Με αμείωτη ένταση κατατίθενται τα αιτήματα για αποποιήσεις κληρονομιών σε όλα τα ειρηνοδικεία της χώρας. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσων Γιώργο Ρούσκα το πρώτο τρίμηνο του έτους περίπου μόνο στα ειρηνοδικεία της Αθήνας 3.500 πολίτες κατέθεσαν αίτηση για να αποποιηθούν κληρονομιές ενώ μόλις 1.500 τις δέχθηκαν. Αντίστοιχα στην Θεσσαλονίκη οι αιτήσεις ξεπέρασαν τις 1.800, με τον Γιώργο Ρούσκα να εκτιμά ότι φέτος οι αποποιήσεις κληρονομιών θα σπάσουν κάθε προηγούμενο ρεκόρ ξεπερνώντας μόνο στην Αθήνα τις 20.000.
Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια οι αποποιήσεις κληρονομιών έχουν πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας καθώς χιλιάδες θεωρούν την αποδοχή κληρονομιάς από τύχη, εφιάλτη… Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από περίπου 29.000 αποποιήσεις κληρονομιών το 2013 εκτινάχθηκαν στις 150.000 πέρυσι.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε αρκετές εφορίες της χώρας υπάρχουν υπάλληλοι που εργάζονται σχεδόν αποκλειστικά για να εξυπηρετούν φορολογούμενους που δεν θέλουν να κληρονομήσουν ένα σπίτι ή ένα οικόπεδο.
Τα μεγάλα «αγκάθια»
Τα χρέη που ενδεχομένως να έχει ο κληροδότης σε τράπεζες, εφορία και ασφαλιστικά ταμεία, ο φόρος κληρονομιάς, η υψηλή φορολογία που επιβαρύνει ένα ακίνητο, τα υψηλά έξοδα συντήρησής είναι οι βασικότεροι λόγοι που οδηγούν πολλούς στην αποποίηση κληρονομιών. Ο ΕΝΦΙΑ μάλιστα αναμένεται να αποτελέσει ακόμη μεγαλύτερο βαρίδι μετά τις αλλαγές που θα γίνουν στις τιμές των αντικειμενικών αξιών.
Πέρα όμως από τους φόρους ο κληρονόμος θα καλείται κάθε χρόνο, αν κάνει αυτός χρήση των ακινήτων που κληρονόμησε, όπως για παράδειγμα ένα σπίτι μεγάλης αντικειμενικής αξίας, να καλύπτει με τα εισοδήματα του το φορολογικό τεκμήριο του συγκεκριμένου ακινήτου.
Τα ακίνητα που αποποιούνται οι κληρονόμοι, σύμφωνα με αρκετούς συμβολαιογράφους, είναι κυρίως αγροτεμάχια σε ορεινές περιοχές που δεν μπορούν να αξιοποιήσουν αλλά και παλαιά ακίνητα για τα οποία απαιτούνται πολλά χρήματα για να ανακαινισθούν και στη συνέχεια να αξιοποιηθούν. Στους λόγους μάλιστα που οδηγούν αρκετούς πολίτες να αποποιηθούν κληρονομιές είναι και η ένταξη των συγκεκριμένων ακινήτων στο Κτηματολόγιο, μια δύσκολη διαδικασία ειδικά για όσους δεν γνωρίζουν που ακριβώς βρίσκονται αλλά και δαπανηρή καθώς θα πρέπει να καταβάλλουν τα ανάλογα τέλη κτηματογράφησης. Σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα αποτελούν και τα χρέη που ενδεχομένως να έχει ο κληροδότης.
Ιδιαίτερη προσοχή
Για αυτόν τον λόγο μάλιστα οι κληρονόμοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Ειδικότερα, σύμφωνα με την δικηγόρο κυρία Κατερίνα Φραγκάκη «όταν λαμβάνουν γνώση ότι είναι αποδέκτες μιας κληρονομιάς θα πρέπει να την αποποιηθούν μια κληρονομιά μέσα σε τέσσερις μήνες. Όταν παρέλθει το τετράμηνο, η κληρονομία θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή. Σε περίπτωση που υπάρχει διαθήκη ο χρόνος αρχίζει να μετρά μετά τη δημοσίευση της διαθήκης.
Η αποποίηση αλλά και η αποδοχή γίνεται στο ειρηνοδικείο της τελευταίας κατοικίας του θανόντος. Δικαίωμα αποποίησης έχει κάθε κληρονόμος, είτε εκ διαθήκης είτε εξ αδιαθέτου. Μόνο το Δημόσιο δεν μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά, η οποία περιέρχεται σ’ αυτό και ως εκ τούτου οι περιουσίες καταλήγουν στο ελληνικό δημόσιο».
Μάλιστα η κυρία Κατερίνα Φραγκάκη τονίζει ότι «η Δικαίωμα να αποποιηθούν πρώτα μια κληρονομιά έχουν τα τέκνα του θανόντος και ο/η σύζυγος και μετά τα εγγόνια του. Στη συνέχεια πρέπει να μην κάνουν δεκτή την κληρονομιά τα αδέλφια του θανόντος, τα παιδιά και τα εγγόνια των αδελφών, τα ανίψια, τα παιδιά και τα εγγόνια των ανιψιών, οι θείοι ακόμη και τα ξαδέλφια του θανόντος».
