Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω συγχαίροντάς σας για την πρωτοβουλία της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων να διοργανώσει ακόμα μία ημερίδα, η οποία δίνει τη δυνατότητα για αυτήν την τόσο χρήσιμη ώσμωση μεταξύ του πολιτικού προσωπικού, των βουλευτών, της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας και της επιστημονικής κοινότητας για την αντιμετώπιση σημαντικών ζητημάτων που αφορούν στον τομέα της υγείας.
Η σημερινή μας εκδήλωση γίνεται, δυστυχώς, στη σκιά της μεγάλης απώλειας της Φώφης Γεννηματά κι ενώ ταυτόχρονα η υγειονομική κρίση έχει πλέον μετατραπεί σε μία πανδημία που αφορά πρωτίστως τους ανεμβολίαστους.
Συνεπώς, το θέμα της, η διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων και ο προσυμπτωματικός έλεγχος στη μετά-Covid εποχή αποκτά θα έλεγα μία τραγική επικαιρότητα. Κυρίως όμως αποκτά και επείγοντα χαρακτήρα.
Ακριβώς για αυτό, όπως ξέρετε, έχει ήδη δρομολογηθεί ένα πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων για τον καρκίνο του μαστού το οποίο πήρε το όνομα της Φώφης.
Θα αφορά σε πρώτη φάση γυναίκες ηλικίας από 50 έως 69 ετών, που θα ειδοποιούνται ηλεκτρονικά για το ραντεβού τους σε διάφορες δομές υγείας κι εκεί θα λειτουργούν παράλληλα και σταθμοί παροχής εξειδικευμένων συμβουλών και υποστήριξης.
Από τις αρχές του 2022, άλλωστε, αυξάνονται σημαντικά και οι δωρεάν προληπτικές εξετάσεις τόσο για ογκολογικές όσο και για καρδιολογικές ασθένειες. Συμπεριλαμβάνουμε βέβαια σε αυτές και τον διαβήτη και τη χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια.
Πρόκειται για τις αιτίες, το γνωρίζετε καλά, που προκαλούν εκατοντάδες χιλιάδες πρόωρους θανάτους. Σύμφωνα με όλες τις μελέτες πολλοί από αυτούς θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αφενός με έγκαιρη διάγνωση και αφετέρου, και εκεί αποδίδω προσωπικά πολύ μεγάλη σημασία, με έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Και σε αυτή την κατεύθυνση θέλω να σας θυμίσω ότι καθιερώσαμε, δύο μήνες αφότου αναλάβαμε την ευθύνη της διακυβέρνησης στη χώρα, επιτέλους, την απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους.
Θα θυμάστε καλά ότι ήταν μία πολιτική πρωτοβουλία που όταν την υιοθετήσαμε πολλοί υποστήριζαν ότι θα ήταν πρακτικά ανεφάρμοστη. Κι όμως, το στοίχημα αυτό κερδήθηκε. Όπως πρέπει να κερδηθούν και άλλα στοιχήματα που αφορούν τη δημόσια υγεία. Η ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού του ΕΟΔΥ, όπου έχουν γίνει -πιστεύω- πολύ σημαντικά βήματα. Και βέβαια η εφαρμογή του εμβληματικού σχεδίου «Σπύρος Δοξιάδης» για την πρόληψη.
Ταυτόχρονα, όμως, το Υπουργείο λαμβάνει και πρόνοιες για τη φαρμακευτική δαπάνη. Γιατί ξέρετε πολύ καλά ότι η περίθαλψη, η φροντίδα των χρόνιων νοσημάτων, αν και αφορούν ένα σχετικά μικρό υποσύνολο του πληθυσμού μας, απορροφούν την πλειοψηφία των πόρων που κατευθύνονται προς το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Στο πλαίσιο, λοιπόν, της αύξησης της πρόσβασης ασθενών σε φάρμακα υψηλής θεραπευτικής αξίας, εντείνουμε τις διαπραγματεύσεις ώστε να μπορούμε να αναλαμβάνουμε τις καλύτερες δυνατές εκπτώσεις. Αλλά για να μπορούν και οι ασθενείς μας να έχουν πρόσβαση σε πραγματικά καινοτόμα φάρμακα.
Ήδη επτά ομάδες καινοτόμων φαρμάκων, μέρος των οποίων αφορούν και τις χρόνιες παθήσεις, έχουν υποδειχθεί από το Υπουργείο για διαπραγμάτευση.
Επιπλέον, με τα κίνητρα που δίνουμε με το επενδυτικό clawback, ένα μέτρο το οποίο έχει αποδειχθεί στην πράξη εξαιρετικά επιτυχημένο, επιβραβεύουμε τις εταιρείες που επενδύουν στην καινοτομία και στις κλινικές δοκιμές, ώστε να μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε νέες θεραπείες.
Ενισχύεται, επίσης, η διείσδυση των γενοσήμων, οργανώνεται η ηλεκτρονική συνταγογράφηση και στα νοσοκομεία, και εξετάζεται η ομαλή κάλυψη των ανασφάλιστων και για χρόνιες παθήσεις.
Η πρόληψη, ωστόσο, παραμένει το μεγάλο κλειδί για την πόρτα της υγείας. Θυμίζω ότι ήδη εξελίσσονται τα εθνικά προγράμματα εμβολιασμών, σωματικής άσκησης, υγιεινής διατροφής, αντιμετώπισης του αλκοόλ, προγεννητικού και περιγεννητικού ελέγχου και ψυχοκοινωνικής ένταξης. Και για πρώτη φορά εισάγεται τώρα και το πρόγραμμα ανακουφιστικής φροντίδας για ασθενείς με καρκίνο και άνοια.
Θυμάμαι είχα διαβάσει μία πάρα πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα η οποία καταδείκνυε την τεράστια διαφορά στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ των ανθρώπων οι οποίοι ζουν αυτό το οποίο ονομάζουμε υγιεινή ζωή και αυτών οι οποίοι κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση.
Όταν μιλάμε, λοιπόν, για δημόσιες πολιτικές υγείας στο μυαλό μου έρχονται πάντα πέντε βασικές παράμετροι: περισσότερη άσκηση, περιορισμός αν όχι εξάλειψη του καπνίσματος, περιορισμός του αλκοόλ, έλεγχος του σωματικού βάρους και σωστή διατροφή.
Αν κάποιος κάνει και τα πέντε αυτά το προσδόκιμο ζωής του διάβαζα κάπου -και θα μου το επιβεβαιώσετε εσείς ως επιστήμονες- ότι μπορεί να είναι μέχρι και 18 χρόνια μεγαλύτερο σε σχέση με κάποιον ο οποίος δεν κάνει κανένα από αυτά.
Αυτές οι πολιτικές, λοιπόν, που κατατείνουν σε ουσιαστικές παρεμβάσεις στην δημόσια υγεία, έχουν σχετικά περιορισμένο κόστος, έχουν όμως τεράστιο μεσομακροπρόθεσμο όφελος. Και ως προς την ανακούφιση των προϋπολογισμών του Υπουργείου Υγείας αλλά και ως προς την ποιότητα ζωής όσων επιδοθούν τελικά σε αυτόν τον υγιεινό τρόπο ζωής.
Γι’ αυτό και τα σχετικά προγράμματα θα έχουν την απόλυτη στήριξή μου. Θα χρειαστούμε και πολιτική ομόνοια αλλά και τη στήριξη της επιστημονικής κοινότητας έτσι ώστε να μπορέσουμε να εκπαιδεύσουμε την ελληνική κοινωνία στο τι σημαίνει σήμερα πραγματικά υγιεινός τρόπος ζωής.
Και βέβαια επιτρέψτε μου να πω κιόλας ότι η πανδημία Covid ανέδειξε τη μεγάλη δυναμική που δυστυχώς έχουν οι θεωρίες συνομωσίας, οι αντιεπιστημονικές προσεγγίσεις και οι φήμες οι οποίες με πολύ μεγάλη ταχύτητα αναπαράγονται, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Κατά συνέπεια, η αξιοπιστία του πομπού όταν μιλάμε για πολιτικές δημόσιας υγείας έχει πολύ μεγάλη σημασία. Και εκεί είναι που χρειαζόμαστε πρώτα και πάνω από όλα την αρωγή της επιστημονικής κοινότητας αλλά και την πολιτική και κομματική ενότητα σε πολιτικές που θεωρώ ότι είναι απολύτως αυτονόητες, απαραίτητες πια, να επιβληθούν στη χώρα μας.
Η πρόληψη, λοιπόν, αποκτά ξεχωριστή σημασία σήμερα, καθώς οι δομές υγείας εξακολουθούν να δοκιμάζονται από τις νοσηλείες ασθενών με Covid. Όπως έχουμε πει πολλές φορές, οι δομές υγείας δεν μπορούν να γίνουν ξανά μονοθεματικές, παραμερίζοντας τις ανάγκες πολιτών που επίσης έχουν σοβαρά προβλήματα. Ούτε όμως και οι τελευταίες να αυξάνονται συνεχώς με περιπτώσεις οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί αν είχαν διαγνωστεί έγκαιρα.
Η συγκυρία, λοιπόν, επιτάσσει ταυτόχρονα με την πρόληψη να ενταθούν και οι εμβολιασμοί κατά του κορονοϊού, ιδίως μεταξύ των ηλικιωμένων. Και ασφαλώς -και θα επιμείνουμε πολύ σε αυτό- να ολοκληρωθεί γρήγορα ο κύκλος της ενισχυτικής τρίτης δόσης. Διότι γνωρίζουμε πια -μας έχετε ενημερώσει επιστημονικά και έχουμε όλα τα σχετικά δεδομένα- ότι το τείχος ανοσίας αρχίζει μετά το εξάμηνο, ειδικά στις μεγάλες ηλικίες, να παρουσιάζει ρωγμές. Και ο μόνος τρόπος να ενισχυθεί είναι η τρίτη, ενισχυτική δόση, η οποία μάλιστα θα ανοίξει για όλο τον πληθυσμό από αυτήν την Παρασκευή.
Από τη στιγμή που κάποιος, λοιπόν, έχει συμπληρώσει εξάμηνο από τη χορήγηση της 2ης δόσης, τον ενθαρρύνουμε, του ζητάμε, να σπεύσει να κάνει την 3η δόση το συντομότερο δυνατόν, έτσι ώστε να ενισχύσει ακόμα περισσότερο την άμυνά του απέναντι στον κορονοϊό.
Βέβαια είναι πολύ πιο εύκολο να πείσουμε κάποιους συμπολίτες μας οι οποίοι έχουν ήδη εμβολιαστεί να κάνουν την ενισχυτική δόση, από το να πείσουμε αυτούς οι οποίοι, δυστυχώς και σήμερα ακόμα αντιμετωπίζουν το εμβόλιο με μεγάλο σκεπτικισμό, επιφυλακτικότητα ή σε πολλές περιπτώσεις και με απόλυτη άρνηση.
Χθες έγιναν από τον Υπουργό σχετικές ανακοινώσεις που προσαρμόζουν τη ζωή μας στη νέα πραγματικότητα και όλες τους υπηρετούν τρεις αρχές:
Πρώτον, από τη στιγμή που έχουμε στη διάθεσή μας το εμβόλιο, η οικονομία και η κοινωνία δεν πρόκειται να ξανακλείσουν.
Δεύτερον, οι εμβολιασμένοι συμπολίτες μας δεν θα χάσουν τα δικαιώματα τα οποία απέκτησαν ακολουθώντας τις οδηγίες των επιστημόνων και της πολιτείας.
Και τρίτον, όσοι δεν θωρακίζονται ακόμα με το εμβόλιο θα πρέπει να ελέγχονται περισσότερο, με περισσότερα τεστ, ώστε να προστατεύονται και οι ίδιοι και οι γύρω τους.
Θα ζητήσω λοιπόν και πάλι απ’ όσους ακόμα το σκέφτονται να εμβολιαστούν. Αύριο κιόλας. Για να πάψουμε να θρηνούμε απώλειες τις οποίες θα μπορούσαμε να είχαμε προλάβει εάν είχαμε ακόμη υψηλότερα επίπεδα εμβολιασμού. Για να μειωθεί η πίεση στα νοσοκομεία μας και για να ξεφύγουμε, επιτέλους, από αυτήν την περιπέτεια.
Και μόνο έτσι θα μπορέσουμε, μεσομακροπρόθεσμα, να χτίσουμε τελικά ένα ανθρωποκεντρικό και όχι ένα ασθενοκεντρικό σύστημα υγείας. Με πρώτο στόχο να μην νοσούν οι πολίτες και να προλαβαίνουν τον κίνδυνο.
Εξάλλου, το εμβόλιο είναι η απόλυτη πρόληψη, το μεγαλύτερο δώρο της επιστήμης και εκείνη η επιστημονική ανακάλυψη που παγκόσμια έσωσε τις περισσότερες ζωές και αύξησε σημαντικά το προσδόκιμο ζωής σε όλο τον κόσμο, καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα.
Εύχομαι, λοιπόν, κάθε επιτυχία στη ημερίδα η οποία, κύριε Πρόεδρε, αποδεικνύει ότι η Βουλή θέτει στο επίκεντρο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων των Ελλήνων με όπλο τον προληπτικό και προσυμπτωματικό έλεγχο. Είναι μία πρωτοβουλία ελπίδας για καλύτερη υγεία.
Και θέλω να εκφράσω και πάλι την ευχή μου και να κάνω μία έκκληση σε όλα τα κόμματα, σε όλους τους συναδέλφους που πιστεύω ότι έχουν επιδείξει κατά κανόνα μεγάλη υπευθυνότητα και μεγάλη ευαισθησία στα θέματα αυτά: να μπορέσουμε να ακούσουμε με προσοχή τις συμβουλές της επιστήμης. Να μην κομματικοποιούμε άσκοπα μία μεγάλη εθνική μάχη η οποία πρέπει να κερδηθεί. Να μην δίνουμε τη δυνατότητα να διαρραγεί το εθνικό μέτωπο της κοινής λογικής και της επιστημονικής ακρίβειας.
Αυτό έχει μεγάλη σημασία, όπως σας είπα, και για την αντιμετώπιση του τέταρτου κύματος της πανδημίας. Έχει όμως ακόμα μεγαλύτερη σημασία για να μπορέσουμε να εκπαιδεύσουμε την κοινωνία στη σημασία της πρόληψης, η οποία στην κυριολεξία μπορεί να σώσει ζωές, Να διαπαιδαγωγήσουμε μία νέα γενιά στο τι σημαίνει πραγματικά να ζούμε σήμερα υγιεινά και με καλή ποιότητα ζωής. Και σε αυτή την προσπάθεια την οποία καταβάλλει η κυβέρνηση χρειαζόμαστε όλη τη Βουλή αλλά και την επιστημονική κοινότητα αρωγούς.
Σας ευχαριστώ. Και πάλι συγχαρητήρια, κύριε Πρόεδρε, για την πρωτοβουλία σας.
