«Το πρώτο που αναλογίστηκα βλέποντας την παρουσίαση του Κυριάκου Πιερρακάκη είναι αυτό το οποίο νομίζω ότι πολλοί θα σκεφτήκατε όταν διέτρεχε αυτή την πολύ συναρπαστική διαδρομή των τελευταίων 3,5 ετών: γινόμαστε επιτέλους σοβαρό κράτος. Ένα κράτος που σέβεται τον πολίτη και ένα κράτος το οποίο μέσα από ποιοτικές υπηρεσίες χτίζει σχέσεις εμπιστοσύνης με τον πολίτη. Και νομίζω ότι αυτή η πρόταση συνοψίζει τη μεγάλη επιτυχία αυτού του εγχειρήματος της ψηφιακής διακυβέρνησης, το οποίο πιστεύω ότι έχει τύχει καθολικής αναγνώρισης από τους Έλληνες πολίτες, ανεξαρτήτως από το ποιο κόμμα επιλέγουν να ψηφίσουν στις εθνικές εκλογές», τόνισε στην ομιλία του, στην εκδήλωση «3 χρόνια gov.gr – Ένα κράτος ψηφιακό, η Ελλάδα σε κίνηση» που οργάνωσε το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Μπορέσαμε και μετατρέψαμε τις αντιξοότητες σε ευκαιρίες. Κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε κάποιες κατεπείγουσες κρίσεις οι οποίες μας υποχρέωσαν να προτάξουμε με απόλυτη προτεραιότητα το ζήτημα του 112. Και δεν σας κρύβω ότι ακούστηκαν κατά καιρούς και από εμένα πολλά γαλλικά, αγγλικά, όπως θέλετε πείτε τα, για να μπορέσουμε να καταφέρουμε να φτάσουμε να τηρήσουμε και να ξεπεράσουμε τα χρονοδιαγράμματα τα οποία είχαμε θέσει για τους εαυτούς μας. Και όμως τα καταφέραμε. Και σήμερα το 112 είναι πια συλλογικό κτήμα. Και δεν είναι μόνο ένα ψηφιακό εργαλείο αλλά είναι μια ολόκληρη κουλτούρα πολιτικής προστασίας η οποία μας είναι απολύτως απαραίτητη. Και γνωρίζουν οι πολίτες ότι όταν έρχεται μια ειδοποίηση από το κράτος την παίρνουν στα σοβαρά και αυτό ίσως είναι το σημαντικότερο», σημείωσε.
Έχουμε καταφέρει να κάνουμε άλματα στον τομέα της ψηφιακής διακυβέρνησης
«Επεκτείναμε το φάσμα των ψηφιακών υπηρεσιών σε πάρα πολλά επίπεδα, από απλές υπηρεσίες, αντικατάσταση επισκέψεων που έπρεπε να γίνουν στα ΚΕΠ με ψηφιακές υπηρεσίες, μέχρι πιο προηγμένες υπηρεσίες, όπως οι υπηρεσίες του MyHealth. Η χώρα μετατρέπεται και σε πόλο υψηλής τεχνολογίας. Η παρουσία τόσων μεγάλων κολοσσών από το χώρο της τεχνολογίας στη χώρα μας συνδέεται προφανώς και με το γεγονός ότι έχουμε καταφέρει να κάνουμε άλματα στον τομέα της ψηφιακής διακυβέρνησης, και βέβαια στην πολιτική της κυβέρνησης να μεταφέρει όλα τα δεδομένα του κράτους στο cloud, στο υπολογιστικό νέφος. Όλα αυτά είναι πολιτικές που, όπως αντιλαμβάνεστε, συνδέονται η μία με την άλλη», επισήμανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Είμαστε ακόμη στην αρχή. Η επόμενη τετραετία προδιαγράφεται ακόμα πιο συναρπαστική στον τομέα της ψηφιακής διακυβέρνησης
«Θέλω να σας πω ότι είμαστε μόνο στην αρχή. Επειδή η τεχνολογία τρέχει, να είστε απολύτως σίγουρες και σίγουροι ότι ξέρουμε πως μπορούμε και εμείς να τρέξουμε μαζί της. Και η επόμενη τετραετία προδιαγράφεται στον τομέα της ψηφιακής διακυβέρνησης ακόμα πιο συναρπαστική σε μια σειρά από πεδία, γιατί έχουμε ακόμα πολύ δουλειά να κάνουμε. Καλύψαμε ένα μεγάλο κομμάτι του χαμένου εδάφους. Αποδείξαμε ότι πράγματα που θεωρούσαμε ότι στην Ελλάδα δεν μπορούν να γίνουν γίνονται και τώρα νομίζω ότι έχουμε αποκτήσει και την τεχνογνωσία για να τρέξουμε ακόμα πιο γρήγορα στο μέλλον», υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του πρωθυπουργού
Αισθάνομαι ότι μετά τον Κυριάκο (Πιερρακάκη) και το Θοδωρή (Λιβάνιο) έχω μία μικρή δυσκολία να γεμίσω εξίσου αποτελεσματικά τη σκηνή, αλλά θα το επιχειρήσω.
Αγαπητοί συνάδελφοι στην κυβέρνηση και στη Βουλή, κύριε περιφερειάρχα, κυρίες και κύριοι, αγαπητά στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης, είχα ετοιμάσει μία ομιλία, αλλά ακούγοντας τις πολύ εμπνευσμένες παρουσιάσεις του Κυριάκου και του Θοδωρή σκέφτηκα να μοιραστώ από καρδιάς κάποιες σκέψεις μαζί σας.
Και το πρώτο το οποίο αναλογίστηκα βλέποντας την παρουσίαση του Κυριάκου είναι αυτό το οποίο νομίζω ότι πολλοί θα σκεφτήκατε όταν διέτρεχε αυτή την πολύ συναρπαστική διαδρομή αυτών των τελευταίων 3,5 ετών: γινόμαστε επιτέλους σοβαρό κράτος. Ένα κράτος που σέβεται τον πολίτη και ένα κράτος το οποίο μέσα από ποιοτικές υπηρεσίες χτίζει σχέσεις εμπιστοσύνης με τον πολίτη.
Και νομίζω ότι αυτή η πρόταση συνοψίζει τη μεγάλη επιτυχία αυτού του εγχειρήματος της ψηφιακής διακυβέρνησης, το οποίο πιστεύω ότι έχει τύχει καθολικής αναγνώρισης από τους Έλληνες πολίτες, ανεξαρτήτως από το ποιο κόμμα επιλέγουν να ψηφίσουν στις εθνικές εκλογές.
Αναφέρθηκε ο Κυριάκος και ο Θοδωρής στην ιστορία και στα προσωπικά μου βιώματα με το αντικείμενο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και στη θητεία μου, τότε, στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, από το 2013 μέχρι τον Ιανουάριο του 2015.
Πράγματι, αυτή η θητεία ήταν ταυτόχρονα δημιουργική αλλά τολμώ να πω και τραυματική. Δημιουργική διότι κάναμε, πιστεύω, πολλές σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της δημόσιας διοίκησης, τραυματική όμως γιατί στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης δεν μπορέσαμε να κάνουμε πολλά.
Διότι δεν χρειάστηκε να περάσει πολύς χρόνος από τότε που πήγα στο Υπουργείο για να διαπιστώσω ότι το Υπουργείο εκείνο ήταν Υπουργείο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης κατ’ όνομα μόνο, διότι όλες οι σημαντικές αρμοδιότητες της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, όλες οι μεγάλες βάσεις δεδομένων ήταν σε άλλα Υπουργεία τα οποία αδυνατούσαν πλήρως να συνεννοηθούν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα προφανώς η Δημόσια Διοίκηση να παραμένει εγκλωβισμένη στην εποχή του χαρτιού.
Όταν λοιπόν σχεδιάσαμε -γιατί σχεδιάσαμε πολλές από τις πολιτικές που εφαρμόσαμε από τα χρόνια της αντιπολίτευσης, και τότε μαζί με τον Κυριάκο και με το Θοδωρή και με πολλά άλλα άξια στελέχη- το μέλλον της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, είπαμε ότι το πρώτο το οποίο έπρεπε να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε άμεσα ένα Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης το οποίο θα έπαιρνε αρμοδιότητες, διαδικασίες, βάσεις δεδομένων από όλα τα αρμόδια Υπουργεία. Θα τα συγκέντρωνε σε ένα σημείο αναφοράς προκειμένου να μπορούμε γρήγορα να εκπληρώσουμε αυτό μας το σχέδιο. Και πράγματι, αυτό έγινε. Έγινε με τα Προεδρικά Διατάγματα τα οποία δημοσιεύτηκαν αμέσως μετά τη νίκη μας στις εκλογές.
Και οι Υπουργοί, οι συναρμόδιοι Υπουργοί ήταν τότε πολύ χαρούμενοι, όλοι πανευτυχείς είχαν γίνει Υπουργοί, δεν είχαν πάρει χαμπάρι ότι τους είχαμε πάρει ένα σημαντικό κομμάτι των αρμοδιοτήτων τους για να το μεταφέρουμε στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Όμως, αυτή η οργανωτική αλλαγή βρέθηκε στον πυρήνα όλων όσων σας παρουσίασε ο Κυριάκος και ο Θοδωρής στη συνέχεια. Διότι πράγματι το πρόβλημα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στη χώρα μας εν πολλοίς είχε να κάνει με το γεγονός ότι υπήρχε πολλή πληροφορία στο δημόσιο, πλην όμως όλες αυτές οι βάσεις δεδομένων πολύ απλά δεν μιλούσαν μεταξύ τους.
Και όλη αυτή η συνομιλία μεταξύ των βάσεων την οποία εσείς δεν την βλέπετε -εσείς βλέπετε απλά την πρώτη εικόνα, το gov.gr -αποτέλεσε ουσιαστικά την πρώτη ύλη για να μπορέσουμε να αρχίσουμε να παρέχουμε πολλές περισσότερες ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Και για να γίνει αυτό το οποίο σήμερα όλοι αναγνωρίζουν ως μια σημαντική επιτυχία όχι -θα το ξαναπώ- της κυβέρνησης, αλλά συνολικά της χώρας.
Και βέβαια, δεν το κρύβω ότι μπορέσαμε και μετατρέψαμε τις αντιξοότητες σε ευκαιρίες. Κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε κάποιες κατεπείγουσες κρίσεις οι οποίες μας υποχρέωσαν -είναι εδώ και ο Νίκος Χαρδαλιάς, τα θυμάται από την εποχή του στην Πολιτική Προστασία- να προτάξουμε με απόλυτη προτεραιότητα το ζήτημα του 112.
Και δεν σας κρύβω ότι ακούστηκαν κατά καιρούς και από εμένα πολλά γαλλικά, αγγλικά, όπως θέλετε πείτε τα, για να μπορέσουμε να καταφέρουμε να φτάσουμε να τηρήσουμε και να ξεπεράσουμε τα χρονοδιαγράμματα τα οποία είχαμε θέσει για τους εαυτούς μας.
Και όμως τα καταφέραμε. Και σήμερα το 112 είναι πια συλλογικό κτήμα. Και δεν είναι μόνο ένα ψηφιακό εργαλείο αλλά είναι μια ολόκληρη κουλτούρα πολιτικής προστασίας η οποία μας είναι απολύτως απαραίτητη. Και γνωρίζουν οι πολίτες ότι όταν έρχεται μια ειδοποίηση από το κράτος την παίρνουν στα σοβαρά και αυτό ίσως είναι το σημαντικότερο.
Επανέρχομαι στη σημασία των σχέσεων εμπιστοσύνης τις οποίες χτίζουμε με τους πολίτες.
Μετά ήρθε η πανδημία, η οποία μας υποχρέωσε με ταχύτατο τρόπο στην αρχή να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία που είχαμε στη διάθεσή μας για να μπορούμε να επικοινωνούμε με τους πολίτες. Το «SMS» -απλός τρόπος- μπήκε στη ζωή μας για να παρακολουθεί, με την καλή έννοια, το κράτος πώς και με ποιον τρόπο οι πολίτες βγαίνουν από τα σπίτια τους. Όμως, οι πολίτες συμμορφώθηκαν και ειδικά τους πρώτους μήνες της πανδημίας είχαμε μια πολύ μεγάλη συλλογική επιτυχία και κερδίσαμε αυτό το στόχο και μας βοήθησε η ψηφιακή τεχνολογία.
Μετά πειραματιστήκαμε με άλλες πιο προχωρημένες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη. Επιστρατεύσαμε ειδικούς από την άλλη άκρη του κόσμου για να μπορέσουμε να σχεδιάσουμε ένα εργαλείο το οποίο μας επέτρεπε το πρώτο καλοκαίρι να αξιοποιούμε με πιο έξυπνο τρόπο τα λίγα τεστ τα οποία είχαμε στη διάθεσή μας.
Αυτά τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης -«Eva» το είχαμε ονομάσει- κάποια στιγμή έφτασαν στο σημείο να γίνουν δημοσίευση στο περιοδικό «Science», το οποίο είναι το σημαντικότερο περιοδικό για τέτοιου είδους δημοσιεύσεις, για να αποδείξει τελικά ότι μπορούμε να είμαστε πραγματικά στην παγκόσμια καινοτομία όταν πρόκειται για τέτοιες εφαρμογές. Και μετά βέβαια ακολούθησε η διαδικασία του εμβολιασμού, η οποία σχεδιάστηκε από την αρχή να είναι ψηφιακή και βέβαια μια διαδικασία στην οποία το κράτος πήγε στον πολίτη και όχι ο πολίτης στο κράτος.
Και θυμάμαι ακόμα την απορία των πολιτών όταν έπαιρναν ραντεβού με ακρίβεια λεπτού -σου έλεγε ότι το ραντεβού είναι στις 10:17 και λέγανε, «μα αυτά δεν γίνονται, δεν μπορούν να γίνουν». Και όμως όταν πήγαιναν και γινόταν ο εμβολιασμός εκείνη την ώρα, πιστεύω ότι υπήρχε μία κρυφή ικανοποίηση ότι επιτέλους ως χώρα μπορούμε να αλλάξουμε.
Και βέβαια αυτές οι λύσεις έγιναν το πρόπλασμα -όπως είπε ο Κυριάκος (Πιερρακάκης)- και για ευρωπαϊκές λύσεις. Το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό ήταν αυτό το οποίο μας επέτρεψε να ανοίξουμε τις αγορές μας σε επισκέπτες και να κρατήσουμε τον τουρισμό μας ζωντανό. Και ταυτόχρονα, όπως είδατε, επεκτείναμε το φάσμα των ψηφιακών υπηρεσιών σε πάρα πολλά επίπεδα, από απλές υπηρεσίες, αντικατάσταση επισκέψεων που έπρεπε να γίνουν στα ΚΕΠ με ψηφιακές υπηρεσίες, μέχρι πιο προηγμένες υπηρεσίες, όπως οι υπηρεσίες του MyHealth.
Σας συνιστώ όσοι δεν έχετε κατεβάσει την εφαρμογή, να το κάνετε. Νομίζω ότι αυτό θα είναι η επόμενη μεγάλη πρόκληση: το πώς χρησιμοποιούμε την τεχνολογία για να μπορούμε να βελτιώσουμε την ίδια μας την υγεία και όχι απλά για να μπορούμε να παίρνουμε τα αποτελέσματα των εξετάσεών μας στο κινητό, στα οποία πια μπορεί να έχει πρόσβαση ο προσωπικός γιατρός.
Δημιουργούμε δηλαδή το πρόπλασμα ενός ψηφιακού φακέλου ήδη εδώ, μέσα από την εφαρμογή, και αυτές είναι ορισμένες από τις προκλήσεις της επόμενης τετραετίας. Γιατί όπως είπε και ο Κυριάκος, η τεχνολογία δεν σταματά. Η τεχνολογία είτε θα μας ξεπεράσει και θα μας αφήσει πίσω, είτε θα την αξιοποιήσουμε και θα περιορίσουμε βέβαια και τις όποιες αρνητικές της επιπτώσεις. Γιατί θα βρεθούμε αντιμέτωποι με πολύ μεγάλες προκλήσεις. Η τεχνητή νοημοσύνη έρχεται για να τα αλλάξει όλα. Ήδη υπάρχουν εφαρμογές που αν τους ζητούσα να μου γράψουν μία ομιλία σαν -καλή ώρα- αυτήν που υποτίθεται ότι θα εκφωνούσα σήμερα εδώ, θα μπορούσαν να το κάνουν με κάποιες πολύ βασικές κατευθύνσεις μέσω τεχνητής νοημοσύνης.
Αυτά είναι ήδη εδώ, δεν τα περιμένουμε στο μέλλον, όπως είναι ήδη εδώ τεχνολογίες που απαιτούν πολύ μεγαλύτερη διασυνδεσιμότητα. Η χώρα μας επεκτείνεται πολύ γρήγορα και στο 5G και στα ζητήματα του Fiber to the Home για να μπορούμε να σιγουρευτούμε ότι όλοι είμαστε διασυνδεδεμένοι ανά πάσα στιγμή.
Και βέβαια, ταυτόχρονα μετατρέπεται και σε πόλος υψηλής τεχνολογίας. Η παρουσία τόσων μεγάλων κολοσσών από το χώρο της τεχνολογίας στη χώρα μας συνδέεται προφανώς και με το γεγονός ότι έχουμε καταφέρει να κάνουμε άλματα στον τομέα της ψηφιακής διακυβέρνησης και βέβαια στην πολιτική της κυβέρνησης να μεταφέρει όλα τα δεδομένα του κράτους στο cloud, στο υπολογιστικό νέφος. Όλα αυτά είναι πολιτικές που, όπως αντιλαμβάνεστε, συνδέονται η μία με την άλλη.
Και βέβαια θέλω να αναδείξω ιδιαίτερα αυτό το οποίο είπε ο Θοδωρής στη δική του παρουσίαση: τον προοδευτικό χαρακτήρα αυτής της μεταρρύθμισης, ότι τελικά με ένα τρόπο ευνοεί τους λιγότερο προνομιούχους. Αυτούς που είναι σε απομονωμένα νησιά. Τους ανάπηρους οι οποίοι ταλαιπωρούνταν δέκα φορές παραπάνω από ότι εμείς για να πρέπει να επικοινωνούν με το κράτος. Την εργαζόμενη μητέρα, τη μονογονεϊκή οικογένεια, αυτοί είναι οι πρώτοι οι μεγάλοι ωφελημένοι από αυτήν την μεγάλη ψηφιακή επανάσταση.
Και βέβαια, η τεχνολογία συνδέεται ακράδαντα και με τη μείωση της διαφθοράς, με τη διαφάνεια και με το γεγονός πια ότι μπορούμε να μετράμε και αν δεν μπορούμε να μετράμε δεν είμαστε σε θέση να εφαρμόζουμε αποτελεσματικές δημόσιες πολιτικές. Κι επειδή τώρα μπορούμε να μετράμε, μπορούμε να καταγράφουμε, γνωρίζουμε και σε ποια πεδία μπορούμε να βελτιωθούμε.
Κατά συνέπεια έχουμε πετύχει πολλά αυτά τα 3,5 χρόνια και θέλω κι εγώ να μεταφέρω τις ξεχωριστές μου ευχαριστίες όχι μόνο στους υπαλλήλους του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αλλά σε όλους τους δημόσιους λειτουργούς οι οποίοι έπαιξαν έναν καθοριστικό ρόλο για να μπορέσει να γίνει πράξη αυτή η πολύ επιτυχημένη πολιτική της Κυβέρνησης.
Και βέβαια γνωρίζει κανείς ότι κάτι έχει κάνει καλά όταν όλοι οι συναρμόδιοι Υπουργοί σπεύδουν πια να συνεργαστούν με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για να πουν αν μπορούν να προβάλλουν τις δικές τους ψηφιακές υπηρεσίες, ενώ παλιά συνέβαινε το ακριβώς ανάποδο. Αυτό σημαίνει ότι «σπάσαμε τα σιλό», δημιουργήσαμε μια κουλτούρα συνεργασίας, αυτό σημαίνει ουσιαστικά στην πράξη οριζόντιες πολιτικές υπό κεντρική κρατική καθοδήγηση.
Και θέλω να σας πω ότι είμαστε μόνο στην αρχή. Επειδή η τεχνολογία τρέχει, να είστε απολύτως σίγουρες και σίγουροι ότι ξέρουμε πως μπορούμε και εμείς να τρέξουμε μαζί της. Και η επόμενη τετραετία προδιαγράφεται στον τομέα της ψηφιακής διακυβέρνησης ακόμα πιο συναρπαστική σε μια σειρά από πεδία, γιατί έχουμε ακόμα πολύ δουλειά να κάνουμε. Καλύψαμε ένα μεγάλο κομμάτι του χαμένου εδάφους. Αποδείξαμε ότι πράγματα που θεωρούσαμε ότι στην Ελλάδα δεν μπορούν να γίνουν γίνονται και τώρα νομίζω ότι έχουμε αποκτήσει και την τεχνογνωσία για να τρέξουμε ακόμα πιο γρήγορα στο μέλλον.
Συζητούσα με την Εσθονή πρωθυπουργό, η οποία μου έλεγε ότι έχει εκλογές στις αρχές Μαρτίου. Στην Εσθονία οι μισοί, το τονίζω, οι μισοί πολίτες ψηφίζουν ηλεκτρονικά με απόλυτα διασφαλισμένα και ασφαλή συστήματα. Το θεωρώ αδιανόητο ότι αυτό δεν θα μπορούσε ή δεν θα έπρεπε να γίνεται στη χώρα μας, τουλάχιστον για αυτούς οι οποίοι ζουν εκτός Ελλάδος, για να μπορούν να ψηφίζουν από το εξωτερικό όλοι όσοι είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους.
Οπότε έχουμε πολύ δουλειά να κάνουμε ακόμα, αλλά θα ήθελα να κλείσω μεταφέροντάς σας μια προσωπική ιστορία που είναι η άλλη όψη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Δεν έχει να κάνει με drones και με προχωρημένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης.
Eίχα την ευκαιρία πριν από τρεις εβδομάδες να επισκεφτώ το Δήμο Κορυδαλλού. Εκεί πήγα με τον Δήμαρχο σε ένα κέντρο ψηφιακής κατάρτισης για πολίτες του Κορυδαλλού και έτυχε εκείνη την ώρα να γίνεται ένα σεμινάριο για πιο ηλικιωμένους συμπολίτες μας.
Συνάντησα, λοιπόν, μια αρκετά ηλικιωμένη κυρία η οποία με πολύ μεγάλο ενθουσιασμό μάθαινε τα μυστικά της χρήσης των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Και όταν τη ρώτησα γιατί το κάνει, μου έδωσε μια απάντηση που νομίζω ότι τα λέει όλα: «Γιατί -μου λέει- παιδί μου, δεν θέλω να είμαι εξαρτημένη από τον εγγονό μου για να μπαίνω στο gov.gr». Και αυτό πιστεύω τα λέει όλα.
Και πάλι συγχαρητήρια και εις ανώτερα. Σας ευχαριστώ πολύ.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
