Τον δεκαπενταύγουστο ζει κι αναπνέει το ελληνικό ορθόδοξο κύτταρο και γιορτάζει την «Άνοδο» της μητέρας του Χριστού στους ουρανούς. Της μητέρας όλων των Χριστιανών που αποτελεί την καθημερινή επικοινωνία τους με το θείο.
Στη χώρα μας η Παναγία έχει καταστεί προστάτιδα του έθνους μας απέναντι στους απίστους. Ταυτίσαμε την Παναγία με την εθνικοφυλετική μας πορεία και τη λατρεύουμε ως μόνιμη αρωγό των αγώνων μας αλλά και της συνδρομής Της στις αδυναμίες και δύσκολες στιγμές μας. Την είδαμε στα τείχη της Πόλης στην πολιορκία των Αβάρων, την είδαμε στα τείχη του Ρωμανού και στη Βλαχέρνα, την είδε ο Μακρυγιάννης στα όνειρά του, την είδαν οι στρατιώτες μας στην Πίνδο. Την επικαλούμαστε καθημερινά τόσες και τόσες φορές, «Παναγία μου βόηθα».
Για σκεφτείτε: Ένας θάνατος έχει καταστεί γιορτή χαράς. Όχι μόνο για τα εκατομμύρια των πιστών αλλά και για την ίδια την Εκκλησία. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό; Γιατί κλαίμε με τον θάνατο του Χριστού ενώ μας χαροποιεί η «Άνοδος» μιας θνητής;
Η απάντηση δεν είναι δύσκολη. Όσοι νομίζουν θεολογικά ότι ο ρόλος της Παναγίας τελειώνει με την γέννηση του Χριστού σφάλλουν αφού η Τριαδική θεότητα την κατέστησε «κλίμακα» προς τον θεό για κάθε άνθρωπο. «Κλίμακα» προς την αιώνια ζωή. Κι εκείνη στοργική μάνα όλων καταλαγιάζει τις ψυχές των ανθρώπων που της ζητούν βοήθεια και τους δίνει απλόχερα εσωτερική δύναμη να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες .
Οι εκκλησίες και τα μοναστήρια στη χάρη Της αμέτρητα. Γιορτάζουν την Κοίμηση της Θεοτόκου με ιδιαίτερη λαμπρότητα και κατάνυξη, προσελκύοντας χιλιάδες προσκυνητές από όλη τη χώρα και το εξωτερικό. Η θρησκευτική γιορτή συνοδεύεται από μουσικές και γεύσεις, με τα τοπικά έθιμα και τις παραδόσεις της κάθε περιοχής να έχουν την τιμητική τους.
Να περιπλανηθούμε σε κάποια:
Παναγία Σουμελά
Η Παναγία Σουμελά αποτελεί το σύμβολο της ποντιακής πίστης, αν και η πρώτη ονομασία της θαυματουργής εικόνας ήταν Αθηνιώτισσα. Είναι αγιογραφία του Ευαγγελιστή Λουκά. Η παράδοση αναφέρει ότι η Παναγία η Αθηνιώτισσα εμφανίστηκε ως όραμα στους μοναχούς Σωφρόνιο και Βαρνάβα, στη Αθήνα, και τους κάλεσε στην εκκλησία. Εκεί είδαν την εικόνα να σηκώνεται από το προσκυνητάρι, να βγαίνει από το παράθυρο και να πετάει προς τα ουράνια. Συγχρόνως, άκουσαν την Θεοτόκο να λέει: «Πηγαίνω στην Ανατολή. Προπορεύομαι στο όρος Μελά. Ακολουθήστε με…». Οι μοναχοί την ακολούθησαν και στο όρος Μελά, στον Πόντο, όπου στάθηκε, κτίστηκε μεγάλος Ναός και Μονή. Έτσι η εικόνα πήρε την ονομασία Σουμελά από τη φράση «στου Μελά». Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, μοναχοί έθαψαν την εικόνα, μαζί με άλλα κειμήλια και τελικά έφτασαν στην Ελλάδα, όπου ανεγέρθη ο περίφημος ναός στις πλαγιές του Βερμίου,
στην Καστανιά Βέροιας.
Παναγία της Τήνου
Η εικόνα της Παναγίας της Τήνου βρέθηκε στις 30 Ιανουαρίου του 1823, έπειτα από πολλές προσπάθειες και «με την υπόδειξη της Παναγίας στη μοναχή Πελαγία», στην ιστορική Μονή της «Κυράς των Αγγέλων», στο Κεχροβούνι. Με Βασιλικό Διάταγμα του 1836, καθιερώθηκε ο εορτασμός της Παναγίας στην Τήνο, όπου ο δρόμος που οδηγεί από το λιμάνι στο ναό του Ευαγγελισμού, όπου βρέθηκε η εικόνα, είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της άρρηκτης σχέσης του ελληνισμού με την Ορθοδοξία. Εκατομμύρια πιστοί τον έχουν διαβεί με κάθε τρόπο, με ευγνωμοσύνη προς την Θεοτόκο.
Η Παναγία στο Μικρόκαστρο Κοζάνης
Χαρακτηριστικός είναι κι ο εορτασμός στο ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας στο Μικρόκαστρο, του δήμου Βοΐου. Δεκάδες χιλιάδες πιστοί συρρέουν να προσκυνήσουν την Ιερή εικόνα που χρονολογείται από το 1603. Τις ημέρες του δεκαπενταύγουστου έχει αναβιώσει το έθιμο των προσκυνητών καβαλάρηδων από τη Σιάτιστα. Προέρχεται από την τουρκοκρατία που οι σκλαβωμένοι Έλληνες έδειχναν μπροστά στην εικόνα της Παναγίας τον πόθο τους γα ελευθερία και της ζητούσαν να τους βοηθήσει να την κατακτήσουν.
Η Εκατονταπυλιανή
Ο περίφημος ναός της Παναγίας στην Παροικιά, της Πάρου αποτελεί σπουδαίο λατρευτικό προορισμό μας. Κτισμένος από την Αγία Ελένη, που στην κατεύθυνσή της προς την Παλαιστίνη για να αναζητήσει τον Τίμιο Σταυρό, έφτασε στην Πάρο και προσευχήθηκε σε ένα μικρό ναό που βρίσκονταν στη θέση της Εκατονταπυλιανής. Κατά την προσευχή της έκανε τάμα ότι αν βρει τον Τίμιο Σταυρό, θα χτίσει στη θέση αυτή έναν μεγάλο ναό. Όπως κι έγινε.
Εκατοντάδες ναοί σε όλη την Ελλάδα κι εκατομμύρια πιστοί λατρεύουν τη μητέρα Του Χριστού. Η Χοζοβιώτισσα στην Αμοργό που στέκεται επιβλητικά εδώ και αιώνες σε έναν γκρεμό 350 μέτρων, κτισμένη από το βυζαντινό αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ Κομνηνό σύμφωνα με επιγραφή της Ι. Μονής. Η «Οφιούσα» της Κεφαλονιάς στην οποία παραμονές της γιορτής εμφανίζονται κάθε χρόνο τα μικρά φιδάκια, αποκαλούμενα «φίδια της Παναγίας». Στη Λέσβο είναι η Παναγιά η Αγιασώτισσα, στην Κάρπαθο η Παναγία της Ολύμπου, στην Άνδρο η Παναγία η Φανερωμένη, όπως και στη Σαλαμίνα, ενώ στα Κουφονήσια γιορτάζει η Παναγία στο Κάτω Κουφονήσι.
Στο νησί της Αποκάλυψης, την Πάτμο, οι μοναχοί τηρούν το έθιμο του επιταφίου της Παναγίας, έθιμο με βυζαντινές καταβολές. Ο χρυσοποίκιλτος επιτάφιος της Παναγίας περιφέρεται στα σοκάκια του νησιού σε μεγαλοπρεπή πομπή, ενώ οι καμπάνες του μοναστηριού και των άλλων εκκλησιών ηχούν ασταμάτητα.
Στη Χαλκιδική, στο Παγγαίο, σε κάθε γωνιά της χώρας, η Παναγία είναι παρούσα. Δίπλα μας… Πρωτίστως και στο Άγιο Όρος, το περίφημο «Περιβόλι της Παναγιάς», όπου συμφώνως με την παράδοση η Παναγία μαζί με τον Ιωάννη παραπλέοντας τον Άθω αντιμετώπισαν φοβερή θαλασσοταραχή και αποβιβάστηκαν στον χώρο, όπου σήμερα βρίσκεται η Μονή των Ιβήρων. Θαυμάζοντας το τοπίο ζήτησε από τον Κύριο να της παραχωρήσει όλο το Όρος ως δώρο. Κι ο τόπος έγινε πόλος έλξης της Ορθοδοξίας εδώ κι αιώνες.
Χρόνια μας πολλά.
Ο Χρόνης Ακριτίδης είναι τοπογράφος/μηχανικός & συγκοινωνιολόγος, Διευθύνων Σύμβουλος της «Ανάπλαση Αθήνας ΑΕ», Πολιτευτής Νομού Κοζάνης με τη ΝΔ
