Είναι γνωστά πια τα δεδομένα. Το υπουργείο Ανάπτυξης επέβαλλε πριν λίγες ημέρες πρόστιμο 1,4 εκατ. ευρώ στο σούπερ μάρκετ Σκλαβενίτης για παραβάσεις του Κώδικα Δεοντολογίας, κατόπιν ελέγχου που διατάχθηκε το καλοκαίρι του 2025. Πρόστιμο 800 χιλιάδων ευρώ επιβλήθηκε και στη Lidl, για παραβάσεις του πλαφόν στο περιθώριο κέρδους.
Ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος δήλωσε:
«Η εφαρμογή του νόμου για την προστασία των καταναλωτών είναι αδιαπραγμάτευτη. Ο νόμος είναι νόμος και ισχύει για όλους…».
Η απόφαση αυτή χαιρετίστηκε στα social media και από το μεγαλύτερο μέρος των ΜΜΕ. Πρωτίστως, όμως, είχε την έγκριση του ίδιου του Πρωθυπουργού.
Τα χαμηλά κέρδη που δεν είναι και τόσο χαμηλά
Ο Σκλαβενίτης, από την πλευρά του, ισχυρίζεται ότι έχει χαμηλό περιθώριο κέρδους και πως δεν κάνει παραπλανητικές προσφορές — κάτι που, ωστόσο, έρχεται σε αντίθεση με τα ευρήματα της ΔΙ.Μ.Ε.Α.
Τα στοιχεία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου δείχνουν ότι οι οικονομικές καταστάσεις της θυγατρικής Χαλκιαδάκης Α.Ε. (60% ιδιοκτησία της «Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης Α.Ε.Ε.») για το 2024 καταγράφουν κύκλο εργασιών 239.797.515,15 ευρώ και καθαρά κέρδη 12.772.006,82 ευρώ. Δηλαδή, ποσοστό καθαρού κέρδους 5,33%, σε μια χρονιά που η ακρίβεια τσάκιζε τα νοικοκυριά.
Θυγατρικές, μια «αλυσίδα» μέσα στην αλυσίδα
Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Οι καθυστερημένες δημοσιεύσεις των οικονομικών καταστάσεων εταιρειών όπως η Ελληνική Χαρτοβιομηχανία Γλάρος Α.Β.Ε.Ε. και η Αύρα Παραγωγή Γευμάτων Μονοπρόσωπη Α.Ε., που ανήκουν στα τρία αδέλφια Σκλαβενίτη, προμηνύουν «σεισμό» στα οικονομικά δεδομένα του ομίλου. Ο όμιλος έχει δημιουργήσει ένα πλέγμα επιχειρήσεων — με αποκλειστικούς μετόχους τα μέλη της οικογένειας — που προμηθεύουν αποκλειστικά την κύρια εταιρεία.
Τα υψηλά κέρδη μεταφέρονται εκεί, αφήνοντας την «Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης» με τεχνητά χαμηλό περιθώριο κέρδους γύρω στο 1,88%.
Έτσι συντηρείται ο μύθος του σεμνού, χαμηλοκερδούς Σκλαβενίτη, ενώ τα πραγματικά κέρδη ταξιδεύουν αθόρυβα σε άλλες θυγατρικές.
Μια εσωτερική οικονομία που θυμίζει αλυσίδα μέσα στην αλυσίδα.
Το φυλλάδιο της απολογίας
Μετά την ανακοίνωση του προστίμου, η εταιρεία επέλεξε έναν πρωτοφανή κι αδόκιμο δρόμο: Την ώρα που ο πελάτης πληρώνει στο ταμείο και μαζεύει τις τσάντες του, ένα χέρι χώνει μέσα στα ψώνια του ένα φυλλάδιο. Ένα χαρτί που μοιάζει τελικά απολογητικό.
Από πού κι ως πού; Ποιος δίνει σε μια επιχείρηση το δικαίωμα να μοιράζει στο κοινό τις νομικές ή οικονομικές της διαμάχες; Και κυρίως — ποιος της δίνει το δικαίωμα να μετατρέπει τους υπαλλήλους της σε φορείς επικοινωνίας μιας ιδιωτικής υπεράσπισης;
Το ταμείο δεν είναι χώρος προπαγάνδας. Είναι το σημείο όπου ο πολίτης, συχνά αμήχανα, πληρώνει την καθημερινή του αντοχή. Κι ο Σκλαβενίτης δεν μπορεί να παίζει μ’ αυτή.
Το …λαϊκό πρόσωπο και η κοινωνική ευθύνη
Δεν είναι μόνο το φυλλάδιο που μοιράστηκε και μοιράζεται. Είναι η νοοτροπία που απλώνεται σαν σκιά πάνω απ’ τα ράφια. Μια νοοτροπία ισχύος που αγνοεί ότι η εμπιστοσύνη δεν αγοράζεται με προσφορές «1+1». Ο πολίτης δεν είναι πελάτης μιας εξίσωσης κερδών. Είναι άνθρωπος που κουβαλά στο καλάθι του τη δυσκολία του μήνα, τη σιωπή της ακρίβειας, την αξιοπρέπεια που μετριέται στο ταμείο.
Όταν μια εταιρεία φτάνει να …εξηγεί στον καταναλωτή γιατί την τιμώρησε το κράτος, τότε κάτι πολύ βαθύτερο έχει χαθεί: ο σεβασμός στα όρια.
Η υπόθεση αυτή δεν είναι απλώς ένα πρόστιμο. Είναι καθρέφτης μιας εποχής όπου η …κοινωνική ευθύνη δοκιμάζεται καθημερινά στις αποδείξεις των σούπερ μάρκετ. Κι όσο οι αριθμοί φουσκώνουν πίσω από τις βιτρίνες, οι άνθρωποι μικραίνουν μπροστά στις τιμές.
Η εμπιστοσύνη κτίζεται με πράξεις, όχι με φυλλάδια απολογίας. Και κάποτε, η σιωπή του καταναλωτή θα πάψει να είναι ανοχή. Ήδη συμβαίνει αυτό… Κι αν είχαμε σοβαρές ενώσεις καταναλωτών, θα είχαν ήδη ξεκινήσει επιχειρήσεις μποϊκοτάζ…
