O Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε στο CNN και τη δημοσιογράφο Julia Chatterley για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δημιουργηθεί ένα Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό για τα ταξίδια και τις μετακινήσεις στην ΕΕ (μετά από πρόταση της Ελλάδας τον Ιανουάριο), τη φετινή τουριστική σεζόν και την επιτυχή έκδοση του 30ετούς ομολόγου από τη χώρα μας.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του Πρωθυπουργού σε ανεπίσημη μετάφραση από τα αγγλικά:
Julia Chatterley: Η ΕΕ ανακοίνωσε σχέδια για ένα «διαβατήριο Covid» ή πιστοποίηση που θα επιτρέπει ταξίδια εντός του μπλοκ. Το πιστοποιητικό θα απαλλάσσει τους κατόχους του από μέτρα όπως η καραντίνα και θα μπορούσε να είναι σωτήριο για τις χώρες που στηρίζονται στην επανέναρξη του τουρισμού αυτό το καλοκαίρι. Μια από αυτές τις χώρες είναι η Ελλάδα.
Κύριε Πρωθυπουργέ, χαίρομαι ιδιαίτερα που συνομιλούμε. Εάν θυμάμαι καλά, ήσασταν ο πρώτος ηγέτης της ΕΕ, τον Ιανουάριο, που ζητήσατε τέτοιου είδους πιστοποίηση. Και αν θυμάμαι σωστά συναντήσατε κάποιες αντιδράσεις από ορισμένα από τα μεγαλύτερα κράτη στην ΕΕ. Πώς νιώθετε σήμερα για αυτή την πρόταση;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό είναι αληθές Julia. Ήμουν ο πρώτος που έθεσα το ζήτημα ενός Ψηφιακού Πράσινου Πιστοποιητικού στα μέσα Ιανουαρίου, όταν ήταν απολύτως ξεκάθαρο για μένα ότι προς την άνοιξη ή το καλοκαίρι οι Ευρωπαίοι θα ένιωθαν πραγματικά την ανάγκη να ταξιδέψουν και ότι εμείς θα έπρεπε να τους διευκολύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο.
Όντως τότε υπήρχαν αντιδράσεις αλλά είμαι πολύ χαρούμενος που σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισήμως υιοθέτησε την ιδέα και κατέθεσε την πρότασή της για ένα Πράσινο Ψηφιακό Πιστοποιητικό, το οποίο θα διευκολύνει σημαντικά τα ταξίδια, κάτι που είναι βεβαίως πολύ σημαντικό για μια χώρα όπως η Ελλάδα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό.
Τι είναι το Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό; Είναι πολύ απλό. Είναι ένα απλό ψηφιακό αποδεικτικό είτε ότι ο κάτοχός του πιστοποιητικού έχει εμβολιαστεί, είτε ότι έχει υποβληθεί σε τεστ που βγήκε αρνητικό, είτε ότι έχει αναρρώσει από την Covid. Με αυτό το πιστοποιητικό θα μπορεί κανείς να εισέλθει σε μια χώρα όπως η Ελλάδα χωρίς να μπει σε καραντίνα και χωρίς επιπρόσθετα τεστ στα σύνορα της χώρας.
Επομένως, καθώς όλο και περισσότεροι πολίτες εμβολιάζονται, αναμένω πως αυτό το Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό θα καθιερωθεί στα ταξίδια και θα μας επιτρέψει να ανοίξουμε τον τουρισμό με ασφάλεια για τις καλοκαιρινές διακοπές.
Σκοπεύουμε να «εγκαινιάσουμε» την καλοκαιρινή σεζόν γύρω στις 15 Μαΐου και καθώς αναμένεται να εμβολιαστούν ακόμα περισσότεροι πολίτες εντός της ΕΕ στο δεύτερο τρίμηνο, αναμένω και σημαντική αύξηση των ταξιδιών. Συνεπώς, είμαι ικανοποιημένος με το γεγονός ότι αυτή η πρόταση υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και έχει γίνει δεκτή επί της αρχής από όλα τα μεγάλα κράτη – μέλη της ΕΕ.
Julia Chatterley: Πόσο σημαντική είναι η αύξηση που αναμένετε και πώς θα διευκολυνθεί η κατάσταση; Γιατί γνωρίζω ότι ήδη έχετε κάνει κάποια βήματα από μόνοι σας. Έχετε υπογράψει μια συμφωνία ήδη με το Ισραήλ, μια από τις χώρες που πρωτοπόρησαν στα ζητήματα εμβολιασμού, και επεξεργάζεστε συμφωνίες νομίζω με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Σερβία, που επίσης είναι μπροστά στο ζήτημα του εμβολιασμού. Αυτά είναι αξιοσημείωτα βήματα, αλλά γιατί χρειάστηκε να τα κάνετε μόνοι σας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το μεγαλύτερο μέρος του τουρισμού μας προέρχεται από την ΕΕ, πράγμα που σημαίνει πως είναι πολύ σημαντικό να διασφαλίσουμε πως οι ταξιδιώτες που προέρχονται από την ΕΕ θα είναι σε θέση να ταξιδέψουν όσο πιο εύκολα γίνεται και χωρίς επιπρόσθετους περιορισμούς. Σε ό,τι αφορά τα ταξίδια από πολίτες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σκοπεύουμε να κινηθούμε με παραπλήσιο τρόπο.
Όπως επισημάνατε, ξεκινήσαμε με το Ισραήλ καθώς το Ισραήλ έχει εμβολιάσει πάνω από το 50% του πληθυσμού του. Και η Ελλάδα αποτελεί δημοφιλή προορισμό για τους τουρίστες από το Ισραήλ. Σκοπεύουμε λοιπόν να αντιγράψουμε αυτή την πρακτική και με άλλες χώρες που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αναμένω πως αυτό θα είναι και το βασικό εργαλείο που θα χρησιμοποιήσουμε με στόχο να διευκολύνουμε τα ταξίδια.
Όπως είπατε, εξαρτόμαστε σε σημαντικό βαθμό από τον τουρισμό. Καταφέραμε πέρσι να ανοίξουμε τον τουρισμό μας και μάλιστα με τρόπο ασφαλή. Υποδεχτήκαμε μόνο ένα μέρος των τουριστών που θα μπορούσαμε να είχαμε υποδεχθεί υπό κανονικές συνθήκες και όντως αναμένουμε μια πολύ καλύτερη τουριστική σεζόν φέτος.
Εκτός από το Ψηφιακό Πράσινο Πιστοποιητικό θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να εγγυηθούμε πως οι τουρίστες θα φτάσουν στη χώρα μας με τον πλέον ασφαλή τρόπο. Έχουμε θέσει σε εφαρμογή όλα τα απαραίτητα πρωτόκολλα ώστε οι τουρίστες να απολαύσουν την «ελληνική εμπειρία» χωρίς συμβιβασμούς, πάντα όμως θέτοντας την ασφάλειά τους ως προτεραιότητα. Ήμασταν σε θέση να το κάνουμε πέρσι και σίγουρα θα το κάνουμε και φέτος ακόμα καλύτερα, δεδομένου ότι πλέον έχουμε στη διάθεσή μας και επιπρόσθετα εργαλεία.
Julia Chatterley: Και γνωρίζω πως η δική σας διαδικασία για το πιστοποιητικό εμβολιασμού είναι ψηφιοποιημένη. Το έχω δει στην πράξη. Πως θα απαντούσατε σε μια κριτική που σας ασκείται, αλλά και στους προβληματισμούς στο εσωτερικό της χώρας, σύμφωνα με τους οποίους λόγω του τουρισμού που άνοιξε πέρσι είχατε ένα δεύτερο κύμα κρουσμάτων ενώ νωρίτερα είχατε καταφέρει να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα απίστευτα καλά. Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος αύξησης των κρουσμάτων Covid παρά τα προληπτικά μέτρα που τίθενται σε ισχύ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν βιώσει δεύτερο ή τρίτο κύμα της πανδημίας. Κάποιες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν ήδη το τέταρτο κύμα. Βλέπουμε μια αύξηση των κρουσμάτων αυτή την περίοδο που αντιστοιχεί στο τρίτο κύμα που είχαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες πριν από δύο περίπου μήνες. Ωστόσο, καθώς εμβολιάζονται όλο και περισσότεροι πολίτες, αναμένουμε πως θα είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε την πανδημία πολύ πιο αποτελεσματικά. Και θα έλεγα πως είμαστε πιο μπροστά σε σχέση με τον προγραμματισμό.
Είμαστε μια από τις χώρες με τους καλύτερους ρυθμούς εμβολιασμού εντός της ΕΕ. Και γνωρίζουμε πως όταν θα φτάσουμε στο ορόσημο να έχουν εμβολιαστεί όλοι οι πολίτες άνω των 60 τουλάχιστον με την πρώτη δόση και όλοι οι πολίτες με υποκείμενα νοσήματα, περί τα τέλη του Απριλίου, τότε η πίεση στο σύστημα υγείας μας και τα νοσοκομεία μας θα μειωθεί σημαντικά. Επομένως, αυτό είναι το σημείο που θα μπορούμε να περιμένουμε την επιστροφή σε κανονικές δραστηριότητες.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα στο Ισραήλ είναι σημαντικό. Ο κορονοϊός είναι ακόμα εκεί, οι άνθρωποι προφανώς νοσούν, αλλά το σύστημα υγείας τους είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την κατάσταση χωρίς σημαντικές δυσκολίες. Αυτό είναι το σημείο στο οποίο θα μπορούμε να βρεθούμε κι εμείς σε έναν-δύο μήνες. Και νομίζω πως με αυτό τον τρόπο θα είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε την Covid τους επόμενους 6 με 12 μήνες.
Julia Chatterley: Κατάφεραν επίσης να διασφαλίσουν την προμήθεια εμβολίων, ένα μέτωπο που η ΕΕ αντιμετώπισε προβλήματα. Εσείς χρησιμοποιείτε νομίζω το εμβόλιο της Pfizer και της AstraZeneca. Υπό το φως κάποιων προβληματισμών που εκφράστηκαν είδα ότι η Ελλάδα δεν ανέστειλε την χρήση του εμβολίου της AstraZeneca εν μέσω αντιδράσεων από διάφορες χώρες που προκάλεσαν σύγχυση, όπως και της ρυθμιστικής αρχής της Ευρώπης. Ποια είναι η γνώμη σας ως προς αυτόν το χειρισμό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς θα ήθελα να επισημάνω ότι η Ευρώπη είναι περίπου δύο μήνες πίσω σε σχέση με τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, σε ό,τι αφορά τον ρυθμό του εμβολιασμού. Υπήρχαν ξεκάθαρα οφέλη από την αγορά των εμβολίων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κυρίως για χώρες μεσαίου μεγέθους, όπως η Ελλάδα και σίγουρα υπήρξαν καθυστερήσεις που νομίζω αναγνωρίστηκαν και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Θα ήθελα να υπογραμμίσω πως σε επίπεδο ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών δεν υπήρξε κανένα μήνυμα που προκάλεσε σύγχυση. Ο EMA ήταν ξεκάθαρος υποστηρίζοντας ότι τα «υπέρ» του εμβολίου της AstraZeneca υπερτερούν ξεκάθαρα των όποιων «κατά». Και για τον λόγο αυτό η Ελλάδα ήταν μια από τις λίγες χώρες που κινήθηκε κόντρα στο ρεύμα και συνεχίζουμε τους εμβολιασμούς μας με το εμβόλιο της AstraZeneca.
Αναμένεται αύριο η απόφαση του EMA. Αν ο ΕΜΑ μας πει ότι θα πρέπει να αναστείλουμε τους εμβολιασμούς, θα το κάνουμε αμέσως. Αλλά ειλικρινά, στο βαθμό που όλες οι ευρωπαϊκές χώρες μέχρι στιγμής έδειξαν την εμπιστοσύνη τους στην απόφαση αδειοδότησης του εμβολίου της AstraZeneca, δεν καταλαβαίνω γιατί θα πρέπει οι αποφάσεις να λαμβάνονται στο επίπεδο των κρατών-μελών.
Βεβαίως κάθε χώρα είναι υπεύθυνη να χειριστεί το θέμα όπως η ίδια κρίνει ότι πρέπει να το χειριστεί. Αλλά εμείς έχουμε ευθυγραμμιστεί πλήρως με τις συστάσεις του EMA. Και μέχρι νεωτέρας θα συνεχίσουμε το πρόγραμμα εμβολιασμού μας με το εμβόλιο της AstraZeneca.
Julia Chatterley: Συγχωρέστε με. Αυτό εννοούσα. Αναφερόμουν στη σύγχυση που επικρατεί με βάση την αντίδραση των κρατών-μελών της ΕΕ, τις διαφορετικές αντιδράσεις από τα κράτη μέλη ως προς το ζήτημα αυτό. Κύριε Πρωθυπουργέ, θα ήθελα να σας μιλήσω για την Ελλάδα και αυτό που ακούω από φίλους -έχω περάσει και εγώ μεγάλα διαστήματα στην Ελλάδα- ότι ο κόσμος έχει κουραστεί από το lockdown. Έχουν κουραστεί από την ανάγκη διαχείρισης της κρίσης.
Και βλέπουν και τη διαθεσιμότητα των ΜΕΘ, των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Και αναρωτιούνται εάν η στρατηγική που εφαρμόζεται είναι η σωστή. Θα μας μιλήσετε για τη στρατηγική που εφαρμόζετε με στόχο την ανάσχεση της πανδημίας και τις ανησυχίες που έχουν εκφραστεί πως ίσως στο κοντινό μέλλον η οικονομία θα αντιμετωπίσει προκλήσεις για άλλη μια φορά, δεδομένων και των δυσκολιών που έχει αντιμετωπίσει και στο παρελθόν η ελληνική οικονομία;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ας είμαστε ειλικρινείς. Όλοι έχουν κουραστεί με το ζήτημα της αντιμετώπισης της πανδημίας. Και αυτό που βλέπουμε ως κόπωση, η οποία σχετίζεται με την Covid, σε όλη την Ευρώπη έχει κοινά χαρακτηριστικά. Ουσιαστικά περιορίσαμε την οικονομική μας δραστηριότητα τις τελευταίες 4 με 5 εβδομάδες καθώς περιμέναμε ένα τρίτο κύμα, το οποίο είναι σε εξέλιξη αυτή την στιγμή στην Ελλάδα. Αν δεν είχαμε λάβει αυτά τα μέτρα, η κατάσταση θα ήταν πολύ χειρότερη.
Και βέβαια το σύστημα υγείας μας υφίσταται πίεση, αλλά είμαστε ακόμα σε θέση να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Και είμαι απολύτως βέβαιος πως εάν δεν είχαμε κάνει τα βήματα που κάναμε πριν από έναν μήνα, θα ήμασταν αντιμέτωποι με μια πολύ σοβαρότερη κρίση. Και αναμένω πως η επιδημιολογική καμπύλη αυτού του κύματος θα επιπεδωθεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα ή τις 10 επόμενες ημέρες, και μετά θα αρχίσει να κινείται καθοδικά. Γνωρίζετε πως αυτή είναι συνήθως η αλληλουχία.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να κινηθούμε έξυπνα για το πώς από τη μία θα επιτρέψουμε στους πολίτες περισσότερες δραστηριότητες, χωρίς από την άλλη να κάνουμε συμβιβασμούς στη βασική μας στρατηγική που στόχο έχει την ανάσχεση της πανδημίας. Αυτή λοιπόν είναι και η ισορροπία που θα πρέπει να επιδιώξουμε.
Πώς θα επιτρέψουμε στους πολίτες ένα μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας χωρίς όμως να θυσιάσουμε τη γενικότερη στρατηγική μας; Εκεί έχουμε στραμμένο το βλέμμα μας τώρα. Και αναμένονται ανακοινώσεις τις επόμενες 48 ώρες. Ταυτόχρονα, αυτό που θα πρέπει να υπογραμμίσω είναι πως έχουμε ενισχύσει σημαντικά το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Τον τελευταίο χρόνο, υπερδιπλασιάστηκε ο αριθμός κλινών ΜΕΘ, κάτι που αποτελεί σημαντικό επίτευγμα για την Ελλάδα.
Και αν κοιτάξει κανείς τις συνολικές στατιστικές, και τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα αντιμετώπισε την πανδημία από την έναρξή της, η Ελλάδα σταθερά κατατάσσεται ως μια από τις χώρες με την καλύτερη επίδοση με βάση τον αριθμό των θανάτων ανά εκατομμύριο -που δυστυχώς είναι ο πιο αποτρόπαιος αλλά και ο πιο ενδεικτικός δείκτης του πώς μια χώρα αντιμετώπισε την πανδημία.
Επομένως θα αντιμετωπίσουμε και το τρίτο κύμα. Δεν έχω καμία αμφιβολία ως προς αυτό. Και καθώς θα αυξάνονται οι εμβολιασμοί θα είμαστε σε θέση να ξεκινήσουμε την επάνοδο στη φυσιολογική οικονομική δραστηριότητα. Και θα ανοίξουμε και τον τουρισμό το καλοκαίρι ώστε να μπορέσουν οι τουρίστες να μας επισκεφθούν με ασφάλεια και να μπορέσουν να απολαύσουν το μοναδικό ελληνικό καλοκαίρι όπως έκαναν και στο παρελθόν και όπως προσδοκούν ότι θα κάνουν και στο μέλλον.
Ιδίως αυτές τις εποχές, ο κόσμος θα νιώθει πραγματικά την ανάγκη να ταξιδέψει και θέλουμε να βεβαιωθούμε πως εάν επιλέξουν να ταξιδέψουν θα έρθουν στην Ελλάδα, και πως η Ελλάδα θα είναι ο νούμερο ένα προορισμός τους.
Julia Chatterley: Μη σας απασχολεί αυτό! Καθώς ετοιμαζόμουν για τη συνέντευξη, σήμερα το πρωί, γκούγκλαρα και ειλικρινά ονειρευόμουν. Ανακτάτε πλέον την ισορροπία πιστεύω και σε ένα ακόμα πεδίο, που είναι οι διεθνείς αγορές. Διάβασα το πρωί πως εκδίδετε ένα 30ετές ομόλογο. Δεδομένης της πρόσφατης ιστορίας είναι πιστεύω η πρώτη φορά από το 2008, αυτό είναι ένδειξη της ανάκτησης της εμπιστοσύνης από τις αγορές. Και έχουμε μόνο ένα λεπτό ακόμη αλλά θα ήθελα να μου το σχολιάσετε. Και αυτή η εξέλιξη είναι πολύ σημαντική για τη χώρα σας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ. Εάν μιλούσαμε πριν από δύο χρόνια, μια τέτοια εξέλιξη, η έκδοση ενός 30ετούς ομολόγου, θα θεωρείτο αδιανόητη. Αλλά φέτος τα καταφέραμε. Και μάλιστα με ζήτηση υπερδεκαπλάσια σε σχέση με το ποσό που ζητούσε η Ελλάδα. Και θα συγκεντρώσουμε πιστεύω 2,5 δισ. ευρώ με ένα πολύ ελκυστικό επιτόκιο για 30ετές ομόλογο. Και αυτό αποτελεί απόδειξη πως η Ελλάδα έχει πλέον επιστρέψει με την έννοια πως έχουμε αφήσει οριστικά πίσω μας την οικονομική κρίση.
Το προοπτικές της χώρας είναι εξαιρετικά ευοίωνες. Αναμένω υψηλό ρυθμό ανάπτυξης με το τέλος της πανδημίας. Πολλοί επενδυτές έχουν πλέον στρέψει το βλέμμα τους στην Ελλάδα, καθώς η χώρα αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα και δελεαστική επενδυτική ευκαιρία. Και πιστεύω πως αυτό το 30ετές ομόλογο είναι ένα ακόμα βήμα προς την κατεύθυνση του να αφήσουμε πίσω μας οριστικά την περασμένη δεκαετία.
