Η ασφάλεια της ιδιοκτησίας, είναι απαράβατος όρος για την προσέλκυση και υλοποίηση επενδύσεων.
Σε κάθε κανονική χώρα, η χωροθεσία και οι χρήσεις γης, πρέπει να αποτελούν ένα συμπαγές δεδομένο, καθώς κανείς όσο μεγάλος και αν είναι δεν θα αποφασίσει να επενδύσει σε χώρους που δεν είναι προβλέψιμα ασφαλείς για την επένδυσή του. Στη χώρα μας αυτό αποτελεί εδώ και δεκαετίες ένα σοβαρό πρόβλημα, με μια σειρά εκκρεμοτήτων και κωλυμάτων να δυσχεραίνει την ορατότητα σε επίπεδο χωροταξίας. Εχουν γίνει αρκετά βήματα τελευταία, αλλά ανά πάσα στιγμή μπορεί κάποιος να βρει μπροστά του χαρακτηρισμούς από δασικό έως αρχαιολογική ζώνη, αμιγή κατοικία, παραλία κλπ., χωρίς πάντα αυτοί οι χαρακτηρισμοί να επιβεβαιώνονται από την πραγματικότητα.
Ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, είναι ένας κεντρικός πυλώνας του επιχειρηματικού περιβάλλοντος άρρηκτα συνδεδεμένος με τη διευκόλυνση, προώθηση και προσέλκυση -με όρους ασφάλειας δικαίου- των παραγωγικών επενδύσεων, νεών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και την ανάδειξη τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Οι πολιτικές του παρελθόντος είχαν ως αποτέλεσμα το διαποτισμό των χωρικών πολιτικών και κατ’ επέκταση των Πολεοδομικών Σχεδίων και ρυθμίσεων, με αντιαναπτυξιακές διατάξεις αναφορικά με τον ρόλο και τη θέση της μεταποίησης στο παραγωγικό οικοσύστημα. Η αναθεώρηση του μοντέλου αυτού ήταν επιβεβλημένη, καθώς η οικονομική κρίση αλλά και οι συνέπειες της πανδημίας κατέδειξαν την κρισιμότητα των παραγωγικών δραστηριοτήτων -και ιδίως των μεταποιητικών- για ένα ανθεκτικό και ισορροπημένο οικονομικό σύστημα.
Σε προσφατη μελέτη του ΣΕΒ για την χωροταξία, αναφέρονται σημαντικά ευρήματα αλλά και προτάσεις για το χωροταξικό πρόβλημα της Ελλάδας.
Οι αλλαγές που πρόσφατα έγιναν από την Πολιτεία με τον ν.4759/2020 για τον «Εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας» είχαν τρεις κεντρικούς στόχους: α) να αντιμετωπιστεί η αδυναμία αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας και η απουσία ειδικού πλαισίου διενέργειας μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων, με σύγχρονους όρους και ασφάλεια δικαίου, β) τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, μέσα από ένα νέο Σύστημα Σχεδιασμού και γ) την υλοποίηση των προβλεπόμενων από το θεσμικό πλαίσιο πολεοδομικών σχεδίων για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού και την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης.
Η επιτυχημένη έκβαση του επικείμενου Προγράμματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού, που αναμένεται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, βρίσκεται μαζί με άλλες δράσεις στον πυρήνα του αναπτυξιακού προγραμματισμού της χώρας, για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας.
Ο ΣΕΒ προσδιορίζει και προτείνει 20 παρεμβάσεις σε 4 άξονες, σχετικά με τα επόμενα αναγκαία βήματα για την ολοκληρωμένη εφαρμογή του πρόσφατου χωροταξικού νόμου, και τις αναγκαίες προσαρμογές για την υλοποίηση της βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης.
Μεταξύ άλλων, οι επερχόμενες αλλαγές στο χωροταξικό σχεδιασμό επιβάλλουν την άμεση εισαγωγή ενός συντονισμένου και συνεχούς μηχανισμού παρακολούθησης και αξιολόγησης, δηλαδή ένα εξειδικευμένο Παρατηρητήριο Χωρικού Σχεδιασμού, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα αναπαράγουν τα διαχρονικά προβλήματα του ρυθμιστικού πλαισίου.
