκλογές αν ήθελε την στήριξη του κ. Κρανιδιώτη θα σας έλεγε: «προς θεού, εμείς είμαστε ένα φιλελεύθερο κόμμα». Και τώρα βλέπω ότι ο κ. Κρανιδιώτης, η ακροδεξιά, να στηρίζει τη Νέα Δημοκρατία».

Τι να πει κάποιος; Απλά μένει ενεός! Δηλαδή, ο τρίτος Ανδρουλάκης, υποδεικνύει στο πρώτο κόμμα με ποιον θα συγκυβερνήσει και δη μέσω ενός παράλογου σκεπτικού.  Πολύ περισσότερο όταν βάζει τα στελέχη του περιβάλλοντός του (Μάνζος) να καταγγέλλουν τον Μητσοτάκη, επειδή θεωρούν ότι …  «είναι αντιδημοκρατικό» αν δεν εξασφαλίσει την αυτοδυναμία η Νέα Δημοκρατία να στείλει τη χώρα σε τρίτες εκλογές».

Άλαλα τα χείλη…  Τι κάνει ο Ανδρουλάκης; Βάζει συνεχή αυτογκόλ κι ύστερα τα χρεώνει στον διπλανό συμπαίκτη του.

Θα μπορούσε να πιέσει τον Μητσοτάκη και να προβληματίσει τον Μεσαίο/Κεντρογενή χώρο, αποδεχόμενος κυβερνητική συνεργασία, με συγκεκριμένους κοινωνικοπολιτικούς όρους. Κι αν δεν τους αποδεχόταν να τον καταγγείλει. Όχι να τον καταγγέλλει  τώρα, επειδή… δεν συνεργάζεται με τον Βελόπουλο!

Ξαναλέμε: Άλαλα τα χείλη των ασεβών.

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ 10/6/2023

ΤΑ ΝΕΑ: «ΤΟ ΓΚΑΛΟΠ ΠΟΥ ΛΥΝΕΙ ΤΗΝ ΕΞΙΣΩΣΗ»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ: «Τα 10 SOS για εισοδήματα από ακίνητα»

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: «Ο Μπάιντεν ψάχνει φόρμουλα για τα τουρκικά μαχητικά F-16»

ΣΤΟ ΚΑΡΦΙ: «ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ ΚΑΙ ΨΕΜΑΤΑ»

EΣΤΙΑ: ««Δολοφονούν» τον Καποδίστρια και …μετά θάνατον»

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ: «ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΗΣ «ΓΑΛΑΖΙΑΣ» ΦΟΡΟΑΠΑΤΗΣ»

ΜΑΚΕΛΕΙΟ: «ΑΙΜΑ ΣΚΑΪ ΜΑΦΙΑ ΝΔ»

ESPRESSO: «ΣΕ ΚΑΣΑ ΜΕ ΣΤΡΑΣ»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ: «ΚΚΕ ΔΥΝΑΤΟ Η ΕΛΠΙΔΑ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ!»

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ: «ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΝΕΑ ΤΕΤΡΑΕΤΙΑ»

Η ΒΡΑΔΥΝΗ: «Πως θα ξεφουσκώσετε το εκκαθαριστικό σας»

KONTRANEWS: «ΣΤΟΝ ΚΑΙΑΔΑ… ΟΙ ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΕΙΣ ΓΙΑΤΙ ΚΟΣΤΙΖΟΥΝ!»

Η ΑΠΟΨΗ: «ΤΟ ΜΑΚΡΥ ΧΕΡΙ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΣΕ ΡΟΔΟΠΗ ΚΑΙ ΞΑΝΘΗ»

Ο ΛΟΓΟΣ: «Προεκλογικές αναταράξεις»

Η ΑΥΓΗ: «Η κρυφή ατζέντα γης Ν.Δ.»

STAR: «ΜΕΤΑΘΑΝΑΤΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΙΧΕ Η ΕΡΠΕΤΟΛΟΓΟΣ»

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: «ΕΔΙΩΞΑΝ τον Δρα Θάνατο μετά τη θύελλα»

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

AXIANEWS: «ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΑΠΟΓΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ»

Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ: «Σκανάρισμα σε δημόσιες συμβάσεις αξίας 11,14 δισ. ευρώ»

AGRENDA: «Άνετα 25 λεπτά οι μύλοι μαλακώνει και το εμπόριο»

Μέχρι το 2028 αναμένεται, αν όλα προχωρήσουν όπως προβλέπεται, να έχουμε τα πρώτα F-35 στην Ελλάδα.

Αυτό τόνισε, μεταξύ άλλων, ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, μιλώντας, σήμερα, στον Real FM και τον δημοσιογράφο Νίκο Χατζηνικολάου. Αναφέρθηκε στην αλλαγή των ισορροπιών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία στον αέρα επισημαίνοντας ότι «με τα Rafale που αποκτούμε εμείς και δεν θα αποκτήσει η Τουρκία, με το πρόγραμμα των Viper που έχουμε προχωρήσει εμείς και η Τουρκία ακόμα περιμένει το πράσινο φως για να αρχίσει τη διαπραγμάτευση, με τα F-35 που θα αποκτήσουμε, το πράσινο φως έχει δοθεί μένουν τα διαδικαστικά σημεία ενώ οι γείτονες έχουν αποκλειστεί από αυτό το πρόγραμμα, όπως καταλαβαίνετε, είμαστε πολύ καλά σε σημείο στον αέρα».

Συμπλήρωσε ότι «από εκεί και πέρα υπάρχουν παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν και σε θάλασσα και σε ξηρά όσον αφορά τα εξοπλιστικά μας». «Είναι», είπε, «δρομολογημένες όμως οι κινήσεις». Νωρίτερα, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ και τους δημοσιογράφους Άκη Παυλόπουλο και Δημήτρη Οικονόμου υπογράμμισε ότι τα κανάλια επικοινωνίας με την Τουρκία «με μηνύματα ή απευθείας επικοινωνία» πρέπει να παραμένουν «ανοικτά» ενώ για την υπηρεσιακή κυβέρνηση, τόνισε ότι «ο υπουργός Άμυνας ο κύριος Στεφανής επεδίωξε από την αρχή να χρησιμοποιήσει αυτό το κανάλι επικοινωνίας με το νέο υπουργό Άμυνας της Τουρκίας τον κύριο Γκιουλέρ».

«Τα κανάλια επικοινωνίας», πρόσθεσε, «αποδεικνύονται ιδιαίτερα χρήσιμα σε καιρούς έντασης προκειμένου να γίνουν οι προσπάθειες εκτόνωσής της». Ειδικότερα για τον Έβρο, αναφέρθηκε στην επικοινωνία μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών «του δικού μας υπηρεσιακού του κυρίου Κασκαρέλη και του νέου Τούρκου υπουργού Εξωτερικών του κυρίου Φιντάν ενώ ξεκαθάρισε: «Ο Χαράλαμπος Λαλούσης ο υπηρεσιακός υπουργός Προστασίας του Πολίτη έχει τεράστια εμπειρία γιατί έχει χρηματίσει και … στον Έβρο και αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού». «Υπάρχουν», ανέφερε, «άνθρωποι και σε επίπεδο υπηρεσιακής κυβέρνησης που ξέρουν καλά τη δουλειά τους. Αλλά κυρίως υπάρχουν και από πίσω δομές όπως η ελληνική αστυνομία και οι Ένοπλες Δυνάμεις φυσικά που επίσης ξέρουν να κάνουν καλά τη δουλειά τους και να προασπίζουν την εθνική κυριαρχία και τα εθνικά συμφέροντα».

ΑΠΕ-ΜΠΕ