Το εγκεφαλικό ημισφαίριο που διατηρείται μετά την απομάκρυνση του άλλου διαμορφώνει ασυνήθιστα ισχυρές συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών λειτουργικών δικτύων του εγκεφάλου, σύμφωνα με έρευνα που έγινε σε ενήλικες στους οποίους αφαιρέθηκε κατά την παιδική ηλικία το ένα εγκεφαλικό ημισφαίριο με στόχο τη μείωση των επιληπτικών κρίσεων.
Η συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης, που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση “Cell Reports”, συμπεριέλαβε έξι ενήλικες που είχαν υποστεί ημισφαιρεκτομή.
“Οι άνθρωποι που είχαν υποστεί ημισφαιρεκτομή λειτουργούσαν πολύ καλά. Οι γλωσσικές τους ικανότητες ήταν ανέπαφες και μπορούσαν να πιάσουν κουβεντούλα κατά τη διάρκεια των μαγνητικών τομογραφιών στις οποίες υποβλήθηκαν, ακριβώς όπως χιλιάδες άλλοι στους οποίους έχω κάνει μαγνητικές τομογραφίες”, δήλωσε η Ντόριτ Κλάιμαν, επικεφαλής συντάκτρια της μελέτης και μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια.
“Σχεδόν μπορείς να ξεχάσεις την πάθηση που είχαν όταν τους συνάντησες για πρώτη φορά. Όταν κάθομαι μπροστά από τον υπολογιστή και παρατηρώ τις εικόνες από τις τομογραφίες τους να δείχνουν μόνο τον μισό εγκέφαλο ακόμα εντυπωσιάζομαι που αυτές οι εικόνες προέρχονται από τον άνθρωπο τον οποίο μόλις είδα να μιλά και να περπατά έχοντας αποφασίσει να αφιερώσει το χρόνο του στην έρευνα”, είπε.
Μεταξύ των συμμετεχόντων περιλήφθηκαν έξι ενήλικες που είχαν υποστεί ημισφαιρεκτομή και έξι ενήλικες που δεν είχαν κάνει αυτή την επέμβαση, οι οποίοι λειτούργησαν ως ομάδα ελέγχου. Όλοι έλαβαν οδηγίες να ξαπλώσουν σε έναν μαγνητικό τομογράφο και να κοιμηθούν καθώς οι ερευνητές παρατηρούσαν την εγκεφαλική τους λειτουργία σε κατάσταση ηρεμίας. Οι μελετητές διερεύνησαν τις συνδέσεις στις εγκεφαλικές περιοχές που ελέγχουν για παράδειγμα την όραση, την κίνηση, το συναίσθημα και τις γνωστικές ικανότητες. Επίσης συνέκριναν τα δεδομένα που συνέλεξαν με δεδομένα από 1.500 τυπικούς εγκεφάλους από μια βάση δεδομένων.
Οι μελετητές περίμεναν να βρουν πιο αδύναμες συνδέσεις σε συγκεκριμένα δίκτυα σε ανθρώπους που είχαν μόνο ένα ημισφαίριο, δεδομένου ότι σε συγκεκριμένα δίκτυα εμπλέκονται και τα δύο ημισφαίρια. Αντιθέτως, συνολικά βρήκαν φυσιολογική συνδεσιμότητα και πιο ισχυρές συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών δικτύων στους ανθρώπους που είχαν υποβληθεί σε ημισφαιρεκτομή συγκριτικά με αυτούς που ανήκαν στην ομάδα ελέγχου.
Και οι έξι συμμετέχοντες ήταν μεταξύ 20 και 30 ετών κατά τη μελέτη, αλλά η ημισφαιρεκτομή μπορεί να είχε γίνει από τους τρεις πρώτους μήνες ζωής έως τα 11 χρόνια. Η μεγάλη διακύμανση στις ηλικίες που είχαν χειρουργηθεί επέτρεψε στους ερευνητές να μελετήσουν πώς ο εγκέφαλος αποκαθίσταται όταν έχει κάποια βλάβη.
“Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να εξετάσουμε πώς η οργάνωση του εγκεφάλου είναι δυνατή σε ασθενείς με ημισφαιρετκτομή σε διαφορετικές ηλικίες” δήλωσε η Κλάιμαν.
Η ίδια τονίζει ότι είναι φοβερό το ότι υπάρχουν άνθρωποι που στην ουσία ζουν με μισό εγκέφαλο ενώ άλλοι που έχουν κάποια βλάβη σε ένα πολύ μικρό τμήμα του εγκεφάλου είτε λόγω εγκεφαλικού είτε λόγω κάποιου ατυχήματος είτε λόγω ύπαρξης κάποιου όγκου μπορεί να βιώνουν καταστροφικές αλλαγές στη λειτουργία τους.
Η Κλάιμαν καταλήγει ότι η προσπάθεια κατανόησης της αναδιοργάνωσης του εγκεφάλου μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων παρεμβάσεων προς όφελος των ατόμων με εγκεφαλικές βλάβες.
Σύνδεσμος για την πρωτότυπη επιστημονική δημοσίευση: https://www.cell.com/cell-reports/fulltext/S2211-1247(19)31381-6
ΑΠΕ-ΜΠΕ
