Οι άνθρωποι που βρίσκονται στη θεατρική σκηνή, όταν δεν υπάρχει κοινό -σκηνογράφοι, τεχνικοί, φροντιστές, ηλεκτρολόγοι, τεχνίτες, κατασκευαστές σκηνικών και ρούχων- οι άνθρωποι που φροντίζουν για μία παράσταση, από τις πρόβες μέχρι το τελικό χειροκρότημα και την υπόκλιση των ηθοποιών, θυμούνται καλές και κακές στιγμές του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας από τη λειτουργία του, το 1983, μέχρι σήμερα, μέσα από μια σειρά podcasts, τα οποία «ξετυλίγουν» την ιστορία ενός από τα πρώτα ΔΗΠΕΘΕ που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα.
«Πονάνε» το θέατρο όσο και οι -πιο προβεβλημένοι- ηθοποιοί και σκηνοθέτες. «Το χειρότερο είναι να βλέπεις να φεύγει κόσμος στη μέση μιας παράστασης γιατί δεν τού άρεσε», αναφέρει στο podcast ο ηχολήπτης Ισαάκ Αβραμίδης. Οι καλύτερες στιγμές τους ήταν με σκηνοθέτες που «δεν μας ξεχώριζαν», τονίζει ο κ. Αβραμίδης και ανατρέχει στο 1988, όταν η παράσταση του ΔΗΠΕΘΕ «Ο θάνατος του εμποράκου» σε σκηνοθεσία Βασίλη Βαφέα παίχτηκε στην Αθήνα.
Μετά την παράσταση, ο σκηνοθέτης κάλεσε σ’ ένα μαγαζί στο Κολωνάκι, μαζί με όλους τους συντελεστές και τους τεχνικούς. «Πήγαμε. Σαν φτωχοί συγγενείς. Ούτε κοστούμια είχαμε, ούτε τίποτε. Μας περίμεναν όμως. Όταν σε υπολογίζει ο άλλος και εκτιμάει τη δουλειά σου, αλλιώς αισθάνεσαι», αναφέρει με συγκίνηση ο κ. Αβραμίδης.
«Όταν ξεκίνησα το 1987 ήμασταν πέντε άτομα και στην πορεία μειωνόταν το προσωπικό. Τα τελευταία δέκα χρόνια ήμασταν δυο και τελικά έμεινα μόνος κι έπρεπε να καλύψω όλες τις θέσεις που έλειπαν από τον τεχνικό τομέα», εξηγεί σε άλλο podcast ο ηλεκτρολόγος-φωτιστής, Γιώργος Βέγκος.
Το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας προχώρησε μέσα στην περίοδο της πανδημίας στην παραγωγή αρχικά πέντε podcasts, με τίτλο «Οι άνθρωποι του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας πίσω από τις κουίντες», σε μια προσπάθεια, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καλλιτεχνικός του διευθυντής Γιάννης Παρασκευόπουλος, «να κρατήσουμε μέσα στην καραντίνα ζωντανή τη σχέση μας με τον κόσμο».
Πρόκειται για συνεντεύξεις, διάρκειας περίπου 45′ η κάθε μία, με τους ανθρώπους που εργάστηκαν στο θέατρο πίσω από τα λαμπερά φώτα. Τα ψηφιακά αυτά αρχεία άρχισαν να ανεβαίνουν διαδικτυακά πριν από έναν μήνα, κάθε Τρίτη, στο κανάλι του θεάτρου στο youtube (https://bit.ly/2NSxx1Y) και στο soundcloud (https://bit.ly/3e0VTS1) και το τελευταίο που έχει ετοιμαστεί ανεβαίνει σήμερα, Τρίτη 6 Απριλίου.
Οι άνθρωποι πίσω από τις κουίντες του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, που μιλούν γι’ αυτό είναι οι: Αντώνης Στεφανόπουλος (σκηνογράφος, ηλεκτρολόγος, φωτιστής), Γιώργος Βέγκος (ηλεκτρολόγος, φωτιστής), Διονύσης Λυκοστράτης (μηχανικός σκηνής, κατασκευαστής σκηνικών), Ισαάκ Αβραμίδης (ηχολήπτης) και Κώστας Κωστόπουλος (τεχνικός σκηνής, οδηγός).
«Είναι οι αφανείς ήρωες και έπρεπε να βγουν μπροστά», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη επικοινωνίας του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας Κατερίνα Γρηγοριάδου, η οποία προσθέτει ότι τα podcasts αυτά έχουν κυρίως απήχηση σε ανθρώπους του θεάτρου. «Δεν γνωρίζει ο κόσμος τον ηλεκτρολόγο σκηνής, ούτε σαν πρόσωπο, ούτε σαν ιδιότητα. Ωστόσο, άνθρωποι που έχουμε συνεργαστεί και άνθρωποι του χώρου έχουν επικοινωνήσει μαζί μας με ενθουσιασμό γι’ αυτήν την πρωτοβουλία.
Μας κάλεσε -για παράδειγμα- η ηθοποιός Γιώτα Φέστα για να μας πει πόσο ήθελε να ακούσει κάτι τέτοιο και ότι έπρεπε να βγουν προς τα έξω και αυτοί οι άνθρωποι». Ύστερα απ’ αυτόν τον πρώτο κύκλο των podcasts με τους τεχνικούς του θεάτρου, υπάρχουν σκέψεις να ακολουθήσουν δύο ακόμη κύκλοι, ένας με ηθοποιούς που έχουν συνεργαστεί ή ξεκίνησαν την καριέρα τους από το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας και ένας με διοικητικούς.
Τη δημοσιογραφική επιμέλεια των podcasts ανέλαβε η δημοσιογράφος Σοφία Γκαγκούση και τη φωτογράφιση έκανε ο Τάσος Θώμογλου. Τη μουσική υπογράφει ο Μάνος Μυλωνάκης, την ηχοληψία και το μοντάζ ο Αλέξανδρος Καροτσέρης, την οργάνωση παραγωγής η Κατερίνα Γρηγοριάδου και την καλλιτεχνική επιμέλεια ο Γιάννης Παρασκευόπουλος.
Η δημιουργία των podcasts αποτελεί μέρος της προσπάθειας του Θεάτρου για διατήρηση και ανάδειξη της ιστορίας του, η οποία θα συνεχιστεί με την ψηφιοποίηση του πλούσιου αρχειακού υλικού από τις χίλιες και πλέον παραστάσεις του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας -από την έναρξη λειτουργίας του μέχρι σήμερα. Η ψηφιοποίηση θα καταστεί δυνατή χάρη στη συνεργασία του ΔΗΠΕΘΕ με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας.
Αφίσες, προγράμματα παραστάσεων, καταγραφή ημερήσιας κίνησης εισιτηρίων, προγράμματα περιοδείας, αλληλογραφία, σχέδια κοστουμιών, θεατρικά κείμενα, μακέτες σκηνικών και μπομπίνες βγαίνουν από τα μπαούλα της ιστορίας όχι μόνο για να αναδείξουν το παρελθόν, αλλά και για να δείξουν το δρόμο προς το μέλλον. Το υλικό θα καταχωρηθεί στη Μέδουσα, το ψηφιακό αποθετήριο της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Βέροιας ώστε να χρησιμοποιηθεί, με ελεύθερη πρόσβαση, για εκπαιδευτικούς σκοπούς από σχολεία, πανεπιστήμια και μελετητές αλλά και από κάθε ενδιαφερόμενο.
Σε μια «ευτυχή» συγκυρία, όπως τη χαρακτηρίζει η κ. Γρηγοριάδου, την περίοδο που το ΔΗΠΕΘΕ μελετούσε τα αρχεία του για τη δημιουργία των podcasts, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας πρότεινε να προχωρήσουν σε αυτή τη συνεργασία για την ψηφιοποίηση του υλικού. «Πρόκειται για έναν πολιτιστικό θησαυρό της πόλης που θα μπορέσει πλέον να χρησιμοποιηθεί», επισημαίνει.
«Είναι πολύ σημαντικό ότι συνεργαζόμαστε με τη βιβλιοθήκη», τονίζει, από την πλευρά του, ο κ. Παρασκευόπουλος, σημειώνοντας ότι τα ΔΗΠΕΘΕ στο παρελθόν είχαν πολύ μεγάλη δραστηριότητα και τα τελευταία χρόνια προσπαθούν να αποκτήσουν και πάλι πιο ενεργό χαρακτήρα. «Το να κατοχυρωθεί η ιστορία τους, να υπάρχει κατατεθειμένο ό,τι έχει συμβεί, θα αποτελέσει ένα σκαλί, το οποίο θα μας βοηθήσει να πάμε παρακάτω», σημειώνει και προσθέτει ότι για τον ίδιο, για να συνεχίσει είναι σημαντικό να γνωρίζει τι έχει προηγηθεί.
Μια διαδικτυακή παράσταση αφιερωμένη στη γυναίκα
Την περίοδο της πανδημίας το ΔΗΠΕΘΕ συνεργάστηκε εκτός από τη Βιβλιοθήκη και με το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών Δήμου Βέροιας για μια παράσταση αφιερωμένη στη γυναίκα. «Στη γυναίκα που υπερασπίζεται τις επιλογές της, στη γυναίκα που αντιστέκεται, στη γυναίκα που μένει σταθερή στις αξίες της», σημειώνει η κ. Γρηγοριάδου.
Η Βερόνικα είναι μια γυναίκα που υπερασπίζεται τις αξίες της. Η παράσταση πραγματεύεται τη δύναμη της επιλογής. Της επιλογής που συχνά οδηγεί σε αδιέξοδο. Της επιλογής απέναντι στην οποία βρίσκεται μια ξένη, που προσπαθεί να συμπεριληφθεί σε μια κλειστή κοινωνία και τελικά καταφέρνει να επιβιώσει, επαγγελματικά και προσωπικά, με τη βοήθεια άλλων γυναικών της περιοχής.
Στη βιντεοσκοπημένη παράσταση «Το εστιατόριο της Βερόνικας», που θα προβληθεί διαδικτυακά μέσα στον Απρίλιο, συναντιούνται δύο γυναίκες Βεροιώτισσες, η συγγραφέας Κούλα Αδαλόγλου και η ηθοποιός Μάγδα Πένσου υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Γιάννη Παρασκευόπουλου.
Το ΔΗΘΕΠΕ Βέροιας σε Ημαθία, Πιερία και Πέλλα
Από το 1983 που λειτούργησε το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας έχει την ευθύνη της θεατρικής παιδείας στην Ημαθία, την Πέλλα και την Πιερία. Το «άνοιγμα» αυτό στην ευρύτερη περιοχή «έχει ατονήσει εδώ και χρόνια», σημειώνει ο Γιάννης Παρασκευόπουλος και σχεδιάζει για το καλοκαίρι μια κοινή παραγωγή, η οποία θα παρουσιαστεί σε πόλεις και των τριών νομών.
«Ακούγεται λίγο ουτοπικό, αλλά είναι μια δουλειά που οφείλουμε να κάνουμε», υπογραμμίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής, συμπληρώνοντας ότι τον τελευταίο χρόνο το υπουργείο Πολιτισμού «έχει φερθεί με φροντίδα στα ΔΗΠΕΘΕ. Φαίνεται ότι δεν είμαστε αόρατοι».
Για τον ίδιο, μεγάλο «στοίχημα» είναι και το Σχολείο Σκηνοθεσίας που διοργανώνει ο ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, το οποίο λειτούργησε για πρώτη φορά πέρυσι για μια εβδομάδα σε πιλοτική μορφή.
Πρόκειται για ένα θερινό πρόγραμμα, στο οποίο νέοι σκηνοθέτες κάνουν μια σειρά μαθημάτων. Φέτος θα γίνει πιο διευρυμένο και σε δύο κύκλους. «Νομίζω ότι είναι αυτό που με πολύ καμάρι θα αφήσω στο ΔΗΠΕΘΕ και ελπίζω να θεσμοθετηθεί», τονίζει Γιάννης Παρασκευόπουλος και εξηγεί ότι η ιδέα για το σχολείο αυτό «γεννήθηκε» από τον δικό του προβληματισμό σχετικά με την ευθύνη των σκηνοθετών.
«Ποιος είναι στην πραγματικότητα ο ρόλος ενός σκηνοθέτη σε μια παράσταση; Πως μερικές φορές καταχρόμαστε την εξουσία που μας δίνεται; Ειδικά μετά απ’ όλα αυτά που έχουν γίνει τον τελευταίο καιρό, φαίνεται ότι είναι απαραίτητο να επικοινωνήσουν κάποιοι άνθρωποι τη μέθοδο εργασίας τους με τους ανθρώπους που θέλουν να σκηνοθετήσουν», επισημαίνει.
*Τις φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας
ΑΠΕ-ΜΠΕ / Δήμητρα Κεχαγιά
