Η καραντίνα ώθησε τους Ελληνες να πίνουν στο σπίτι περισσότερο από πριν, σύμφωνα με μια σημαντική έρευνα της Nielsen που δόθηκε στη δημοσιότητα. Και τούτο παρά το γεγονός, ότι τα αλκοολούχα ποτά είναι υπερφορολογημένα στην Ελλάδα, λόγω του υπερβολικά υψηλού ΕΦΚ που έχει επιβληθεί στην κατηγορία αυτών των προϊόντων, ενθαρρύνοντας έτσι το λαθρεμπόριο και τη νοθεία. Ετσι δημιουργείται διπλό κτύπημα: Το λαθρεμπόριο στερεί από το κράτος έσοδα και η νοθεία θέτει σε κίνδυνο την υγεία των καταναλωτών.
Ωστόσο, τα στοιχεία της Nielsen είναι εντυπωσιακά για την πορεία των πωλήσεων από το οργανωμένο λιανεμπόριο των αλκοολούχων ποτών. Σε επίπεδο κατηγοριών, για το πρώτο 3μηνο του 2021, αρκετές από τις κατηγορίες αλκοολούχων ποτών παρουσιάζουν εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με πέρυσι (Ρούμι +67,7%, Κρασιά +49,1%, Ουίσκι +43,6%, Μπύρες +27,3%), γεγονός που αποδεικνύει ότι η αναστολή λειτουργίας των καταστημάτων εστίασης έχει αυξήσει την διασκέδαση, αλλά και την κατανάλωση αλκοόλ, εντός του σπιτιού.
Όπως αναφέρει η Nielsen “το γεγονός ότι περνάμε περισσότερο χρόνο στο σπίτι και συνεχίζουμε να μαγειρεύουμε φαίνεται να είναι ο λόγος αύξησης των πωλήσεων για τις κατηγορίες των καθαριστικών φούρνου (+47,5%) της λαδόκολλας (+28,4%), ενώ η εντός της οικίας κατανάλωση έχει αυξήσει τα οικιακά απορρίμματα, με συνέπεια οι σακούλες σκουπιδιών να έχουν επίσης αυξήσει τις πωλήσεις τους κατά +8,1%».
Βέβαια η κίνηση αυτή δεν μπορεί να καλύψει τις απώλειες λόγω του «σφραγίσματος» της εστίασης. Μάλιστα το σύνολο των πωλήσεων του κλάδου αλκοολούχων ποτών για το 2020 παρουσίασε πτώση -32% σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία πωλήσεων της Ένωσης Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών (ΕνΕΑΠ).
Αναλυτικά ο σύνολο των πωλήσεων του κλάδου αλκοολούχων ποτών για το 2020 παρουσίασε πτώση -32% σε σύγκριση με το 2019, καθώς με μικρή αύξηση 2%, την πτώση συγκράτησε μόνο μερικώς το κανάλι της λιανικής (super market) και Cash and Carry, όντας και το μόνο που παρέμεινε σε λειτουργία, σε αντίθεση με την επιτόπια κατανάλωση (bars, café bars, εστιατόρια κ.ά.) που πρακτικά μηδενίστηκε τελώντας σε lockdown σχεδόν το ήμισυ της περσινής χρονιάς. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο κανάλι της επιτόπιας κατανάλωσης εκτιμάται ότι καταναλώνεται τουλάχιστον το 62% των αλκοολούχων ποτών. Στο ίδιο ασφυκτικό πλαίσιο συνεχίζει και το νέο έτος με το χρονοδιάγραμμα ανοίγματος να παραμένει άγνωστο και τις επιχειρήσεις του κλάδου να αγωνιούν για το πώς θα κρατηθούν όρθιες, καθώς οι συνθήκες μέσα στις οποίες θα κληθεί να ανακάμψει η εφοδιαστική αλυσίδα κάθε άλλο παρά ευοίωνες διαφαίνονται ακόμη και αν ξεπερασθεί η κρίση της πανδημίας.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα κατατάσσεται στην 1η θέση στην ΕΕ-27 σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα αναφορικά με το ύψος του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) των αλκοολούχων ποτών, ενώ ταυτόχρονα ο ΕΦΚ είναι έως και 4,5 φορές υψηλότερος από το μέσο όρο γειτονικών και τουριστικά ανταγωνιστικών χωρών. Αυτή η συνθήκη έχει οδηγήσει τη χώρα σε δυσμενή θέση μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα του εγχώριου τουριστικού πακέτου, ενώ από τη διεθνή εμπειρία έχει αποδειχθεί ότι η υψηλή φορολογία αυξάνει σημαντικά τα κίνητρα λαθρεμπορίου και παραβατικότητας.
Η αγορά των σούπερ μάρκετ
Με βάση τα στοχεία της Nielsen Πάντως η αγορά του οργανωμένου λιανεμπορίου κινήθηκε θετικά σε αξία, στο +1,9% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021 (στοιχεία YTD έως 28 Μαρτίου 2021), σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή χρονική περίοδο, ενώ τα FMCGs στο σύνολό τους παρουσιάζουν σχετικά πιο μετριοπαθή τάση, στο +1,2%.
Όσον αφορά στις επιμέρους κατηγορίες των ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων, τα Τρόφιμα & Ποτά είναι η μοναδική μεγάλη κατηγορία, που αναπτύσσεται με +4,2%, ενώ οι κατηγορίες που αφορούν στα Προϊόντα Προσωπικής Περιποίησης, καθώς και τα Προϊόντα Οικιακής Χρήσης παρουσιάζουν μείωση στις πωλήσεις τους σε αξία σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 κατά -8,9% & -7,4% αντίστοιχα.
Τα προϊόντα Bazzar
Το σύνολο των κατηγοριών Bazaar (ένδυση, ηλεκτρικές συσκευές, βιβλία, εργαλεία, είδη κήπου, είδη αυτοκινήτου, οικιακός εξοπλισμός κλπ.) εμφανίζει την πιο θετική, διψήφια τάση στο +16,5%, ενώ επίσης τα Φρέσκα και επί Ζυγίω προϊόντα αναπτύσσονται, αρκετά πιο συγκρατημένα, κατά +1,5%.
Οι σάλες
Όσον αφορά στις διαφορετικές τυπολογίες καταστημάτων οι μεγάλες αίθουσες άνω των 2,500τ.μ. (hypermarkets) συνεχίζουν να παρουσιάζουν την μεγαλύτερη αύξηση της τάξεως του +8,3% στις πωλήσεις τους και το πρώτο τρίμηνο του 2021. Ωστόσο σε ρυθμό ανάπτυξης ακολουθούν και οι μικρότερες αίθουσες, έως 400 τ.μ. , στο +3,2%, γεγονός που σημαίνει ότι οι αγοραστές επιλέγουν και τα μικρότερα καταστήματα για την ευκολία τους, αλλά και τα καθημερινά τους ψώνια.
Όσον αφορά στις κατηγορίες προσωπικής υγιεινής και περιποίησης, και πάλι η αναστολή λειτουργίας των κομμωτηρίων και των κέντρων αισθητικής έχει ευνοήσει την ανάπτυξη των πωλήσεων για κατηγορίες όπως είναι οι βαφές μαλλιών, καθώς και τα αποτριχωτικά προϊόντα, τα οποία αναπτύχθηκαν με +22,0% και +25,1% αντίστοιχα. Την ίδια στιγμή φαίνεται να συνεχίζουμε να δίνουμε σημασία στην υγιεινή και τον καθαρισμό των χεριών, καθώς η κατηγορία των απολυμαντικών χεριών παρουσιάζει αύξηση στις πωλήσεις της κατά +15,0%, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2020.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
