Επιστήμονες από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν τη φωτεινότερη και ισχυρότερη έκρηξη υπερκαινοφανούς αστέρα (σουπερνόβα) που έχει ποτέ παρατηρηθεί στο σύμπαν.
Είναι τουλάχιστον δύο φορές πιο φωτεινή και μεγαλύτερης ενέργειας σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη είχε βρεθεί έως τώρα.
Η έκρηξη με την ονομασία SN2016aps πιστεύεται ότι ακολούθησε τη συγχώνευση δύο τεράστιων άστρων. Η ενέργεια που απελευθερώθηκε, ήταν δεκαπλάσια μιας τυπικής έκρηξης σουπερνόβα, ενώ η λαμπρότητα έως 500 φορές μεγαλύτερη.
Το φαινόμενο είχε αρχικά εντοπισθεί το 2016 από το τηλεσκόπιο Pan-STARRS, αλλά μόλις τώρα, μετά από τετραετή μελέτη και από άλλα διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια (Hubble, Keck, Gemini κ.α.), έγινε αντιληπτό το μέγεθος της έκρηξης. Η μάζα του υπερκαινοφανούς αστέρα εκτιμάται ότι ήταν 50 έως 100 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου μας, ενώ συνήθως οι σουπερνόβα έχουν οκτώ έως 15 ηλιακές μάζες.
Οι ερευνητές του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν και των πανεπιστημίων Northwestern, Οχάιο, Μπέρμιγχαμ, Στοκχόλμης και Κοπεγχάγης έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας “Nature Astronomy”.
Οι εκρήξεις σουπερνόβα συμβαίνουν στην επιφάνεια ενός άστρου παράγοντας τεράστιες ποσότητες ενέργειας, πράγμα που οδηγεί στην εντυπωσιακή αύξηση της λάμψης ενός άστρου κατά χιλιάδες έως εκατομμύρια φορές σε σχέση με την προηγούμενη φωτεινότητα του. Μερικές φορές το άστρο είναι τόσο λαμπρό, που γίνεται ορατό με γυμνά μάτια στον ουρανό της Γης, εμφανιζόμενο από το πουθενά.
Συνήθως η έκρηξη συμβαίνει σε ζεύγη άστρων λευκών νάνων, που βρίσκονται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο, ώσπου συγχωνεύονται. Καθώς το ένα άστρο «ρουφά» σταδιακά ολοένα περισσότερη ύλη από το άλλο, η τελευταία συσσωρεύεται στην επιφάνεια του πρώτου και τελικά, όταν η πυκνότητα ξεπεράσει ένα όριο, ακολουθεί μια κατακλυσμική θερμοπυρηνική έκρηξη.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση: https://www.nature.com/articles/s41550-020-1066-7
Παύλος Δρακόπουλος / ΑΠΕ-ΜΠΕ
