Το 46% των φαρμακοποιών δεν γνωρίζει ότι υπάρχει κέντρο αναφοράς ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων και μόνο το 35% έχει συμπληρώσει έστω μία φορά την Κίτρινη Κάρτα του ΕΟΦ, η οποία είναι ένα μέσο για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων και των εμβολίων.
Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα μελέτης με τίτλο «Γνώση και στάση των φαρμακοποιών στην Ελλάδα σχετικά με τη φαρμακοεπεγρύπνηση και την Κίτρινη Κάρτα», οι φαρμακοποιοί στην Ελλάδα έχουν κάποιες βασικές γνώσεις σχετικά με την φαρμακοεπαγρύπνηση και την Κίτρινη Κάρτα αλλά δεν κατέχουν τις πιο ειδικές γνώσεις, οι οποίες χρειάζονται για να αναγνωρίζουν το πότε και πώς πρέπει να συμπληρώνουν την Κίτρινη Κάρτα. Να σημειωθεί ότι η φαρμακοεπαγρύπνηση είναι η επιστήμη και οι δραστηριότητες που σχετίζονται με τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, την κατανόηση και την πρόληψη των ανεπιθύμητων ενεργειών ή άλλων ζητημάτων που σχετίζονται με φάρμακα.
Από τα αποτελέσματα της μελέτης η οποία βασίστηκε σε 281 ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν φαρμακοποιοί από όλη την Ελλάδα, προέκυψε ότι:
*το 46% των φαρμακοποιών δεν γνωρίζει ότι υπάρχει κέντρο αναφοράς ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων στην Ελλάδα,
* το 48% δεν θυμάται ή είναι σίγουρο ότι δεν έχει εκπαιδευτεί πάνω στο θέμα αυτό,
* μόνο το 35% έχει συμπληρώσει έστω μία φορά την Κίτρινη Κάρτα. Η πλειονότητα των φαρμακοποιών, άλλωστε, την έχει συμπληρώσει λιγότερες από πέντε φορές,
* μόνο ένας στους τρεις γνώριζε το χρονικό διάστημα που πρέπει να δηλώνεται μία ανεπιθύμητη ενέργεια. Ωστόσο σχεδόν όλοι οι φαρμακοποιοί αναγνώρισαν ότι η αναφορά των ανεπιθύμητων ενεργειών είναι πολύ σημαντική για την ασφάλεια των φαρμάκων,
* το 37% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι υπεύθυνος για την αναφορά των ανεπιθύμητων ενεργειών είναι ο γιατρός, το 42,3% εκτιμά ότι είναι ο φαρμακοποιός, το 4,3% ο νοσηλευτής, το 14,2% η φαρμακευτική εταιρεία και το 13,2% ο ασθενής. Ποσοστό 46,6% θεωρεί υπεύθυνους όλους τους παραπάνω
* εννιά στους δέκα έδειξαν θετική στάση στο να εκπαιδευτούν σχετικά, αναγνωρίζοντας ότι ο φαρμακοποιός πρέπει να συμμετέχει ενεργά στην αναφορά των ανεπιθύμητων ενεργειών και
* όλοι αναγνώρισαν ότι η αναφορά είναι πολύ σημαντική για την ασφάλεια των φαρμάκων.
Η μελέτη εκπονήθηκε από τη φαρμακοποιό, αντιπρόεδρο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Κοζάνης, Ελισσάβετ Δερβενιωτάκη, στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος «Κλινική και Βιομηχανική Φαρμακολογία – Κλινική Τοξικολογία» του τμήματος Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Φαρμακολογίας Γιώργου Παπαζήση, και παρουσιάστηκε στο 12ο Επιστημονικό Συνέδριο του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.
Όπως ανέφερε η κ. Δερβενιωτάκη, η μελέτη έγινε με σκοπό:
* να αποτιμηθεί το επίπεδο γνώσης των κοινοτικών φαρμακοποιών πάνω στο σύστημα της φαρμακοεπαγρύπνησης και το θεσμό της Κίτρινης Κάρτας στην Ελλάδα,
* να προσδιοριστεί η στάση και η συμπεριφορά τους στην καθημερινότητα, όταν τους γνωστοποιείται μία ανεπιθύμητη ενέργεια από κάποιον επισκέπτη στο φαρμακείο και
* να εκτιμηθεί η πρόθεσή τους για την εφαρμογή της ορθής πρακτικής σύμφωνα με τις αρχές της φαρμακοεπαγρύπνησης στην αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων ενεργειών.
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η μελέτη είναι ότι «οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί στην Ελλάδα έχουν κάποιες βασικές γνώσεις για την φαρμακοεπαγρύπνηση και το θεσμό της Κίτρινης Κάρτας, αλλά δεν κατέχουν τις πιο ειδικές γνώσεις που χρειάζεται για να αναγνωρίζουν το πότε και πώς πρέπει να συμπληρώνουν την Κίτρινη Κάρτα. Αναγνωρίζουν, ωστόσο, ότι οφείλουν να έχουν ενεργό ρόλο στη φαρμακοεπαγρύπνηση και έχουν θετική στάση απέναντι στην αναφορά των ανεπιθύμητων ενεργειών. Επομένως, για να αυξηθούν τα χαμηλά ποσοστά των φαρμακοποιών που συμπληρώνουν Κίτρινες Κάρτες στην Ελλάδα, πρέπει να λάβει χώρα πιο εντατική εκπαίδευση και ευαισθητοποίησή τους».
Αγγέλα Φωτοπούλου / ΑΠΕ-ΜΠΕ
