Ο κορονοϊός έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας από τα τέλη Φεβρουαρίου και την έχει αλλάξει άρδην, με τις πληροφορίες να μας βομβαρδίζουν καθημερινά επί παντός του επιστητού, και κάποια δεδομένα συνεχώς να αλλάζουν.
Εξ αυτού του λόγου πολλά είναι τα ερωτήματα που εγείρονται συνεχώς στην καθημερινότητα μας και αρκετά από αυτά έχουν να κάνουν με την ασφάλεια των τροφίμων. Μεταδίδεται ο ιός από τα τρόφιμα; Επιβιώνει στις επιφάνειες τους; Πώς πρέπει τελικά να διαχειριζόμαστε τα τρόφιμα που αγοράζουμε; Τα αποθηκεύουμε; Τα απολυμαίνουμε; Το πόσιμο νερό είναι ασφαλές; Η επίκουρη Καθηγήτρια Μικροβιολογίας Δημόσιας Υγείας – Μοριακής Μικροβιολογίας Γεωργία Μανδηλαρά, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ επιχείρησε να απαντήσει σε απορίες που όλοι έχουμε. Ο SARS-CoV-2 δεν φαίνεται να μεταδίδεται από την κατάποση τροφίμων, καθότι αυτά ακολουθούν την πεπτική οδό, και ως εκ τούτου δεν επιβιώνει στο όξινο περιβάλλον του στομάχου, όπου καταλήγει το τρόφιμο, αναφέρει η κ. Μανδηλαρά.
«Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) μέχρι σήμερα δεν έχει αναφερθεί μετάδοση της COVID-19 μέσω της κατανάλωσης τροφίμων. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι τα τρόφιμα ενέχουν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία σε σχέση με συγκεκριμένο ιό». Όσον αφορά το νερό η κ. Μανδηλαρά λέει ότι ο SARS-CoV-2 έχει απομονωθεί στα κόπρανα ασθενών και σε αστικά λύματα, «συνεπώς υπάρχει πιθανότητα μόλυνσης των επιφανειακών υδάτων από όπου αντλείται νερό προς επεξεργασία για πόσιμη χρήση. Ωστόσο, η σωστή επεξεργασία και εξυγίανση του νερού (απολύμανση κ.λ.π.) που προορίζεται για πόσιμη χρήση, θεωρείται ότι εξασφαλίζει την αδρανοποίηση και του SARS-CoV-2, όπως και άλλων παθογόνων ιών με παρόμοια μορφολογία και χημική σύσταση».
Κανόνες υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων
Είναι επιτακτική ανάγκη, τονίζει η κ Μανδηλαρά, όχι μόνο λόγω της επιδημίας, αλλά και λόγω εποχής, να τηρούμε τους βασικούς ατομικούς κανόνες υγιεινής αλλά και υγιεινής και ασφάλειας περιβάλλοντος και τροφίμων, προκειμένου να ελαχιστοποιήσουμε τον πιθανό κίνδυνο μετάδοσης του SARS-CoV-2, αλλά και των υπολοίπων παθογόνων μικροοργανισμών, μέσω των τροφίμων, ιδιαίτερα τώρα που πλησιάζει το καλοκαίρι και οι τροφιμογενείς λοιμώξεις παρουσιάζουν την υψηλότερη συχνότητα:
-Πλένουμε πολύ καλά τα χέρια μας με σαπούνι και ζεστό νερό πριν και μετά τα ψώνια μας, πριν αρχίσουμε να παρασκευάζουμε ή να μαγειρεύουμε το φαγητό μας, αλλά και κατά τη διάρκεια, όταν π.χ. χειριζόμαστε ωμό κρέας. Τα γάντια δεν αντικαθιστούν το πλύσιμο των χεριών.
-Μπορούμε να πλένουμε τις συσκευασίες προϊόντων που αγοράζουμε με σαπούνι και νερό, π.χ. πλαστικά μπουκάλια γάλακτος, αναψυκτικών. Μπορούμε επίσης να αποσυσκευάζουμε και να μεταφέρουμε σε δικούς μας περιέκτες κάποια τρόφιμα, απορρίπτοντας την αρχική συσκευασία, αφού έχουμε καταγράψει την ημερομηνία λήξεως του προϊόντος. Μπορούμε επίσης να αφήνουμε κάποια αντικείμενα σε έναν χώρο του σπιτιού για 1-2 μέρες, έτσι ώστε ο ιός να αδρανοποιηθεί.
-Αποθηκεύουμε τα τρόφιμά μας κατάλληλα (πρέπει να αποφεύγουμε οποιαδήποτε επαφή μεταξύ των τροφίμων που καταναλώνονται ωμά και των μαγειρεμένων τροφίμων )
-Πλένουμε σχολαστικά τα φρούτα και τα λαχανικά με καθαρό νερό, ιδίως εάν δεν πρόκειται να μαγειρευτούν άμεσα. Ο SARS-CoV-2 όπως και οι υπόλοιποι παθογόνοι μικροοργανισμοί δεν αντέχουν στις συνθήκες μαγειρέματος. Τα τρόφιμα πρέπει να μαγειρεύονται για τουλάχιστον πέντε λεπτά στους 70οC.
-Αποφεύγουμε την επιμόλυνση από μαγειρικά σκεύη (μαχαίρια, πιάτα, σανίδες κοπής κ.λπ.) με το προσεκτικό πλύσιμό τους με απορρυπαντικό μεταξύ χειρισμού διαφορετικών τροφίμων (π.χ. ωμό κρέας, φρέσκα λαχανικά).
-Δεν απολυμαίνουμε τα φρέσκα τρόφιμα (φρούτα, λαχανικά) με χλωρίνη! Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος δηλητηρίασης από τα χημικά υπολείμματα του απολυμαντικού! Μπορούμε να πλύνουμε τα φρούτα με τρεχούμενο νερό και λίγο πράσινο σαπούνι, τα οποία βέβαια ξεπλένουμε μετά πολύ καλά. Και για τα λαχανικά που δεν μπορούμε να πλύνουμε, μπορούμε να τα αποθηκεύσουμε στο ψυγείο μας κάποια 24ωρα, έτσι ώστε με την πάροδο του χρόνου να εξασφαλίσουμε την αδρανοποίηση του ιού.
Υπάρχουν πολλά που δεν γνωρίζουμε ακόμη για τον SARS-CoV-2. Αυτά που γνωρίζουμε όμως είναι αρκετά για να προστατευτούμε τηρώντας τους κανόνες ατομικής υγιεινής και υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων, επισημαίνει η κ. Μανδηλαρά και καταλήγει: Όπως είπε και η Marie Curie «Τίποτε στη ζωή δεν είναι για να το φοβόμαστε, αλλά για να το κατανοήσουμε. Τώρα είναι η ώρα να καταλάβουμε περισσότερα, για να φοβόμαστε λιγότερο».
*Η κ. Μανδηλαρά είναι στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας και Επιστημονική Υπεύθυνη του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Σαλμονελλών, Σιγκελλών και λοιπών εντεροπαθογόνων.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
