Σε πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο JCO μελετήθηκε η συσχέτιση μεταξύ της χρήσης ορμονικών αντισυλληπτικών και του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού σε γυναίκες που φέρουν μεταλλικά στοιχεία των γονιδίων BRCA1 και BRCA2.
Οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, δρ. Μαρία Καπαρέλου (παθολόγος-ογκολόγος), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. πρύτανης ΕΚΠΑ, καθηγητής δείγματος Θεραπευτικής-Ογκολογίας-Αιματολογίας, διευθύντριας Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) BRCA1 (3.882 γυναίκες) και BRCA2 (1.509 γυναίκες). Τα γονίδια BRCA1 και BRCA2 είναι γνωστό ότι σχετίζονται με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών.
Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνηθεί αν η χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού στις γυναίκες που φέρουν αυτές τις μεταλλάξεις. Στην έρευνα εξετάστηκε η χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών, όπως τα αντισυλληπτικά χάπια, τα ενδομήτρια σπειράματα που περιέχουν ορμόνες, καθώς και τα ορμονικά εμφυτεύματα.
Η έρευνα χρησιμοποίησε δεδομένα από γυναίκες που συμμετείχαν σε τέσσερις διαφορετικές ομάδες από διάφορες χώρες, μεταξύ 1991 και 2019. Αυτές οι γυναίκες δεν είχαν ιστορικό καρκίνο κατά την είσοδο στη μελέτη και παρακολουθούσαν μέση διάρκεια περίπου 5,6 έως 5,9 χρόνια. Για την εκτίμηση του κινδύνου χρησιμοποιήθηκαν στατιστικά μοντέλα, με στόχο να διερευνηθεί η τρέχουσα ή η παλαιότερη χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
Συνολικά, διαπιστώθηκε ότι περίπου το 53% των γυναικών με μετάλλαξη στο BRCA1 και το 71% των γυναικών με μετάλλαξη στο BRCA2 είχαν χρησιμοποιήσει ορμονικά αντισυλληπτικά για τουλάχιστον έναν χρόνο. Μεταξύ αυτών, 488 γυναίκες με BRCA1 και 191 με BRCA2 ανέπτυξαν καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της μελέτης.
Για τις γυναίκες με μετάλλαξη BRCA1, η χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, ειδικά όταν η χρήση ήταν μακροχρόνια. Ειδικότερα, η χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών για τουλάχιστον ένα συνεχές διάστημα 12 μηνών συνδέθηκε με μία μέση αύξηση του σχετικού κινδύνου για καρκίνο του μαστού κατά 29% σε σύγκριση με την «ποτέ χρήση». Κάθε επιπλέον χρόνος χρήσης των ορμονικών αντισυλληπτικών συνδέθηκε με αύξηση του κινδύνου κατά 3%. Η ανάλυση έδειξε ότι δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική συσχέτιση με την ηλικία πρώτης χρήσης ή τη χρήση πριν από την πρώτη γέννα, αλλά η σωρευτική διάρκεια χρήσης επηρέαζε τον κίνδυνο.
Αντίθετα, για τις γυναίκες με μετάλλαξη στο BRCA2, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η χρήση των ορμονικών αντισυλληπτικών σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Οι αναλύσεις έδειξαν ότι ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού δεν αυξήθηκε ούτε με τη συνεχόμενη χρήση ούτε με τη μακροχρόνια χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών.
Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι η χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού σε μετάλλαξη BRCA1, ιδίως εάν η χρήση είναι μακροχρόνια. Αυτές οι γυναίκες πρέπει να εξετάζουν προσεκτικά τους κινδύνους και από τη χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών, καθώς η παρατεταμένη χρήση μπορεί να προκαλέσει σημαντική αύξηση του κινδύνου. Για τις γυναίκες με BRCA2 μεταλλάξεις, η μελέτη δεν βρήκε ενδείξεις αυξημένου κινδύνου από τη χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών, αλλά οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα δεδομένα για αυτές τις γυναίκες ήταν περιορισμένα και έτσι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
