«Διανύουμε μια περίοδο που το παγκόσμιο εμπόριο έχει ανάγκη να επέλθει ηρεμία και η εφοδιαστική αλυσίδα επιθυμεί να εκλείψουν οι γεωπολιτικές καταστάσεις που εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις».
Αυτό σημείωσε ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς Βασίλης Κορκίδης στο 2o Αναπτυξιακό Συνέδριο Green Transport & Logistics με θέμα: «Οι διαταραχές σε Οικονομία και Γεωπολιτική».
Όπως ανέφερε ο κ. Κορκίδης, οι γεωπολιτικές εξελίξεις έφεραν ένα νέο «οικονομικό πόλεμο» με απρόβλεπτες συνέπειες που θα επηρεάσουν όλα τα κράτη, δημιουργώντας νέες πληθωριστικές πιέσεις και ακρίβεια.
Η ελληνική οικονομία, συνέχισε ο ίδιος, βρίσκεται ακόμα μία φορά αντιμέτωπη με μία αιφνιδιαστική κρίση, την οποία πρέπει να ξεπεράσει, αποδεικνύοντας την ανθεκτικότητα της. Η δυσκολία αυτή την φορά είναι πως πλήττεται η ναυτιλία.
Ο πρόεδρος ανέφερε ότι οι ανατιμήσεις στο κόστος εμπορευμάτων, λόγω του αυξημένου κινδύνου διέλευσης από τη Διώρυγα του Σουέζ, εξαιτίας των επιθέσεων των Χούτι της Υεμένης, αυξάνουν τα κόστη και ενδεικτικά είπε ότι, κάθε κοντέινερ, επιβαρύνεται με επιπλέον 4.000 δολάρια – από 1.800 δολάρια σε 5.800 δολάρια – αλλά και αυξημένα ασφάλιστρα, τα οποία θα μεταπηδήσουν στον καταναλωτή.
Ωστόσο, συνέχισε, ο σοβαρότερος κίνδυνος για τον πληθωρισμό, με βάση όσα λένε οι αναλυτές, είναι ότι οι αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου «τρομάζουν» με την προοπτική μιας πολύ ευρύτερης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Υπενθύμισε ότι η τιμή του πετρελαίου υποχώρησε το τελευταίο τρίμηνο του 2023, ακόμη και όταν μαινόταν η σύγκρουση Ισραήλ-Γάζας και πρόσθεσε: «Η πτώση του ενεργειακού κόστους στάθηκε καθοριστική για τη μείωση του πληθωρισμού, επομένως οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτή την καθοδική πορεία θα απειλούσε τη μάχη κατά του πληθωρισμού. Μια αύξηση της τιμής του πετρελαίου κατά 10% μπορεί να αυξήσει τον πληθωρισμό της ευρωζώνης κατά 0,4% εντός ενός έτους, σύμφωνα με στοιχεία δημοσιεύματος των Financial Times. Δύο χρόνια μετά την εισβολή στην Ουκρανία που προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης, η εξελισσόμενη κατάσταση ασφάλειας στην Ερυθρά Θάλασσα αναδιαμορφώνει και πάλι τις εμπορικές ροές. Πολλά δεξαμενόπλοια με προορισμό την Ε.Ε. αλλάζουν πορεία γύρω από το νότιο άκρο της Αφρικής, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος επιθέσεων των Χούτι στα ανοικτά της Υεμένης. Δεδομένου ότι τα δεξαμενόπλοια κινούνται αργά, αυτό αυξάνει το χρονοδιάγραμμα παράδοσης για τις ροές πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη κατά λίγες εβδομάδες και αυξάνει τον χρόνο που απαιτείται για το ταξίδι επιστροφής κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Αυτό μειώνει τη διαθεσιμότητα δεξαμενόπλοιων, αυξάνει το κόστος παράδοσης και καθιστά άλλους προμηθευτές στη λεκάνη του Ατλαντικού πιο ανταγωνιστικούς. Οι Ευρωπαίοι «πελάτες» στρέφονται σε αμερικανικά και βραζιλιάνικα διυλιστήρια για να προμηθεύονται ντίζελ πιο συχνά σε σχέση με χρονική περίοδο προ της απειλής στην Ερυθρά».
Η διαταραχή, συνέχισε ο ίδιος, είναι μια νέα «πραγματικότητα» για τους εμπόρους και τα διυλιστήρια που εξυπηρετούν την αγορά της Ε.Ε. Μέχρι το 2022, η Ευρώπη προμηθευόταν το 20% του πετρελαίου της από τη Ρωσία, μαζί με μεγάλο μέρος του εισαγόμενου ντίζελ της. Οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. αποφάσισαν να καταργήσουν σταδιακά αυτές τις προμήθειες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, στέλνοντας ένα μήνυμα αντίθεσης και αναγκάζοντας τους Ρώσους παραγωγούς να βρουν νέες αγορές. Για να αντικαταστήσει αυτά τα χαμένα ρωσικά βαρέλια, η Ευρώπη στράφηκε σε άλλους προμηθευτές στη Μέση Ανατολή και (για τα διυλισμένα προϊόντα) στην Ινδία. Δεδομένου ότι η πρόσβαση στην Ερυθρά Θάλασσα είναι πλέον λιγότερο βέβαιη, οι προμηθευτές αυτοί είναι λιγότερο προσβάσιμοι και οικονομικά προσιτοί, αναγκάζοντας σε νέα προσαρμογή του εφοδιασμού της Ε.Ε. Αντίστοιχα η Ρωσία για να μην υποστεί εξ ολοκλήρου τη ζημία από τις κυρώσεις στράφηκε στην Κίνα, η οποία, αξιοποιώντας την ευκαιρία έγινε ο «καλύτερος πελάτης» της Ρωσίας απορροφώντας τεράστιες ποσότητες πετρελαίου.
Ο φαύλος κύκλος των ανατιμήσεων
«Δυστυχώς, πρόσθεσε ο κ. Κορκίδης, η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα θα αργήσει πολύ και η ευαίσθητη αγορά των πετρελαιοειδών στις γεωπολιτικές εξελίξεις θα παραμένει η σοβαρότερη απειλή για πληθωριστικές πιέσεις και με βασικό δεδομένο ότι η οικονομία είναι κυκλική, ο φαύλος κύκλος των ανατιμήσεων θα προμηνύει την «τέλεια καταιγίδα». Την οποία και απεύχομαι να μην την βιώσουμε. Η μεγαλύτερη δυσκολία, ωστόσο, που θα αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία είναι η εισαγόμενη ακρίβεια, η οποία θα κινδυνεύσει να εκτροχιαστεί, δεδομένου των αυξημένων ναύλων και των επικείμενων ενδεχομένως ελλείψεων στην αγορά».
Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς, υπενθύμισε ο πρόεδρος, διαβλέποντας τους κινδύνους πρωτίστως για το εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο, την εσωτερική αγορά και γενικότερα για την οικονομία της χώρας, κατέθεσε πρόταση στον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη και το οικονομικό επιτελείο η υλοποίηση της οποίας, εφ’ όσον την υιοθετήσουν τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα, στόχο έχει να ανασχέσει το «τσουνάμι» των αυξήσεων στην αγορά λόγω των αυξημένων ναύλων. Σε διαφορετική περίπτωση εκτιμάται ότι οι τιμές των εισαγόμενων, και όχι μόνο, καταναλωτικών προϊόντων θα «εξακοντιστούν» στα ύψη, σε μια ήδη πολύ επιβαρυμένη από τον πληθωρισμό ευρωπαϊκή αγορά, με ότι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία της Ευρωζώνης, αλλά και το σύνολο του ευρωπαϊκού εμπορίου.
Το ΕΒΕΠ θεωρεί ότι θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε με τις κατάλληλες οδηγίες να επιτραπεί στα εμπορεύματα που μεταφέρονται με πλοία από την Ασία προς την Ευρώπη που κάνουν τον περίπλου της Αφρικής, να μην επιβάλλονται δασμολογικές και φορολογικές επιβαρύνσεις στο 100% των σημερινών και συνεχώς αυξανόμενων ναύλων, αλλά να μειωθεί σε ποσοστό που θα αντιστοιχεί στα μέσα επίπεδα των ναύλων που θα καταβάλλονταν όταν τα πλοία διέρχονται κανονικά από τη Διώρυγα του Σουέζ, εφαρμόζοντας ένα «είδος πλαφόν» στις επιβαρύνσεις επί των ναύλων, με βάση τις τιμές της 12ης Δεκεμβρίου 2023, για όσο διαρκεί η εμπόλεμη κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα.
Αξίζει να σημειωθεί, πρόσθεσε ο κ. Κορκίδης, ότι η κατάσταση στην Ερυθρά συμπαρασύρει στην κρίση και όλες τις εξ ανατολών οικονομίες. «Θύμα» των Χούτι έπεσε και το ινδικό εξαγωγικό εμπόριο. Σύμφωνα με πληροφορίες η Ινδική κυβέρνηση έχει συγκροτήσει ομάδα υψηλού επιπέδου σε κυβερνητικό επίπεδο για την μελέτη της κατάστασης που διαμορφώνεται στην Ερυθρά Θάλασσα και την εξεύρεση εναλλακτικών, για αγορές που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό απομονωμένες από την κρίση. Η μεγαλύτερη ζημιά αναμένεται στην βιομηχανία ενδυμάτων, καθώς οι εξαγωγικές δραστηριότητες από τον Νοέμβριο και εντεύθεν έχουν καταγράψει μείωση με τους εξαγωγείς να φοβούνται ότι οι επίναυλοι και τα ασφάλιστρα θα μπορούσαν να αυξηθούν επηρεάζοντας τα κόστη μεταφοράς σε ποσοστό μεγαλύτερο του 25%.
Ο πρόεδρος ολοκλήρωσε την ομιλία του αναφέροντας: Εύχομαι να επικρατήσει η λογική στα αντιμαχόμενα στρατόπεδα σε Μαύρη και Ερυθρά Θάλασσα, ώστε να μην υπάρξει γενικευμένη ανάφλεξη που μοιραία θα οδηγούσε σε αδιανόητες καταστάσεις. Το εμπόριο ήδη βιώνει τις συνέπειες του «πρώτου παγκόσμιου οικονομικού πολέμου» στον 21 αιώνα που εξελίσσεται από της πανδημίας και εντεύθεν. Επίσης, δεν πρέπει να διαλάθει της προσοχής μας το γεγονός ότι όσο οι διελεύσεις πλοίων από το Σουέζ θα λιγοστεύουν τόσο θα μεγαλώνει και το πλήγμα που δέχεται το λιμάνι του Πειραιά που υποδεχόταν, σε κανονικές συνθήκες ειρήνης, εβδομαδιαίως 50.000 κοντέινερς διερχόμενα από το Σουέζ. «Ενός κακού αρχομένου, μύρια έπονται». Εύχομαι να υπάρξει ταχεία αποκλιμάκωση της έντασης και να αποφευχθεί η «τέλεια καταιγίδα» κόστους και χρόνου μεταφοράς εμπορευμάτων. Διανύουμε μια περίοδο που το παγκόσμιο εμπόριο έχει ανάγκη να επέλθει ηρεμία και η εφοδιαστική αλυσίδα επιθυμεί να εκλείψουν οι γεωπολιτικές καταστάσεις που εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
