Ο πανίσχυρος ιρανός υποστράτηγος Κασέμ Σουλεϊμανί, ο οποίος σκοτώθηκε σήμερα σε βομβαρδισμό στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης που το αμερικανικό Πεντάγωνο χαρακτήρισε «αμυντική» ενέργεια, ήταν μια από τις πιο δημοφιλείς προσωπικότητες στο Ιράν κι ένας από τους πιο επίφοβους αντιπάλους για τις ΗΠΑ αλλά και για πολλούς από τους συμμάχους τους.
Επικεφαλής της Δύναμης Κουντς, από το όνομα της Ιερουσαλήμ στα περσικά, αρμόδιας για τις επιχειρήσεις των Φρουρών της Επανάστασης στο εξωτερικό — το αμερικανικό περιοδικό New Yorker χαρακτήριζε το 2014 τη Δύναμη Κουντς υβρίδιο της CIA και των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων — ο χαρισματικός υποστράτηγος διέθετε τεράστια επιρροή στο Ιράκ. Θεωρείται πως ήταν ο άνθρωπος-κλειδί στις πολιτικές διεργασίες για τον σχηματισμό της ιρακινής κυβέρνησης από το 2018.
Ο 62χρονος στρατιωτικός, με γκρίζα γένια κομμένα πάντα κοντά, είχε γίνει κάτι σαν ροκ-σταρ στο Ιράν τα τελευταία χρόνια. Είχε έτσι δεκάδες χιλιάδες ακολούθους στον λογαριασμό του στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Instagram.
Για τους υποστηρικτές του όσο και για τους εχθρούς του ο Σουλεϊμανί, ο οποίος διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στον αγώνα εναντίον των τζιχαντιστών στο Ιράκ, κράταγε στα χέρια του τα κλειδιά της ιρανικής επιρροής στη Μέση Ανατολή. Ειδικά στο Ιράκ και στη Συρία, δύο χώρες όπου οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί στρατιωτικά.
«Για τους σιίτες στη Μέση Ανατολή» — σημείωνε ο πρώην αναλυτής της CIA Κένεθ Πόλακ στο πορτρέτο του Σουλεϊμανί που συνέταξε για λογαριασμό του περιοδικού Time στο πλαίσιο του αφιερώματος στις 100 προσωπικότητες με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως το 2017 — ο υποστράτηγος ήταν κάτι σαν «υβρίδιο του Τζέιμς Μποντ, του Έρβιν Ρόμελ και της Λέιντι Γκάγκα».
«Για τη Δύση, ήταν (…) υπεύθυνος για την εξαγωγή της ισλαμικής επανάστασης του Ιράν, για την υποστήριξη τρομοκρατών (…) και τη διεξαγωγή των πολέμων του Ιράν στο εξωτερικό».
Στο Ιράν, χώρα καθηλωμένη τα τελευταία χρόνια στον οικονομικό μαρασμό, αρκετοί τον προέτρεπαν να κατέβει στην πολιτική αρένα. Ο υποστράτηγος πάντως είχε απορρίψει ξερά τις φήμες που τον ήθελαν να βάζει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν στην Ισλαμική Δημοκρατία το 2021.
Από το Ιράκ…
Ο βετεράνος της Ιερής Άμυνας, όπως αποκαλείται στην Ισλαμική Δημοκρατία ο πόλεμος Ιράκ-Ιράν (1980-1988), έδειξε τα ταλέντα του στην ιρακινή επικράτεια. Κάθε πολιτική ή στρατιωτική εξέλιξη στο Ιράκ σήμαινε ότι ο υποστράτηγος θα επισκεπτόταν τη Βαγδάτη για να αναλάβει δράση, από τα πεδία των μαχών στους διαδρόμους των θεσμών της εξουσίας και αντιστρόφως.
Προέλαση του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ), δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του ιρακινού Κουρδιστάν, σχηματισμός κυβέρνησης… Κάθε φορά, ο Σουλεϊμανί συναντιόταν με διάφορες πολιτικές δυνάμεις και προσωπικότητες για να διαμορφώσει τη γραμμή που θα ακολουθείτο, διαβεβαιώνουν άνθρωποι που πήραν μέρος σε πολλές από τις συναντήσεις αυτές, που γίνονταν πάντα υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας.
Η τεράστια επιρροή του κράταγε πολλά χρόνια: ήταν ήδη επικεφαλής της δύναμης Κουντς όταν οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Αφγανιστάν το 2001, μάλιστα συντόνιζε προσωπικά τη συνεργασία που προσέφερε αρχικά η Τεχεράνη στην κυβέρνηση του Τζορτζ Ου. Μπους στον πόλεμο αυτό.
«Οι ιρανοί συνομιλητές μου ήταν πολύ σαφείς: μολονότι ενημέρωναν τον υπουργό Εξωτερικών, στο τέλος τις αποφάσεις τις έπαιρνε ο στρατηγός Σουλεϊμανί», θα δήλωνε το 2013 στο BBC ο Ράιαν Κρόκερ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ.
…στον Λίβανο και τη Συρία
Αν και προτιμούσε να μένει στο περιθώριο, να δρα στις σκιές, επί δεκαετίες, ο Σουλεϊμανί άρχισε να βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα του Τύπου μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Συρία, το 2011. Το Ιράν, η μεγάλη σιιτική δύναμη στη Μέση Ανατολή, παρείχε πολύτιμη βοήθεια στον Μπασάρ αλ Άσαντ στη σύρραξη αυτή.
Οι φωτογραφίες του στα πεδία των μαχών, οι εμφανίσεις του σε ντοκιμαντέρ, ακόμα και σ’ ένα φιλμ κινουμένων σχεδίων ή ένα βιντεοκλίπ τραγουδιού, τον μετέτρεψαν σε πρόσωπο πασίγνωστο σε όλη την περιοχή.
Ο ανώτατος αξιωματικός των Φρουρών της Επανάστασης πέρασε στο λιβανέζικο έδαφος — στο πλευρό της σιιτικής παράταξης Χεζμπολάχ — το μεγαλύτερο μέρος του πολέμου Ισραήλ-Λιβάνου το 2006, όπως αποκάλυψε ο ίδιος σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην ιρανική κρατική τηλεόραση τον περασμένο Οκτώβριο.
Ανώτατος ιρακινός αξιωματούχος τον είχε περιγράψει ως άνθρωπο εξαιρετικά ήρεμο, ολιγόλογο, ο οποίος σπανίως ύψωνε τη φωνή.
«Καθόταν πάντα στην άλλη άκρη (…) μόνος του, πολύ ήσυχα. Δεν μίλαγε, δεν έκανε σχόλια, μόνο άκουγε», είχε πει στο Νιού Γιόρκερ.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιοποιήθηκε το 2018 από το ινστιτούτο IranPoll και το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, το 83% των Ιρανών που ερωτήθηκαν σχετικά είχε θετική γνώμη για τον Σουλεϊμανί, ποσοστό που σημαίνει ότι ήταν πιο δημοφιλής από τον πρόεδρο Χασάν Ρουχανί και τον επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ.
Στο εξωτερικό, αρκετοί ηγέτες και αξιωματούχοι τον έβλεπαν ως το πρόσωπο που χειριζόταν τις σχέσεις της Τεχεράνης με τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ και την παλαιστινιακή Χαμάς.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
