«Η στρατιωτική και αμυντική διπλωματία, χρησιμοποιεί τη στρατιωτική ισχύ μιας χώρας ως πηγή ήπιας ισχύος. Είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την εξωτερική της πολιτική, προκειμένου να αυξήσει την διεθνή της επιρροή, να ενισχύσει την εθνική ισχύ της. Η αξία της στρατιωτικής και αμυντικής διπλωματίας είναι μεγάλη, καθώς μέσα απ’ αυτή και υπό προϋποθέσεις πάντα, μπορούμε να προωθήσουμε τους εθνικούς μας στόχους και τα εθνικά μας συμφέροντα, να συμβάλουμε στη διατήρηση της ειρήνης, εξασφαλίζοντας την ασφάλεια της χώρας, την ευημερία των πολιτών και επιτυγχάνοντας την ενίσχυση της θέσης μας στο διεθνές σύστημα.
Η Ελλάδα, οφείλει να έχει έντονη παρουσία, τόσο σε διμερές, όσο και σε πολυμερές επίπεδο μέσα από την άσκηση της εξωτερικής και αμυντικής της πολιτικής. Η γεωπολιτική θέση της χώρας μας σε συνδυασμό με τη στρατηγική της θέση ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ την καθιστούν εν δυνάμει πρωταγωνιστή στις εξελίξεις που συμβαίνουν στην περιοχή της νοτιοανατολικής μεσογείου. Με προϋποθέσεις όπως είπα, και η πιο βασική απ’ αυτές είναι να έχει εθνική στρατηγική. Να έχει μια ισχυρή εθνική γραμμή για το πώς κινείται. Βεβαίως, αυτό θα δώσει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τη συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς και να ενισχύσει την παρουσία και τον ρόλο της στην νοτιοανατολική μεσόγειο.
Με βάση όλα αυτά και με υπευθυνότητα, αξιολογήσαμε τα τρία νομοσχέδια του Υπουργείου Άμυνας που περιλαμβάνουν τα δυο μνημόνια κατανόησης και τη σύμβαση ασφαλείας.
Για το νομοσχέδιο που αφορά στην κύρωση της σύμβασης μεταξύ της κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της κυβέρνησης του Βασιλείου της Νορβηγίας σχετικά με την ανταλλαγή και αμοιβαία προστασία διαβαθμισμένων πληροφοριών στον τομέα της άμυνας, ψηφίζουμε θετικά, διότι εκτιμούμε ότι το όλο θέμα καλύπτεται σε πολύ καλό επίπεδο και εξασφαλίζει τη συνεργασία των δυο μερών στο αντικείμενο της συμφωνίας. Διασφαλίζει τη προστασία διαβαθμισμένων πληροφοριών που διαβιβάζονται μεταξύ των δυο χωρών ή μεταξύ εμπορικών και βιομηχανικών οργανισμών στις δυο χώρες μέσω εγκεκριμένων οδών και η αποφυγή διαρροής τους μέσω της αμοιβαίας πολιτικής βούλησης. Καταβάλλεται κάθε προσπάθεια που είναι δυνατόν για να διασφαλιστεί και τεχνικά η διακίνηση των διαβαθμισμένων πληροφοριών.
Η διακίνηση αυτή μεταξύ των Εθνικών Αρχών Ασφαλείας των δύο μερών προβλέπεται όπως διασφαλίζεται στο έπακρο μέσω της διπλωματικής οδού, ενώ αλλά εγκεκριμένα μέσα διαβίβασης ή ανταλλαγής πληροφοριών, όπως ηλεκτρονικά μέσα, θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατόπιν περαιτέρω κοινής συμφωνίας μεταξύ των αρμόδιων Αρχών Ασφαλείας.
Για τα άλλα δύο νομοσχέδια που αφορούν τα μνημόνια κατανόησης, στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων επιφυλαχθήκαμε και δηλώσαμε ότι θα ψηφίσουμε θετικά στην Ολομέλεια, μόνο εφόσον λάβουμε απαντήσεις στα ερωτήματα και τους προβληματισμούς μας και γίνουν κατανοητές κάποιες προτάσεις ή ενστάσεις μας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Τα Κέντρα Αριστείας δεν αποτελούν μέρος της διοικητικής δομής του ΝΑΤΟ. Δεν είναι στρατιωτικές βάσεις ή στρατηγεία. Είναι μελετητικά κέντρα και τα πορίσματα τους παράγουν πολιτική ή θα μπορούσαν να παράξουν πολιτική.
Χρηματοδοτούνται εθνικά ή πολυεθνικά και διαπιστεύονται από το ΝΑΤΟ.
Αυτό όμως δε σημαίνει ότι άκριτα και χωρίς προϋποθέσεις, η ένταξη και συμμετοχή της Χώρας μας σε αυτά είναι πάντα Εθνικά επωφελής.
Συμμετέχουμε σε 13 Κέντρα Αριστείας. Διαθέτουμε ένα (1) το IAMD (Integrated Air & Missile Defence) στα Χανιά καθώς και ένα Κέντρο Εκπαίδευσης Ναυτικής Αποτροπής (ΚΕΝΑΠ) στη Σούδα.
Τα δύο μνημόνια αφορούν αφενός την ίδρυση, διοίκηση και λειτουργία του Κέντρου Αριστείας Θαλάσσιας Ασφάλειας και αφετέρου, τη σχέση με το ΝΑΤΟ. Οι συμφωνίες αυτές, βέβαια, ξεκίνησαν από την προηγούμενη κυβέρνηση ολοκληρώθηκαν τον Οκτώβριο του 2019 και υπογράφηκαν. Έρχονται, σε μια περίοδο που πραγματικά η συμμετοχή της Τουρκίας μας προβληματίζει. Μιας Τουρκίας, που θέλει να είναι «και με τον χωροφύλακα και με τον αστυφύλακα», που προσπαθεί να ωφεληθεί από την νέα διεθνή κρίση χωρίς κόστος, που δεν έχει εγκαταλείψει λύση αναθεωρητικές της βλέψεις «τις έχει κρύψει κάτω από το χαλί» και συνεχίζει τις προκλήσεις στο Αιγαίο ακόμα και σήμερα που μιλάμε. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι τίποτα δεν κάνει η Τουρκία χωρίς απώτερο σκοπό.
Επί του περιεχομένου των μνημονίων θέσαμε τα εξής ζητήματα :
– Να καθοριστεί ότι το Διεθνές Δίκαιο και μόνο υπερισχύει του Μνημονίου και σε περίπτωση αντίθεσης με την εθνική νομοθεσία να ακολουθείται η διαδικασία της παρ. 17, «Επίλυση Διαφορών». Έτσι όπως προβλέπεται στη συμφωνία, οι εθνικοί και οι διεθνείς νόμοι υπερισχύουν του Μνημονίου. Αύριο, η λειτουργία του Κέντρου μπορεί να μεταβληθεί, π.χ., με μελλοντική μεταβολή της εθνικής νομοθεσίας, της Τουρκίας.
– Να συσταθεί Διακρατικό Κολέγιο Εξωτερικών Ελεγκτών, οι οποίοι θα γνωμοδοτούν στην Επιτροπή επί των ετησίων οικονομικών καταστάσεων του Κέντρου. Στη Συμφωνία δεν προβλέπεται το ποιος θα διενεργεί τον έλεγχο.
Επίσης ζητήσαμε διευκρινίσεις και θέσαμε συγκεκριμένα ερωτήματα και προβληματισμούς :
– Κατά πόσο η δημιουργία του Κέντρου Αριστείας στην Τουρκία και οι όποιες εισηγήσεις τους σεΝατοϊκό επίπεδο θα ήταν δυνατόν να επηρεάσουν τα εθνικά μας συμφέροντα στο πολύ κρίσιμο θέμα της Ναυτικής Ασφάλειας και των Ναυτικών Επιχειρήσεων;
-Σε ποιον βαθμό τα αντικείμενα αρμοδιοτήτων του και Κέντρου Αριστείας στην Τουρκία επικαλύπτουν τα αντικείμενα αρμοδιότητας του Κέντρου Αριστείας της χώρας μας στα Χανιά, στη Σούδα;
– Μήπως το Κέντρο Αριστείας στην Τουρκία αποτελέσει τον αντίποδα στη δημιουργία του ΚΕΝΑΠ στην Σούδα;
Ο όρος «security» που ενσωματώνεται στο τίτλο του Κέντρου στην Τουρκία είναι πολύ ευρύς και δύναται να καλύπτει αντικείμενα τόσο του ενός όσο και το άλλου Κέντρου της χώρας μας.
Ως ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, ο σοβαρότερος λόγος της επιφύλαξής μας επί της κύρωσης των 2 πρώτων σχεδίων για τη δημιουργία του Κέντρου Αριστείας στην Τουρκία, είναι αυτή, σχετίζεται με την επικάλυψη των αρμοδιοτήτων μεταξύ των 2 κέντρων για αυτό και ζητήσαμε να διασφαλιστεί ο διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων για να αποφύγουμε μελλοντική απαξίωση του δικού μας από ενέργειες της άλλης πλευράς
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, ανέφερε, χωρίς όμως να καταθέσει γραπτά πειστήρια, ότι διατυπώθηκαν από τη χώρα μας τα επιχειρήματα που έπρεπε ώστε να μην υπάρχει επικάλυψη με τη λειτουργία του ΚΕΝΑΠ στην Κρήτη και ότι δηλώθηκε στο κείμενο της συμφωνίας ότι ασφαλώς η λειτουργία αυτού του Κέντρου Αριστείας δεν είναι σε βάρος, του ΚΕΝΑΠ στην Κρήτη, πράγμα που όμως δεν εντοπίσαμε στην υπό κύρωση συμφωνία.
Επιπλέον, παραμένει το θέμα του Οικονομικού ελέγχου και το σοβαρό θέμα της ανάγκης για υπερίσχυση του Διεθνούς Δικαίου έναντι της Εθνικής Νομοθεσίας. Ένα ΜοU δεν μπορεί να έρχεται σε σύγκρουση με την Εθνική Νομοθεσία για αυτό και απαιτείται η κοινοβουλευτική έγκριση. Όμως, τι είδους διακρατική συμφωνία θα είναι αν μπορεί η λειτουργία του κέντρου να μεταβληθεί, μελλοντικά με Εθνική Νομοθεσία (π.χ Τουρκίας). Μιλάμε για την Τουρκία, που συνήθως δε σέβεται το Διεθνές δίκαιο και είναι το Έθνος πλαίσιο.»
