Εταιρικός εκφοβισμός στην Ελλάδα; Κι όμως υπάρχει!
Η εποχή του κορωνοϊού έτυχε να είναι και η εποχή των μεγάλων αποκαλύψεων. Ο “ασκός του Αιόλου” άνοιξε μετά την καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου για σεξουαλική κακοποίηση. Η αποκάλυψη του δυσάρεστου περιστατικού ευαισθητοποίησε την ελληνική κοινωνία. Και άλλες Ελληνίδες αθλήτριες αποφάσισαν να μοιραστούν τα βιώματα τους. Μάλιστα, η Εισαγγελία Αθηνών ξεκινησε έρευνα, παρά την πάροδο 23 ετών και την παραγραφή του όποιου εγκλήματος.
Μετά τις αποκαλύψεις στο χώρο του αθλητισμού ακολούθησε ο χώρος του πολιτισμού με τις καταγγελίες για γνωστούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες να μην έχουν τέλος. Άνθρωποι συμπαθείς και αγαπητοί μέχρι χθες, πλέον είναι στο επίκεντρο, με τα θύματα και το κοινό να ζητούν την παραδειγματική τιμωρία τους.
Αναμφίβολα, ένα από τα σημαντικότερα φαινόμενα παθογένειας της σύγχρονης κοινωνίας, είναι αυτό της κατάχρησης εξουσίας και του εκφοβισμού.
Είναι γεγονός πως η “λάμψη” και η δημοσιότητα του χώρου του θεάματος και του αθλητισμού μαγνητίζουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Όμως, μην ξεχνάμε πως υπάρχουν χιλιάδες περιστατικά εκφοβισμών κάθε μορφής που δεν βλέπουν ποτέ το φως της δημοσιότητας. Ένα από αυτά τα περιστατικά είναι και το ακόλουθο, αληθινό περιστατικό, που μας διηγείται η εταιρεία VNG Digital Group, χωρίς ονόματα στην παρούσα φάση, λόγω του ότι βρίσκονται εν αναμονή της επίσημης τοποθέτησης του οργανισμού. Παραθέτουμε αυτούσια:
Το χρονικό του εκφοβισμού
Πρόσφατα, επικοινώνησε μαζί μας θυγατρική μεγάλου ελληνικού ομίλου, εισηγμένου στο χρηματιστήριο, προκειμένου να λάβει την προσφορά μας για διαχείριση της εικόνας της σε ψηφιακό επίπεδο, με υπηρεσίες digital marketing. Μετά τη σχετική μελέτη από μέρους μας, ορίστηκε τηλεραντεβού προκειμένου να συζητήσουμε τις λεπτομέρειες του project. Από την αρχή της τηλεδιάσκεψης με την υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων & επικοινωνίας της εταιρείας και πριν καλά-καλά ξεκινήσει η συζήτηση, διακρίναμε μια επιθετική και αυταρχική συμπεριφορά, η οποία στόχευε στον “έλεγχο” των συνομιλητών της, δηλαδή της εταιρείας μας, για να επιβάλλει τους δικούς της όρους, να μας θέσει σε άμυνα, να επιβάλλει τους κανόνες της και να κάνει μια επίδειξη ισχύος τόσο σε εμάς, όσο και στους υφισταμένους της, οι οποίοι καθ’ όλη τη διάρκεια της “επίθεσης-επίδειξης”, ήταν απλοί θεατές.
“Εγώ αποφασίζω”
Για να καταλάβουμε τι ακριβώς συνέβη, υπάλληλος ενός μεγάλου οργανισμού, χρησιμοποίησε τη φήμη και τη δύναμη της εταιρείας που εργάζεται, ως δική της δύναμη, προκειμένου να επιβληθούν στους συνομιλητές της οι δικοί της κανόνες, -αν ήθελαν- οι τελευταίοι να υπάρξει συνεργασία!
Η συγκεκριμένη συμπεριφορά μας προκάλεσε αναστάτωση και δυσφορία, λόγω του ότι στην πολυετή παρουσία μας στην αγορά, δεν έτυχε να αντιμετωπίσουμε ξανά ανάλογο περιστατικό. Με μια δεύτερη σκέψη συνειδητοποιήσαμε ότι το δύσκολο σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να αναγνωρίσει το θύμα την παραβατική συμπεριφορά του θύτη. Αυτό, ευτυχώς συνέβη στη δική μας περίπτωση και μάλιστα το πήγαμε και ένα βήμα παρακάτω: Κατανοήσαμε ότι πρόκειται για μια μορφή εκφοβισμού, την οποία επειδή ασκήθηκε από επιχείρηση προς επιχείρηση, την ονομάσαμε Εταιρικό εκφοβισμό.
Εταιρικός εκφοβισμός (εταιρικό bullying)
Πρόκειται για μια μορφή εκφοβισμού που δανείζεται πολλά κοινά στοιχεία με τον εκφοβισμό στον χώρο εργασίας. Όμως ενώ ο εκφοβισμός στον χώρο εργασίας αφορά την “επίθεση” κάποιου ατόμου ή ατόμων σε συνάδελφο τους, στον εταιρικό εκφοβισμό η “επίθεση” γίνεται από έναν οργανισμό σε έναν άλλον οργανισμό.
Συγκεκριμένα, ο εταιρικός εκφοβισμός ή εταιρική ψυχολογική κακομεταχείριση, ή εταιρικό bullying, είναι η τάση ενός ανθρώπου ή ομάδας ανθρώπων να χρησιμοποιεί συνεχή επιθετική ή αδικαιολόγητη συμπεριφορά ενάντια σε ένα στέλεχος άλλης εταιρείας, όχι εξαιτίας κάποιας προσωπικής σύγκρουσης ή συμφερόντων αλλά με σκοπό να αποπροσανατολίσει το στόχο της επίθεσης και να τον υποτάξει ή να ελέγξει τα συναισθήματά του. Δευτερεύων σκοπός είναι μέσω του εκφοβισμού που ασκεί σε στέλεχος άλλου οργανισμού, να εκφοβίσει παράλληλα και το προσωπικό που διοικεί ο ίδιος, ώστε να είναι πιο δεκτικό σε όσα διατάζει ο εργασιακός-εταιρικός δυνάστης. Πρόκειται δηλαδή για μια επίδειξη “δύναμης”.
Η Εταιρική Ψυχολογική Κακομεταχείριση μπορεί να περιέχει λεκτικές ή μη λεκτικές τακτικές, ψυχολογική βία, φυσική επίθεση και εξευτελισμό. Αυτό το είδος της επιθετικής συμπεριφοράς είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπιστεί γιατί σε αντίθεση με τις τυπικές μορφές εκφοβισμού, οι εταιρικοί δυνάστες συχνά ενεργούν σύμφωνα με τους θεσμοθετημένους κανόνες και πολιτικές του οργανισμού τους!!!
Μορφές Εταιρικής Ψυχολογικής Κακομεταχείρισης:
- να είναι κάποιος αγενής ή εχθρικός
- να μιλάει ή και να κοιτάζει υποτιμητικά
- να φωνάζει, να βρίζει, να απειλεί
- να έχει αλαζονική συμπεριφορά (εγώ αποφασίζω)
- να κριτικάρει με το παραμικρό
Δηλαδή ο εταιρικός θύτης επιτίθεται άμεσα ή έμμεσα σε κάποιο στέλεχος-στόχο άλλης εταιρείας, χωρίς να υπάρχει μεταξύ τους αντικειμενικός λόγος διαμάχης. Για να πετύχει την “υποταγή” του στελέχους-στόχου χρησιμοποιεί την εξουσία του στο χώρο, την επιρροή του στους δικούς του εργαζόμενους και το ίδιο το σύστημα εργασίας ως μέσο προσβολής της αξιοπρέπειας της άλλης επιχείρησης. Πολλοί από τους εταιρικούς θύτες δεν μπορούν να επιβιώσουν στον εργασιακό χώρο χωρίς να έχουν έναν στόχο κάθε φορά (κατά συρροή θύτες), ενώ το σίγουρο είναι πως κάποιος που ασκεί εταιρικό εκφοβισμό, α-πο-κλεί-ε-ται να μην ασκεί και εργασιακό εκφοβισμό στους υφισταμένους του.
Η Εταιρική Ψυχολογική Κακομεταχείριση μπορεί να είναι συγκαλυμμένη ή φανερή
Συχνά το φαινόμενο είναι δύσκολο να ανιχνευτεί ακόμα και από τον ίδιο τον στόχο, ειδικά αν δεν είναι ενήμερος για την ύπαρξη αυτής της ψυχοφθόρας εταιρικής τακτικής. Η δε οικονομική δυσπραγία σε συνδυασμό με την ελπίδα για συνεργασία, δυσκολεύει την δημοσιοποίηση και αντιμετώπισή της.
Κακός υπάλληλος ή μια διαταραχή προσωπικότητας;
Σύμφωνα με τη wikipedia, οι παρακάτω διαταραχές προσωπικότητας, που συναντώνται συχνά σε εργοδότες και προϊσταμένους σχετίζονται με την συμπεριφορά της Εργασιακής-Εταιρικής Ψυχολογικής Κακομεταχείρισης:
- Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας
- Ναρκισιστική Διαταραχή Προσωπικότητας
- Θεατρική Διαταραχή Προσωπικότητας
- Ψυχαναγκαστική Διαταραχή Προσωπικότητας
Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των ανθρώπων που η προσωπικότητά τους είναι δομημένη με βάση τις παραπάνω διαταραχές; Η έλλειψη ενσυναίσθησης, αισθήματος ενοχής και μεταμέλειας για τις πράξεις τους.
Εταιρικός εκφοβισμός στην Ελλάδα
Αν γινόταν να βγουν στο φως της δημοσιότητας οι υποθέσεις εταιρικού εκφοβισμού στην Ελλάδα, η λίστα δεν θα είχε τελειωμό. Ωστόσο, λόγω της ιδιαιτερότητας που έχει η συγκεκριμένη κατηγορία bullying, σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε σε δύο ακόμα τύπους εκφοβισμού & παραβατικής συμπεριφοράς, εκτός του προαναφερθέντος. Ένα από αυτά απασχόλησε την κοινή γνώμη, ενώ το άλλο είναι από αυτά που συνήθως δεν γνωρίζουν δημοσιότητα…
#1 “Θέλω διαφήμιση”. Πριν από λίγα χρόνια, αίσθηση είχε προκαλέσει η εξάρθρωση κυκλώματος δημοσιογράφων που εκβίαζε ΔΕΚΟ, τράπεζες και επιχειρήσεις προκειμένου να αποσπούν κονδύλια για διάθεση διαφημιστικού χώρου και χρόνου σε έντυπα & website συμφερόντων τους. Ο εκβιαστής δεν δίστασε να απειλήσει μέλη οικογενειών των θυμάτων προκειμένου να πετύχει το σκοπό του.
#2 “Θέλω προμήθεια”. Στελέχη που λόγω της θέσης τους μπορούν να επιλέγουν προμηθευτές και συνεργάτες, ζητούν προμήθεια για να δώσουν τη δουλειά. Τις περισσότερες φορές, αν υπάρχει η “εύνοια” του “εκβιαστή” οι τιμές δεν παίζουν ρόλο. Έτσι, η πλειοψηφία των προμηθευτών ενδίδει υπερ-τιμολογώντας τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες. Με αυτό τον τρόπο όλοι δείχνουν πως είναι ευχαριστημένοι, πλην όμως ο εκφοβισμός παραμένει γεγονός.
Κλείνοντας, πρέπει να αναφέρουμε πως ο εταιρικός εκφοβισμός ως θέμα έχει πολλές προεκτάσεις και σίγουρα δεν το έχουμε καλύψει. Ελπίζουμε όμως να παρακινήσουμε και άλλες επιχειρήσεις να αναγνωρίζουν τέτοιες συμπεριφορές και να τις καταγγέλλουν.
