Ουκρανοί πολίτες επιβιβάζονται καθημερινά σε πούλμαν προκειμένου να ξεφύγουν από τη δίνη του πολέμου. Δεκάδες δρομολόγια εκτελούνται από και προς την Ελλάδα. Γυναίκες, παιδιά και άνδρες μη στρατεύσιμης ηλικίας αποβιβάζονται με ό,τι κατάφεραν να χωρέσουν στις αποσκευές τους και κυρίως με την προσδοκία να μπορέσουν να γυρίσουν γρήγορα στην πατρίδα τους.
Η Ντιάνα η οποία βρίσκεται στη δεύτερη δεκαετία της ζωής της με δάκρυα στα μάτια περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τι επικρατούσε στην πόλη Λβιβ απ’ όπου προέρχεται, λίγο πριν την αναχώρησή της: «Κάθε δυο- τρεις ώρες χτυπούν οι σειρήνες και οι άνθρωποι τρέχουν από τα σπίτια τους να κρυφτούν. Έχω αφήσει εκεί τους αδερφούς μου, τις θείες μου, τη γιαγιά μου. Τα αδέρφια μου έμειναν για να προστατεύουν τα χωριά μας» εξηγεί σε καλά ελληνικά λόγω της συνεργασίας της με εγχώριες επιχειρήσεις τουρισμού.
Όσοι Ουκρανοί πολίτες επιλέγουν ως καταφύγιο την Ελλάδα το κάνουν επειδή έχουν γνωστούς. Δεν μιλούν όμως όλοι τη γλώσσα. Ο 8χρονος Σάσα έφτασε στη χώρα μας συνοδευόμενος από τη γιαγιά του η οποία διαμένει χρόνια στην Ελλάδα και πήγε να τον παραλάβει από τα σύνορα Ρουμανίας-Ουκρανίας. Οι γονείς του έμειναν πίσω αφού ο πατέρας του κλήθηκε να πολεμήσει. Η γιαγιά του προσπαθεί να κατευνάσει την ανασφάλεια του τάζοντας του βόλτα στη θάλασσα.
«Τα μικρά παιδιά δεν ξέρουν από πόλεμο. Φοβούνται», λέει η Γκαλίνα, η οποία διαμένει 13 χρόνια στην Ελλάδα και περίμενε με αγωνία να φτάσουν οι συγγενείς της από την Τερνόπολη της δυτικής Ουκρανίας. «Ελπίζω να γίνουν όλα καλά…Να ηρεμήσουν όλοι. Κανείς δεν θα το ξεχάσει ποτέ αυτό». Το ίδιο επιβεβαιώνει η ομοεθνής της Μαργαρίτα που καθημερινά μιλά με φίλους και γνωστούς οι οποίοι έμειναν να υπερασπιστούν τα εδάφη τους: «Έχουν πείσμα. Πολεμάνε όλοι…Εργοστάσιο που σταμάτησε να λειτουργεί τώρα κάνει μολότοφ και μοιράζει στους ανθρώπους και όταν περνάνε τανκς και άλλα πολεμικά οχήματα τα ρίχνουν από τα διαμερίσματά τους», περιγράφει μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ενώ περιμένει την άφιξη της κόρης της από το Τσερνιβτσί.
Βλέποντας τη χώρα τους να έχει μπει σε αχαρτογράφητα νερά, όλο και περισσότεροι Ουκρανοί αναζητούν το πρώτο δρομολόγιο που θα τους μεταφέρει σε έναν καλύτερο κόσμο, χωρίς εχθροπραξίες. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών έχουν φύγει από την Ουκρανία 1,2 εκατ. πολίτες. Σε ανακοίνωσή του ο Ύπατος Εκπρόσωπος του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, Φίλιππο Γκράντι τόνισε: «Έχω εργαστεί σε έκτακτες περιπτώσεις για τις ανάγκες προσφύγων σχεδόν 40 χρόνια. Σπάνια έχω δει μια έξοδο τόσο γρήγορη, όσο αυτή. Ώρα με την ώρα, λεπτό προς λεπτό, περισσότεροι άνθρωποι φεύγουν από την τρομακτική πραγματικότητα της βίας. Αμέτρητοι έχουν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της χώρας. Και αν δεν υπάρξει άμεσος τερματισμός της σύγκρουσης, εκατομμύρια άλλοι, είναι πιθανό να αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την Ουκρανία».
Ο Γιάννης Λαθύρης εργάζεται ως οδηγός σε πούλμαν και το τελευταίο δεκαήμερο οι εικόνες που αντίκρυσε στα σύνορα Ρουμανίας-Ουκρανίας τον κάνουν να λυγίζει: «Όσο και σκληρός να είναι κάποιος όταν δει αυτές τις εικόνες γίνεται αρνάκι. Γυναίκες και παιδάκια μικρά να τα βλέπεις να κλαίνε… Οι Ρουμάνοι τους έδιναν τρόφιμα, νερό, έφτιαχναν σκηνές για να μπορεί να κοιμάται ο κόσμος. Το ταξίδι μας διήρκησε τριάντα ώρες. Ήμασταν δυο οδηγοί. Όταν οδηγούσε ο ένας, ο άλλος μιλούσε στον κόσμο για να τους κάνει να αισθανθούν καλύτερα και πιο ασφαλείς. Έρχονται στην Ελλάδα για να βρουν συγγενείς και φίλους. Δεν είχαν επιλογή. Τι να έκαναν; Να κάθονταν να τους σφυροκοπούν;» αναφέρει.
Την πρώτη μέρα του πολέμου έφυγαν από την Ουκρανία 82 χιλιάδες άνθρωποι. Μετά την 24η Φεβρουαρίου καταγράφονται καθημερινά τουλάχιστον 117 χιλιάδες νέοι πρόσφυγες, με βάση την καταμέτρηση της Ύπατης Αρμοστείας. Το 52,4% βρίσκεται στην Πολωνία (https://data2.unhcr.org/en/situations/ukraine).Σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό Time, από το ξέσπασμα του πολέμου στη Συρία πέρασαν δυο χρόνια μέχρι να καταγραφούν οι μεγαλύτερες ροές προσφύγων. Και πάλι όμως χρειάστηκαν τρεις μήνες για να αποχωρήσουν ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, Σάμπια Μαντού, τόνισε πως με «αυτούς τους ρυθμούς» η Ουκρανία θα μπορούσε να αποτελέσει την πηγή της «μεγαλύτερης προσφυγικής κρίσης του αιώνα».
ΑΠΕ-ΜΠΕ / Μαρία Παππά
