Δηλώσεις και απαντήσεις σε ερωτήσεις δημοσιογράφων του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά τη συνάντησή του με την Πρωθυπουργό της Λιθουανίας Ingrida Šimonytė, στο Βίλνιους της Λιθουανίας (σε ανεπίσημη μετάφραση από τα αγγλικά)
Σας ευχαριστώ, κυρία Πρωθυπουργέ, για την πολύ θερμή υποδοχή και τις παραγωγικές συζητήσεις που είχαμε. Είναι μεγάλη μου χαρά που επισκέπτομαι τη Λιθουανία, κυρίως γιατί φέτος γιορτάζουμε τα 100 έτη διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες μας. Οι σχέσεις μας γίνονται όλο και πιο ισχυρές, όπως αποδεικνύεται και από τις συχνές και παραγωγικές συναντήσεις σε όλα τα επίπεδα.
Και πιστεύω πως η ανάπτυξη των στενών σχέσεών μας είναι μια φυσική εξέλιξη, καθώς υπάρχουν πολλές ομοιότητες ανάμεσα στις χώρες μας και παρά τη γεωγραφική μας απόσταση η Ελλάδα και Λιθουανία αντιμετωπίζουμε κοινές προκλήσεις, όπως είναι η απειλή του αναθεωρητισμού, η ενεργειακή κρίση, η εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού στην οποία αναφερθήκατε.
Ταυτόχρονα, όμως, μοιραζόμαστε κοινές ευρωπαϊκές αξίες και αρχές αλλά και μια σταθερή δέσμευση για το σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών.
Συζητήσαμε βέβαια και την κατάφωρη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που παραβιάζει τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, αδιαφορώντας πλήρως για τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες. Και επαναβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας να σταθούμε στο πλευρό της Ουκρανίας μαζί με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εταίρους μας και όλους τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ, με εξαίρεση έναν, ενάντια σε αυτή την επίθεση.
Συζητήσαμε εκτενώς τις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία αλλά και τα επόμενα βήματα που θα πρέπει να κάνουμε. Καταδικάσαμε και πάλι με τους πιο αυστηρούς όρους τις τελευταίες επιθέσεις που εξαπολύει η Ρωσία αδιακρίτως, με πυραύλους και drones σε Ουκρανικές πόλεις που οδηγούν στο θάνατο αθώους πολίτες αλλά και την καταστροφή σημαντικών υποδομών και συνεχίζουμε να στηρίζουμε πλήρως την ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Θα στηρίξουμε την Ουκρανία για όσο χρειαστεί και θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο, αλλά και οικονομική, στρατιωτική και ανθρωπιστική στήριξη στον ουκρανικό λαό.
Είχα την ευκαιρία να ενημερώσω, επίσης, την κυρία Πρωθυπουργό για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις συνεχείς εντάσεις που προκαλεί η Τουρκία στο Αιγαίο, και μέσω πράξεων και μέσω μιας κλιμακούμενης ρητορικής που δυστυχώς υπονομεύει την σταθερότητα και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. Πιστεύω πως και εδώ βλέπουμε μια περίπτωση του πως μια ρητορική αναθεωρητισμού μπορεί να υπονομεύσει την περιφερειακή σταθερότητα σε μια περίοδο που το τελευταίο που χρειαζόμαστε είναι μια ακόμα πηγή έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδίως μεταξύ δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ.
Όπως έχω επανειλημμένα τονίσει, η Ελλάδα, κα. Πρωθυπουργέ, πάντα διατηρεί ένα ανοιχτό παράθυρο διαλόγου, αλλά κρατά σταθερά κλειστή την πόρτα σε προκλήσεις και απειλές, ειδικά όταν αυτές αφορούν την εθνική κυριαρχία μας. Και δυστυχώς, όσον αφορά τον ρωσικό επιθετικό πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας, η Τουρκία θεωρεί ότι δεν χρειάζεται να επιλέξει πλευρά, σα να μην υπάρχει σωστό ή λάθος.
Η Τουρκία θεωρεί ότι είναι αποδεκτό να παρέχει όπλα στην Ουκρανία, ενώ εξυπηρετεί τα οικονομικά συμφέροντα της Ρωσίας και αγνοεί τις κυρώσεις της ΕΕ. Πιστεύω ότι πρέπει να διασφαλίσουμε -το κάναμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο- ότι θα καλέσουμε όλες τις χώρες, ιδίως εκείνες τις χώρες που φιλοδοξούν -τουλάχιστον στα λόγια- να γίνουν μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας, να ευθυγραμμιστούν με τις αποφάσεις που έχουμε λάβει.
Όπως συζητήσαμε, οι κυρώσεις έχουν αποτέλεσμα, επιφέρουν βαρύ πλήγμα στη ρωσική οικονομία και όσο περισσότερη πίεση ασκούμε σε εκείνες τις χώρες που διευκολύνουν τη Ρωσία να παρακάμψει τις κυρώσεις, τόσο πιο αποτελεσματικές θα είναι οι κυρώσεις που έχουμε επιβάλει.
Όπως είπε η Πρωθυπουργός, συζητήσαμε επίσης το πιο περίπλοκο και δύσκολο ζήτημα, αυτό που αφορά την εργαλειοποίηση της ενέργειας από τη Ρωσία, ειδικά τις πολύ υψηλές τιμές του φυσικού αερίου. Είμαι πολύ χαρούμενος που συνεργαστήκαμε πολύ στενά με τη Λιθουανία τόσο στο επίπεδό μας (αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων) όσο και στο επίπεδο των Υπουργών μας για την Ενέργεια, προκειμένου να βρούμε πολύ συγκεκριμένες και ξεκάθαρες λύσεις οι οποίες θα μπορέσουν να μας βοηθήσουν να μειώσουμε την τιμή του φυσικού αερίου σε αποδεκτά επίπεδα.
Ελπίζω ότι αυτά τα μέτρα θα συμφωνηθούν σε επίπεδο Υπουργών Ενέργειας προκειμένου να μειωθεί η πίεση που αντιμετωπίζουμε όλοι, παρέχοντας στήριξη σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά από τον προϋπολογισμό μας. Όλοι αυτό κάνουμε. Όλοι ξοδεύουμε ένα σημαντικό χρηματικό ποσό, ένα σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ μας για να παρέχουμε στήριξη. Αλλά, κατά τη γνώμη μου, μία ευρωπαϊκή λύση έχει καθυστερήσει πολύ.
Και έχει έρθει, πραγματικά, η ώρα να στείλουμε ένα πολύ σαφές μήνυμα τόσο στη Ρωσία όσο και στις αγορές, ότι η κερδοσκοπία στην αγορά φυσικού αερίου θα αντιμετωπιστεί με ενιαίο τρόπο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, επιβάλλοντας κάποιου είδους ανώτατο πλαφόν στον δείκτη TTF, όπως έχουμε συζητήσει μέχρι τώρα εξονυχιστικά, ακόμη και στο δικό μας επίπεδο, σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, τόσο η Λιθουανία όσο και η Ελλάδα αντιμετωπίζουμε παρόμοιες προκλήσεις όσον αφορά την αντιμετώπιση του προβλήματος της εργαλειοποίησης μεταναστών για να ασκηθεί πολιτική πίεση στις χώρες μας. Έχουμε μια πολύ καλή και στενή συνεργασία στον τομέα της μετανάστευσης και πιστεύω ότι πρέπει πάντα να υποστηρίζουμε ότι δεν μπορούμε, επί της αρχής, να αποδεχτούμε το γεγονός ότι κάποιοι χρησιμοποιούν, να εργαλειοποιούν απελπισμένους ανθρώπους για πολιτικούς σκοπούς.
Η Ελλάδα θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα σύνορά της, που είναι και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πάντα έτοιμη να προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια σε ανθρώπους, ιδιαίτερα σε ανθρώπους των οποίων η ζωή βρίσκεται σε κίνδυνο στη θάλασσα. Και θα καλούμε πάντα τους γείτονές μας, ιδίως την Τουρκία, να συνεργαστεί εποικοδομητικά για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος.
Και από αυτή την άποψη, πιστεύω ότι έχουμε πολλά κοινά όσον αφορά τον σχεδιασμό της προσέγγισής μας για τη διαχείριση των συνόρων και την ασφάλεια των συνόρων. Κυρία Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστώ και πάλι για το θερμό καλωσόρισμα στο Βίλνιους.
Δημοσιογράφος: Κύριε Πρωθυπουργέ, αναφερθήκατε στις σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και τη Ρωσία και θα ήθελα να θέσω ένα ερώτημα σχετικά με την πρωτοβουλία των Βαλτικών κρατών για τη συγκρότηση ενός Ειδικού Δικαστηρίου για τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία. Στηρίζετε την πρόταση αυτή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εάν διαπράττονται εγκλήματα πολέμου και υπάρχουν αρκετά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει, θα έλεγα ότι αυτοί που διέπραξαν αυτά τα εγκλήματα πρέπει να λογοδοτήσουν. Θεωρώ ότι αυτή είναι μια θέση με την οποία πιστεύω ότι συμφωνούν όλα τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο υπήρξε αναφορά στο θέμα αυτό στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Δημοσιογράφος: Υποστηρίζετε όμως αυτό το όργανο, ενός Ειδικού Δικαστηρίου;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Επί της αρχής, είναι κάτι που εξετάζουμε και όπως σας είπα, αυτό που θέλουμε να διασφαλίσουμε είναι ότι όσοι έχουν διαπράξει εγκλήματα πολέμου θα λογοδοτήσουν.
Δημοσιογράφος: Μια ερώτηση προς την Πρωθυπουργό της Λιθουανίας και τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Κυρία Šimonytė, η χώρα σας έχει υποστηρίξει την ελληνική πρόταση μαζί με άλλες χώρες για την ανάγκη υιοθέτησης ενός ανώτατου ορίου στην τιμή του φυσικού αερίου προκειμένου να περιοριστεί η εκτόξευση των τιμών και να προστατευτούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις από τις υπερβολικές τιμές της ενέργειας. Μετά τις τελευταίες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πόσο αισιόδοξοι είστε ότι μπορεί να επιτευχθεί σύντομα μια ευρωπαϊκή λύση, ήδη από το επόμενο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας στα τέλη Νοεμβρίου;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να προσθέσω πως -όπως είπε και η Πρωθυπουργός- εδώ και πολλούς μήνες υποστηρίζουμε πως η αγορά φυσικού αερίου δεν λειτουργεί. Αυτές οι υπερβολικές τιμές, ο δείκτης TTF που εκτινάχθηκε στα 350 ευρώ η μεγαβατώρα, ποτέ δεν αντανακλούσαν τις θεμελιώδεις αρχές της αγοράς.
Και ως εκ τούτου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η παρέμβαση στην αγορά είναι πραγματικά επιβεβλημένη. Πρόκειται για ένα απαραίτητο εργαλείο για την αντιμετώπιση τόσο της ρωσικής προσπάθειας να εργαλειοποιήσει το φυσικό αέριο, όσο και των κερδοσκόπων που κερδίζουν πολλά χρήματα στην αγορά φυσικού αερίου.
Είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι θα βρεθεί λύση. Θα γίνω λίγο πιο ευθύς: θα ήταν αποτυχία εάν οι Υπουργοί Ενέργειας δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν, διότι τότε το πρόβλημα θα επιστρέψει στο επίπεδο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων που εκπροσωπούνται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Και πρόκειται για μια τεχνική συζήτηση που, ειλικρινά, πρέπει να γίνει και πρέπει να συμφωνηθεί στο επίπεδο των Υπουργών Ενέργειας. Θεωρώ ότι οι λύσεις που έχουν σχεδιαστεί από τους ειδικούς μας, απαντούν στις ανησυχίες των χωρών εκείνων που θέτουν πάντα την ασφάλεια του εφοδιασμού πάνω από τα ζητήματα των τιμών. Αυτές οι ανησυχίες έχουν αντιμετωπιστεί. Οι αποθήκες είναι σήμερα γεμάτες. Αν μη τι άλλο, δεν υπάρχει χώρος για να τοποθετηθεί αυτή τη στιγμή πρόσθετο αέριο. Και τώρα που ο δείκτης TTF έχει ισορροπήσει προς ένα πιο αποδεκτό επίπεδο -οι τιμές είναι ακόμη πολύ υψηλές αλλά τουλάχιστον όχι εξαιρετικά υψηλές- τώρα είναι η ώρα να τεθεί σε εφαρμογή ένα τέτοιο εργαλείο.
Για ακόμα μια φορά, θα ήθελα να ευχαριστήσω τη Λιθουανία για την άριστη συνεργασία που είχαμε -και σε τεχνικό επίπεδο- για την εξεύρεση μιας λύσης που θα είναι ωφέλιμη για όλους. Διότι αυτή τη στιγμή, με τις πολύ υψηλές τιμές του φυσικού αερίου, οι μόνοι που επωφελούνται είναι εκείνοι που μας πωλούν φυσικό αέριο σε πολύ υψηλότερες τιμές από αυτές που πωλούν προς άλλους και φυσικά οι κερδοσκόποι που ποντάρουν σε μια αγορά η οποία χαρακτηρίζεται από διακυμάνσεις πολύ πιο έντονες από τις διακυμάνσεις που θα έπρεπε να έχει μια αγορά.
