Τα παιδιά μπορούν να γίνουν οι καλύτεροι ανανήπτες καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ) και να σώσουν ζωές σε περίπτωση εξωνοσοκομειακής καρδιακής ανακοπής, γιατί μαθαίνουν γρήγορα και με μεγαλύτερη επιμέλεια από τους ενήλικες. Γι΄ αυτό το λόγο κρίνεται απαραίτητο να ενταχθεί η εκπαίδευση σε ΚΑΡΠΑ στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Τα παραπάνω επισημάνθηκαν στη διάρκεια συνέντευξης τύπου για την παρουσίαση του προγράμματος L.I.F.E.F.O.R.C.E.(Learning Initiative For Elementary School Fun Oriented Resuscitation Coaching Europewide).
Στην Ελλάδα δύο 16χρονες, η Στέλλα και η Γεωργία είναι οι μικρότερες εκπαιδεύτριες στην εφαρμογή της ΚΑΡΠΑ. Εκπαιδεύτηκαν και οι δύο για τον συγκεκριμένο σκοπό, μέσω του προγράμματος KIDS SAVE LIVES. Μαζί τους δυο 8χρονες, η Χριστίνα και η Νικολέτα που έχουν μάθει ΚΑΡΠΑ, κατά τη συνέντευξη τύπου και στο πλαίσιο προβλεπόμενου σεναρίου σώζουν μια 40χρονη που έπαθε καρδιακή ανακοπή. Το πρόγραμμα L.I.F.E.F.O.R.C.E. αφορά την προεκπαίδευση μαθητών ηλικίας 6-10 ετών, ώστε αργότερα να προετοιμαστούν για ολοκληρωμένη εκπαίδευση ΚΑΡΠΑ και υλοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ με εθνικό φορέα υλοποίησης το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών.
Από τους περίπου 350.000 ανθρώπους που πεθαίνουν κάθε χρόνο στην Ευρώπη από εξωνοσοκομειακή καρδιακή ανακοπή, οι 100.000 θα μπορούσαν να σωθούν αν γινόταν ΚΑΡΠΑ μέσα στα πρώτα 2-3 λεπτά από τους παρευρισκόμενους, ανέφερε ο χειρουργός-διευθυντής ΕΣΥ γραμματέας της Ελληνικής Εταιρίας Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας, Κώστας Φορτούνης. Παράλληλα σημείωσε ότι ο μόνος καθοριστικός παράγοντας για την αύξηση της επιβίωσης είναι η εκπαίδευση των πολιτών και ιδιαίτερα των μαθητών σχολικής ηλικίας.
«Ως γιατρός του δρόμου, με 7,5 χρόνια εργασίας στο ΕΚΑΒ, έζησα από κοντά εκατοντάδες περιπτώσεις καρδιακής ανακοπής. Σε ποσοστό μεγαλύτερο του 85% αυτών των περιπτώσεων, υπήρχαν αυτόπτες μάρτυρες, δηλαδή συγγενείς, περαστικοί, συνάδελφοι. Ωστόσο μόλις στο 13% των περιπτώσεων επιχείρησαν κάποιοι να κάνουν καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση με όποιες γνώσεις είχαν», επισήμανε ο κ. Φορτούνης.
Επικαλούμενος στοιχεία της μοναδικής μελέτης συστηματικής καταγραφής εξωνοσοκομειακής καρδιακής ανακοπής στην Ελλάδα, που έγινε στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης (2000-2004), ανέφερε ότι σε 1.470 περιπτώσεις παρευρίσκονταν μάρτυρες, αλλά μόνο σε 203 από αυτές επιχειρήθηκαν προσπάθειες αναζωογόνησης. Το ποσοστό αυτό είναι από τα μικρότερα στην Ευρώπη.
Ο κ. Φορτούνης τόνισε ότι όλες οι μελέτες έδειξαν πως σε περίπτωση εξωνοσοκομεικακής καρδιακής ανακοπής, όταν δεν επιχειρούν οι παρευρισκόμενοι, επιβιώνει ένας στους 20 ενώ όταν επιχειρούν με ό,τι θυμούνται από ΚΑΡΠΑ, επιβιώνει ένας στους πέντε. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ανέφερε την περίπτωση της Δανίας, που θέσπισε από το 2005 την υποχρεωτική εκμάθηση της ΚΑΡΠΑ σε μαθητές σχολείων από τους δασκάλους τους, όπου τα ποσοστά επιβίωσης από εξωνοσοκομειακή ανακοπή τριπλασιάστηκαν.
Στη χώρα μας έχουν εκπαιδευτεί 52.898 παιδιά στο πλαίσιο του προγράμματος «KIDS SAVE LIVES – ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΩΖΟΥΝ ΖΩΕΣ» με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του «KIDS SAVE LIVES – ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΩΖΟΥΝ ΖΩΕΣ», Αναστάσης Στεφανάκης, κατά την περίοδο της πανδημίας συνεχίστηκε η εκπαίδευση 33.000 μαθητών και εκπαιδευτικών με την ανάπτυξη προγραμμάτων τεχνολογίας (application iSAVElives, διαδικτυακό εθνικό χάρτη απινιδωτών, κανάλι πρώτων βοηθειών στο YouTube). Παράλληλα, Μειώθηκε το κόστος των απινιδωτών και σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών έγινε μαζική τοποθέτηση απινιδωτών σε σχολεία και άλλους δημόσιους χώρους. Τα παραπάνω οδήγησαν στην επιβίωση συνολικά 29 θυμάτων καρδιακής ανακοπής.
Αναφερόμενος στο πρόγραμμα L.I.F.E.F.O.R.C.E., ο συντονιστής του και μέλος του Εργαστηρίου Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Ιωάννης Κόζαρης, σημείωσε ότι η εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αντιληφθούν τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, να αντιδράσουν σωστά, να παρέμβουν για να σώσουν τη ζωή κάποιου άλλου. Το πρόγραμμα, όπως ανέφερε, βασίζεται σε καινοτόμες μεθόδους, προσαρμοσμένες στις ηλικιακές ικανότητές τους με εκπαιδευτικά εργαλεία που περιλαμβάνουν διαδραστικά παιχνίδια, επιτραπέζιο παιχνίδι συναισθημάτων, παραμύθι και τραγούδια.
«Απώτερος στόχος του L.I.F.E.F.O.R.C.E. είναι η ανάδειξη της ανάγκης συμπερίληψης του μαθήματος Βασικής Υποστήριξης Ζωής /Πρώτων Βοηθειών στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης όλων των ευρωπαϊκών χωρών, η πιστοποιημένη εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στις πρώτες βοήθειες και η προαγωγή μιας κουλτούρας πρόληψης και αλληλεγγύης» σύμφωνα με το στέλεχος του ευρωπαϊκού συμβουλίου αναζωογόνησης και εμπνευστή του προγράμματος KIDS SAVE LIVES, Bernd Böttiger, που θα πάρει μέρος σε ημερίδα για την παρουσίαση του προγράμματος L.I.F.E.F.O.R.C.E η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 13 Μαΐου στο ΚΕΔΕΑ (9:00-15:00).
Ο εθελοντής εκπαιδευτής, Θοδωρής Καλύβας τόνισε ότι «η εκπαίδευση στην καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση προτείνεται να αρχίζει από την ηλικία των 12 ετών, επειδή τα παιδιά μικρότερης ηλικίας δεν διαθέτουν τη σωματική διάπλαση και την αντίληψη που απαιτούνται, ώστε να εφαρμόσουν αποτελεσματικά ΚΑΡΠΑ».
Η εθελόντρια διασώστρια, λογοθεραπεύτρια, Σεβαστιάνα Ετμεκτσόγλου ανέφερε ότι στο πλαίσιο του L.I.F.E.F.O.R.C.E. εκπαιδεύτηκαν 600 μαθητές και 50 εκπαιδευτικοί σε τρία σχολεία (ένα στην Αθήνα και δύο στη Θεσσαλονίκη). Για τις ανάγκες μιας ποικιλόμορφης, πολυπολιτισμικής σχολικής τάξης, επιλέχθηκαν εκπαιδευτικά μέσα, όπως μουσική, κιναισθητική και διαδραστικά παιχνίδια, ώστε η διδασκαλία να είναι αποτελεσματική και σε παιδιά με προβλήματα όρασης, ακοής, κατανόησης λόγου, μαθησιακών δυσκολιών, αδύναμης μνήμης, ελλειμματικής προσοχής ή υπερκινητικότητας.
«Το πρωτότυπο εκπαιδευτικό υλικό που δημιουργήσαμε περιλαμβάνει ένα παραμύθι με τίτλο “Η δύναμη είναι μέσα μας”, 200 εκπαιδευτικές κάρτες (90 μαθητών και 110 εκπαιδευτικών), εγχειρίδιο μαθητή με ασκήσεις, εγχειρίδιο εκπαιδευτικού, επιτραπέζιο παιχνίδι συναισθημάτων, 5 τραγούδια, 4 αφίσες, εργαλεία αξιολόγησης, πλατφόρμα e-learning και εκπαιδευτικά βίντεο. Επίσης δημιουργήσαμε 6 αυθεντικές μασκότ με τους ήρωες και τις ηρωίδες που εμφανίζονται στο εκπαιδευτικό υλικό του L.I.F.E.F.O.R.C.E, όπου κάθε ήρωας και ηρωίδα παρουσιάζει κάποια κινητική ή αισθητηριακή, μαθησιακή δυσκολία, προκειμένου να νιώσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες ότι μπορούν να γίνουν ένας κρίκος στην αλυσίδα επιβίωσης και να σώσουν μια ζωή» πρόσθεσε η κ. Ετμεκτσόγλου.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
