Ήταν οι πρώτοι που οργάνωσαν ποδηλατοδρομία διαμαρτυρίας στην Ελλάδα (1983), υπερασπιζόμενοι το περιαστικό δάσος Θεσσαλονίκης και κατέληξαν να οδηγηθούν στο …αυτόφωρο και να καταδικαστούν για παρακώλυση συγκοινωνιών. Πρωτοπόρα στην Ελλάδα στην προάσπιση οικολογικών αλλά και κοινωνικών ζητημάτων, με πλούσια ακτιβιστική δράση, η Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης γιορτάζει φέτος τα 35 της χρόνια και χρήζεται επάξια η παλαιότερη εν ζωή ελληνική οικολογική οργάνωση.
«Ως “σκουλαρίκι στη μύτη του νόμου” είχε χαρακτηρίσει ο Μανώλης Ρασούλης τις συλλήψεις στην ποδηλατοπορεία, με πηχυαίο τίτλο στο έντυπο που εξέδιδε τότε, “Το Αυγό”, αναφερόμενος στον τότε υπουργό Δημόσιας Τάξης Γιάννη Σκουλαρίκη» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ένας από τους πρωτεργάτες της Οικολογικής Κίνησης, δικηγόρος και πρώην ευρωβουλευτής Μιχάλης Τρεμόπουλος.
«Η ιστορία ξεκινά τον Οκτώβριο του 1982, με τη “γέννηση” της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης και τη συγκατοίκησή της με το περιοδικό “Προοπτική”, στον οδό Παύλου Μελά 19. Η πρώτη της μεγάλη καμπάνια ήταν η ποδηλατοπορεία στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, τον Ιούνιο του 1983, κατά της δημιουργίας της περιφερειακής οδού. Αυτό που λέγαμε πριν από χρόνια αλλά και τώρα, είναι ότι η κατασκευή ενός περιφερειακού δεν λύνει το κυκλοφοριακό πρόβλημα, αντίθετα συντελεί στην αύξηση χρήσης του ΙΧ, προτείνοντας από τότε τη χρήση ήπιων μέσων όπως το τραμ, τη θαλάσσια συγκοινωνία και το ποδήλατο» τονίζει ο κ. Τρεμόπουλος.
Ωστόσο, η ποδηλατοπορεία, στην οποία συμμετείχαν περίπου 120 άτομα, δεν είχε καλή κατάληξη, αφού στην οδό Μητροπόλεως με Αριστοτέλους, η αστυνομία συνέλαβε 13 ποδηλάτες. Η συνέχεια γράφηκε στα δικαστήρια Θεσσαλονίκης όπου ανάμεσα στους δικηγόρους των οικολόγων, οι οποίοι καταδικάστηκαν σε 500 δραχμές πρόστιμο έκαστος για εξ αμελείας παρακώλυση συγκοινωνιών, ήταν και ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος.
Οι διαμαρτυρίες για τη χάραξη της περιφερειακής οδού συνεχίστηκαν με… ξήλωμα αγωγών σε ρέμα πίσω από το γήπεδο του Κεραυνού ακόμα και… πάρτυ μέσα στο Σέιχ Σου με πλήθος κόσμου, δράσεις, οι οποίες, σύμφωνα με τον κ. Τρεμόπουλο, «λειτούργησαν αφυπνιστικά στην οικολογική συνείδηση των ανθρώπων και επηρέασαν την χάραξη της περιφερειακής».
«Δικαιωνόμαστε τώρα, 35 χρόνια μετά, όταν ακούμε να λένε ότι η περιφερειακή έχει κορεσθεί και χρειάζεται και άλλη» προσθέτει.
Τη δεκαετία του ’80, τα μέλη της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης «βγαίνουν» συνέχεια στους δρόμους διαμαρτυρόμενα για τη βιομηχανική ρύπανση της «ΕΘΥΛ ΕΛΛΑΣ» (παρασκεύαζε χημικά σύνθετα) και τη δεξαμενή αμμωνίας της JET OIL, προβλέποντας, όπως σημειώνει ο κ. Τρεμόπουλος, ότι σε περίπτωση ατυχήματος, θα κινδύνευαν να σκοτωθούν 200.000 άνθρωποι.
«Μην ξεχνάμε, ότι με την πυρκαγιά στην JET OIL, τον Φλεβάρη του 1986, επιβαρύνθηκαν με καρκινογόνες ουσίες μεγάλες εκτάσεις στην κεντρική Μακεδονία, μέχρι και τη Βουλγαρία» προσθέτει, τονίζοντας ότι με το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ, δύο μήνες μετά, διοργανώθηκαν νέες διαδηλώσεις.
Οι προσπάθειες οικοπεδοποίησης του Χορτιάτη, του Σέιχ Σου αλλά και περιοχών της Χαλκιδικής, αποτελούσαν πάντα ένα «καυτό» ζήτημα για τους Οικολόγους, που τους οδήγησε ουκ ολίγες φορές στα δικαστήρια, αποτρέποντας σε πολλές περιπτώσεις, όπως λέει ο κ. Τρεμόπουλος, το χτίσιμο μέσα σε δασικές περιοχές.
Παράλληλα, η Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης προασπίζεται τα δικαιώματα των πολιτών, τη διαφορετικότητα, την ειρήνη, τη μη βίαιη δράση, την κοινωνική -αλληλέγγυα οικονομία, τη διαφάνεια, τίθεται ενάντια στον ρατσισμό και τον εθνικισμό και προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο προκειμένου «να σώσουμε λίγο από το αύριο που μας κλέβουν», σύμφωνα με το σύνθημά της.
«Παρεμβαίνει επίσης και στην πολιτική σκηνή, με αυτόνομη κάθοδο στις δημοτικές εκλογές από το 1990 και με εκλογή δική μου, το 1998 στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές, σε συνεργασία με τον Συνασπισμό» αναφέρει ο κ. Τρεμόπουλος.
Από το 2011 και μετά έχει δημιουργήσει το Greenwave Festival, τo καθιερωμένο οικολογικό φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης, τον Κοινωνικό χώρο «Οικόπολις» (Πτολεμαίων 29Α) και το Κέντρο ημέρας για τους πρόσφυγες «Αλκυόνη» (Ορφανίδου 5).
Τρεις δεκαετίες μετά, η Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης μπορεί να μην έχει την ίδια κινηματικότητα, απότοκο ευρύτερα των οικονομικοπολιτικών αλλαγών αλλά σίγουρα, σύμφωνα με τον κ.Τρεμόπουλο, έχει απόκριση, «έχει δηλαδή οπαδούς αλλά όχι κινηματικά άτομα».
«Ζημιά στον Οικολογικό χώρο έκανε και η ουσιαστική ενσωμάτωση των Οικολόγων Πράσινων στον ΣΥΡΙΖΑ και ο κυβερνητισμός» καταλήγει.
Σήμερα πάντως, στις 7.30 μμ, στον κοινωνικό χώρο «Οικόπολις», θα γίνει μια επετειακή εκδήλωση, που θα εστιάσει στην πρώτη καθοριστική δεκαετία της Κίνησης με ντοκουμέντα, βίντεο, φωτογραφίες, αφίσες και μαρτυρίες των πρωταγωνιστών που θα συνθέσουν το παζλ εκείνων των χρόνων.
Νατάσα Καραθανου
ΣΣ: Επισυνάπτονται φωτογραφίες που παραχωρήθηκαν από το Αρχείο Οικολογικής και Κοινωνικής Ιστορίας της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης
ΑΠΕ-ΜΠΕ
