Περίπου στα 2,5 εκατομμύρια ευρώ τη μέρα υπολογίζεται το κόστος από το άνοιγμα των διοδίων από τους αγρότες αναφέρει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρίστος Δήμας. «Προφανώς, τα έσοδα που χάνονται από τα διόδια στους αυτοκινητόδρομους μετατρέπονται σε αξιώσεις σε βάρος του Δημοσίου, οι οποίες μάλιστα, δεν είναι καθόλου αμελητέες» τονίζει υπουργός και προσθέτει ότι «το κόστος αυτό εκτιμάται, κατά προσέγγιση, σε 2,5 εκατ. ευρώ την ημέρα, πλην της Αττικής Οδού, και τα χρήματα αυτά πέφτουν στην πλάτη του Έλληνα φορολογούμενου, ο οποίος θα κληθεί να σηκώσει ένα επιπλέον, αχρείαστο βάρος».
Σύμφωνα με τον κ. Δήμα όσοι σκέφτονται να ανοίξουν τα διόδια με το πρόσχημα να γίνει ελεύθερη η διέλευση για τους πολίτες, ουσιαστικά είναι εκείνοι που θα επιβαρύνουν με το κόστος της μη καταβολής των διοδίων όλους τους φορολογούμενους. Όσους χρησιμοποιήσουν τον δρόμο, αλλά και τους υπόλοιπους οι οποίοι δεν θα τον χρησιμοποιήσουν.
Ο υπουργός αναφέρεται και στα μεγάλα συγκοινωνιακά έργα που αλλάζουν τη εικόνα της χώρας αλλά και στο πρόγραμμα αντιπλημμυρικών και υδραυλικών έργων σε όλη την Ελλάδα προϋπολογισμού πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ. «Το 2026 αναμένεται να ολοκληρωθούν άλλα δύο εμβληματικά έργα. Το πρώτο είναι η επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης προς την Καλαμαριά με πέντε νέους σταθμούς: Νομαρχία, Καλαμαριά, Αρετσού, Νέα Κρήνη και Μίκρα. Το επόμενο μεγάλο βήμα είναι παράδοση στην κυκλοφορία του βόρειου τμήματος του Ε-65, μήκους 45 χλμ».
Για τα αντιπλημμυρικά ο υπουργός υπογραμμίζει ότι σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη 51 υδραυλικά έργα κάθε κατηγορίας, συνολικού προϋπολογισμού 1,22 δισ. ευρώ, σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, ενώ παράλληλα «τρέχουν» 34 μελέτες ύψους 76,4 εκατ. ευρώ, 14 έργα υπό δημοπράτηση προϋπολογισμού 936 εκατ. ευρώ και έργα άνω των 290 εκατ. ευρώ που προγραμματίζονται, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπάρχει συνέχεια, βάθος και μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. Ενδεικτικά, μόνο στην Αττική υλοποιούνται μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα συνολικού προϋπολογισμού άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ, που περιλαμβάνουν διευθετήσεις ρεμάτων.
Ολόκληρη συνέντευξη του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χριστού Δήμα στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και τον Γιώργο Ψύλλια έχει ως εξής:
ΕΡ: Τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε αποκλεισμούς κυκλοφορίας στους αυτοκινητόδρομους λόγω των κινητοποιήσεων των αγροτών, οι οποίοι προαναγγέλλουν ότι θα ανοίξουν και τα διόδια. Συνεπάγεται κόστος αυτό για το Δημόσιο;
ΑΠ: Προφανώς, τα έσοδα που χάνονται από τα διόδια στους αυτοκινητόδρομους μετατρέπονται σε αξιώσεις σε βάρος του Δημοσίου, οι οποίες μάλιστα, δεν είναι καθόλου αμελητέες. Το κόστος αυτό εκτιμάται, κατά προσέγγιση, σε 2,5 εκατ. ευρώ την ημέρα, πλην της Αττικής Οδού, και τα χρήματα αυτά πέφτουν στην πλάτη του Έλληνα φορολογούμενου, ο οποίος θα κληθεί να σηκώσει ένα επιπλέον, αχρείαστο βάρος.
Είναι χρήματα, επίσης, τα οποία μπορεί να λείψουν από άλλα έργα, είτε οδικά είτε φράγματα και αρδευτικά έργα, τα οποία υλοποιεί σήμερα το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ακριβώς, για να στηρίξει την αγροτική οικονομία.
Συνεπώς, όσοι σκέφτονται να ανοίξουν τα διόδια με το πρόσχημα να γίνει ελεύθερη η διέλευση για τους πολίτες, ουσιαστικά, είναι εκείνοι που θα επιβαρύνουν με το κόστος τής μη καταβολής των διοδίων όλους τους φορολογούμενους. Όσους χρησιμοποιήσουν τον δρόμο, αλλά και τους υπόλοιπους, οι οποίοι δεν θα τον χρησιμοποιήσουν.
ΕΡ: Ποια είναι η στρατηγική του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την αντιπλημμυρική προστασία, απέναντι στην πρόκληση της κλιματικής κρίσης;
ΑΠ: Η διαχείριση των υδάτινων πόρων αποτελεί έναν από τους πιο κρίσιμους άξονες της πολιτικής του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, καθώς συνδέεται άμεσα με την αγροτική παραγωγή, την επισιτιστική επάρκεια, την ύδρευση και την ανθεκτικότητα των περιοχών απέναντι στην κλιματική κρίση. Για τον λόγο αυτό, υλοποιούμε ένα ολοκληρωμένο, πολυεπίπεδο πρόγραμμα αρδευτικών, εγγειοβελτιωτικών, υδραυλικών και αντιπλημμυρικών έργων, το μεγαλύτερο που έχει υλοποιηθεί ποτέ στη χώρα σε αυτόν τον τομέα.
Σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη 51 υδραυλικά έργα κάθε κατηγορίας, συνολικού προϋπολογισμού 1,22 δισεκατομμυρίων ευρώ, σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, ενώ παράλληλα «τρέχουν» 34 μελέτες ύψους 76,4 εκατ. ευρώ, 14 έργα υπό δημοπράτηση προϋπολογισμού 936 εκατ. ευρώ και έργα άνω των 290 εκατ. ευρώ που προγραμματίζονται, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπάρχει συνέχεια, βάθος και μακροπρόθεσμος σχεδιασμός.
Οι πόροι προέρχονται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, το ΕΣΠΑ, αλλά και σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως ΣΔΙΤ και δανεισμός από ΕΤΕπ και CEB.
Ενδεικτικά, μόνο στην Αττική υλοποιούνται μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα συνολικού προϋπολογισμού άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ, που περιλαμβάνουν διευθετήσεις ρεμάτων και παρεμβάσεις σε κρίσιμες λεκάνες απορροής. Η διευθέτηση του ρέματος Εσχατιάς βρίσκεται σε ποσοστό υλοποίησης 90%, η διευθέτηση του χειμάρρου Αγίου Γεωργίου στο Θριάσιο Πεδίο βαίνει προς ολοκλήρωση, ενώ προχωρά και η διευθέτηση του ρέματος Αχαρνών (Καναπίτσια).
Τα έργα αυτά σχεδιάζονται με βάση τα νέα υδρολογικά δεδομένα που διαμορφώνονται υπό το βάρος των κλιματολογικών μεταβολών, ώστε να ανταποκριθούν καλύτερα σε ακραία καιρικά φαινόμενα αυξημένης έντασης και συχνότητας, προστατεύοντας ανθρώπινες ζωές, περιουσίες και κρίσιμες αστικές λειτουργίες.
ΕΡ: Ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα-Πύργος παραδόθηκε στην κυκλοφορία. Ποια είναι τα επόμενα μεγάλα έργα που βρίσκονται κοντά στο στάδιο της ολοκλήρωσης;
ΑΠ: Είχαμε υποσχεθεί ότι μέσα σε τρία χρόνια θα ολοκληρωθεί το έργο και πράγματι παραδώσαμε εμπρόθεσμα και τα 75 χιλιόμετρα του Πάτρα–Πύργος. Τα πρώτα 65 χιλιόμετρα δόθηκαν στην κυκλοφορία το καλοκαίρι και τα υπόλοιπα 10 χιλιόμετρα πριν από 15 ημέρες. Έτσι, έχουμε πλέον έναν ασφαλή και άνετο αυτοκινητόδρομο που συνδέει την Αθήνα, την Ελευσίνα, την Κόρινθο, την Πάτρα και τον Πύργο, κάτι το οποίο δεν είναι καθόλου αυτονόητο, αν αναλογιστεί κανείς την κατάσταση στην οποία βρισκόταν το συγκεκριμένο έργο το 2019.
Το 2026 αναμένεται να ολοκληρωθούν άλλα δύο εμβληματικά έργα. Το πρώτο είναι η επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης προς την Καλαμαριά με πέντε νέους σταθμούς: Νομαρχία, Καλαμαριά, Αρετσού, Νέα Κρήνη και Μίκρα. Οι πολίτες και οι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης έχουν αγκαλιάσει το νέο μέσο, ενώ η κίνηση των οχημάτων έχει μειωθεί κατά 15%. Με την επέκταση στην Καλαμαριά τα οφέλη αυτά θα πολλαπλασιαστούν και ο χάρτης των συγκοινωνιακών υποδομών της πόλης θα αλλάξει ριζικά.
Το επόμενο μεγάλο βήμα είναι παράδοση στην κυκλοφορία του βόρειου τμήματος του Ε-65, μήκους 45 χλμ, ένα έργο που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κι εργαζόμαστε ώστε να ολοκληρωθεί στο τέλος του πρώτου εξαμήνου. Ο Ε–65 είναι ο αυτοκινητόδρομος που συνδέει τη Στερεά Ελλάδα με τη Δυτική Μακεδονία, από τη Λαμία μέχρι τον κόμβο της Εγνατίας Οδού στα Γρεβενά. Πρόκειται για έναν κομβικό οδικό άξονα, ο οποίος θα προσφέρει ασφαλέστερες οδικές μετακινήσεις και θα δώσει αναπτυξιακή ώθηση σε περιοχές που βρίσκονταν έως σήμερα στην απομόνωση.
Στην Αττική συνεχίζεται το εμβληματικό έργο της κατασκευής της Γραμμής 4 του Μετρό, με 15 νέους σταθμούς, ενώ το 2026 θα προχωρήσουν δύο νέες παρεμβάσεις που αποσκοπούν στον περιορισμό της κυκλοφοριακής συμφόρησης:
• Στον Σκαραμαγκά, προωθείται τριπλή παρέμβαση στους ανισόπεδους κόμβους του Σχιστού και των Ναυπηγείων και η σύνδεση με την Περιφερειακή Αιγάλεω.
• Στον Α/Κ Μεταμόρφωσης, προβλέπεται σημειακή παρέμβαση με σκοπό τη διευκόλυνση της εξόδου των οχημάτων που κατευθύνονται από την Αττική Οδό προς την Εθνική Οδό, στο ρεύμα προς Λαμία.
Τα παραπάνω έργα αποτελούν καίριες παρεμβάσεις στον χάρτη των οδικών συγκοινωνιακών υποδομών της πατρίδας, βελτιώνουν ριζικά την ποιότητα ζωής των πολιτών, ενισχύουν το εμπόριο, τον τουρισμό και φυσικά, την κοινωνική συνοχή.
Σε συνδυασμό και με τα υδραυλικά έργα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών υλοποιεί σήμερα ένα εκτεταμένο πρόγραμμα παρεμβάσεων σε κάθε πεδίο, ώστε όλη η Ελλάδα να είναι ένα εργοτάξιο.
ΕΡ: Ας περάσουμε σε άλλα μεγάλα έργα όπου είχαμε πρόσφατες εξελίξεις όπως ο ΒΟΑΚ. Τι σημαίνει στην πράξη η ενεργοποίηση της προαίρεσης για το τμήμα Κίσσαμος-Χανιά και πού γίνονται σήμερα εργασίες;
ΑΠ: Ο Βόρειος Οδικός Άξονας της Κρήτης είναι ένα έργο το οποίο υλοποιείται. Τελευταία εξέλιξη είναι η άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης για το τμήμα Κίσσαμος-Χανιά, μήκους περίπου 30 χιλιομέτρων, η οποία εντάσσει το δυτικό άκρο του άξονα στη σύμβαση παραχώρησης και επεκτείνει τον ΒΟΑΚ σε συνολικό μήκος 187 χιλιομέτρων, από τη Χερσόνησο Ηρακλείου μέχρι την Κίσσαμο Χανίων. Η προαίρεση ενεργοποιήθηκε έξι μήνες νωρίτερα από το προβλεπόμενο συμβατικό περιθώριο, καλύπτοντας μια κρίσιμη προϋπόθεση για την έναρξη της κατασκευαστικής φάσης στο μεγαλύτερο και πιο απαιτητικό τμήμα της παραχώρησης και επιτρέποντας στον παραχωρησιούχο να ολοκληρώσει τη χρηματοδότηση του έργου.
Παράλληλα, εκτελούνται εργασίες στο δημόσιο έργο Άγιος Νικόλαος-Νεάπολη, στο ΣΔΙΤ Νεάπολη-Χερσόνησος, ενώ στο τμήμα της παραχώρησης Χανιά-Ηράκλειο έχουν εγκατασταθεί τα πρώτα εργοτάξια στις παρακάμψεις Χανίων και Ρεθύμνου και ακολουθεί η παράκαμψη Ηρακλείου. Ταυτόχρονα, υλοποιούνται έργα οδικής ασφάλειας σε κρίσιμα σημεία, με επιπλέον παρεμβάσεις να προγραμματίζονται εντός του 2026, ενώ χρηματοδοτούνται οι μελέτες για την επέκταση του άξονα και ανατολικά από την Παχιά Άμμο μέχρι τη Σητεία.
Συνολικά, ο ΒΟΑΚ είναι ένα έργο με διαφορετικά εργαλεία υλοποίησης, αλλά με έναν κοινό στόχο: να αποκτήσει η Κρήτη τον πρώτο πλήρη αυτοκινητόδρομο σε νησί, που θα μειώσει δραστικά τα τροχαία ατυχήματα, θα στηρίξει την τουριστική και παραγωγική δραστηριότητα και θα ενώσει, με όρους ασφάλειας και αξιοπιστίας, τη μία άκρη του νησιού με την άλλη.
ΕΡ: Παραχώρηση Εγνατίας Οδού: Ποια είναι τα συγκεκριμένα οφέλη για το Δημόσιο και τους πολίτες από την παραχώρησή της; Πώς διασφαλίζεται η ποιότητα των υπηρεσιών και το ύψος των διοδίων;
ΑΠ: Η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού αποτελεί μία στρατηγική θεσμική επιλογή που ανοίγει έναν νέο κύκλο εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης ενός κρίσιμου εθνικού άξονα. Πρόκειται για μια υποδομή μήκους 658 χιλιομέτρων, μαζί με τρεις κάθετους άξονες, η οποία έχει κατασκευαστεί τμηματικά πριν από 15 έως και 20 χρόνια και απαιτεί πλέον βαριά και συστηματική συντήρηση. Το Δημόσιο, με τα δεδομένα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, δεν μπορεί να καλύψει ετήσιες ανάγκες συντήρησης ύψους 65 έως 70 εκατομμυρίων ευρώ, ούτε τις εκτεταμένες αναβαθμίσεις που απαιτούνται.
Μέσα από τη σύμβαση παραχώρησης, το Δημόσιο εξασφαλίζει άμεσο δημοσιονομικό όφελος περίπου 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο κατευθύνεται στην απομείωση του δημόσιου χρέους, ενώ ταυτόχρονα μεταφέρει το κόστος συντήρησης, αναβάθμισης και λειτουργίας στον παραχωρησιούχο για χρονικό ορίζοντα 35 ετών. Ο παραχωρησιούχος αναλαμβάνει συγκεκριμένες και δεσμευτικές υποχρεώσεις: εκτεταμένη αναβάθμιση σηράγγων στην υψηλότερη τεχνική κατηγορία, παρεμβάσεις σε γέφυρες και οδόστρωμα, εκσυγχρονισμό των συστημάτων διοδίων και κατασκευή 16 Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων και 12 Χώρων Αναψυχής, ώστε η Εγνατία να λειτουργεί ως σύγχρονος ευρωπαϊκός αυτοκινητόδρομος.
Σε ό,τι αφορά τα διόδια, διασφαλίζεται η συνέχιση ενός πλαισίου απαλλαγών για τις τοπικές μετακινήσεις, ιδίως για κατοίκους όμορων περιοχών, με δυνατότητα παράτασης των απαλλαγών με εντολή του Δημοσίου. Η φιλοσοφία τής παραχώρησης είναι δίκαιη και ευρωπαϊκή: οι διερχόμενες μεταφορές μεγάλων αποστάσεων συνεισφέρουν αναλογικά περισσότερο, ενώ προστατεύονται οι καθημερινές τοπικές μετακινήσεις.
Συνολικά, η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού αποτυπώνει στην πράξη αυτό που είπαμε στον Προϋπολογισμό: ότι η ανάπτυξη δεν είναι αφηρημένη έννοια, αλλά περνά μέσα από υποδομές ασφαλείς, λειτουργικές και ανθεκτικές, που στηρίζουν την οικονομία, την περιφερειακή συνοχή και την καθημερινότητα των πολιτών, σήμερα και στο μέλλον.
ΑΠΕ-ΜΠΕ