Παρά την «εκρηκτική ανάπτυξη» που διαφημίζει η κυβέρνηση και την «υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική» που υποτίθεται πως εφαρμόζει, οι οικονομικές εξελίξεις για την χώρα είναι εξόχως ανησυχητικές με βάση πρόσφατα στοιχεία και εξελίξεις τόσο από το εσωτερικό όσο και από το ευρωπαϊκό πεδίο.
Ενδεικτικά,
· Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2022 παρουσίασε θεαματική αύξηση κατά 50,7%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι, γεγονός που καταδεικνύει ότι το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας και των διαρθρωτικών αδυναμιών παραμένει αλώβητο διαμορφώνοντας το υπόστρωμα για σοβαρούς κινδύνους στην αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας. Συγκεκριμένα, τον περασμένο Νοέμβρη καταγράφηκε το μεγαλύτερο μηνιαίο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών των τελευταίων 15 ετών που συνιστά και την 3η χειρότερη επίδοση για τα δεδομένα της χώρας από τότε που εισήλθε στη ζώνη του ευρώ.
· Η ΕΚΤ μείωσε τις θέσεις της στα ελληνικά ομόλογα κατά 1,847 δισ. ευρώ στο δίμηνο Δεκεμβρίου 2022 – Ιανουαρίου 2023, όπως συνέβη και για τα ομόλογα όλων σχεδόν των χωρών της περιφέρειας. Αυτό σημαίνει ότι το εργαλείο των ευέλικτων επανεπενδύσεων σε ομόλογα πιο ευάλωτων οικονομιών δεν χρησιμοποιήθηκε επαρκώς και επομένως, η πίεση στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων -που παραμένουν εκτός επενδυτικής βαθμίδας- θα ενταθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα. Το τσουβάλιασμα των swaps του ΟΔΔΗΧ με τα υπό έκδοση ομόλογα δεν μπορεί να δημιουργεί τη ψευδαίσθηση ότι η συσταλτική νομισματική πολιτική δεν θα έχει επιπτώσεις στις εκδόσεις ελληνικών κρατικών τίτλων.
· Η Eurostat σχεδιάζει να διευρύνει τα κριτήρια των κρατικών εγγυήσεων για τις τιτλοποιήσεις κόκκινων δανείων που μπορεί να λογίζονται ως χρέος. Αυτό σημαίνει ότι παρά τη χαλάρωση των κριτηρίων, ένα μέρος των αρχικών εγγυήσεων του ΗΡΑΚΛΗ θα εγγραφεί αναγκαστικά ως πρόσθετο δημόσιο χρέος δεδομένης και της απόκλισης από τους στόχους που παρουσιάζουν οι περισσότερες από τις τιτλοποιήσεις του ΗΡΑΚΛΗ, επιβραδύνοντας έτσι την πορεία αποκλιμάκωσης του δημοσίου χρέους.
· Σε έτος κατακόρυφης αύξησης των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα αναδεικνύεται το 2022 με το σύνολο απλήρωτων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους ιδιώτες και των επιστροφών φόρου σε εκκρεμότητα να έχει ανέλθει στα 2,3 δισ. ευρώ από 1,8 δισ. ευρώ στο τέλος του 2021, παρουσιάζοντας ετήσια αύξηση 27,8%. Παρά τη δέσμευση για μηδενισμό των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου, ο στόχος δεν επιτυγχάνεται, με αποτέλεσμα η αγορά να αποστερείται σημαντικής ρευστότητας, που υπερβαίνει το 1% του ΑΕΠ.
· Το ακαθάριστο δημόσιο χρέος της χώρας, στο τέλος του Δεκεμβρίου 2022, εκτοξεύτηκε στο ποσό των 400,28 δισ. ευρώ, 8 δισ. ευρώ υψηλότερα από τον στόχο του Υπουργείου Οικονομικών και παράλληλα είναι αυξημένο κατά 11,94 δισ. ευρώ, σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2021.
· Στο πεδίο του εξωδικαστικού το Υπουργείο Οικονομικών με μεγάλη καθυστέρηση διατάσσει «άτακτη υποχώρηση» και προχωρά σε πρόχειρες λύσεις προκειμένου να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας, και να διευρυνθεί η περίμετρος των δανείων που μπορούν να ρυθμιστούν, δεδομένης της μικρής απήχησης που μέχρι τώρα έχει ο μηχανισμός.
· Η παραοικονομία συνεχίζει να καλπάζει γεγονός που στερεί από τα δημόσια ταμεία σημαντικούς πόρους, με συνέπεια να αυξάνεται η κοινωνική αδικία και να προκαλούνται στρεβλώσεις στην κατανομή των παραγωγικών συντελεστών.
Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής έχει εγκαίρως ασκήσει κριτική και προειδοποιήσει για τις επιπτώσεις του δημοσιονομικού λαϊκισμού που χαρακτηρίζει την άδικη και αναποτελεσματική οικονομική πολιτική της συντηρητικής κυβέρνησης της ΝΔ. Στη βάση ενός σοσιαλδημοκρατικού αναδιανεμητικού οικονομικού προγράμματος έμφαση θα πρέπει να δίνεται σε μια πραγματικά υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική. Προς τούτο είναι ανάγκη να προχωρήσουν, γρηγορότερα, βαθύτερες τομές στη φορολογική πολιτική προς την κατεύθυνση επέκτασης της φορολογικής βάσης και αποτελεσματικής καταπολέμησης της παραοικονομίας. Μόνο μέσα από αυτήν τη στόχευση ο πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος που θα προκύψει θα αποκτήσει μόνιμο χαρακτήρα και τα έκτακτα επιδόματα που υπόσχεται η κυβέρνηση θα μετατραπούν σε μόνιμες και αποτελεσματικές εισοδηματικές ενισχύσεις προς τα χαμηλότερα και μεσαία εισοδήματα.
